Tránsito de Mercurio
O tránsito de Mercurio é o paso, observado dende a Terra, deste planeta por diante do Sol. A aliñación destes tres astros (Sol, Mercurio e Terra) prodúcese por ter Mercurio un período orbital menor que o da Terra, e produce un efecto que, dende a Terra, só é comparable co tránsito de Venus. Neste efecto, Mercurio vese (por medio de telescopios ou outra amplificación, pois é demasiado pequeno o planeta e perigosa a luz solar para velo a ollo nu) como unha pequena mancha negra que vai trasladándose sobre a superficie solar. Como Mercurio ten a órbita nun plano diferente ó da eclíptica do noso planeta (7° de diferenza) fai que este fenómeno só ocorra unha vez cada varios anos.
Para que o tránsito se produza, fai falla que a Terra estea preto dos nodos da órbita. A Terra atravesa cada ano a liña dos nodos da órbita de Mercurio o 8-9 de maio e o 10-11 de novembro. Se nesa data coincide unha conxunción inferior, é dicir, Mercurio máis próximo á Terra que o Sol, haberá tránsito. Hai certa periodicidade neste fenómeno, aínda sobmetido a regras das que deriva unha relación temporal complexa. É claro que ten que ser múltiplo do período sinódico. Mercurio adoita transitar o disco solar, de media, unhas 13 veces cada século, en intervalos de 3, 7, 10 e 13 anos.
O día 9 de maio de 2016 foi visible de xeito teórico (nubosidade) dende Galicia un tránsito, dende as 13:20 ás 20:40 horas (hora oficial en España)
Para ver o tránsito
[editar | editar a fonte]Mirar o tránsito a ollo nu é perigoso, pois implica o mirar directamente ó Sol, o que fai que a retina se queime ós poucos segundos. Ademais, e como o tamaño aparente de Mercurio é moi pequeno, os filtros e lentes especiais para ver eclipses resultan inservibles. Para afeccionados proponse a proxección nunha pantalla cun telescopio equipado cun filtro solar, o que permite ver unha imaxe ampliada do Sol e evita riscos.[1]
Tránsitos na historia
[editar | editar a fonte]Os pasos de Mercurio polo disco solar nos séculos XX e XXI son os seguintes:
| 12 de novembro de 1907 | 7 de novembro de 1914 | 7 de maio de 1924 | 10 de novembro de 1927 | |
| 11 de maio de 1937 | 12 de novembro de 1940 | 14 de novembro de 1953 | 5 de maio de 1957 | |
| 6 de novembro de 1960 | 9 de maio de 1970 | 10 de novembro de 1973 | 12 de novembro de 1986 | |
| 6 de novembro de 1993 | 15 de novembro de 1999 | 7 de maio de 2003 | 8 de novembro de 2006 | |
| 9 de maio de 2016 | 11 de novembro de 2019 | 13 de novembro de 2032 | 7 de novembro de 2039 | |
| 7 de maio de 2049 | 9 de novembro de 2052 | 10 de maio de 2062 | 11 de novembro de 2065 | |
| 14 de novembro de 2078 | 7 de novembro de 2085 | 8 de maio de 2095 | 10 de novembro de 2098 |
| Tránsitos de Mercurio | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Data do momento medio do tránsito | Hora (UTC) | Notas | |||
| Comezo | Medio | Fin | |||
| 7 de novembro de 1631 | Observado por Pierre Gassendi. | ||||
| 13 de novembro de 1651 | Observado por Jeremy Shakerly en Surat, informado en carta a Henry Osbourne en xaneiro de 1652. Pénsase que Shakerly morreu na India arredor de 1655.[2] | ||||
| 3 de maio de 1661 | O día da coroación de rei Carlos II de Inglaterra. Observado por Christiaan Huygens en Londres. | ||||
| 7 de novembro de 1677 | Observado por Edmund Halley en Santa Helena, Richard Towneley en Lancashire, Jean Charles Gallet en Avignon; segundo a carta de John Flamsteed a Johannes Hevelius o 23 de maio de 1678 [3] | ||||
| 5 de novembro de 1743 | Para velo en toda a Terra, foron organizadas observacións científicas, coordinadas pro Joseph-Nicolas Delisle. | ||||
| 6 de maio de 1753 | |||||
| 9 de novembro de 1769 | 23:09 | Observado por Charles Green e James Cook dende Mercury Bay (Nova Zelandia).[4] Anotouse que Mercurio ou ben non tiña atmosfera ou a tiña moi tenue. | |||
| 9 de novembro de 1802 | 06:16 | 08:58 | 11:41 | Observado por William Herschel en Inglaterra[5] | |
| 12 de novembro de 1815 | 00:20 | 02:33 | 04:46 | ||
| 5 de novembro de 1822 | 01:04 | 02:25 | 03:45 | ||
| 5 de maio de 1832 | 09:04 | 12:25 | 15:47 | ||
| 7 de novembro de 1835 | 17:35 | 20:08 | 22:41 | ||
| 8 de maio de 1845 | 16:24 | 19:37 | 22:49 | ||
| 9 de novembro de 1848 | 11:07 | 13:48 | 16:28 | ||
| 12 de novembro de 1861 | 05:21 | 07:19 | 09:18 | ||
| 5 de novembro de 1868 | 05:28 | 07:14 | 09:00 | ||
| 6 de maio de 1878 | 15:16 | 19:00 | 22:44 | ||
| 7 de novembro de 1881 | 22:19 | 00:57 | 03:36 | ||
| 9 de maio de 1891 | 23:57 | 02:22 | 04:47 | ||
| 10 de novembro de 1894 | 15:58 | 18:35 | 21:11 | ||
| 14 de novembro de 1907 | 10:24 | 12:07 | 13:50 | ||
| 7 de novembro de 1914 | 09:57 | 12:03 | 14:09 | ||
| 8 de maio de 1924 | 21:44 | 01:41 | 05:38 | ||
| 10 de novembro de 1927 | 03:02 | 05:46 | 08:29 | ||
| 11 de maio de 1937 | 08:53 | 08:59 | 09:06 | Só visible como tránsito parcial no sur de África e Asia e en Australia Occidental. | |
| 11 de novembro de 1940 | 20:49 | 23:21 | 01:53 | ||
| 14 de novembro de 1953 | 15:37 | 16:54 | 18:11 | ||
| 6 de maio de 1957 | 23:59 | 01:14 | 02:30 | ||
| 7 de novembro de 1960 | 14:34 | 16:53 | 19:12 | [6] | |
| 9 de maio de 1970 | 04:19 | 08:16 | 12:13 | [7] | |
| 10 de novembro de 1973 | 07:47 | 10:32 | 13:17 | [8] | |
| 13 de novembro de 1986 | 01:43 | 04:07 | 06:31 | [9] | |
| 6 de novembro de 1993 | 03:06 | 03:57 | 04:47 | [10] | |
15 de novembro de 1999 |
21:15 | 21:41 | 22:07 | [11] Tránsito parcial en Australia, a Antártida e a illa sur de Nova Zelandia. | |
| 7 de maio de 2003 | 05:13 | 07:52 | 10:32 | [12] | |
8 de novembro de 2006 |
19:12 | 21:41 | 00:10 | [13] | |
9 de maio de 2016 |
11:12 | 14:57 | 18:42 | [14] Vese completo en Suramérica, este de Norteamérica, Europa Occidental. No resto do planeta, de xeito parcial (coincidindo co amencer ou o anoitecer) excepto en Australia e extremo oriente.
| |
11 de novembro de 2019 |
12:35 | 15:20 | 18:04 | 
| |
| 13 de novembro de 2032 | 06:41 | 08:54 | 11:07 | ||
| 7 de novembro de 2039 | 07:17 | 08:46 | 10:15 | ||
| 7 de maio de 2049 | 11:03 | 14:24 | 17:44 | ||
| 9 de novembro de 2052 | 23:53 | 02:29 | 05:06 | ||
| 10 de maio de 2062 | 18:16 | 21:36 | 00:57 | ||
| 11 de novembro de 2065 | 17:24 | 20:06 | 22:48 | ||
| 14 de novembro de 2078 | 11:42 | 13:41 | 15:39 | ||
| 7 de novembro de 2085 | 11:42 | 13:34 | 15:26 | ||
| 8 de maio de 2095 | 17:20 | 21:05 | 00:50 | ||
| 10 de novembro de 2098 | 04:35 | 07:16 | 09:57 | ||
| 12 de maio de 2108 | 01:40 | 04:16 | 06:52 | ||
Notas
- ↑ "Observación do tránsito de Mercurio" (en castelán). Asociación de Amigos da Casa das Ciencias. 5 de maio de 2016. Arquivado dende o orixinal o 13 de setembro de 2017. Consultado o 6 de maio de 2016.
- ↑ Chapman, A. (1985), Transactions of the Historical Society of Lancashire and Cheshire Volume 135 pp 1–14
- ↑ Eric G. Forbes et al. (1995), Correspondence of John Flamsteed Volume 1, Institute of Physics Publishing, p. 624-627
- ↑ Wayne Orchiston 1994, James Cook and the 1769 Transit OF Mercury, Carter Observatory ISSN 1173-7263 http://www.transitofvenus.co.nz/docs/CarterObservatoryInfo3.doc Arquivado 14 de outubro de 2008 en Wayback Machine.
- ↑ Magazine of Popular Science, and Journal of the Useful Arts, Volume 3 p.154
- ↑ "1960 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "1970 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "1973 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "1986 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "1993 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "1999 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "2003 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 04 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "2006 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 04 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
- ↑ "The Transit of Mercury on 2016 May 9". Arquivado dende o orixinal o 14 de agosto de 2016. Consultado o 7 de xuño de 2012.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- NASA: Transits of Mercury, Seven Century Catalog: 1601 CE to 2300 CE (en inglés)
- NASA, Near-live images from Mercury's Transit across the Sun (2016) (en inglés)
- NASA: Image from the transit of Mercury in 2003 (en inglés)
- Shadow & Substance.com: Transit of Mercury Animated for November 8, 2006 (en inglés)
- Transits of Mercury – Fourteen century catalog: 1 601 AD – 3 000 AD (en inglés)
- Transits of Mercury on Earth – Fifteen millennium catalog: 5 000 BC – 10 000 AD (en inglés)
- Desafío proposto pola ESA para os centros escolares (inglés)
