Cantonalismo
O Cantonalismo é unha ideoloxía política que aspira a dividir o Estado Nacional en cantóns case independentes. Trátase dun posicionamento partidario dun federalismo de carácter radical, e o seu obxectivo é establecer unha serie de cidades ou confederacións de cidades (cantóns) independentes que se federarían libremente. Lembra en certos aspectos ás polis gregas. O cantonalismo tivo unha grande influencia no nacente movemento obreiro, sobre todo anarquista.
España
[editar | editar a fonte]En España, houbo dous momentos nos que se podería falar de "fenómeno cantonalista".
O primeiro deses fenómenos tivo lugar durante a I República. O 12 de xullo de 1873, iniciase a insurrección en Cartaxena baixo o nome de Revolución Cantonal. Nos días seguintes estenderase por España: Valencia, Cartagena, Andalucía, as provincias de Salamanca e Ávila; lugares todos eles nos que se chegaron a articular cantóns (estados independentes voluntariamente federados na Unión Española). En Estremadura tamén se intentou a constitución de cantóns en Coria, Hervás e Plasencia.
O segundo período corresponde ao final da Segunda República Española e é na chamada Revolución Española de 1936, que se desenvolveu durante a guerra civil. Aínda que non se corresponde ideoloxicamente cun movemento cantonalista si se estableceron durante meses ducias de Comités e Consellos municipais e comarcais (excepcionalmente existirán algúns de maior ámbito) autónomos do poder do Estado, coas súas propias moedas e billetes, chegando nalgúns casos a declararse independentes municipios ou provincias. (Asturias e León declarábanse soberanas a finais de agosto de 1937 coa constitución do Consejo Soberano de Asturias y León, comunicando esta decisión á Sociedade de Nacións).