Beaumonteses
Os beaumonteses foron os partidarios do antigo bando nobiliario dos Beaumont.
Esta liñaxe foi creada polo rei de Navarra Carlos III o Nobre con familiares ilexítimos.
Tiñan relación coa máis antiga liñaxe dos Luxa, da Baixa Navarra. Os distintos condes de Lerín foron os líderes desta facción.
[editar | editar a fonte]
Foron rivais dos agramonteses, cos que libraron a guerra civil de Navarra cando Xoán II de Aragón o Usurpador quedou co trono do reino de Navarra á morte da súa eposa a raíña Branca I de Navarra en 1441. Xoán II, que era por tanto rei jure uxoris (por matrimonio), debía cederlle a coroa ao seu fillo Carlos príncipe de Viana. Os beamonteses apoiaron ao príncipe de Viana para recuperar a lexitimidade nesta guerra. Porén, anos despois, os beamonteses apoiaron a Fernando o Católico na conquista de Navarra contra os agramonteses.
A guerra persistiu até a morte de Carlos, príncipe de Viana, en 1461 e a de Xoán II, en 1479.
Os beamonteses tiveron como aliados á Coroa de Castela e aos oñacinos, que eran unha facción nobiliaria de Guipúscoa, Álava e Biscaia que protagonizou as chamadas guerras de bandos contra outra facción rival, os gamboínos. Estes últimos eran á súa vez aliados dos agramonteses. No marco da alianza cos beamonteses, a Coroa de Aragón levaría a cabo a conquista do Reino de Navarra en 1512. Grazas a esta colaboración la conquista realizouse en relativamente pouco tempo.
En 1495 o pai de Xoán III de Albret, Alano de Albret, estableceu con Fernando un novo acordo para solucionar as intrigas políticas e, debido a iso, o conde de Lerín viuse obrigado a abandonar o reino, cedendo todos os seus bens a Fernando II; a cambio recibiu bens en Huéscar, Vélez Blanco, Vélez Rubio, Cújar, Castilleja, Cuevas de Freila e outros.[1]
En 1507 foi expulsado de Navarra o conde de Lerín, co apoio practicamente unánime de todos os navarros, conseguíndose tamén a saída das tropas estranxeiras.[1]
Os beamonteses foron os únicos en acudir ás Cortes de Navarra, en Pamplona en 1513, por convocatoria del vicerrei. Alí aceptouse a Fernando como rei. Na reunión das Cortes de Castela en Burgos en 1515, onde se decidiu a anexión do reino de Navarra, non acudiu ningún navarro, e tampouco os beaumonteses.[2] (Lóxico, na medida en que Navarra conservou as súas propias Cortes até 1841 e por iso carecía de voz e voto nas castelás).
Seguramente esta ocupación non foi buscada polos beamonteses.[Cómpre referencia] pero si polos seus líderes. Isto se vería na sublevación contra as tropas casteláns en pobos e cidades beaumontesas, como ocorreu en Pamplona en 1521, cando tropas navarras en alianza coas francesas liberaron a totalidade do reino de Navarra. Máis tarde, na batalla de Noáin, xunto a Pamplona, os casteláns volveron a facerse co control do reino. Aínda houbo puntos de resistencia (Castelo de Maya, Hondarribia) até 1524.
Tamén se ocupou a Baixa Navarra, aínda que sen asentarse na rexión, até que en 1530 Carlos I renunciou oficialmente á mesma.
Beaumonteses célebres[editar | editar a fonte]
- Os condes de Lerín.
- Bernat Dechepare, autor do primeiro libro impreso en lingua éuscara da historia, e encarcerado por apoiar a Fernando o Católico.[3]
Notass[editar | editar a fonte]
- ↑ 1,0 1,1 Esarte, Pedro (2001). Navarra, 1512-1530. Pamplona: Pamiela. ISBN 84-7681-340-6..
- ↑ Urzainqui Mina, Tomás (1998). La Navarra marítima. Pamplona: Pamiela. ISBN 84-7681-293-0..
- ↑ Etxepare, Bernard (1980): Linguae vasconum primitiae Arquivado 24 de setembro de 2015 en Wayback Machine.. Bilbao: Real Academia de la Lengua Vasca - Euskaltzaindia y Ediciones Mensajero. ISBN 84-2711-200-9.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Gran Enciclopedia Larousse. ISBN 84-3207-370-9.
- Historia Ilustrada de Navarra. ISBN 84-6047-413-5.
- Bixente Serrano Izko: Navarra. Las tramas de la historia. ISBN 84-9328-459-9.
Outros artigos[editar | editar a fonte]
- Xoán II de Aragón
- Branca I de Navarra
- Fernando II de Aragón
- Carlos de Viana
- Guerra civil de Navarra
- Conquista de Navarra