Igualitarismo da sorte

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

O igualitarismo da sorte é unha visión acerca da xustiza distributiva que foi exposta por varios igualitaristas e filósofos da política. Segundo esta visión, o benestar das persoas debe estar determinado exclusivamente polas eleccións responsables que teñen tomado, e non por aquelas circunstancias que non escolleron. Esta teoría é unha manifestación da intuición segundo a cal é malo que unhas persoas estean peor que outras sen ser responsables desta situación.

Responsabilidade[editar | editar a fonte]

A responsabilidade consecuencial é un importante concepto dentro de calquera teoría distributiva da xustiza. Queralt define o concepto do seguinte xeito:

Un suxeito é consecuencialmente responsable dunha carga ou beneficio X cando é correcto que sexa el e non o resto da comunidade quen asuma as consecuencias, positivas ou negativas, de X”.[1]

Os xuízos da responsabilidade consecuencial expresan os nosos deberes e obrigacións como membros dunha comunidade. De forma que podemos considerar a desigualdade entre os suxeitos como xusta ou inxusta. Se a consideramos xusta estaría xustificado atribuír a responsabilidade consecuencial aos suxeitos e eliminar a responsabilidade ao resto da comunidade. Pola contra, se a consideramos inxusta consideraríamos negativo que asuman eles a responsabilidade consecuencial.

Teoría[editar | editar a fonte]

O igualitarismo da sorte distingue entre consecuencias que son resultado do completo azar (por exemplo a posibilidade de ter problemas xenéticos, ou de ser alcanzados por un raio) e aqueles que son consecuencia de opcións conscientes (como a elección de carreira). O igualitarismo da sorte pretende ser unha idea normativa fundamental que guíe o noso pensamento sobre a xustiza, e non tanto unha prescripción política inmediata.

Esta concepción ten a súa orixe na idea de John Rawls de que a repartición distributiva non debería estar influída por factores arbitrarios. Distintas persoas que aceptan o igualitarismo da sorte discrepan entre elas sobre a forma correcta de medir como de ben está a xente (por exemplo, se debería medirse a riqueza material, o benestar psicolóxico ou algún outro factor) e no problema asociado de como avaliar o valor dos seus recursos.

Outro autor como Temkin considera que é malo que algúns estean peor que outros sen que medie culpa ou elección pola súa parte. Segundo isto, a xustiza distributiva non ten por que corrixir desigualdades que se producen por elección voluntaria, o que non exclúe que estas existan orixinadas pola vontade dun individuo, o que sería compatible cun igualitarismo extremo considerando inxusta calquera desigualdade.

Pero será con Seligman co que se acade unha definición precisa de teoría do igualitarismo da sorte, formulando os principios de condición suficiente e necesaria para a xustiza das distribucións.

Hai filósofos e filósofas que consideran que o termo “igualitarismo da sorte” non é correcto, xa que moitos dos denominados “igualitaristas da sorte” (sobre todo da rama do “recursismo”) non buscan realmente igualar a sorte ou eliminar a incerteza, senón que, máis ben, cren que os individuos deberían recibir unha cantidade de recursos igual para enfrontarse ao azar ou á incerteza.

Críticas ao igualitarismo da sorte[editar | editar a fonte]

A posición é controvertida entre algunhas das correntes do pensamento igualitarista, e a filósofa Elizabeth S. Anderson foi unha das súas principais críticas, baseándose, entre outras cousas, no feito de que, que algo sexa elixido non o volve necesariamente aceptable.[2] Un exemplo disto sería un ladrón ofrecendo a alguén a opción “o teu diñeiro ou a túa vida”, a cal algúns teóricos, incluído Thomas Hobbes (Leviathan XIV: “Covenants Extorted by Feare and Valide”) consideraron presumiblemente vinculante. Anderson tamén afirma que o igualitarismo da sorte expresa unha compaixón degradante cara ós desfavorecidos, baseando esta afirmación na compensación non na igualdade senón na inferioridade, e excluíndo moitos individuos das condicións sociais da súa liberdade só polo feito de que se lles considera culpable por perdelas.

Ademais, segundo esta teoría, correspóndelle ó Estado facer xuízos altamente morais e intrusivos acerca das eleccións que os individuos fan, e isto parece levar a conclusións moi contraintuitivas: aqueles que voluntariamente aceptan traballos cunha taxa de risco máis alta, ou quen “elixen” vivir en localizacións xeográficas máis propensas a desastres naturais, non deberían reclamarlles ós demais se sofren os resultados da súa elección.

Outra crítica é que a igualdade da sorte implica que no caso de que desexemos desfacer a sorte non elixida, ese obxectivo dalgunha forma proporciona unha xustificación subxacente para algunha forma de distribución equitativa. Non está claro se desfacer a influencia da sorte non elixida ten algo que ver con promover a distribución equitativa: hai que considerar que ás veces, a través da sorte non elixida, as persoas rematan ben igualmente. Unha mellor estratexia é que a igualdade da sorte comece coa idea intuitiva de que a distribución debe ser igual, e logo permitir a eliminación desta presunción de igualdade cando as persoas poidan manter unha distribución equitativa e, pola contra, terminen desigualmente ben por medio de eleccións individuais. A igualdade considerase moralmente valiosa baixo a condición de que a desigualdade non apareza de eleccións polas cales as persoas son razoablemente responsables.

Poderíase obxectar unha condición de demasiada dureza a esta posición con respecto as vítimas de mala sorte opcional. Tendo como exemplos a defensa da negación de axuda, por exemplo, a alguén que actúa neglixentemente. No que esta posición da importancia total ao grado de responsabilidade, é dicir, as consecuencias son directas as decisións tomadas voluntariamente. Isto é considerado cruel, polo abandono de vítimas de mala sorte opcional.

Outra das críticas levada a cabo por Scheffler e Anderson é que a doutrina xera unha expansión inadecuada do que é considerado o negocio lexítimo do estado. Supoñamos que distinguimos aproximadamente entre a desgraza imposta ás persoas pola acción social e os arranxos sociais e a desgraza que soamente recae sobre as persoas sen que ninguén as impoña. A distinción traza unha liña entre a desigualdade debida á sociedade e a desigualdade debida á natureza.

Susan Hurley argumentou que calquera intento de defender o igualitarismo en temas relacionados coa sorte e responsabilidade deberían fracasar, xa que non hai unha forma non circular de especificar un criterio igualitarista en lugar de calquera outro criterio.

Igualitarismo da sorte global[editar | editar a fonte]

O igualitarismo da sorte global é unha visión da xustiza distributiva no nivel global relacionado coa teoría moral cosmopolita. Parte da premisa de que é malo que algunha xente estea peor que outra se non é responsable desta situación, pero aplica a intuición máis alá das fronteiras nacionais. Os igualitaristas da sorte global defenden, polo tanto, que o axente moral ten o deber de regular as condicións azarosas relativas ós habitantes doutros países. Os pensadores máis importantes desta escola son, entre outros, Simon Caney e —discutidamente— Charles Beitz. Os seus opoñentes —como Robert Nozick—, rexeitan a premisa xa descrita do igualitarismo da sorte global, xa sexa na súa totalidade ou con respecto a aquelas desigualdades que se dan por enriba dun nivel de benestar mínimo.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Queralt Lange, Jahel (2015) “El igualitarismo de la suerte”, Doxa: Cuadernos de Filosofía del Derecho, 38, 189-213.
  2. Anderson, E. (1999). "What Is the Point of Equality?". Ethics 109: 287–337. JSTOR 10.1086/233897. doi:10.1086/233897. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Arneson, Richard (1989) 'Equality and Equal Opportunity for Welfare', Philosophical Studies pp. 77–93.
  • Brown, Alexander (2009). Ronald Dworkin's Theory of Equality: Domestic and Global Perspectives. Palgrave.
  • Brown, Alexander (2005) ‘Luck Egalitarianism and Democratic Equality’, Ethical Perspectives 12, no. 3. pp. 293–339.
  • Cohen, Gerard (1989). 'On the Currency of Egalitarian Justice', Ethics, pp. 906–944.
  • Dworkin, Ronald (2002). Sovereign Virtue, Harvard University Press.
  • Hurley, Susan (2003). Justice, Luck and Knowledge. Harvard University Press.
  • Kaufman, Alexander (2004) ‘Choice, Responsibility and Equality’, Political Studies 52. pp. 819–836.
  • Knight, Carl (2009). Luck Egalitarianism: Equality, Responsibility, and Justice. Edinburgh University Press.
  • Queralt Lange, Jahel (2015) ‘El igualitarismo de la suerte’, Doxa: Cuadernos de Filosofía del Derecho, 38. pp. 183–213
  • Schemmel, Christian (2007). 'On The Usefulness Of Luck Egalitarian Arguments For Global Justice', Global justice: Theory practice rhetoric (1). pp. 54–67.
  • Segall, Shlomi (2007). ‘In Solidarity with the Imprudent: A Defense of Luck Egalitarianism’, Social Theory and Practice, Vol. 33, no. 2. pp. 177–198
  • Seligman, Martin (2007): ‘Luck, Leverage, and Equality: A Bargaining Problem for Luck Egalitarians’, Philosophy & Public Affairs, 35. pp. 266–292.
  • Voigt, Kristin (2007)‘The Harshness Objection: Is Luck Egalitarianism Too Harsh on the Victims of Option Luck?’, Ethic Theory Moral Practice 10 : pp. 389–407.