Marcador conversacional

Os marcadores conversacionais son uns dos marcadores do discurso xunto cos estruturadores da información, conectores, reformuladores, e operadores argumentativos. Distínguense dos marcadores da lingua escrita en que á súa función 'informativa' ou 'transaccional' suman outra función 'interactiva' ou 'interaccional' orientada cara ao interlocutor. Na conversa hai, pois, que distinguir 'modalidades' fronte a 'contidos proposicionais', ou, na terminoloxía dos chamados 'actos de fala', a forza ilocutiva dos contidos locutivos. Dous grandes tipos de modalidade establecen os autores:

A modalidade epistémica, que se refire a nocións que gardan relación:

a) coa posibilidade ou coa necesidade,

b) coa evidencia, sobre todo a través dos sentidos;

c) co oído dicir ou expresado por outros etc.

Os seus marcadores son do tipo de "en efecto", "polo visto"...

A modalidade deóntica, que inclúe actitudes que teñen que ver coa vontade ou co afectivo

Os seus marcadores son do tipo de "bo", "ben"...

De modalidade epistémica -que se usan en enunciados declarativos- Poden ser

Marcadores de evidencia (reforzadores da aserción "si" ou "non", e algúns tematizándoos con "que"): "abofé", "dende logo", "por suposto", "naturalmente" e "sen dúbida" -menos gramaticalizado, pois admite variantes como "sen ningunha dúbida" / "sen dúbida de ningún xénero" etc...- Outro grupo non pode facelo: "en efecto", "efectivamente"...

Marcadores orientativos sobre a fonte da mensaxe (o falante presenta o discurso como algo que reflicte a súa propia opinión, ou ben referilo como algo que oíu dicir, que coñece a través doutros e que transmite como unha opinión allea): polo visto , "ao parecer", menos gramaticalizado e menos coloquial (ten as variantes "ao meu parecer", "ao parecer duns e doutros", "segundo parece", "polo que parece"...)

De modalidade deóntica (reflicten actitudes do falante relacionadas coa expresión da vontade (ou do afectivo): estes marcadores indican se o falante acepta, admite, consente ou non consente o que se infire do fragmento de discurso ao que remiten, van separados por unha pausa máis marcada e poden alternar con outros procedementos expresivos: os verbos realizativos "acepto", "consinto", "admito", construcións verbais do estilo de "ben está", "está ben", "bo está" etc...).

Exemplos: "bo", "ben"; "vale", "de acordo", "abofé", "claro", "xaora", "perfectamente", "cabalmente". Non son marcadores do discurso expresións como "veña", "en absoluto", "nin falar" etc...

Enfocadores de alteridade, que apuntan ao oínte ("home", "muller", "mira", "ves", "escoita", "entendes?" "óesme?", "escóitasme?", "estasme escoitando?") ou menos frecuentemente a ambos interlocutores ("vamos" -imperativo-) e serven para comentar o fragmento do discurso ao que remiten -para mostrar a actitude do falante respecto deste- pero sobre todo para sinalar o enfoque das relacións que mantén o falante co oínte: amigables, corteses etc...

"Bo" -nun uso distinto ao deóntico e ao metadiscursivo, pois só serve para reforzar a imaxe positiva do falante-, "vamos", en similar uso e ademais para favorecer a comuñón dos falantes no discurso, "mira", "mire", "oe", "oia". Tamén se adoitan usar formas verbais en segunda persoa: "ves", "verás", "escoita", "fíxate", "sabes", "entendes", que reflicten signos claros de gramaticalización. Expresións como "¿non?" "¿verdade?" "¿non si?" etc... Por favor" en inciso é tamén un marcador do discurso enfocador da alteridade moi gramaticalizado.

Metadiscursivos conversacionais trazan o esforzo que realizan os falantes para formular e ir organizando o seu discurso, como signos de puntuación para o descanso. "Xa", "si", "bo", "ben".