Ver o código fonte de "República Popular da China"

{{1000}}
{{1000 artigos icona título|materia=Xeografía e historia}}
{{redirección|China}}
{{Xeografía política}}
{{Contén texto chinés}}
A '''China'''<ref>{{DRAG|chinés}} (información oculta no exemplo para a acepción 2ª e 3ª do termo).</ref> (en [[lingua chinesa|chinés]]: 中国; [[pinyin]]: ''Zhōngguó''), oficialmente a '''República Popular da China''' (en [[lingua chinesa|chinés]]: 中华人民共和国; [[pinyin]]: ''Zhōnghuá rénmín gònghéguó''), é un estado situado en [[Asia|Asia oriental]]. Trátase do [[Lista de países por poboación|país máis poboado do mundo]], xa que conta cunha poboación que supera os 1.300 millóns de habitantes. A República Popular é un [[Estado]] [[Unipartidismo|unipartidista]] gobernado polo [[Partido Comunista da China]], estando a súa sede goberno na cidade de [[Pequín]]. Esta, exerce xurisdición sobre [[División Administrativa da República Popular da China|vinte e dúas provincias]], cinco rexións autónomas ([[Guangxi]], [[Mongolia Interior]], [[Ningxia]], [[Rexión Autónoma do Tíbet|Tíbet]] e [[Xinjiang]]), catro municipalidades directamente controladas ([[Pequín]], [[Tianjin]], [[Shanghai]] e [[Chongqing]]) e dúas [[Rexión Administrativa Especial da República Popular da China|rexións administrativas especiais]] practicamente autónomas, [[Hong Kong]] e [[Macau]]. A República Popular da China, amais, reclama [[Taiwán]] como a súa provincia número vinte e tres. Na práctica, a illa é independente, administrada polo réxime da [[Taiwán|República da China]] dende a fin da guerra civil de [[1949]].

Cunha [[superficie]] aproximada de 9,6 millóns de [[quilómetro cadrado|quilómetros cadrados]], a China é o [[Lista de países por superficie|segundo país maior en relación á súa superficie terrestre]] e o terceiro ou cuarto maior  pola súa [[Lista de países por superficie|superficie total]]. A paisaxe da China é vasta e diversa. Os áridos norte e noroeste, nas proximidades de [[Mongolia]] e [[Asia Central]], están ocupados por estepas forestais e os [[Deserto de Gobi|desertos do Gobi]] e [[Taklamakan]]. O sur, lindando coa rexión do [[Sueste asiático]], é máis húmido e está ocupado por bosques [[Clima subtropical|subtropicais]]. A zona máis occidental é accidentada e moi elevada, coas cordilleiras do [[Himalaia]]s, [[Karakorum]], [[Cordilleira do Pamir|Pamir]] e [[Tian Shan]] facendo de fronteira natural entre a China e Asia Central e do Sur. A nivel fluvial destacan os [[Río Yangtzé|ríos Yangtzé]] e [[Río Amarelo|Amarelo]], o terceiro e o sexto máis longos do mundo. Ambos nacen na [[Tíbet|meseta do Tíbet]], e flúen para a [[densidade de poboación|densamente poboada]] costa leste. A liña costeira da China ao longo do [[océano Pacífico]] é de 14.500 quilómetros e está limitada polos [[Mar de Bohai|mares de Bohai]], [[Mar Amarelo|Amarelo]], [[Mar da China Oriental|Oriental]] e o [[Mar da China Meridional|Meridional]].

A [[Historia da China|antiga civilización chinesa]], unha das máis antigas do mundo, floreceu na fértil conca do [[río Amarelo]]. Durante miles de anos o seu sistema político baseouse en [[monarquía]]s hereditarias, coñecidas como dinastías, sendo a primeira a [[mitoloxía|semimitolóxica]] [[dinastía Xia]] (aprox. [[-2000|2.000&nbsp;a.C.]]). Dende o ano [[-221|221 a.C.]], cando a [[dinastía Qin]] conquistou varios estados para formar un grande Imperio chinés, o país expandiuse, fracturouse e reformouse en varias ocasións. A última dinastía foi derrocada no ano [[1911]] coa chegada da [[República da China (1912–1949)|República da China]]. En [[1945]], a República conquistou Taiwán ao [[Imperio do Xapón]] trala fin da [[segunda guerra mundial]]. Nos anos [[1946]] a [[1949]] o Partido Comunista derrotou ao nacionalista [[Kuomintang]] na China continental e estableceu en Pequín a República Popular da China o [[1 de outubro]] de [[1949]], mentres que o Kuomintang trasladou o goberno da República da China a [[Taipei]]. A xurisdición da República da China limítase agora a Taiwán e varias illas próximas, incluíndo Penghu, Kinmen e Matsu.

A [[lingua chinesa]] é a lingua máis falada no mundo: arredor dun quinto da poboación mundial fala algunha forma de chinés como lingua nai. A lingua chinesa, na forma de [[chinés mandarín]], é a lingua oficial da República Popular da China, así como de [[Taiwán]]. É ademais unha das linguas oficiais de [[Singapur]] e mais unha das seis linguas oficiais das [[Organización das Nacións Unidas|Nacións Unidas]].

A China ten fronteiras con 14 países: [[Afganistán]], [[Bután]], [[Myanmar]], [[India]], [[Casaquistán]], [[Kirguizistán]], [[Laos]], [[Mongolia]], [[Nepal]], [[Corea do Norte]], [[Paquistán]], [[Rusia]], [[Taxiquistán]] e [[Vietnam]]. As cidades máis importantes son [[Pequín]], [[Shanghai]], e [[Hong Kong]]. Desde a súa fundación en [[1949]], a RPCh está gobernada polo [[Partido Comunista da China|Partido Comunista Chinés]]. Aínda que oficialmente segue a ser un estado comunista, a súa economía vén sendo liberalizada desde hai tres décadas.

== Etimoloxía ==
A verba «China» deriva do [[lingua persa|persa]] ''Cin'' (چین), a cal é unha adaptación do [[Lingua sánscrita|sánscrito]] ''Cīna'' (चीन).<ref name="AmHer">"{{cita web|url=http://dictionary.reference.com/browse/China?qsrc=2888 |título= China|editor= Houghton-Mifflin|data= 2000|obra= The American Heritage Dictionary of the English Language|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> O primeiro rexistro deste termo data de [[1516]], no diario do explorador portugués [[Duarte Barbosa]].<ref>{{cita libro|título= Oxford English Dictionary|ano= 1989|isbn= 0-19-957315-8|lingua= inglés}}</ref><ref>{{cita libro|url=http://books.google.com.vn/books?id=edzW9fuOF-cC&pg=PA211&dq=#v=onepage&q=%22Very%20Great%20Kingdom%20of%20China%22&f=false|título=The Book of Duarte Barbosa|url-capítulo=http://purl.pt/435/|capítulo=O Grande Reino da China|isbn=81-206-0451-2|lingua=portugués e inglés|apelidos=Barbosa|nome=Duarte|ano=1516}}</ref> O máis antigo exemplo do uso de Cīna data do ano [[150|150 d.C.]]. Aínda que os escritorés hindús non foron conscientes da existencia da China antes do [[século -I|século I a.C.]], a palabra Cīna aparece en [[Mahābhārata]], así como nas Leis de Manu. En 1655, Martino Martini suxeriu que a palabra China deriva do nome da [[dinastía Qin]] (秦, ''Chin''),<ref>{{cita web|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=China&allowed_in_frame=0|título=China|obra=Online Etymology Dictionary|lingua= inglés|data-acceso= 14 de xaneiro de 2014|apelidos= Harper|nome= Douglas|data= 2001}}</ref> proposta que foi apoiada por moitos eruditos posteriores, aínda que hai outras moitas teorías.

O nome oficial do estado moderno é República Popular da China (中华人民共和国, ''Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó''), aínda que as dinastías e gobernos anteriores cambiaron o nome oficial do país en numerosas ocasións. Os nomes comúns para o país en chinés son ''Zhongguó'' (中国, de ''zhong'', ‘central’ ou ‘medio’, e ''guó'', ‘estado’ ou ‘estados’, e en tempos modernos, ‘nación’) e ''Zhonghuá'' (中华). O termo ''Zhongguó'' apareceu en varios textos antigos, como o ''[[Clásico de historia]]'' do século -VI,<ref>{{cita web|url= https://zh.wikisource.org/wiki/%E5%B0%9A%E6%9B%B8/%E6%A2%93%E6%9D%90|título=《尚書•梓材》|cita=「皇天既付中國民越厥疆土于先王」|lingua= chinés|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|obra= [[Wikisource]]}}</ref> e en tempos pre-imperiais empregábase como un concepto cultural para distinguir as tribos [[Huaxia]] dos «bárbaros». Este termo, que pode ser singular ou plural, referíase a un grupo de estados ou provincias da Chaira Central, pero utilizouse para denominar a todo o país ata o século XIX. Os chineses non foron os únicos en percibir o seu país como o «centro» do mundo, xa que outras civilizacións aplicaron o mesmo pensamento ós seus territorios.<ref>{{cita Harvard|Wilkinson|2000|p= 132|sp=sí}}</ref>

== Historia ==
{{Artigo principal|Historia da China}}
[[Ficheiro:FraMauroMapChataio.jpg|miniatura|esquerda|250px|Mapa de Frei Mauro (1459).]]
===Prehistoria===
{{Artigo principal|Prehistoria da China}}
A evidencia arqueolóxica suxire que os primeiros  homínidos que habitaron China chegaron a ese país entre 0,25 e 2,24&nbsp;millóns de anos antes.<ref>{{Cita web |autor= [[Archaeological Institute of America]] |url= http://www.archaeology.org/0001/newsbriefs/china.html |título= Early Homo erectus Tools in China  |dataacceso=10 de xuño do 2020 |obra= Archaeology.org |lingua=en}}</ref> Unha cova en [[ Zhoukoudian]] —preto da actual Pequín— contén fósiles que datan de entre os anos 680&nbsp;000 e 780&nbsp;000&nbsp;a.&nbsp;C.<ref name="autogenerated198">{{Cita publicación periódica |doi= 10.1038/nature07741 |ano= marzo de 2009 |autor= Shen, G; Gao, X; Gao, B; Granger, De |título= Age of Zhoukoudian Homo erectus determined with (26)Al/(10)Be burial dating |volume= 458 |número= 7235 |páxinas= 198-200| issn = 0028-0836| pmid = 19279636 |publicación= Nature|bibcode = 2009Natur.458..198S }}</ref> e pertencen ao chamado [[Home de Pequín]], unha [[subespecie]] de ''[[Homo  erectus]]'' que vivía da caza e a recolección, utilizaba o [[lume]] e ferramentas de pedra.<ref>{{Cita web |obra= China's Museum.com |url= http://www.chinamuseums.com/beijing_man.htm |título= Beijing Man Site Museum |idioma= inglés |dataacceso= 10 de xuño do 2020 |urlarquivo= https://web.archive.org/web/20080511010643/http://www.chinamuseums.com/beijing_man.htm |dataarquivo= 11 de maio de 2008 |urlmorta= yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.unesco.org/ext/field/beijing/whc/pkm-site.htm |título=The Peking Man World Heritage Site at Zhoukoudian |obra=Unesco.org |autor= Unesco |dataacceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref> No mesmo sitio do ''Home de Pequín'' acháronse restos dun
''Homo sapiens'' que datan de 18&nbsp;000-11&nbsp;000 a.&nbsp;C.<ref>{{Cita web |url=http://whc.unesco.org/es/list/449 |título=Sitio del hombre de Pekín en Zhukudian |obra=Unesco.org |autor= Unesco |dataacceso=14 de xaneiro de 2014}}</ref> A evidencia máis temperá dun ser humano completamente moderno na China atópase en [[Liujiang]] ([[Guangxi]]), onde se atopou un cranio que foi datado en aproximadamente 67&nbsp;000&nbsp;anos. Aínda que persiste a controversia sobre a datación dos restos de  Liujiang, especialmente cando se compara con outros esqueletos similares, como o achado en [[Minatogawa]], na [[Okinawa Honto|illa de Okinawa]].<ref>{{cita web |obra= Personal.une.edu.au |título= LIUJIANG |url= http://www-personal.une.edu.au/~pbrown3/Liujiang.html |idioma= inglés |dataacceso= 14 de xaneiro de 2014} |urlarquivo= https://web.archive.org/web/20111122044130/http://www-personal.une.edu.au/%7Epbrown3/Liujiang.html |dataarquivo= 22 de novembro de 2011 }}</ref><ref>{{Cita web |obra= The Free Library |url= http://www.thefreelibrary.com/Skull+may+complicate+human-origins+debate.+(Chinese+Roots)-a096417261 |título= Skull may complicate human-origins debate. (Chinese Roots) |idioma=inglés |dataacceso=14 de xaneiro de 2014}}</ref> Algúns expertos afirman que desde hai 5000&nbsp;anos existiu unha forma de [[Historia da escritura#Protoescritura|protoescritura]] na China.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-23257700 |título=China axes 'show ancient writing' |obra=BBC.co.uk |autor=BBC |data=11 de xullo de 2013 |dataacceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref>

=== Primeiras dinastías ===
[[Ficheiro:Liu Ding.jpg|miniatura|Un ''Ding'', un caldeiro ritual feito de [[bronce]], que data do final da [[dinastía Shang]] (séculos XVIII-XI a.&nbsp;C.)]]
[[Ficheiro:Classical Gardens of Suzhou-111935.jpg|miniatura|esquerda|[[Xardíns clásicos de Suzhou]]]]
Precedendo a dinastía Xia, atopamos a narrativa dun diluvio e o período dos [[Os tres Augustos e os cinco Emperadores|Tres Augustos]]: [[Fu Xi]], [[Emperador amarelo|Huang Di]] e [[Shennong]].<ref name="XIA"/> En tempos previos á fundación da dinastía Xia, o poder supremo baseábase na alternancia no goberno entre os Xia e [[Chi You]].<ref name="GDT">{{cita Harvard|Ceinos|2006|p=40|sp=sí}}</ref>

Segundo a tradición chinesa, a [[dinastía Xia]] é considerada a primeira dinastía imperial do país,<ref name="XIA">{{Cita web |obra= Arte Historia.jcyl.es |url= http://www.artehistoria.jcyl.es/civilizaciones/contextos/2827.htm |título= Las dinastías Xia y Shang (China) |dataacceso= 14 de xaneiro de 2014 |urlarquivo= https://web.archive.org/web/20120724070625/http://www.artehistoria.jcyl.es/civilizaciones/contextos/2827.htm |dataarquivo= 24 de xullo de 2012 |urlmorta= yes }}</ref> aínda que non se acharon probas concretas da súa existencia, só se teñen rexistros literarios,<ref name="CRO">{{Cita web |autor= Diario del Pueblo |obra= People.com.cn |url= http://spanish.people.com.cn/refran/breve.htm |título= Breve cronología histórica de China |dataacceso=14 de xaneiro de 2014}}</ref> feito polo que os historiadores considerárona como [[mitoloxía chinesa|mítica]] ata que escavacións científicas realizadas na provincia de [[Henan]], atoparon en 1959 os primeiros xacementos datados na [[Idade de Bronce]] da [[cultura Erlitou]], cultura que os arqueólogos chineses xeralmente adoitan identificar coa dínastia Xia, a pesar de que a maioría dos arqueólogos occidentais non están convencidos da conexión entre ambas pois non hai evidencias firmes  de se estes xacementos son os restos da dinastía Xia ou doutra cultura do mesmo período.<ref>{{cita libro|título=China: Five Thousand Years of History and Civilization|ano=2007|editor=City University of HK Press |páxinas=25 |url=https://books.google.com/?id=z-fAxn_9f8wC&pg=PA25 |isbn=978-962-937-140-1}}</ref> Segundo estas mencións en textos antigos, calcúlase que esta dinastía puido reinar arredor do ano 2100&nbsp;a.C.,<ref>{{cita libro|apelido=Tanner|nome=Harold M.|título=China: A History|ano=2009|editor=Hackett Publishing|páxinas=35–36 |url=https://books.google.com/?id=VIWC9wCX2c8C&pg=PA35 |isbn=978-0-87220-915-2}}</ref> e marcou o inicio do sistema político da China baseado en monarquías hereditarias, ou [[Dinastías na historia chinesa|dinastías]], que durou varios milenios.<ref>[[Proxecto de cronoloxía de Xia Shang Zhou]] de República Popular da China</ref>

A primeira dinastía chinesa que deixou verdadeiros rexistros históricos foron os [[dinastía Shang|Shang]],{{Sfn|Ceinos|2006|p=43|sp=sí}}{{Sfn|Pletcher|2011|p=35|sp=sí}} quen mantiverón un sistema vagamente [[Feudalismo|feudal]] a beiras do [[río Amarelo]] entre os séculos XVII e XI a.&nbsp;C.<ref name="SHN">{{cita Harvard|Ceinos|2006|p=44|sp=sí}}</ref>{{Sfn|Fowler|Fowler|2008|p=17|sp=sí}} Aínda que os primeiros Shang gobernaron no sur da provincia de [[Shandong]], zona pantanosa naquela época,<ref name="SHN"/> alcanzaron maior poder que as tribos situadas no leste do país, chamadas xenericamente '' yi'', cos que mantiveron estreitas alianzas.<ref name="SHN"/> O [[Tang (rei)|rei Tang]], considerado como un rei capaz e virtuoso, expulsou os Shang da rexión e estabeleceu a capital do seu reino en [[Erligang]].<ref>{{Cita Harvard |Ceinos|2006|p=45|sp=sí}}</ref>

A escritura chinesa máis antiga atopada ata o momento é un [[Óso oracular|oráculo tallado en óso]] da dinastía Shang,<ref>{{cita enciclopedia| url=http://books.google.com/books?id=vWLRxJEU49EC&pg=PA904#v=onepage&q&f=false | páxina=904 | nome=Pam |apelidos=Hollister |título=Zhengzhou | enciclopedia=International Dictionary of Historic Places: Asia and Oceania |editor=Schellinger, Paul E.; Salkin, Robert M.|editorial= Fitzroy Dearborn Publishers |ano=1996|idioma= inglés}}</ref> e contén antecedentes directos dos [[Escrita chinesa|caracteres chineses]] modernos.{{Sfn|Keith|2013|p=4|sp=sí}} Os Shang foron derrotados polo pobo Zhou, quen estableceu a [[dinastía Zhou]] que gobernou entre os séculos  XII e V a.&nbsp;C., cando a súa autoridade centralizada dispersouse lentamente entre diversos señoríos feudais ata que, finalmente, do debilitado reino dos Zhou emerxeron varios estados independentes que loitaron entre si durante o período denominado [[Primaveras e Outonos]]. Entre os séculos V e III a.&nbsp;C. estableceuse o período dos [[Reinos combatentes]], durante o cal o actual territorio chinés estivo dividido en sete estados soberanos, cada un co seu propio rei, ministro e exército.{{Sfn|Loewe|Shaughnessy|1999|pp= 587-649|sp= sí}}

=== China imperial ===
[[Ficheiro:Xian guerreros terracota detalle.JPG|miniatura|esquerda|Algúns dos centos de [[guerreiros de Terracota]], creados durante a [[dinastía Qin]]]]
No ano [[-221|221 a.C.]], [[Qin Shihuang]] (259-210 AC) puxo fin ao fraccionalismo característico durante o período dos Reinos Combatentes cando conquistou os outros seis reinos e fundou un estado feudal pluriétnico unitario, co poder centralizado formando o primeiro estado unificado na historia da China. Qin Shihuang proclamouse a si mesmo primeiro emperador (始皇帝) e estableceu reformas ao longo da China, destacando a estandarización dos caracteres chineses, medidas e correo. A [[dinastía Qin]] derrubouse despois da morte de Shi Huang Di, cos  legalistas liderando unha rebelión.<ref>{{Cita libro|apelidos = Lewis |nome= Mark Edward |título= The Early Chinese Empires: Qin and Han |editorial= Belknap Press |lugar= Londres}}</ref> 
[[Ficheiro:Chinesische-mauer.jpg|miniatura|A [[Gran Muralla Chinesa]], construída por varias dinastías durante 200 anos para protexerse das invasións bárbaras]]
A seguinte [[dinastía]] foi a [[dinastía Han|Han]] que gobernou entre os anos [[-206|206 a. C.]] e o [[220]] d. C., esta dinastía creou unha [[Etnia han|identidade cultural]] entre a poboación que dura ata hoxe día. Os Han expandiron o territorio considerablemente con campañas militares no sur de [[Corea]], [[Vietnam]], [[Mongolia]] e [[Asia Central]], e estableceron a [[ruta da seda]] que os conectaba co resto de [[Eurasia]]. China converteuse gradualmente na economía maior do mundo antigo.<ref>{{Cita libro|apelidos = Dahlman, Aubert |nome= Carl J., Jean Eric |título= China and the Knowledge Economy: Seizing the 21st Century |url= http://eric.ed.gov/?id=ED460052 |editorial= World Bank Publications}}</ref> Adoptouse o [[confucianismo]] como ideoloxía oficial do imperio. A pesar de que abandonaron o legalismo, a ideoloxía oficial da dinastía Qin, as institucións  legalistas mantivéronse como base do goberno.<ref>{{Cita libro|apelidos = Walton |nome= Linda |título= World History: Journeys from Past to Present |volume= 1: From Human Origins to 1500 CE |url= https://books.google.cl/books?id=zdwpAAAAQBAJ&pg=PA108&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |editorial= Routledge}}</ref>
 
Despois do colapso dos Han, comeza o período de [[anarquía]] coñecido como os [[Tres Reinos]].<ref>{{Cita libro|apelidos = Whiting |nome= Marvin C. |título= Imperial Chinese Military History |editorial= Universe}}</ref> A breve unificación da [[Dinastía Jin (265-420)|dinastía Jin]] foi destruída polo levantamento dos cinco bárbaros. No 581 unificouse o país baixo a [[dinastía  Sui]], pero a derrota na [[guerra Goguryeo-Sui]] (598-614) provocou a súa caída.<ref>{{Cita libro|apelidos = Graff |nome= David Andrew |título= Medieval Chinese warfare |editorial= Routledge}}</ref>

Coas [[Dinastía Tang|dinastías Tang]] e [[Dinastía Song|Song]] comezou unha idade dourada para a economía, tecnoloxía e cultura chinesa. Despois da campaña contra os turcos recuperouse o control sobre as [[Xiyu|rexións Occidentais]] e reabriu a ruta da seda, máis foi destruída pola rebelión dos An Lushan no século VIII.

No 907, no norte da China, a etnia [[kitán]] estableceu a [[dinastía Liao]] ata o 1125, cando foi derrocada polos [[jurchéns]], que estableceron a [[dinastía Jin (1115-1234)|dinastía Jin]] na zona conquistada. Despois da caída da dinastía Liao en 1125 d.C., moitos kitán emigraron ao oeste onde estableceron o estado [[Khanato de Kara-Khitai|Kara-Kitán]], finalmente destruído por [[Xenxis Khan]] en 1218.

[[Ficheiro:China - Song Dynasty-es.svg|miniatura|Territorios das dinastías [[Dinastía Song|Song]], [[Dinastía Liao|Liao]] e [[Imperio tangut|Xi occidentais]] no 1111.]]
A dinastía  Song foi o primeiro goberno no mundo en usar [[papel moeda]] e o primeiro goberno chinés en ter unha forza naval que axudaba ao comercio a través do mar. Entre os séculos X e XI dobrouse a poboación chegando aos 100 millóns grazas á expansión do cultivo do [[arroz]] no centro e sur do territorio. Tamén se reviviu o  confucianismo, en resposta ao avance do [[budismo]] durante a dinastía Tang, xunto cun renacemento da arte e filosofía, alcanzando novos niveis de expresión e madureza. Pero, a súa débil milicia foi atacada polos jurchéns que estableceron a [[Dinastía Jin (1115-1234)|dinastía Jin]].

En 1127 o emperador [[Song Huizong]] e a capital foron capturadas durante as [[guerras Jin-Song]], obrigando ao restante da dinastía a retirarse para ao sur.<ref>{{Cita libro|apelidos = Adshead |nome= S. A. M. |título= T'ang China: The Rise of the East in World History |ano = 2004 |url = https://archive.org/details/tangchinariseofe0000adsh |editorial= Palgrave Macmillan |lugar= Nova York}}</ref><ref>{{Cita libro |título= China: Five Thousand Years of History and Civilization |ano= 2017 |url= https://archive.org/details/chinalakejourney0000baum |editorial= City University of HK Press}}</ref>

No século XIII China foi invadida polo [[Imperio Mongol]]. En 1271 o líder mongol [[Khublai Khan]] estableceu a [[dinastía Yuan]]. Os Yuan conquistaron o que quedaba da dinastía  Song en 1279. Antes da invasión mongol a poboación chinesa era de 120 millóns, mais foi reducida a 60 millóns para o censo de 1300.<ref>{{Cita libro|apelidos = Ping-ti Ho |título= An Estimate of the Total Population of Sung-Chin China}}</ref> [[Zhū Yuánzhāng|Zhu Yuanzhang]] derrotou os Yuan e estableceu a [[dinastía Ming]] en 1368. Baixo a dinastía Ming viviuse outra idade dourada, desenvolvendo a maior forza naval do mundo dese entón. Durante este tempo desenvolvéronse as viaxes de [[Zheng He]] polo mundo, chegando a lugares tan afastados como [[África]].<ref>{{Cita libro|apelidos = Rice |nome= Xan |título= «Chinese archaeologists' African quest for sunken ship of Ming admiral» |url= http://www.theguardian.com/world/2010/jul/25/kenya-china |editorial= The Guardian}}</ref> Nos primeiros anos de goberno cambiouse a capital de [[ Nankín]] a [[Pequín]]. Coa expansión do [[capitalismo]] xurdiron filósofos como [[ Wang  Yangming]], criticando o goberno e expandindo o Neo-Confucianismo con conceptos tales como [[individualismo]] e [[igualdade social]].<ref>{{Cita libro |título= Wang Yangming (1472—1529) |url= http://www.iep.utm.edu/wangyang/ |editorial= Internet Encyclopedia of Philosophy}}</ref> 

[[Li Zicheng|g]]. O último emperador Ming, [[Chongzhen]], suicidouse cando a cidade caeu. A dinastía [[pobo manchú|manchú]] [[Dinastía Qing|Qing]] aliouse co xeneral Ming [[Wu Sangui]] e destronaron a curta [[Imperio Sunga|dinastía Shun]], facéndose co control do imperio.<ref>{{Cita web |url= http://www.docin.com/p-378667223.html |título= «论明末士人阶层与资本主义萌芽的关系» |data-acceso=11 de decembro do 2020}}</ref>

=== Portugueses ===
[[Ficheiro:Portuguese Agora F14.png|miniatura|esquerda|Presenza portuguesa na China desde o século XVI ata 1999
*Pupura=Asentamentos 
*Rosa=Territorios aliados (China Ming) 
*Amarelo=Fábricas, Cortes reais. 
*Vermello=Expedicións terrestres do século  XVII contra  manchúes.]]
A partir de 1513 con Jorge Álvares, Portugal entrou en contacto coa China por primeira vez <ref>{{Cita web|url=https://nenotavaiconta.wordpress.com/2013/11/04/historia-500-anos-da-chegada-de-jorge-alvares/|título=HISTÓRIA – 500 ANOS DA CHEGADA DE JORGE ÁLVARES |data-acceso= 13 de decembro do 2020 |data=9 de abril de 2013 |editor=nenotavaiconta |lingua=pt}}</ref> tratando de establecer colonias durante os seguintes 40 anos ao longo da costa e illas chinesas dando como resultado varias batallas navais e algúns masacres de colonos por parte de tropas imperiais. Desde o establecemento dos portugueses no Xapón <ref>{{Cita publicación periódica|xornal= Revista de Cultura|volume=Entalhe de Carimbos|autor=Charles Boxer |url=http://www.icm.gov.mo/rc/viewer/30017/1666|título=ALGUNS ASPECTOS DA INFLUÊNCIA PORTUGUESA NO JAPÃO, 1542-1640 |lingua=pt |data-acceso= 13 de decembro do 2020}}</ref> e a súa presenza continuada no Mar da China, os portugueses comezaron a actuar como interlocutores entre o Xapón e a India, unindo a China co resto do mundo. En 1554 o Imperio Celeste <ref>{{Cita web|url=https://www.revistamacau.com/rm2020/2014/10/08/prisioneiros-do-imperio-celeste-o-desastre-da-primeira-embaixada-portuguesa-na-china-1517-1524/|título=Prisioneiros do Império Celeste: O desastre da primeira embaixada portuguesa na China (1517-1524)}}</ref> viu con bos ollos a creación dun porto portugués na rexión, cedendo o paso cunha concesión á axuda que os portugueses brindaron na eliminación da piratería. [[Macau]] converteuse en [[Colonialismo|colonia]] portuguesa nos seguintes 445 anos.<ref>{{Cita web|url=https://www.infopedia.pt/$integracao-de-hong-kong-e-macau-na-china|título=Integração de Hong Kong e Macau na China}}</ref>

Coa crise da dinastía Ming e a presenza dos [[Compañía de Xesús|xesuítas]] na corte Ming<ref>{{Cita web|url=https://books.google.pt/books?id=mt-6CgAAQBAJ&pg=PA136&lpg=PA136&dq=Tianqi++Ming+Emperor+Portuguese&source=bl&ots=QCsdQrELDG&sig=ACfU3U1tMd92whLRZHYRmklGJipXPIQMBw&hl=pt-PT&sa=X&ved=2ahUKEwj126jc1aDrAhWDQkEAHWkNAPs4KBDoATAFegQICRAB#v=onepage&q=Tianqi%20%20Ming%20Emperor%20Portuguese&f=false|título=History Of Mathematical Sciences: Portugal And East Asia Iv – Europe And China}}</ref>, o emperador Tianqui (1621-1627)<ref>{{citar web|apelido=Jami, Engelfriet, Blue|nome=Catherine , Peter , Gregory|url=https://books.google.pt/books?id=dHLbB2OVYQYC&pg=PA241&lpg=PA241&dq=Pedro+Cordeiro+e+Ant%C3%B3nio+Rodrigues+do+Campo+China+Ming+war&source=bl&ots=wxHW_6W6CS&sig=ACfU3U0C0Q_AvpEl_p6Q3mXYrQ537M1VnQ&hl=pt-PT&sa=X&ved=2ahUKEwjOr8OZ1aDrAhXGh1wKHekXDPIQ6AEwAnoECAkQAQ#v=onepage&q=Pedro%20Cordeiro%20e%20Ant%C3%B3nio%20Rodrigues%20do%20Campo%20China%20Ming%20war&f=false|título=Statecraft and Intellectual Renewal in Late Ming China The Cross-Cultural Synthesis of Xu Guangqi (1562-1633)}}</ref> e posteriormente o emperador Chongzhen (1628-1644) ante as invasións manchús que iniciarían a dinastía imperial Quing, solicitan varias veces a axuda militar<ref>{{Cita web|url=https://books.google.pt/books/about/Rodrigues_the_Interpreter.html?id=w3jZAAAAMAAJ&redir_esc=y|título=Rodrigues the Interpreter: An Early Jesuit in Japan and China}}</ref> de homes e armas (especialmente canóns e artilleiros) aos portugueses de  Macau.<ref>{{Cita web|url=https://books.google.pt/books?id=dHLbB2OVYQYC&pg=PA241&lpg=PA241&dq=Pedro+Cordeiro+e+Ant%C3%B3nio+Rodrigues+do+Campo+China+Ming+war&source=bl&ots=wxHW_6W6CS&sig=ACfU3U0C0Q_AvpEl_p6Q3mXYrQ537M1VnQ&hl=pt-PT&sa=X&ved=2ahUKEwjOr8OZ1aDrAhXGh1wKHekXDPIQ6AEwAnoECAkQAQ#v=onepage&q=Pedro%20Cordeiro%20e%20Ant%C3%B3nio%20Rodrigues%20do%20Campo%20China%20Ming%20war&f=false|título=Statecraft and Intellectual Renewal in Late Ming China: The Cross-Cultural}}</ref> Estes eran para adestrar tropas chinesas ou comandar rexementos acompañados dos xesuítas que dominaban o idioma chinés.<ref>{{Cita web|url=https://books.google.pt/books?id=gnDfBQAAQBAJ&pg=PT228&lpg=PT228&dq=Tianqi++Ming+Emperor+Portuguese&source=bl&ots=16N2GWHG-t&sig=ACfU3U0quKBOuLqpr02W5jkdzzIVflwKdA&hl=pt-PT&sa=X&ved=2ahUKEwj126jc1aDrAhWDQkEAHWkNAPs4KBDoATAHegQIChAB#v=onepage&q=Tianqi%20%20Ming%20Emperor%20Portuguese&f=false|título=Chinese and Indian Warfare - From the Classical Age to 1870}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://books.google.pt/books?id=WRaoAgAAQBAJ&pg=PA288&lpg=PA288&dq=songshan+BATTLE+MING+CHINA+PORTUGUESE&source=bl&ots=nj9aswOwdB&sig=ACfU3U2vphyCQ3CkFBuGZdq4VhJX0zN2QQ&hl=pt-PT&sa=X&ved=2ahUKEwjf_srpx6DrAhVKVhoKHbjUBFkQ6AEwD3oECAcQAQ#v=onepage&q=songshan%20BATTLE%20MING%20CHINA%20PORTUGUESE&f=false|título=The Military Collapse of China's Ming Dynasty, 1618-44}}</ref>

En 1644, Pequín foi saqueada por unha coalición de forzas rebeldes lideradas por [[Li Zicheng]], un traballador do servizo de correos, que se unio á causa rebelde en [[1631]] despois dunha gran fame negra na zona norte do seu país e que terminou liderando a revolta campesiña que ocasionou a caída do último emperador Ming, [[Chongzhen]], que se suicidou cando a cidade se rendeu. Li Zicheng fundou e gobernou como emperador da breve [[dinastía Shun]] desde o 8 de febreiro de 1644 ata o 5 de xuño do mesmo ano. A súa vitoria foi efémera; [[Wu Sangui]], un xeneral leal aos Ming, solicitou ás [[Pobo manchú|tribos manchús]] da [[dinastía Qing]] desterrar a Zicheng, ao que fixeron fuxir para ao norte, onde foi probablemente asasinado polos aldeáns. 

A [[dinastía Qing]] despois asumiu o control de Pequín, que se tornou na nova capital da China, que gobernarón ata 1912. No total, o custo da conquista manchu da China foi de máis de 25 millóns de vidas.<ref>John M. Roberts (1997). ''[http://books.google.cz/books?id=3QZXvUhGwhAC&pg=&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false A Short History of the World]''. Oxford University Press. p.272. ISBN 019511504X.</ref>
{{panorama|Forbidden City Panorama 3 (cropped).png|900px|A [[Cidade Prohibida]], en [[Pequín]], foi o [[palacio]] imperial chinés desde mediados da [[dinastía Ming]] até o fin da [[dinastía Qing]]. Actualmente o local é considerado [[Patrimonio da Humanidade|Patrimonio Mundial]] pola [[UNESCO]].<ref name="UNESCO">{{citar web|url=http://whc.unesco.org/en/list/439|título=UNESCO Lista do Património da Humanidade: Palácios Imperiais das Dinastias Ming e Qing em Pequim e Shenyang |xornal=[[UNESCO]]|data-acceso=14 de decembro do 2020 |lingua=en}}</ref>}}

=== Fin do goberno imperial ===

[[Ficheiro:Qing Empire circa 1820 es.svg|miniatura|O imperio da [[dinastía Qing]] en 1820, máxima extensión territorial que tivo a China na súa historia.]]
No século&nbsp;XIX, os Qing tiveron que facer fronte ao [[imperialismo]] occidental nas dúas [[guerras do Opio]] (1839-1842 e 1856-1860) contra o [[Reino Unido]]. Derrotada pola nación europea, China foi forzada a asinar tratados non equitativos, pagar compensacións, permitir a [[extraterritorialidade]] e ceder o porto de [[Hong Kong]] aos británicos.{{harvnp|Embree|Gluck|1997|p= 597|sp= sí}}
A [[primeira guerra sino-xaponesa]] (1894-1895) eliminou a influencia dos Qing na [[península de Corea]], ademais de ceder o control da illa de Taiwán ao Xapón.<ref>{{Cita web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/546176/Sino-Japanese-War |título=Sino-Japanese War (1894-1895) |obra=[[Encyclopaedia Britannica]] |data-acceso= 8 de xaneiro do 2021 |lingua=en}}</ref>
O enfraquecemento do réxime  Qing incrementou os problemas internos. Entre os anos 1850 e 1864 a guerra coñecida como a [[rebelión  Taiping]] arrasou o sur da China, mentres que outros levantamentos como as [[guerras dos Clans Punti-Hakka]] (1855-1867), a [[Rebelión Nian (1851-1868)]], a [[rebelión Miao]] (1854-1873), a [[rebelión Panthay]] (1856-1873) e a [[rebelión dos dunganes]] (1862-1877) causaron estragos en todo o país.

No século&nbsp;XIX comezou a gran [[diáspora chinesa]]. As taxas de emigración eleváronse polos conflitos internos e as catástrofes como a fame negra do norte da China de 1876-1879, que cobrou a vida de entre nove e trece millóns de persoas.<ref>{{Cita web |url= http://www.fao.org/docrep/U8480E/U8480E05.htm |título= Dimensions of need – People and populations at risk |autor= Organización de las Naciones Unidas para la Alimentación y la Agricultura |data=1995 |obra= FAO.org |data-acceso= 8 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref>
En 1898, o emperador [[Guangxu]] planeou unha serie de reformas para establecer unha [[monarquía constitucional]] moderna, aínda que desenvolveu un importante labor reformista, introducindo o [[Telégrafo eléctrico|telégrafo]] e o [[ferrocarril]] e abolindo prácticas tradicionais como a vendaxe dos pés nas mulleres, foi destronado, nun golpe de estado, pola emperatriz [[Cixi]].<ref>Antón, J. (2014, 3 de maio) «[http://cultura.elpais.com/cultura/2014/05/03/actualidad/1399142375_498809.html Reivindicación de la implacable emperatriz-dragón china]», El País.</ref><ref>Chang, J. (2014) [[Cixi]], ''La Emperatriz. La concubina que creó la China moderna'', trad. de María Luisa Rodríguez Tapia. Madrid: Taurus.</ref>
A [[rebelión dos bóxers]] de 1899-1901, un movemento contra a influencia estranxeira no país, debilitou aínda máis ao goberno Qing. Finalmente os acontecementos que levaron á caída da dinastía Qing, a chamada [[Revolución de  Xinhai]], desenvolvéronse entre o [[10 de outubro]] de [[1911]], data en que se produciu a insurrección coñecida como [[Levantamento de  Wuchang]], e o [[12 de febreiro]] de [[1912]], cando o emperador, [[Puyi]] renunciou o trono feito que marcou o fin dos 2000 anos de goberno imperial e o comezo da era [[República da China (1912-1949)|republicana na China]].

=== República da China ===
{{AP|República da China (1912-1949)}}
[[Ficheiro:Sun Yat-sen and Chiang Kai-shek.jpg|miniatura|[[Sun Yat-sen]], o pai da China moderna (sentado á dereita), e [[Chiang Kai-shek]], posterior [[presidente da República da China]] (hoxe Taiwán)]]
O 1 de xaneiro de 1912 estableceuse a República da China, sendo nomeado [[Sun Yat-sen]], líder do [[Kuomintang]] (KMT ou Partido Nacionalista) o seu presidente interino.{{harvnp|Tamura|1997|p=146|sp= sí}}
Con todo debeu ceder a presidencia a [[Yuan Shikai]], un antigo xeneral dos  Qing, quen en 1915 proclamouse [[Imperio chinés (1915-1916)|emperador da China]]. Ante a condena do pobo e a oposición do seu propio exército, viuse forzado a abdicar e restablecer a república.{{harvnp|Haw|2006|p= 143|sp= sí}}

Logo da morte de Yuan Shikai en 1916, China atopábase politicamente fragmentada. O seu goberno con sede en Pequín foi recoñecido internacionalmente pero virtualmente carecía de poder; os señoríos rexionais controlaban a maior parte do territorio.{{harvnp|Elleman|2001|p= 459|sp= sí}}{{harvnp|Hutchings|2003|p=459|sp=sí}}
No final dos anos 1920 o Kuomintang liderado por [[Chiang Kai-shek]], puido reunificar o país baixo o seu control cunha serie de hábiles manobras militares e políticas, coñecidas en conxunto como a «[[Expedición do Norte]]».{{harvnp|Zarrow|2005|p= 230|sp=sí}}{{harvnp|Leutner|2002|p= 129|sp= sí}}
O seu goberno trasladou a capital nacional a [[Nanjing]] e implementou a «tutela política», unha etapa de desenvolvemento político descrita na [[Tres Principios do Pobo|doutrina San-min]] de  Sun Yat-sen, a cal pretendía encamiñar a China cara a unha democracia moderna.{{harvnp|Tien|1972|pp= 60-72|sp= sí}}{{harvnp|Zhao|2000|p= 43|sp= sí}}
Desde o estalido da [[guerra civil chinesa]] en 1927, o Kuomintang combateu os [[comunismo|comunistas]], aínda que a división política fixo máis difícil este conflito, no que os nacionalistas parecían levar inicialmente vantaxe especialmente despois que os comunistas fuxisen na [[Longa Marcha]], pero produciuse a [[invasión xaponesa de Manchuria]] e o [[incidente de Xi'an]] en 1936 forzou a Chiang a centrar os seus esforzos en enfrontarse co [[Imperio do Xapón]].{{harvnp|Apter|1994|p= 198|sp=sí}}

A [[segunda guerra sino-xaponesa]] (1937-1945), un escenario da [[segunda guerra mundial]], obrigou os comunistas e o Kuomintang a pactar unha tregua e crear unha alianza. As forzas xaponesas [[Crimes de guerra do Imperio do Xapón|cometeron numerosos]] [[Crime de guerra|crimes de guerra]] contra a poboación civil; en total, morreron preto de vinte millóns de civís chineses.<ref>{{Cita web |url= http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/wwtwo/nuclear_01.shtml |título= Nuclear Power: The End of the War Against Japan |autor= BBC History |obra= BBC.co.uk |data-acceso=15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>
Tan só na cidade de Nanjing, aproximadamente 200&nbsp;000 chineses foron [[masacre de Nanjing|asasinados]] durante a ocupación xaponesa.<ref>{{Cita web |url= http://www.ibiblio.org/hyperwar/PTO/IMTFE/IMTFE-8.html |título= Chapter VIII: Conventional War Crimes (Atrocities) |autor= Tribunal Militar Internacional del Lejano Oriente |data=novembro de 1948 |obra= iBiblio.org |data-acceso=15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>
Xapón rendeuse ante a China en 1945. Taiwán, xunto coas [[Illas Pescadores]], foron postos baixo o control administrativo da República da China, quen inmediatamente reclamou a súa [[soberanía]] neles. Aínda que a nación resultou vitoriosa, quedou devastada pola guerra e financeiramente esgotada. Os conflitos continuos entre o Kuomintang e os comunistas provocaron a continuación da guerra civil. En 1947 estableceuse o mandato constitucional, pero debido aos constantes disturbios en moitas provincias, a [[Constitución da República da China|constitución]] nunca foi posta en  funcionamento na China continental.<ref>{{cita enciclopedia|enciclopedia=Constitutional Reform and the Future of the Republic of China|ano=1991|editorial=M.E. Sharpe|páxina=3|url=http://books.google.com/books?id=xCxMn-2msr8C&pg=PA3#v=onepage&q&f=false |nome=Hung-mao |apelidos=Tien |nome-editor= Harvey |apelido-editor=Feldman|idioma= en}}</ref>

=== República Popular (1949-presente) ===
{{Artigo principal|Historia da República Popular da China}}
 
Os enfrontamentos máis importantes da [[guerra civil chinesa]] terminaron en 1949, cando o Partido Comunista da China tomou o control da parte continental do país e o  Kuomintang retirouse á illa de [[Taiwán]], o que reduciu o territorio da República da China a só Taiwán, [[Hainan]] e as illas circundantes. [[Mao Tse Tung]], [[Presidente do Comité Central do Partido Comunista da China|presidente do Partido Comunista]], proclamou a República Popular China o [[1 de outubro]] de [[1949]].<ref>{{Cita web |autor= Instituto Internacional Ucla |url= http://www.marxists.org/reference/archive/mao/selected-works/volume-5/mswv5_01.htm |título= East Asian Studies |obra= Interdepartmental Programs |idioma=inglés |data-acceso=15 de decembro do 2020}}</ref> A chegada ao poder dos comunistas puxo fin a décadas de guerras e conflitos. O novo Goberno da República Popular tivo que asumir unha custosa e difícil tarefa de reconstrución nacional.

A estrutura do novo Estado fora decidida durante a Conferencia Consultiva Política Popular convocada por Mao o [[12 de setembro]] daquel ano. Ademais da lei orgánica que establecía os poderes do Estado, durante a conferencia redactouse un Programa Común, que enumeraba unha serie de obxectivos inmediatos, e decidiuse a adopción da nova bandeira do país, vermella cunha grande estrela amarela en representación do Partido Comunista, ao redor da cal se sitúan outras catro estrelas máis pequenas, que simbolizan a unión das catro clases sociais: os campesiños, os traballadores, a pequena burguesía e a gran burguesía urbana.

O novo Estado quedaba baixo o control total do Partido Comunista a través das súas organizacións rexionais, coordinadas por un [[Comité Central do Partido Comunista da China|Comité Central]] que naquel momento contaba con 44 membros. Destes, catorce membros formaban o [[Buró Político do Comité Central do Partido Comunista da China|Buró Político]], encabezado polos cinco membros do [[Comité Permanente do Buró Político do Comité Central do Partido Comunista da China|Comité Permanente]], en quen recaía a máxima responsabilidade de poder. Os cinco membros iniciais do Comité Permanente, os auténticos homes fortes do novo réxime, foron Mao Tse Tung, [[Liu Shaoqi]], [[Zhou Enlai]], [[Zhu De]] e [[Chen Yun]].

A estabilidade do novo réxime baseábase na súa potencia militar. As forzas armadas do novo Estado, o [[Exército Popular de Liberación]], garantían a supremacía do Partido. O territorio chinés quedou dividido en seis rexións militares desde as que algúns dos dirixentes máis influentes do Partido, como [[Gao Gang]] ou [[Peng Dehuai]], controlaban a política rexional.

Unha das principais prioridades do novo Goberno sería a reconstrución económica. Para iso, China buscou a colaboración da [[Unión Soviética]], o único aliado poderoso co que podía contar. Mao Tse Tung visitou [[Moscova]] en decembro de 1949, onde se entrevistou co líder soviético [[Iosif Stalin|Stalin]]. A Unión Soviética ofreceu a China diversos programas de cooperación económica e tecnolóxica, así como préstamos, para afrontar a industrialización do país.

Unha das principais políticas acometidas desde un principio foi a reforma agraria, que supuxo a redistribución de terras confiscadas aos maiores terratenentes. Tamén se acometeron reformas sociais, como a nova lei do matrimonio, que daba maiores dereitos ás mulleres. Así mesmo, leváronse a cabo plans de erradicación da [[prostitución]] e da adicción ao [[opio]]. En 1949, o Partido Comunista impulsou unha política de alfabetización (só o 20% da poboación podía ler en 1949, comparado co 80% trinta anos despois).<ref>49 Myths about China, Marte Kjær Galtung, 2014</ref> Había dous nomes para a República Popular: ''China comunista'' e ''China Vermella''.<ref>{{cita Harvard |Smith|Davis|2005|p=6|sp=sí}}</ref>

Xunto ás reformas sociais e económicas, a outra prioridade nacional para os comunistas era o restablecemento da integridade territorial chinesa. A illa de [[Hainan]] foi ocupada polo Exército Popular de Liberación en abril de [[1950]], mentres que o [[Tíbet]], independente ''de facto'' desde a caída da [[dinastía Qing]], foi ocupado en outubro de 1950.<ref>{{Cita web |url=http://news.google.com/newspapers?nid=1817&dat=19500509&id=FUw_AAAAIBAJ&sjid=skwMAAAAIBAJ&pg=3627,3301880 |título=Red Capture of Hainan Island |obra=The Tuscaloosa News |editorial=Google News Archive |data=9 de maio de 1950 |data-acceso=15 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> Durante os anos 1950 forzas nacionalistas continuaron coa insurrección no oeste do territorio chinés.{{harvnp|Garver|1997|p= 169|sp= sí}}

Mao Tse Tung fomentou o crecemento demográfico e a poboación case se duplicou, pasando de 550 a máis de 900&nbsp;millóns durante o período do seu mando, que se estendeu ata 1976.<ref>{{cita Harvard |Holmes|2008|p=185|sp=sí}}</ref>
Con todo, o plan económico e social en grande escala, coñecido como o [[Gran Salto Adiante]], produciu unha [[Gran fame negra chinesa|fame negra]] que se cobrou a vida de 45&nbsp;millóns de persoas.<ref name="Akbar2010">{{Cita web |obra= The Independent |título= Mao's Great Leap Forward killed 45 million in four years |url= http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/news/maos-great-leap-forward-killed-45-million-in-four-years-2081630.html |idioma=inglés |data-acceso=27 de novembro de 2011 |data=17 de setembro de 2010|apelido= Akbar |nome= Arifa}}</ref>
Na mesma época, entre un e dous millóns de [[Señor da guerra|líderes campesiños]] foron executados, acusados de estar «en contra da revolución».{{sfn| Busky|2002| p=11| sp=si}}
En 1966,  Mao e os seus aliados lanzaron a [[Revolución Cultural]], que trouxo consigo un período de recriminación política que perdurou ata a súa morte. A Revolución Cultural, motivada polas loitas de poder dentro do Partido Comunista e o temor á [[Unión Soviética]], conduciu a unha grande axitación na sociedade chinesa.<ref name="REV">{{Cita web |obra= Arte Historia.jcyl.es |url= http://www.artehistoria.jcyl.es/historia/contextos/3242.htm |título= La Revolución Cultural China |data-acceso= 27 de novembro de 2011 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20111117175557/http://www.artehistoria.jcyl.es/historia/contextos/3242.htm |data-arquivo= 17 de novembro de 2011 |url-morta= yes }}</ref>
En outubro de 1971 a República Popular da China [[Resolución 2758 da Asemblea Xeral das Nacións Unidas|substituíu a República da China]] nas [[Organización das Nacións Unidas|Nacións Unidas]], e ocupou o seu posto como membro permanente do [[Consello de Seguridade das Nacións Unidas|Consello de Seguridade]].{{harvnp|Kao|1988|p= 188|sp=sí}}
Ao ano seguinte, na cima da división entre chineses e soviéticos,  Mao e [[Zhou Enlai]] reuníronse con [[Richard Nixon]] para establecer por primeira vez relacións diplomáticas cos Estados Unidos.<ref name="REV"/>

Despois da morte de  Mao en 1976 e a detención da [[Banda dos Catro]] —inculpados polos excesos da Revolución Cultural—, [[ Deng  Xiaoping]] tomou o poder e puxo en marcha unha serie de reformas económicas.<ref name="DNG">{{Cita web |obra= Biografías y vidas |url= http://www.biografiasyvidas.com/biografia/d/deng.htm |título= Deng Xiaoping |data-acceso=27 de novembro de 2011}}</ref>
Posteriormente, o Partido Comunista deixou de exercer o control gobernamental sobre as vidas persoais dos cidadáns e as  comunas disolvéronse en favor do arrendamento privado, o que se traduciu nun aumento de incentivos e da produción agrícola.<ref name="PCC">{{Cita web |autor= Publo en línea |url= http://spanish.peopledaily.com.cn/32001/67038/index.html |título= 85 años del Partido Comunista de China |data-acceso=27 de novembro de 2011}}</ref>
Este xiro nos acontecementos marcou a transición dunha [[economía planificada]] a unha [[economía mixta]] cunha contorna mercantil cada vez máis aberta, un sistema chamado «[[socialismo con características chinesas]]».<ref name="Ref_e">{{Cita web |obra= Monthly Revieww Press |url= http://monthlyreview.org/press/books/pb1234/ |título= China and Socialism: Market Reforms and Class Struggle |idioma=inglés |data-acceso=27 de novembro de 2011 |autor= Hart-Landsber, Martin; Burkett, Paul}}</ref>
A República Popular China adoptou a súa actual constitución o 4 de decembro de 1982.<ref name="CNS"/> En 1989, a violenta represión das [[Protestas da Praza Tian'anmen|protestas estudantís na praza Tian'anmen]] produciron a condena e sancións ao goberno chinés por parte de varios países.<ref>{{Cita web |título=The Impact of Tiananmen on China's Foreign Policy |url=http://www.nbr.org/publications/element.aspx?id=73#.UpeNH_lciaU |autor=Oficina Nacional de Investigación Asiática |obra=NBR.org |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=en |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140404193656/http://www.nbr.org/publications/element.aspx?id=73#.UpeNH_lciaU |data-arquivo=4 de abril de 2014 }}</ref>

[[Ficheiro:Flickr - Shinrya - Shanghai Skyline HDR.jpg|esquerda|miniatura|[[Shanghai]] é a capital económica da China e o maior porto de mercadorías do mundo.]]

O [[Presidente da República Popular da China|presidente]] [[Jiang Zemin]] e o [[Premier chinés|premier]] [[Zhu Rongji]] lideraron a nación nos anos 1990. Baixo a súa administración, o bo funcionamento económico chinés sacou a preto de 150 millóns de campesiños da pobreza e mantivo unha taxa media de crecemento do [[Produto interior bruto|PIB]] anual do 11,2 %.<ref name="Ref_h">{{Cita web |url= http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2003-07/11/content_244499.htm |título= Nation bucks trend of global poverty |data=11 de xullo de 2003 |obra= China Daily |data-acceso=15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref><ref name="Ref_i">{{Cita web |url= http://english.people.com.cn/english/200003/01/eng20000301X115.html |título= China's Average Economic Growth in 90s Ranked 1st in World |data=1 de marzo de 2000 |obra= People's Daily |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>
O país uniuse formalmente á [[Organización Mundial do Comercio]] en 2001 e mantivo o seu alto índice de crecemento económico baixo a presidencia de [[ Hu  Jintao]] na primeira década do século&nbsp;XXI. Con todo, o rápido desenvolvemento do país tamén impactou negativamente nos recursos naturais e no medio ambiente do seu territorio,<ref>{{Cita web |url=http://www.nytimes.com/interactive/2007/08/26/world/asia/20070826_CHINA_GRAPHIC.html# |título=China's Environmental Crisis |obra=[[New York Times]] |data=26 de agosto de 2007 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en |autor= Carter, Shan; Cox, Amanda; Burgess, Joe; Aigner, Erin}}</ref><ref name="Ref_j">{{Cita web |url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/4913622.stm |título= China worried over pace of growth|apelido= Griffiths |nome=Daniel |data=16 de abril de 2006 |obra= BBC.co.uk |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> e causou importantes movementos sociais.<ref name="Ref_k">{{Cita web |url= http://migration.ucdavis.edu/mn/more.php?id=3166_0_3_0 |título= China: Migrants, Students, Taiwan |autor= Ni, Ching-Ching |data=xaneiro de 2006 |obra= Migration UC Davis.edu |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref><ref name="Ref_l">{{Cita web |url= http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/01/27/AR2006012701588.html |título= In Face of Rural Unrest, China Rolls Out Reforms|apelido= Cody |nome= Edward |data=28 de xaneiro de 2006 |obra= The Washington Post |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=en}}</ref>
Os estándares de vida continuaron o seu rápido progreso a pesar da [[crise económica de 2008-2013|recesión do final dos anos 2000]], pero o control político centralizado permanece sen cambios.<ref>{{Cita web |url=http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/tankman/etc/transcript.html |título=''Frontline'': ''The Tank Man'' transcript |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en |data=11 de abril de 2006 |obra=Frontline |editorial=PBS }}</ref>

En 2013, [[Xi Jinping]] e [[Li Keqiang]] asumiron o cargo de presidente e  premier, respectivamente.<ref name="XiJinpingLiKeqiang">{{Cita web |url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/9679477/Xi-Jinping-crowned-new-leader-of-China-Communist-Party.html |título=Xi Jinping crowned new leader of China Communist Party |obra=The Daily Telegraph |data=15 de novembro de 2012 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en |autor= Moore, Malcolm; Phillips, Tom}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.stuff.co.nz/world/asia/7912682/New-China-leadership-tipped-to-be-all-male |título=New China leadership tipped to be all male |obra=Stuff.co.nz |data=6 de novembro de 2012 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>
Con eles, iniciáronse unha serie de reformas da súa economía,<ref name="BBC19July2013a">{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-23377060 |título=China frees up bank lending rates |obra=BBC.co.uk |data=19 de xullo de 2013 |data-acceso= 15 de decembro do 2020|idioma=en |autor= BBC News}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.telegraph.co.uk/finance/china-business/10198410/China-eyes-fresh-stimulus-as-economy-stalls-sets-7pc-growth-floor.html |título=China eyes fresh stimulus as economy stalls, sets 7pc growth floor |obra=Daily Telegraph |data=23 de xullo de 2013 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en|apelido= Evans-Pritchard |nome=Ambrose}}</ref> que en anos recentes sufriu inestabilidades estruturais e unha desaceleración no crecemento.<ref>{{Cita web |url=http://blogs.ft.com/gavyndavies/2012/11/25/the-decade-of-xi-jinping/#axzz2DQ0Yc2jM |título=The decade of Xi Jinping |obra=[[Financial Times]] |data=25 de novembro de 2012 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en |subscrición= yes}}</ref><ref name="9Dec2012">{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-20657311 |título=China sees both industrial output and retail sales rise |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=9 de decembro de 2012 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-23251089 |título=China's exports and imports decline |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=10 de xullo de 2013 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-23486466 |título=China orders government debt audit |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=29 de xullo de 2013 |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |idioma= en}}</ref>
A administración de Xi tamén anunciou reformas no sistema penal e na [[política do fillo único]].<ref name="SlateChina2013"/> O 14 de decembro de 2013 China converteuse no terceiro país, tras os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] e a [[Unión Soviética]], en realizar unha [[aluaxe]] coa misión [[ Chang'e 3]] e o [[robot]] [[Yutu]].<ref>{{Cita web |url=http://sociedad.elpais.com/sociedad/2013/12/15/actualidad/1387141873_722028.html |título=El robot chino ‘Yutu’ rueda por el suelo de la Luna |data-acceso= 15 de decembro do 2020 |obra= El País |lingua=es}}</ref>

No final de 2019, na China produciuse o brote inicial do virus [[SARS-CoV-2]], cuxa [[COVID-19|enfermidade ocasionada]] derivou eventualmente na [[Pandemia por coronavirus de 2019-2020|pandemia de COVID-19]].

== Goberno e política ==
{{Imaxe múltiple
 | posición_táboa = right
 | dirección =  horizontal
 | ancho = 
 | título=  | posición_título =  | fondo_de_título = 
 | texto =  | posición_texto =   | fondo_de_texto = 
 | foto1 = Xi Jinping Sept. 19, 2012.jpg | ancho1 = 150 | texto1 = [[Xi Jinping]], presidente da China.
 | foto2 = Li Keqiang by Sebastian Derungs.jpg| ancho2 = 117| texto2 = [[Li Keqiang]], premier da China.
 | pé   = 
}}
A República Popular da China é un dos poucos [[estado socialista|estados socialistas]] que quedan no mundo. A súa forma de goberno foi descrita como [[comunismo|comunista]] e [[socialismo|socialista]], pero tamén como autoritaria e [[Corporativismo|corporativista]],<ref>{{Cita publicación periódica|título=China, Corporatism, and the East Asian Model |url=https://archive.org/details/china00chan_1 |nome=Jonathan |apelido=Unger |nome2= Anita |apelido2=Chan |publicación= The Australian Journal of Chinese Affairs |número= 33 |data=xaneiro 1995 |páxinas= [https://archive.org/details/china00chan_1/page/29 29]-53}}</ref> con fortes restricións en moitas áreas, máis notablemente respecto ao [[Censura en Internet|libre acceso a Internet]], a [[liberdade de prensa]], a [[liberdade de reunión]], o [[dereitos reprodutivos|dereito de ter fillos]], a [[Organización non gobernamental|libre formación de organizacións sociais]] e a [[liberdade de culto]].<ref name="freedomhouse">{{Cita web |url=https://www.refworld.org/docid/4dfb658533.html |título=Freedom in the World 2011: China |autor=Freedom House |ano=2011 |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en |obra= Freedom House.org}}</ref>
Os seus líderes catalogan o sistema político e económico como «[[socialismo con características chinesas]]» —[[marxismo-leninismo]] adaptado ás circunstancias chinesas— e «[[economía de mercado socialista]]», respectivamente.<ref>{{Cita web |título=Xi reiterates adherence to socialism with Chinese characteristics |url=http://news.xinhuanet.com/english/china/2013-01/05/c_132082389.htm |obra=Xinhua |data=5 de xaneiro de 2013 |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>

O país é gobernado polo [[Partido Comunista da China]] (PCCh), cuxo poder está consagrado na constitución.<ref name="cons">{{Cita web |url=http://english.people.com.cn/constitution/constitution.html |título=Constitution of the People's Republic of China |obra=People's Daily |data=4 de decembro do 2020 |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>
A [[Constitución da República Popular da China]] é a lei fundamental do Estado, e foi aprobada e posta en vigor o 4 de decembro de 1982.<ref name="CNS">{{Cita web |autor= Goberno da República Popular China |url= http://spanish.china.org.cn/spanish/xi-zhengzhi/1.htm |título= Sistema Constitucional |data-acceso=16 de decembro do 2020 |lingua=es |obra= China.org.cn}}</ref>

Tamén establece dous sistemas de administración: un central e outro local. O [[Sistema de Administración Central]] —ou Consello de Estado— comprende os órganos administrativos centrais que están baixo a [[Asemblea Popular Nacional da China|Asemblea Popular Nacional]], é dicir, os departamentos ou [[ministerios da República Popular da  China|ministerios]].<ref>{{Cita web |autor= Goberno da República Popular China |url= http://spanish.china.org.cn/spanish/xi-zhengzhi/5.htm |título= Sistema de Administración Central |data-acceso=16 de decembro do 2020 |obra= China.org.cn}}</ref>
Pola súa banda, o [[Sistema de Administración Local]] rexe a nivel provincial e  distrital, e inclúe os organismos correspondentes a un goberno local.<ref>{{Cita web |autor= Goberno da República Popular China |url= http://spanish.china.org.cn/spanish/xi-zhengzhi/6.htm |data-acceso=16 de decembro do 2020 |título= Sistema de Administración Local |obra= China.org.cn}}</ref>

En comparación aos estándares políticos vixentes ata mediados dos anos 1970, a [[liberalización]] da China trouxo consigo un sistema administrativo menos restritivo. China apoia o principio leninista de «[[centralismo democrático]]»,<ref name="cons"/> pero a Asemblea Nacional Popular é descrita como un órgano cun poder considerable ''[[de iure]]'', pero pouco ''[[de facto]]''.<ref>{{Cita web |url=http://news.bbc.co.uk/2/shared/spl/hi/in_depth/china_politics/government/html/7.stm |título=BBC, Country Report: China |autor=BBC News |obra= BBC.co.uk |data-acceso=16 de decembro do 2020|idioma=en}}</ref>
O actual [[Presidente da República Popular da China|presidente]] é [[ Xi Jinping]], quen tamén é o [[secretario xeral do Partido Comunista da China]], e o xefe da [[Comisión Militar Central da República Popular da China|Comisión Militar Central]].<ref name="XiJinpingLiKeqiang" /> O actual [[Primeiro ministro da República Popular da China|premier]] é [[Li Keqiang]], que tamén é o segundo membro máis importante do [[Comité Permanente do Buró Político do Comité Central do Partido Comunista da China|Comité Permanente do Buró Político do Partido Comunista]].

[[Ficheiro:Great Hall Of The People At Night.JPG|miniatura|O [[Gran Salón do Pobo]] en Pequín, onde se reúne a [[Asemblea Popular Nacional da China|Asemblea Popular Nacional]] que exerce o poder lexislativo e é a máxima autoridade do Estado. Está formada por ao redor de 3000&nbsp;deputados elixidos por un período de cinco anos.]]

O sistema electoral é xerárquico, os membros das Asembleas Populares locais son elixidos por [[sufraxio directo]], mentres que nos niveis máis altos dos congresos locais e na Asemblea Popular Nacional celébranse [[sufraxio indirecto|eleccións indirectas]] nas que participan os membros da Asemblea Popular do nivel inferior inmediato.<ref name="a97">Artículo 97 da ''[[Constitución da República Popular da China]]''.</ref>
O sistema político está descentralizado, e os líderes provinciais e  sub-provinciais gozan dun grao importante de autonomía.<ref name="Ref_o">{{Cita web |url=https://www.britannica.com/topic/Chinese-Communist-Party |título=The Chinese Communist Party |obra=CFR.org |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en |autor=Xu, Beina |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20100511033229/http://www.cfr.org/publication/14482/communist_party_of_china.html |data-arquivo=11 de maio de 2010 }}</ref>
Existen outros partidos políticos, coñecidos como «partidos democráticos», os cales participan na Asemblea Popular Nacional e na [[Conferencia Consultiva Política do Pobo Chinés]] (CCPPC).<ref>{{Cita web |título=Democratic Parties |url=http://english.people.com.cn/data/China_in_brief/Political_Parties/Democratic%20Parties.html |obra=People's Daily |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>

Houbo pasos cara á liberalización política, onde se realicen eleccións abertas en todas as vilas e cidades.<ref name="poll">{{Cita web |url=http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2003-12/08/content_288018.htm
 |título=Beijingers Get Greater Poll Choices |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en |obra=China Daily |ano=2003}}</ref><ref name="Ref_p">Lohmar, Bryan; and Somwaru, Agapi; {{Cita web |url= http://www.ers.usda.gov/publications/aib775/aib775n.pdf |título= Does China's Land-Tenure System Discourage Structural Adjustment? |autor= USDA Economic Research Service |data=1 de maio de 2006 |obra= USDA.gov |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=en |formato= PDF}}</ref>
Con todo, o partido mantén o control efectivo sobre os asuntos do goberno: na falta dunha oposición significativa, o PCCh gaña por defecto a maior parte das votacións. Entre os principais problemas inclúense a crecente fenda entre os ricos e pobres e a corrupción.<ref name="Ref_q">{{Cita web |url= http://www.highbeam.com/doc/1P1-52919430.html |título= China sounds alarm over fast-growing gap between rich and poor |autor= Associated Press via Highbeam |data= 11 de maio de 2002 |obra= Highbeam.com |data-acceso= 16 de decembro do 2020 |idioma= en |subscrición= yes |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140610060248/http://www.highbeam.com/doc/1P1-52919430.html |data-arquivo= 10 de xuño de 2014 |url-morta= yes }}</ref><ref>{{Cita web |url= http://www.washingtontimes.com/news/2012/nov/9/red-chinas-iron-grip-on-power/ |título= Red China's Iron Grip on Power: Communist Party Continues Repression |autor= Hasmath, R. |data=12 de novembro de 2012 |obra= The Washington Times |data-acceso=16 de decebro do 2020 |idioma=inglés |páxinas= B4}}</ref>
Segundo unha serie de enquisas de 2011 entre o 80 e 95&nbsp;% dos cidadáns chineses expresaron estar relativa ou moi satisfeitos co goberno central.<ref>{{Cita web |título=A Point Of View: Is China more legitimate than the West? |url=http://www.bbc.co.uk/news/magazine-20178655 |obra=BBC.co.uk |autor=BBC News |data=2 de novembro de 2012 |data-acceso=16 de decebro do 2020 |idioma=en}}</ref>

=== Relacións exteriores ===
{{ VT|Século chinés}}
[[Ficheiro:President Nixon meets with China's Communist Party Leader, Mao Tse- Tung, 02-29-1972 - NARA - 194759.tif|miniatura|A entrevista entre [[Mao Tse Tung]] e [[Richard Nixon]] (29 de febreiro de 1972) marcou o comezo dun achegamento estratéxico entre os Estados Unidos e a China.]]
China mantén relacións diplomáticas con 171 países e conta con embaixadas en 162.<ref>{{Cita web |autor= U.S. Department of State |url= http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/18902.htm |título= Background Note: China |idioma=en |data-acceso=16 de decembro do 2020}}</ref> 
A [[Taiwán|República da China]] (RC, coñecida simplemente como Taiwán) e outros países disputan a súa [[lexitimidade]] o que o converte no [[Estado non recoñecido|estado con recoñecemento limitado]] maior e poboado do mundo. [[Suecia]] foi a primeira nación con quen estableceu relacións o 9 de maio de 1950.<ref>{{Cita web |autor= Embaixada da China en Suecia |url= http://se.china-embassy.org/eng/xwdt/t693035.htm |título= Swedish PM hails 60 years of establishment of China-Sweden diplomatic relations |idioma= inglés |data-acceso=16 de decembro do 2020 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20110826221233/http://se.china-embassy.org/eng/xwdt/t693035.htm |data-arquivo= 26 de agosto de 2011 }}</ref> En 1971, substituíu a representación internacional da República da China como o único representante da China fronte ás [[Organización das Nacións Unidas|Nacións Unidas]] e como un dos cinco membros permanentes do [[Consello de Seguridade das Nacións Unidas|Consello de Seguridade]].<ref name="Ref_r">{{Cita web |obra= Taipei Times |url= http://www.taipeitimes.com/News/editorials/archives/2004/08/22/2003199768 |título= Perseverance will pay off at the UN |idioma=inglés |data-acceso=16 de decembro do 2020 |data=22 de agosto de 2004}}</ref>
Ademais, foi un antigo membro e líder do [[Movemento de Países Non Aliñados|movemento de países non aliñados]] (''MPNA'') e aínda segue defendendo os países en vías de desenvolvemento.<ref name="Ref_2009">{{Cita web |obra= People's Daily Online |url= http://english.peopledaily.com.cn/90001/90776/90883/6847341.html |título= China says communication with other developing countries at Copenhagen summit transparent |idioma= en |data-acceso= 16 de decembro do 2020 |data= 21 de decembro de 2009 |data-arquivo= 22 de decembro de 2009 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20091222225359/http://english.peopledaily.com.cn/90001/90776/90883/6847341.html |url-morta= yes }}</ref>

Segundo a interpretación da política de «[[Unha soa China]]», Pequín fixo que sexa unha condición previa para o establecemento de relacións diplomáticas cun país, que este recoñeza a súa pretensión a [[Taiwán]] e rompa os vínculos oficiais co goberno da República da China. Os representantes da República Popular da China protestaron en numerosas ocasións cando outros gobernos celebran acordos diplomáticos con Taiwán,<ref>{{Cita web |editor= Google Noticias |url= http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iNP2McsYhIeRMgrn036WkQdrN3LQ |título= Taiwan's Ma to stopover in US: report |idioma= en |data-acceso= 16 de decembro do 2020 |obra= Google.com |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20110711134925/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iNP2McsYhIeRMgrn036WkQdrN3LQ |data-arquivo= 11 de xullo de 2011 |url-morta= yes }}</ref> especialmente no tema das vendas de armamento.<ref>{{Cita web |apelidos= Macartney |nome= Jane |obra= The Times |url= http://www.thetimes.co.uk/tto/public/sitesearch.do?querystring=+%22China+says+US+arms+sales+to+Taiwan+could+threaten+wider+relations%22&p=tto&pf=all&bl=on |título= China says US arms sales to Taiwan could threaten wider relations |idioma= en |data-acceso= 12 de xuño de 2011 |data= 1 de febreiro de 2010 |subscrición= yes |data-arquivo= 13 de febreiro de 2021 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20210213072755/https://www.thetimes.co.uk/?region=global&querystring=+%22China+says+US+arms+sales+to+Taiwan+could+threaten+wider+relations%22&p=tto&pf=all&bl=on |url-morta= yes }}</ref>
As reunións políticas entre funcionarios estranxeiros e o 14.º&nbsp; [[Dalai Lama]] tamén atopan a oposición da República Popular da China, que considera que o [[Tíbet]] é parte integral dela.<ref>{{Cita web |apelidos= Moore |nome= Malcolm |data=8 de xaneiro de 2010 |obra= The Telegraph |url= http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/6952556/China-cancels-UK-human-rights-summit-after-Akmal-Shaikh-execution.html |título= China cancels UK human rights summit after Akmal Shaikh execution |idioma=inglés |data-acceso=16 de decembro do 2020}}</ref>

[[Ficheiro:BRICS leaders meet on the sidelines of 2016 G20 Summit in China.jpg|miniatura|esquerda|China forma parte do [[BRICS]]. En 2016 realizouse o oitavo cume. De esquerda a dereita: O presidente [[Michel Temer]] (Brasil), [[Narendra Modi]] (India), [[Xi Jinping]] (China), [[Vladimir Putin]] (Rusia) e [[Jacob Zuma]] (Suráfrica)]]

Gran parte da súa política exterior fundaméntase nos ''Cinco Principios de Coexistencia Pacífica'' de [[Zhou Enlai]]: non inxerencia nos asuntos doutros Estados, non agresión, convivencia pacífica, igualdade e beneficios mutuos. Tamén se rexe polo concepto de «harmonía sen uniformidade», que anima ás relacións diplomáticas entre as nacións a pesar das diferenzas ideolóxicas.<ref name="Keith">{{cita Harvard|Keith|2009|pp= 135-136|sp= sí}}</ref>
Esta política levouna a apoiar aos estados que se consideren perigosos ou de represión por [[Occidente]], tales como [[Cimbabue]], [[Corea do Norte]] e [[Irán]].<ref>{{Cita web |título=An Authoritarian Axis Rising? |url=http://thediplomat.com/2012/06/an-authoritarian-axis-rising/ |obra=The Diplomat |data=29 de xuño de 2012|apelido= Martel |nome= William C. |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>

As relacións exteriores con moitos países occidentais sufriron durante un tempo tras a represión militar nas protestas de [[praza Tian'anmen|Tian'anmen]] de 1989, aínda que nos últimos anos China mellorou os seus vínculos diplomáticos con Occidente.<ref>{{Cita web |obra= The Economist |url= http://www.economist.com/node/144689 |título= Ready to face the world? |idioma=inglés |data-acceso=16 de decembro do 2020 |data=6 de marzo de 1997}}</ref><ref>{{Cita web |obra= The Economist |url= http://www.economist.com/node/10202169?story_id=E1_TDNDNTGJ |título= China and Europe |idioma=inglés |data-acceso=16 de decembro do 2020 |data=27 de novembro de 2007|subscrición= yes}}</ref>
China mantén unha relación económica e militar estreita con [[Rusia]],<ref>{{Cita web |url=http://www.dw.de/china-russia-launch-largest-ever-joint-military-exercise/a-16931106 |título=China, Russia launch largest ever joint military exercise |obra=Deutsche Welle |data=5 de xullo de 2013 |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> e a miúdo ambos votan da mesma forma no Consello de Seguridade da ONU.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-18327632 |título=Energy to dominate Russia President Putin's China visit |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=5 de xuño de 2012 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.nytimes.com/2012/07/20/world/middleeast/russia-and-china-veto-un-sanctions-against-syria.html |título=Friction at the U.N. as Russia and China Veto Another Resolution on Syria Sanctions |obra=[[New York Times]] |data=19 de xullo de 2012 |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Gladstone |nome= Rick}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-21911842 |título=Xi Jinping: Russia-China ties 'guarantee world peace' |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=23 de marzo de 2013 |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

Ademais da súa reclamación sobre a illa de Taiwán, a China atópase envolvida en varias disputas territoriais internacionais. Desde os anos 1990, o goberno comezou as negociacións para resolver os conflitos sobre as súas fronteiras terrestres, como a disputa de [[Caxemira]] coa [[India]] e a súa fronteira sen definir con [[Bután]]. Ademais existen outras reclamacións territoriais multilaterais acerca da súa soberanía sobre varias illas pequenas no mar da China Meridional e do Leste, como as [[Illas  Senkaku]] e o [[Baixo de Masinloc|arrecife Scarborough]].<ref>{{Cita web |url= http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-18045383 |título= China denies preparing war over South China Sea shoal |autor= BBC News |data=12 de maio de 2012 |obra= BBC.co.uk |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |título=Q&A: China-Japan islands row |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-11341139 |autor= BBC News |data=27 de novembro de 2013 |obra= BBC.co.uk |data-acceso=16 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref>
A prospección de recursos en zonas reclamadas por outros países levou a crises como a [[crise sino-vietnamita de 2014|ocorrida con Vietnam en 2014]].

[[Ficheiro:Regiones de China.PNG|miniatura|Mapa das disputas territoriais entre a China e outros países.]]

A China é normalmente sinalada como unha [[China como superpotencia emerxente|nova superpotencia]] emerxente, ao destacar que o seu rápido progreso económico, o seu  poderío militar en crecemento, a súa enorme poboación e o incremento da súa influencia internacional, son sinais de que terá un papel global prominente no século&nbsp;XXI.<ref name="ChinaFuture">{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19995218 |título=A Point Of View: What kind of superpower could China be? |obra=BBC.co.uk |data=19 de outubro de 2012 |idioma=inglés |data-acceso=14 de xaneiro de 2014|apelido= Jacques |nome= Martin}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.guardian.co.uk/world/2012/jun/18/china-birth-of-superpower |título=China: witnessing the birth of a superpower |obra=The Guardian |data=18 de xuño de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=en|apelido= Watts |nome= Jonathan}}</ref>
Outros, con todo, preveñen que as [[burbulla económica|burbullas financeiras]] e o desaxuste demográfico poden  enlentecer ou mesmo deter o crecemento da China á medida que o século progrese.<ref>{{Cita web |url=http://www.worldtribune.com/worldtribune/WTARC/2007/s6_29.asp |título=China's utterly distorted economy is a train wreck waiting to happen |obra=World Tribune|apelido=Sanders |nome=Sol |data=29 de xuño de 2007 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.foreignaffairs.com/articles/138219/ruchir-sharma/broken-brics |título=Broken BRICs: Why the Rest Stopped Rising |obra=[[Foreign Affairs]] |data=decembro de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=en|apelido= Sharma |nome= Ruchir}}</ref>
Algúns autores tamén cuestionan a definición de «superpotencia», e argumentan que a súa grande economía por si soa non sería suficiente para cualificala como superpotencia, e fan notar que carece da influencia militar e cultural dos Estados Unidos.<ref>{{Cita publicación periódica |url= http://www.sociostudies.org/journal/articles/140670/ |título= Chinese Joker in the World Pack |apelido= Grinin |nome= Leonid |data= novembro de 2011 |publicación= Journal of Globalization Studies |número= 2 |volume= 2 |data-acceso= 17 de decembro do 2020 |idioma= en |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20130115173055/http://www.sociostudies.org/journal/articles/140670/ |data-arquivo= 15 de xaneiro de 2013 }}</ref>

=== Forzas armadas ===
{{Artigo principal|Exército Popular de Liberación}}

As Forzas Armadas da República Popular China están compostas polo [[Exército Popular de Liberación]] (en chinés simplificado, 中国人民解放军; pinyin, Zhōngguó Rénmín Jiěfàngjūn), que inclúe as [[Forzas Terrestres do Exército Popular de Liberación|Forzas Terrestres]], a [[Armada do Exército Popular de Liberación|Armada]], a [[Forza Aérea do Exército Popular de Liberación|Forza Aérea]] e unha forza nuclear estratéxica, o [[Segundo Corpo de Artillaría]].<ref>{{Cita web |obra= China.org.cn |url= http://spanish.china.org.cn/spanish/xi-zhengzhi/7.htm |título= Sistema Militar |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma= es}}</ref>

Con 2,3 millóns de elementos activos, o Exército Popular de Liberación ( EPL) é a forza militar maior do mundo, comandada pola [[Comisión Militar Central da República Popular da China|Comisión Militar Central]] (CMC).<ref name="Ref_abcdep">{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-20318047 |título=The new generals in charge of China's guns |obra=BBC.co.uk |autor=BBC News |data=14 de novembro de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref> De acordo co goberno chinés, o gasto na milicia en 2012 sumou 100 mil millóns de US$, o segundo orzamento militar maior do mundo.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-22163599 |título=China 'reveals military structure' |obra=BBC.co.uk |autor=BBC News |data=16 de abril de 2013 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref> Con todo, outras nacións como Estados Unidos alegan que a China non informa o seu verdadeiro orzamento militar, que supostamente é máis alto que o orzamento oficial.<ref name="Ref_abcdeq">{{Cita web |url= http://www.defenselink.mil/pubs/pdfs/China_Military_Power_Report_2009.pdf |título= Annual Report To Congress – Military Power of the People's Republic of China 2009 |formato= PDF |autor= Departamento de Defensa de Estados Unidos |data= 2009 |obra= Defense Link.mil |data-acceso= 17 de decembro do 2020 |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20090805100955/http://www.defenselink.mil/pubs/pdfs/China_Military_Power_Report_2009.pdf |data-arquivo= 5 de agosto de 2009 }}</ref>
[[Ficheiro:Chinese honor guard in column 070322-F-0193C-014.JPEG|miniatura|Militares da garda de honra chinesa]]
O Exército Popular de Liberación foi fundado o 1 de agosto de 1927 —o que se pode ver reflectido nos caracteres chineses 八一 na súa insignia, que significan ‘oito un’, é dicir, 1 de agosto— como a forza de combate do Partido Comunista na [[guerra civil chinesa]], baixo o nome de Exército Vermello (en chinés simplificado, 紅軍; pinyin, hóngjūn).<ref>{{Cita web |título=People's Liberation Army |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/450626/Peoples-Liberation-Army |data-acceso=17 de decembro do 2020 |obra=Enciclopedia Britannica |idioma=en}}</ref>
Durante a [[segunda guerra mundial]] integrouse no [[Exército Nacional Revolucionario]] para combater a [[Segunda guerra sino-xaponesa|ocupación xaponesa]] e, unha vez gañada a guerra, tomou a súa denominación actual e proseguiu de novo de forma independente o enfrontamento cos nacionalistas que foron finalmente derrotados en 1949.<ref>{{Cita web |autor=Agencia de Inteligencia y Defensa |título=Handbook of the Chinese People's Liberation Army |url=http://www.fas.org/irp/world/china/pla/handbook.pdf |data-acceso=17 de decembro do 2020 |obra=FAS.org |data=1984 |idioma=en |formato= PDF |páxina=2}}</ref> Desde entón interveu en varios conflitos tanto en territorio chinés como fóra deste, como é o caso do [[Guerra sino-vietnamita|conflito sino-vietnamita]] ou as [[Protestas da Praza Tian'anmen|protestas da praza de Tian'anmen de 1989]]. [[Hu Jintao]] estableceu que os obxectivos do Exército Popular de Liberación eran a consolidación do status de mando do Partido Comunista; axudar a asegurar a soberanía, integridade territorial e seguridade doméstica a fin de continuar o desenvolvemento, salvagardar os intereses  expansionistas da China e axudar a manter a paz mundial.<ref>{{Cita web |url= http://www.rand.org/pubs/testimonies/2009/RAND_CT332.pdf |título= The PLA Navy's New Historic Missions: Expanding Capabilities |obra= Rand.org |idioma=en |formato= PDF |data-acceso=17 de decembro do 2020|apelido= Cooper |nome= Cortez A. |data=xuño de 2009}}</ref>
[[Ficheiro:Aircraft_Carrier_Liaoning_CV-16.jpg|miniatura|O ''Liaoning'' en 2017.]]
Como un país que ten [[Arma nuclear|armas nucleares]] recoñecidas, China é considerada unha potencia militar rexional e unha superpotencia militar emerxente.<ref name="Ref_abcder">{{Cita web |url= http://www.atimes.com/china/BA27Ad01.html |título= Analysis: The China-Taiwan military balance |autor= Nolt, James H. |data= 1999 |obra= Asia Times |data-acceso= 14 de xaneiro de 2014 |idioma= en |data-arquivo= 01 de outubro de 2018 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20181001085044/http://www.atimes.com/china/BA27Ad01.html |url-morta= yes }}</ref>
De acordo co informe de 2013 do [[Departamento de Defensa dos Estados Unidos]], o exército posúe entre cincuenta e setenta e cinco [[mísil balístico intercontinental|mísiles de longo alcance]] nucleares, xunto a outros [[Mísil  balístico de curto alcance|de curto alcance]].<ref name="ChineseNukes">{{Cita web |url=http://www.defense.gov/pubs/2013_China_Report_FINAL.pdf |título=Military and Security Developments Involving the People’s Republic of China 2013 |editorial=US Secretary of Defense |formato=PDF |ano=2013 |dataacceso=22 de agosto de 2013 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130807190931/http://www.defense.gov/pubs/2013_China_Report_FINAL.pdf |dataarquivo=7 de agosto de 2013 }}</ref> Con todo, comparado aos outros catro membros permanentes do Consello de Seguridade da ONU, China ten unha [[proxección de poder|capacidade para realizar unha guerra expedicionaria]] relativamente limitada.<ref name="Martin">{{Cita web |nome=Martin |apelido=Andrew |url=http://www.asianresearch.org/articles/2680.html |título=THE DRAGON BREATHES FIRE: CHINESE POWER PROJECTION |obra=Asian Research.org |data=18 de agosto de 2005 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=en |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20130724190841/http://www.asianresearch.org/articles/2680.html |data-arquivo=24 de xullo de 2013 |url-morta=yes }}</ref>
Para remediar isto, desenvolveu numerosos proxectos —o seu primeiro [[Liaoning (16)|portaavións]] entrou en servizo en 2012—,<ref name="J15Carrier" /><ref>{{Cita web |título= China's first aircraft carrier completes sea trial |url= http://news.xinhuanet.com/english2010/video/2011-08/15/c_131050307.htm |obra= Xinhua |data=15 de agosto de 2011 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=en}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://online.wsj.com/article/SB10000872396390444358804578017481172611110.html |título=China: Aircraft Carrier Now in Service |data=25 de setembro de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=en}}</ref> e mantén unha frota substancial de [[submarino]]s, incluídos varios con [[Submarino nuclear|poder nuclear]] e mísiles balísticos.<ref>{{Cita web |url= http://www.guardian.co.uk/world/2009/apr/22/china-submarines-foreign-relations |título= China unveils fleet of submarines |autor= Branigan, Tania |data=22 de abril de 2009 |obra= The Guardian |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=en}}</ref> Ademais, China estableceu unha rede de relacións militares co estranxeiro ao longo das principais rotas marítimas.<ref>{{Cita web |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-05-30/india/39627850_1_indian-ocean-india-and-japan-japanese-counterpart-shinzo-abe |título=India, Japan join hands to break China's 'string of pearls' |obra=Times of India |data=30 de maio de 2013 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=en |autor=Diwakar, T. |data-arquivo=13 de xullo de 2013 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20130713034805/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-05-30/india/39627850_1_indian-ocean-india-and-japan-japanese-counterpart-shinzo-abe |url-morta=yes }}</ref>

Desde principios do século&nbsp;XXI, fixo importantes progresos para modernizar a súa forza aérea, como a compra do  [[Caza (avión)|avión de combate]] ruso [[Sukhoi Su-30]] e a fabricación das súas propias aeronaves, como a [[Chengdu J-10]], e as [[Shenyang J-11]], [[Shenyang J-15|J-15]] e [[J-16]].<ref name="J15Carrier">{{Cita web |url=http://www.flightglobal.com/news/articles/in-focus-long-march-ahead-for-chinese-naval-airpower-379419/ |título=IN FOCUS: Long march ahead for Chinese naval airpower |obra=Flight Global.com |data=26 de novembro de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=inglés |autor= Waldron, Greg}}</ref> Ademais atópase desenvolvendo os seus propios [[avión furtivo|avións furtivos]] e numerosos [[vehículo aéreo non tripulado|vehículos non tripulados]].<ref>{{Cita web |url=http://www.popsci.com/technology/article/2012-12/inside-chinas-secret-arsenal |título=Inside China's Secret Arsenal |obra=Popular Science |data=20 de decembro de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020  |idioma=inglés|apelido= Singer |nome= Peter W.}}</ref><ref name="Defense Update">{{Cita web |url= http://www.defense-update.com/products/j/29122010_j-20.html |título= Chengdu J-20 – China's 5th Generation Fighter |obra= Defense-Update.com |data-acceso= 17 de decembro do 2020 |idioma= en |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20110102161458/http://www.defense-update.com/products/j/29122010_j-20.html |data-arquivo= 02 de xaneiro de 2011 |url-morta= yes }}</ref> O exército tamén desenvolveu e adquiriu múltiples sistemas avanzados de mísiles,<ref name="Ref_2008e">{{Cita libro |capítulo=HQ-19 (S-400) (China) |título=Jane's Weapons: Strategic |editorial=IHS |data=23 de decembro de 2008 |idioma=inglés}}</ref> incluídos un mísil antisatélites,<ref>{{Cita web |url= http://www.channelnewsasia.com/stories/afp_asiapacific/view/253580/1/.html |título= China plays down fears after satellite shot down |data= 20 de xaneiro de 2007 |obra= Channel News Asia |data-acceso= 17 de decembro do 2020 |idioma= inglés |data-arquivo= 29 de setembro de 2011 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20110929015038/http://www.channelnewsasia.com/stories/afp_asiapacific/view/253580/1/.html |url-morta= yes }}</ref> [[mísil de cruceiro|mísiles de cruceiro]]<ref>{{Cita web |url= http://asw.newpacificinstitute.org/?p=11412 |título= Chinese Navy Tests Land Attack Cruise Missiles: Implications for Asia-Pacific |autor= Chau, Wilson |data= 25 de xullo de 2012 |obra= New Pacific Institute |data-acceso= 17 de decembro do 2020 |idioma= inglés |data-arquivo= 09 de novembro de 2012 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20121109231826/http://asw.newpacificinstitute.org/?p=11412 |url-morta= yes }}</ref> e submarinos nucleares con ICBM.<ref name="WashTiNu">{{Cita web |url= http://www.washingtontimes.com/news/2011/aug/25/beijing-to-expand-its-nuclear-stockpile/?página=all |título= China expanding its nuclear stockpile |autor= Gertz, Bill |data=25 de agosto de 2011 |obra= The Washington Times |data-acceso=17 de decembro do 2020  |idioma=en}}</ref>

=== Problemas  sociopolíticos e dereitos humanos ===
{{AP|Dereitos humanos na República Popular da China}}
[[Ficheiro:2010-07-25 Guangzhou mass assembly.jpg|miniatura|Protestas en favor do [[Lingua cantonesa|cantonés]] en Cantón, 2010]]
O [[Movemento Democrático da China]], os activistas sociais e algúns membros do PCCh recoñeceron a necesidade de reformas políticas e sociais. Mentres que o control económico relaxouse de modo significativo desde os anos 1970, as liberdades políticas continúan moi restrinxidas. A constitución establece que os dereitos fundamentais dos cidadáns inclúen [[liberdade de expresión]], [[liberdade de prensa]], o dereito a un xuízo xusto, [[liberdade de culto]], [[sufraxio universal]] e [[dereito de propiedade]]. Con todo, na práctica estes decretos non brindan protección significativa contra a persecución criminal por parte do Estado.<ref name="Ref_aj">{{Cita libro |nome=Guy|apelido=Sorman |ano=2008 |título=Empire of Lies: The Truth About China in the Twenty-First Century |páxinas=46, 152 |url=http://books.google.com/books?id=aRaLevXMZf4C&pg=PA46#v=onepage&q&f=false |idioma=en}}</ref><ref name="Ref_ah">{{Cita web |url=http://www.hrw.org/en/world-report-2009/china |título=World Report 2009: China |autor=Human Rights Watch |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=inglés |obra= HRW.org}}</ref> A censura dos discursos políticos e da información, máis notablemente en [[Internet]],<ref>{{Cita web |url= https://hipertextual.com/2012/12/china-registros-nombres-reales-internet |título= China obligará a los usuarios a registrarse con nombres reales |autor= Miguel Jorge |editorial= hipertextual.com |data=28 de decembro de 2012 |obra= My Way News.com |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=es}}</ref><ref name="AnonymousNoMore">{{Cita web |url=http://www.nytimes.com/2012/12/29/world/asia/china-toughens-restrictions-on-internet-use.html?_r=0 |título=China Toughens Its Restrictions on Use of the Internet |obra=New York Times |data=28 de decembro de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> é utilizada de maneira aberta e rutineira para calar as críticas ao goberno e o mandato do Partido Comunista.<ref>{{Cita web |url=http://www.freedomhouse.org/report/freedom-press/2010/china?página=251&año=2010&country=7801 |título=Freedom of the Press Survey: China |autor=Freedom House |obra=Freedom House.org |ano=2010 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=inglés |data-arquivo=01 de outubro de 2018 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20181001083543/https://freedomhouse.org/report/freedom-press/2010/china?p%C3%A1gina=251&a%C3%B1o=2010&country=7801 |url-morta=yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.ibtimes.com/rare-defiance-chinese-journalists-protest-against-party-censors-993066 |título=In Rare Defiance, Chinese Journalists Protest Against Party Censors |obra=International Business Times |data=4 de xaneirro de 2013 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Flor Cruz |nome= Michelle}}</ref>
En 2013, [[Reporteiros Sen Fronteiras]] colocou a China no posto 173 de 179 países no seu ''Índice Anual de Liberdade de Prensa Mundial''.<ref name="rsf.org-554">{{Cita web |url=http://en.rsf.org/spip.php?page=classement&id_rubrique=1054 |título=Annual Worldwide Press Freedom Index – 2013 |obra=RSF.org |autor=Reporteiros Sen Fronteiras |ano=2013 |data-acceso=17 de decembro do 2020 |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140727023534/http://en.rsf.org/spip.php?page=classement&id_rubrique=1054 |data-arquivo=27 de xullo de 2014 |url-morta=yes }}</ref>

Os habitantes do campo que  migran ás cidades frecuentemente son tratados como [[Cidadán de segunda|cidadáns de segunda]] polo sistema de rexistro ''hukou'', o cal controla o acceso aos [[estado de benestar|beneficios do estado]].<ref name="ruralmillions">{{Cita web|apelidos=Wingfield |nome=Rupert |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4782194.stm |título=China's rural millions left behind |obra=BBC.co.uk |data=7 de marzo de 2006 |data-acceso=17 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref><ref name="hukou">{{Cita web|apelido=Luard |nome=Tim |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4424944.stm |título=China rethinks peasant apartheid |obra=BBC.co.uk |data=10 de novembro de 2005 |data-acceso=17 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref>
A miúdo os dereitos de propiedade son escasamente protexidos,<ref name="ruralmillions" /> e os impostos desproporcionados afectan os cidadáns máis pobres.<ref name="hukou" /> Con todo, desde principios dos anos 2000 abolíronse ou reduciron varios impostos agropecuarios, e incrementáronse o número de servizos sociais para os residentes de zonas rurais.<ref name="Ni2005">{{Cita web |url=http://articles.latimes.com/2005/dec/30/world/fg-agtax30 |título=China to Abolish Contentious Agricultural Levy |obra=Los Angeles Times |data=30 de decembro de 2005 |data-acceso=17 de decembro do 2020. |idioma=inglés |nome=Ching-Ching | apelido=Ni}}</ref><ref name="Ref_2006">{{Cita web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/6174847.stm |título= China ends school fees for 150m |autor=BBC News |obra= BBC.co.uk |data=13 de decembro de 2006 |data-acceso=17 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref>

[[Ficheiro:Hong Kong IMG 20190616 171444 (48073669892).jpg|miniatura|[[Protestas en Hong Kong de 2019-2020]]]]
Algúns gobernos estranxeiros, ONG e axencias de noticias critican constantemente a desprotección dos [[Dereitos humanos na República Popular da China|dereitos humanos na China]], ao alegar múltiples violacións aos dereitos civís como o encarceramento sen un xuízo, confesións forzadas, [[tortura]], [[Transplante de órganos na República Popular da China|extirpación forzada de órganos]], restricións aos dereitos fundamentais,<ref>{{Cita publicación periódica |título=Declaración por escrito sobre la interrupción de la extracción de órganos de presos de conciencia en China |publicación=Parlamento Europeo |data=12 de setembro de 2016 |número=P8_DCL(2016)0048 |url=http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+PV+20160912+ANN-02+DOC+XML+V0//ES |data-acceso=14 de septiembre de 2016}}</ref><ref name="freedomhouse" /><ref name="XinBan2012">{{Cita web |url= http://www.ft.com/cms/s/0/602b650e-dc69-11e1-a304-00144feab49a.html#axzz24qLQjsqF |título= China bans religious activities in Xinjiang |data=2 de agosto de 2012 |obra= Financial Times |data-acceso= 22 de decembro do 2020 |idioma=inglés|subscrición=yes}}</ref><ref>Artículo 36, capítulo 2 de la ''[[Constitución de la República Popular China]]''.</ref><ref name="ban">{{Cita web |url= http://english.people.com.cn/special/fagong/1999072200A101.html |título= China Bans Falun Gong |data=22 de xullo de 1999 |obra= People's Daily |data-acceso=17 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref> e o uso excesivo da [[pena capital na China|pena capital]].<ref name="wp">{{Cita web |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/12/23/AR2008122302795.html |obra=[[The Washington Post]] |título=China's Capital Cases Still Secret, Arbitrary |nome=Maureen | apelido=Fan |nome2=Ariana Eunjung | apelido2=Cha |data=24 de decembro de 2008 |data-acceso=17 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5i6n_b7W2ZAWhxU505Vt2mk7ldTDw?docId=CNG.ebc5b029965a9d188d5cd8a21b6d832c.21 |título=Amnesty sees hope in China on death penalty |autor=Agence France-Presse |obra=Google.com |data=26 de marzo de 2012 |data-acceso=17 de decembro do 2020. |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20120523054053/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5i6n_b7W2ZAWhxU505Vt2mk7ldTDw?docId=CNG.ebc5b029965a9d188d5cd8a21b6d832c.21 |data-arquivo=23 de maio de 2012 |url-morta=yes }}</ref>

O goberno suprime as manifestacións de organizacións que considera unha «ameaza potencial para a estabilidade social», como foi o caso das [[Protestas da Praza Tian'anmen|protestas da Praza de  Tian'anmen de 1989]]. Regularmente, o Estado chinés é acusado de reprimir en grande escala e violar os dereitos humanos de cidadáns [[Pobo uigur|uigures]], [[Pobo tibetano|tibetanos]], practicantes da disciplina espiritual de meditación [[Falun Gong]] ou dos [[Igrexa clandestina da China|cristiáns en clandestinidade]], incluíndo campañas de políticas violentas, traslados forzosos e restricións á liberdade relixiosa.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-23081653 |título=China 'moves two million Tibetans' |obra=BBC.co.uk |autor=BBC News |data=27 de xuño de 2013 |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-23112177 |título=Fresh unrest hits China's Xinjiang |obra=BBC.co.uk |autor=BBC News |data=29 de xuño de 2013 |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="Slaughter">{{Cita libro |apelido1=Gutmann |nome1=Ethan |título=The Slaughter: Mass Killings, Organ Harvesting, and China's Secret Solution to Its Dissident Problem |url=https://archive.org/details/slaughtermasskil0000gutm |data=agosto de 2014 |editorial=Prometheus Books |isbn=978-1616149406 |páxina=[https://archive.org/details/slaughtermasskil0000gutm/page/368 368] |id= {{ASIN|161614940X|country=ca}}}}</ref>

O goberno respondeu ás críticas internacionais argumentando que a noción dos dereitos humanos debe tomar en conta o actual nivel de desenvolvemento económico do país e o «dereito do pobo á subsistencia e desenvolvemento».<ref name="yqlgro">{{Cita web |url= http://english.gov.cn/official/2005-07/28/content_18115.htm |título= China's Progress in Human Rights in 2004 |autor= Government of the People's Republic of China |data= xullo de 2005 |obra= English.gov.cn |data-acceso= 18 de decembro do 2020 |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20130725060738/http://english.gov.cn/official/2005-07/28/content_18115.htm |data-arquivo= 25 de xullo de 2013 |url-morta= yes }}</ref>
Tamén salienta o aumento na [[calidade de vida]] da poboación, a taxa de [[alfabetización]] e a [[esperanza de vida]] desde os anos 1970, así como as melloras na seguridade laboral e os esforzos por combater os desastres naturais como as inundacións anuais do [[Río Yangtzé|Yangtzé]].<ref name="yqlgro" /><ref>{{Cita web |url= http://www.usatoday.com/news/world/2008-01-30-chinasafety_N.htm |título= China seeks to improve workplace safety|apelido= MacLeod |nome=Calum |data=31 de xaneiro de 2008 |obra= USA Today |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="Ref_ao">{{Cita web |url= http://www.china-embassy.org/eng/zt/first%20beginning/t56058.htm |título= China's reform and opening-up promotes human rights, says premier |autor= Embaixada da China nos Estados Unidos |data=11 de decembro de 2003 |obra= China-Embassy.org |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Ademais, algúns políticos chineses falaron en apoio á democratización, aínda que outros permanecen máis conservadores respecto diso.<ref>{{Cita web |url= http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/10/13/AR2010101306347.html |título= Chinese Premier Wen Jiabao talks reform, but most countrymen never get to hear what he says|apelidos= Richburg |nome= Keith B. |data=13 de outubro de 2010 |obra= The Washington Post |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Fixéronse múltiples intentos por lograr reformas importantes; por exemplo, en novembro de 2013 o goberno anunciou os seus plans de abolir o moi criticado programa de [[reeducación polo traballo]].<ref name="SlateChina2013">{{Cita web |url=http://www.slate.com/blogs/moneybox/2013/11/15/china_reforms_one_child_policy_little_siblings_coming.html |título=China ends one child policy |obra=Slate |data=15 de novembro de 2013 |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Yglesias |nome= Matthew |ligazón-autor=Matthew Yglesias}}</ref>
Aínda que durante o século&nbsp;XXI o goberno chinés volveuse máis tolerante coas ONG que ofrecen solucións prácticas e eficientes a varios problemas sociais, as actividades destas institucións continúan sendo fortemente reguladas polo Estado.<ref>{{Cita web |url=http://www.dandc.eu/articles/220672/index.en.shtml |título=Service providers wanted |obra=Development and Cooperation |data=2 de agosto de 2012 |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

{{Status-HRC-país
| CESCR = 1
| CESCR-OP = 3
| CCPR = 2
| CCPR-OP1 = 3
| CCPR-OP2 = 3
| CERD = 1
| CEDAW = 1
| CEDAW-OP = 1b
| CAT = 1
| CRC = 1
| CRC-OP-AC = 1
| CRC-OP-SC = 1
| MWC = 3
| CRPD = 1
| CRPD-OP = 1
}}

== Divisións administrativas ==
{{AP|Subdivisións da República Popular da China}}
A República Popular da China articúlase oficialmente en tres niveis:<ref name="administracion">{{cita web|url=http://spanish.china.org.cn/china/archive/txt/2007-01/25/content_7711392.htm|título=División administrativa e cidades|data= 25 de xaneiro de 2007|obra=China.org.cn|data-acceso= 14 de xaneiro de 2014}}</ref>
# Provincias: o país divídese en provincias, rexións autónomas, concellos baixo xurisdición central e rexións administrativas especiais.
# Distritos: as provincias e rexións autónomas divídense en prefecturas autónomas, distritos, distritos autónomos e cidades.
# Cantóns: os distritos e distritos autónomos repártense en cantóns, cantóns de minorías étnicas e poboados.

A República Popular da China mantén o control administrativo sobre vinte e dúas [[Provincias da China|provincias]] e considera a [[Taiwán]] como a súa provincia número 23, malia que a illa de Taiwán está gobernada independentemente pola [[República da China]].<ref name="Ref_ap">{{cita web|url= http://www.statoids.com/ucn.html|título= Provinces of China|autor= Law, Gwillim|data= 2 de abril de 2005|obra= Statoids.com|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref>

A China tamén conta con cinco subdivisións chamadas oficialmente [[Rexión autónoma da China|rexións autónomas]] ([[Xinjiang]], [[Mongolia Interior]], [[Tíbet]], [[Ningxia]] e [[Guangxi]]) nas que existe unha minoría étnica e que teñen unha autonomía maior; catro municipios baixo xurisdición central ([[Pequín]], [[Tianjin]], [[Shanghai]] e [[Chongqing]]) e dúas [[rexión administrativa especial|rexións administrativas especiais]] ([[Hong Kong]] e [[Macau]]), que gozan de certo grao de autonomía política. Estas vinte dúas provincias, cinco rexións autónomas e catro concellos coñécense en conxunto como a «[[China continental]]», un termo que usualmente exclúe a Hong Kong e Macau. Pola súa parte, o goberno da República da China non recoñece ningunha destas divisións administrativas, pois reclama toda a extensión da República Popular da China como parte do seu territorio.

;Provincias
{| class="sortable wikitable"  style="text-align:left; font-size:90%;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
! Nome !! width="180px"  | Chinés !!width="85px"| [[Capital]] !!width="85px"| [[Área]] (km²)!!width="85px"| [[Poboación]] </tr>
|-
| [[Anhui]] || 安徽 (Ānhuī) || [[Hefei]] || align="right" | 139.057 || align="right" | 61&nbsp;706&nbsp;238
|-
| [[Fujian]] || 福建 (Fújiàn) || [[Fuzhou]] || align="right" | 123.603 || align="right" | 35&nbsp;801&nbsp;740
|-
| [[Gansu]] || 甘肃 (Gānsù) || [[Lanzhou]] || align="right" | 464.186 || align="right" | 26&nbsp;184&nbsp;538
|-
| [[Guangdong]] || 广东 (Guǎngdōng) || [[Cantón, China|Cantón]] || align="right" | 177.933 || align="right" | 79&nbsp;383&nbsp;035
|-
| [[Guizhou]] || 贵州 (Guìzhōu) || [[Guiyang]] || align="right" | 176.505 || align="right" | 36&nbsp;407&nbsp;728
|-
| [[Hainan]] || 海南 (Hǎinán) || [[Haikou]] || align="right" | 34.353 || align="right" | 8&nbsp;112&nbsp;834
|-
| [[Hebei]] || 河北 (Héběi) || [[Shijiazhuang]] || align="right" | 187.991 || align="right" | 69&nbsp;602&nbsp;378
|-
| [[Heilongjiang]] || 黑龙江 (Hēilóngjiāng) || [[Harbin]] || align="right" | 432.477 || align="right" | 36&nbsp;704&nbsp;334
|-
| [[Henan]] || 河南 (Hénán) || [[Zhengzhou]] || align="right" | 166.499 || align="right" | 93&nbsp;652&nbsp;065
|-
| [[Hubei]] || 湖北 (Húběi) || [[Wuhan]] || align="right" | 185.125 || align="right" | 61&nbsp;692&nbsp;449
|-
| [[Hunan]] || 湖南 (Húnán) || [[Changsha]] || align="right" | 211.836 || align="right" | 64&nbsp;406&nbsp;395
|-
| [[Jiangsu]] || 江苏 (Jiāngsū) || [[Nanjing]] || align="right" | 97.607 || align="right" | 75&nbsp;176&nbsp;989
|-
| [[Jiangxi]] || 江西 (Jiāngxī) || [[Nanchang]] || align="right" | 167.430 || align="right" | 41&nbsp;398&nbsp;079
|-
| [[Jilin]] || 吉林 (Jílín) || [[Changchun]] || align="right" | 192.105 || align="right" | 27&nbsp;502&nbsp;884
|-
| [[Liaoning]] || 辽宁 (Liáoníng) || [[Shenyang]] || align="right" | 147.785 || align="right" | 42&nbsp;600&nbsp;752
|-
| [[Qinghai]] || 青海 (Qīnghǎi) || [[Xining]] || align="right" | 716.693 || align="right" | 5&nbsp;001&nbsp;307
|-
| [[Shaanxi]] || 陕西 (Shǎnxī) || [[Xi'an]] || align="right" | 205.693 || align="right" | 36&nbsp;641&nbsp;032
|-
| [[Shandong]] || 山东 (Shāndōng) || [[Jinan]] || align="right" | 156.867 || align="right" | 92&nbsp;809&nbsp;165
|-
| [[Shanxi]] || 山西 (Shānxī) || [[Taiyuan]] || align="right" | 157.023 || align="right" | 34&nbsp;415&nbsp;373
|-
| [[Sichuan]] || 四川 (Sìchuān) || [[Chengdu]] || align="right" | 491.146 || align="right" | 83&nbsp;725&nbsp;263
|-
| [[Yunnan]] || 云南 (Yúnnán) || [[Kunming]] || align="right" | 393.734 || align="right" | 44&nbsp;948&nbsp;507
|-
| [[Zhejiang]] || 浙江 (Zhèjiāng) || [[Hangzhou]] || align="right" | 103.900 || align="right" | 47&nbsp;964&nbsp;394
|-
|}

;Rexións autónomas
{| class="sortable wikitable"  style="text-align:left; font-size:90%;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
! Nome !! width="180px"  | Chinés !!width="85px"| [[Capital]] !!width="85px"| [[Área]] (km²)!!width="85px"| [[Poboación]] </tr>
|-
| [[Guangxi]] || 广西 (Guǎngxī) || [[Nanning]] || align="right" | 241.410 || align="right" | 44&nbsp;553&nbsp;455
|-
| [[Innere Mongolei]] || 内蒙古 (Nèi Měnggǔ) || [[Hohhot]] || align="right" | 1&nbsp;218&nbsp;698 || align="right" | 24&nbsp;259&nbsp;735
|-
| [[Ningxia]] || 宁夏 (Níngxià) || [[Yinchuan]] || align="right" | 55.461 || align="right" | 5&nbsp;900&nbsp;848
|-
| [[Xinjiang]] || 新疆 (Xīnjiāng) || [[Ürümqi]] || align="right" | 1&nbsp;774&nbsp;034 || align="right" | 19&nbsp;988&nbsp;711
|-
| [[Tíbet]] || 西藏 (Xīzàng) || [[Lhasa]] || align="right" | 1&nbsp;268&nbsp;947 || align="right" | 2&nbsp;810&nbsp;767
|-
|}

;Municipalidades
{| class="sortable wikitable"  style="text-align:left; font-size:90%;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
! Nome !! width="180px"  | Chinés !!width="85px"| [[Área]] (km²)!!width="85px"| [[Poboación]] </tr>
|-
|[[Pequín]] || 北京 (Běijīng) || align="right" | 16.808 || align="right" | 14&nbsp;933&nbsp;274
|-
| [[Chongquín]] || 重庆 (Chóngqìng) || align="right" | 82.403 || align="right" | 31&nbsp;610&nbsp;196
|-
|[[Shangai|Xanghai]]|| 上海 (Shànghǎi) || align="right" | 6.341 || align="right" | 17&nbsp;805&nbsp;281
|-
|[[Tianxín]] || 天津 (Tiānjīn) || align="right" | 11.632 || align="right" | 10&nbsp;315&nbsp;894
|-
|}

;Rexións adminsitrativas especiais
{| class="sortable wikitable"  style="text-align:left; font-size:90%;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
! !! Nome !! width="180px"  | Chinés !!width="85px"| [[Área]] (km²)!!width="85px"| [[Poboación]] </tr>
|-
| [[Ficheiro:Flag of Hong Kong.svg|border|20px]] || [[Hong Kong]] || 香港 (Xiānggǎng) || align="right" | 2.755 || align="right" | 7&nbsp;374&nbsp;900 
|-
| [[Ficheiro:Flag of Macau.svg|border|20px]] || [[Macau]] || 澳門 (Àomén) || align="right" | 115,3 || align="right" | 650&nbsp;900
|}

== Xeografía ==
[[Ficheiro:China 100.78713E 35.63718N.jpg|miniatura|dereita|250px|Imaxe satélite 2005.]]
O territorio da República Popular da China esténdese por gran parte da [[Asia Oriental]]. É o [[Lista de países por superficie|segundo país maior]] do mundo por área territorial,{{harvnp|Amitendu|2012|p=4|sp=sí}} despois de [[Rusia]], e é o terceiro ou cuarto por área total, logo de Rusia, Canadá e, dependendo da definición de área total, Estados Unidos.<ref group="nota">De acordo coa ''Encyclopædia Britannica'', a área total dos Estados Unidos, con 9&nbsp;522&nbsp;055&nbsp;km², é lixeiramente menor á da China. Con todo, ''[[The World Factbook]]'' da CIA afirma que a área total da China era maior que a dos Estados Unidos ata que se engadiu a superficie das augas dos [[Grandes Lagos, América do Norte|Grandes Lagos]] en 1996. De 1989 a 1996, a área total dos Estados Unidos era de 9&nbsp;372&nbsp;610&nbsp;km² (superficie terrestre e augas interiores). A cifra da área total cambiou a 9&nbsp;629&nbsp;091&nbsp;km² en 1997 (cando se engadiu a área dos Grandes Lagos e as augas costeiras), a 9&nbsp;631&nbsp;418&nbsp;km² en 2004, 9&nbsp;631&nbsp;420&nbsp;km² en 2006 e a 9&nbsp;826&nbsp;630&nbsp;km² en 2007 (coas augas territoriais).</ref>
Usualmente estímase a área total da China en ao redor de 9&nbsp;600&nbsp;000&nbsp;km².<ref>{{Cita web |url= http://english.gov.cn/2006-02/08/content_182551.htm |título= "Land area" GOV.cn, Chinese Government's Official Web Portal |obra= English.gov.cn |data-acceso= 18 de decembro do 2020 |idioma= inglés |editor= Government of the People's Republic of China |urlarquivo= https://web.archive.org/web/20140129103633/http://english.gov.cn/2006-02/08/content_182551.htm |data-arquivo= 29 de xaneiro de 2014 |url-morta= yes }}</ref>
As cifras específicas varían de 9&nbsp;572&nbsp;900&nbsp;km² de acordo coa ''[[Encyclopædia Britannica]]'',<ref name="Ref_as">{{Cita web |url=http://www.britannica.com/eb/article-9111233/United-States |título=United States |obra=Encyclopædia Britannica |data-acceso= 18 de decembro do 2020 |idioma=inglés |data=29 de xullo de 2012 |urlarquivo=https://archive.today/20120729115512/http://www.britannica.com/eb/article-9111233/United-States |data-arquivo=29 de xullo de 2012 }}</ref> a 9&nbsp;596&nbsp;961&nbsp;km² segundo o Anuario Demográfico da ONU,<ref name="UN Stat" >{{enlace roto|1={{cita web|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2007/Table03.pdf |título=Demographic Yearbook—Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density |editorial=UN Statistics |año=2007 |data-acceso=31 de xullo de 2010|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20101224063215/http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2007/Table03.pdf |data-arquivo=24 de decembro de 2010 |df= |idioma=inglés}}|2=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2007/Table03.pdf}}</ref> e 9&nbsp;596&nbsp;960&nbsp;km² segundo ''[[The World Factbook]]''.<ref name="superficie">{{Cita web |url=http://www.oratlas.com/libro-mundial/china/geografia |título=China - Geografía - Libro Mundial de Hechos |autor=CIA |dataacceso=28 de febreiro de 2017}}</ref>

Cunha lonxitude total de 22&nbsp;457&nbsp;km,<ref name="superficie" /> China posúe a fronteira terrestre máis longa do mundo. Esténdese desde a desembocadura do [[río Yalu]] na fronteira con [[Corea do Norte]], ata o [[golfo de Tonkín]] no límite con [[Vietnam]].<ref name="CIA">{{Cita web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html |título=China |autor=CIA |obra=The World Factbook |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés |data=2013 |data-arquivo=13 de outubro de 2016 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20161013030611/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html |url-morta=yes }}</ref> China comparte fronteiras con catorce nacións, máis que ningún outro país, e iguala o número de veciños de Rusia.<ref>{{Cita web |título=Which country borders the most other countries? |url=http://geography.about.com/library/faq/blqzmostneighbors.htm |obra=About.com |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés |apelido=Rosenberg |nome=Matt |data-arquivo=19 de outubro de 2013 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20131019064146/http://geography.about.com/library/faq/blqzmostneighbors.htm |url-morta=yes }}</ref>
Limita con Vietnam, [[Laos]] e [[Myanmar]] (Birmania) no [[Sueste asiático]]; coa [[India]], [[Bután]], o [[Nepal]] e [[Paquistán]]<ref group="nota">A fronteira con Paquistán e parte da da India está na rexión en disputa de [[Caxemira]]. A India reclama a área baixa administración paquistaní, mentres que Paquistán reclama a rexión baixo dominio indio.</ref> na [[Asia Meridional|Asia do Sur]]; con [[Afganistán]], [[Taxiquistán]], [[Kirguizistán]] e [[Casaquistán]] na [[Asia Central]]; e con [[Rusia]], [[Mongolia]] e [[Corea do Norte]] na Asia Oriental. Ademais, comparte fronteiras marítimas con [[Corea do Sur]], o [[Xapón]], Vietnam, [[Filipinas]] e Taiwán.

O territorio da China esténdese entre as latitudes 18° e 54°  N e as lonxitudes 73° e 135° E. O relevo varía de modo significativo ao longo da súa extensión cunha gran variedade de paisaxes diferentes. No leste, ao longo das costas do [[mar Amarelo]] e o [[mar da China Oriental]], atópanse as extensas [[Chaira aluvial|chairas aluviais]] densamente poboadas, mentres que máis ao norte, nos bordos da meseta de Mongolia Interior, predominan os amplos pasteiros. Os outeiros e as cordilleiras baixas cobren o sur da China, mentres que os [[delta fluvial|deltas]] dos dous principais ríos chineses —o [[Río Amarelo|Huang He]] e o [[Río Yangtzé|Chang Jiang]]]— sitúanse na rexión centro-leste. Outros ríos importantes inclúen o [[Xi Jiang| Xi]], [[río Mekong| Mekong]], [[Río Brahmaputra|Brahmaputra]] e [[río Amur| Amur]]. Ao oeste asíntanse as grandes cordilleiras, máis notablemente os [[Himalaia]]s. As mesetas altas abarcan os lugares máis áridos do norte, como os [[deserto]]s de [[Taklamakan]] e de [[deserto de Gobi|Gobi]]. Debido á seca e a prácticas agrícolas prexudiciais, as tormentas de area convertéronse en habituais na primavera. O deserto do Gobi estendeuse e é o principal responsábel destas tormentas que afectan o nordés chinés así como [[Corea]] e o [[Xapón]]. O punto máis alto do mundo, o monte [[Everest]] (8848  msnm), atópase na fronteira chinés- nepalesa.<ref>{{Cita web |título=Nepal and China agree on Mount Everest's height |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8608913.stm |autor=BBC News |obra= BBC.co.uk |data=8 de abril de 2010 |idioma=inglés |data-acceso=18 de decembro do 2020}}</ref>
O punto máis baixo do país, e o terceiro máis baixo do mundo, é o leito lacustre seco do [[lago  Ayding]] (-154  m) na [[depresión de Turfán]].<ref>{{Cita web |título=Lowest Places on Earth |url=http://www.nps.gov/deva/naturescience/lowest-places-on-earth.htm |autor=National Park Service |obra= NPS.org |data-acceso=18 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

=== Clima ===
[[Ficheiro:Mondsichelsee-06.JPG|esquerda|miniatura|200px|[[Deserto de Gobi]].]]
[[Ficheiro:Yangshuo moon hill.jpg|esquerda|miniatura|200px|Monzón no bosque tropical de Guangxi.]]
[[Ficheiro:TibetanMountains14.jpg|esquerda|miniatura|200px|Paisaxe montañosa do [[Tíbet]].]]
O clima da China está dominado en gran parte pola [[estación seca]] e os [[monzón]]s, que provocan unha pronunciada diferenza de temperaturas entre o inverno e o verán. No inverno, os ventos do norte que proveñen de latitudes máis altas son secos e fríos; no verán, os vientos do sur que proveñen das zonas costeiras son cálidos e húmidos.<ref>{{cita Harvard|Fu|Jiang|Guan|He|2008|p= 1|sp=sí}}</ref> O clima varía de rexión a rexión debido á complexa orografía do país, aínda que se poden diferenciar en tres grandes zonas. A zona [[monzón]]ica do [[leste]], no que hai un clima húmido; a zona seca do noroeste, onde o clima é seco; e ó [[sur]], na meseta do Tíbet, o clima é frío.<ref>{{cita web |obra= International Universia.net |url= http://internacional.universia.net/asia-pacifico/china/vivir/clima/ |título= Clima en China |dataacceso= 14 de xaneiro de 2014 |urlarquivo= https://web.archive.org/web/20120306174208/http://internacional.universia.net/asia-pacifico/china/vivir/clima/ |dataarquivo= 06 de marzo de 2012 |urlmorta= yes }}</ref>
O clima das montañas caracterízase por unha gran cantidade de chuvias, particularmente entre os 600 e os 2000&nbsp;[[Nivel medio do mar|msnm]], onde as precipitacións adoitan estar por riba dos 1000&nbsp;[[milímetro|mm]], aínda que a partir dos 1000&nbsp;msnm son en forma de [[neve]].<ref name=UV>{{cita web |obra= Geografía La Guía 2000.com |url= http://geografia.laguia2000.com/climatologia/china-clima |título= China: Clima |dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|autor= Santiago}}</ref>

O oriente, a costa e o sur teñen un [[clima subtropical]] húmido. É un clima cálido dominado polos monzóns e ocasionalmente chegan ventos polares da zona de [[Siberia]]. As temperaturas oscilan entre os 15 e os 30&nbsp;°C e as precipitacións varían moito: máis de 1000&nbsp;mm no sur e menos de 500&nbsp;mm no norte.<ref name=UV/> O [[clima continental]] húmido aparece no nordés do país e nas zonas de transición entre o clima seco e o subtropical húmido; as precipitacións son menos abondosas —entre 500&nbsp;mm e 800&nbsp;mm anuais—, e as temperaturas son calorosas no [[verán]] e moi frías no [[inverno]], pola influencia do [[Anticiclón de Siberia|anticiclón siberiano]]. En ocasións chegan masas de aire do clima subtropical húmido que traen chuvias e temperaturas cálidas canda si.<ref name=UV/>

Un dos principais problemas ambientais na China é a continua [[desertificación|expansión dos seus desertos]], particularmente o [[deserto de Gobi]].<ref>{{cita web|título=Fighting Desertification|url=http://www.forbes.com/sites/terrywaghorn/2011/03/07/fighting-desertification/|obra=Forbes|data=7 de marzo de 2011|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés|apelidos= Waghorn|nome= Terry}}</ref><ref name="Ref_au">{{cita web|url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/4915690.stm|título= Beijing hit by eighth sandstorm|autor= BBC News|data= 17 de abril de 2006|obra= BBC.co.uk|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> Aínda que as barreiras de árbores plantadas dende a década de 1970 reduciron a frecuencia das [[tormenta de area|tormentas de area]], as secas prolongadas, o esgotamento dos acuíferos co descenso do nivel freático continúan e provocan [[po asiático|tormentas de po]] que invaden o norte da China cada primavera, e que en ocasións se esparexen a outras partes do afastado Oriente, incluíndo Corea e o Xapón. De acordo co supervisor de medio ambiente Sepa, a China perde 4.000&nbsp;km² por ano debido á desertificación.<ref name="Ref_av">{{cita web|url= http://www.independent.co.uk/news/world/asia/the-gathering-sandstorm-encroaching-desert-missing-water-399653.html|título= The gathering sandstorm: "Encroaching desert, missing water"|apelidos= Coonan|nome= Clifford|data= 9 de novembro de 2007|obra= The Independent|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés|url-arquivo= https://web.archive.org/web/20080424052106/http://www.independent.co.uk/news/world/asia/the-gathering-sandstorm-encroaching-desert-missing-water-399653.html|data-arquivo= 24 de abril de 2008|urlmorta= yes}}</ref> A calidade da auga, a [[erosión]] e o descontrol da contaminación convertéronse en problemas importantes que afectan as relacións da China con outros países. O derretemento dos [[glaciar]]es no [[Himalaia]] podería levar a unha seca que afectaría a centos de millóns de persoas.<ref name="Ref_aw">{{cita web|url=http://www.msnbc.msn.com/id/27894721/|título=Himalaya glaciers melting much faster|autor=MSNBC|data=24 de novembro de 2008|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés|obra= MSN.com}}</ref>

=== Flora e fauna ===
A China é un dos dezasete [[país megadiverso|países megadiversos]],<ref name="Ref_2009a">{{cita web |url=http://www.environment.gov.au/soe/2001/publications/theme-reports/biodiversity/biodiversity01-3.html |título=Biodiversity Theme Report |obra=Environment.gov.au |data=10 de decembro de 2009 |dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> e xace en dúas das [[ecorrexión]]s maiores do mundo: a [[Rexión paleártica|paleártica]] e a [[rexión Indomalaia|Indomalaia]]. Conta con máis de 34.687 especies de [[anfibios]], [[aves]], [[mamíferos]], [[réptiles]] e [[Planta vascular|plantas vasculares]], o terceiro país máis biodiverso da Tierra, só despois do [[Brasil]] e [[Colombia]].<ref>{{cita web|url= http://rainforests.mongabay.com/03highest_biodiversity.htm|título= Countries with the Highest Biological Diversity|data= 2004|obra= Mongabay.com|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés|urlarquivo= https://web.archive.org/web/20130326060253/http://rainforests.mongabay.com/03highest_biodiversity.htm|dataarquivo= 26 de marzo de 2013|urlmorta= yes}}</ref> De feito, é fogar de 551 especies de mamíferos (o 3º do mundo),<ref>{{cita web|url= http://www.iucnredlist.org/initiatives/mammals/analysis/geographic-patterns|título= IUCN Initiatives – Mammals – Analysis of Data – Geographic Patterns 2012|autor= IUCN|data= 2012|obra= IUCN Red List.com|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> 1.221 especies de paxaros (8° do mundo),<ref>{{cita web|url= http://rainforests.mongabay.com/03birds.htm|título= Countries with the most bird species|data= 2004|obra= Mongabay.com|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> 424 especies de réptiles (7° do mundo)<ref>{{cita web|url= http://rainforests.mongabay.com/03reptiles.htm|título= Countries with the most reptile species|data= 2004|obra= Mongabay.com|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> e 333 especies de anfibios (7° do mundo).<ref>{{cita web|url= http://www.iucnredlist.org/initiatives/amphibians/analysis/geographic-patterns#diversity|título= IUCN Initiatives – Amphibians – Analysis of Data – Geographic Patterns 2012|autor= IUCN|data= 2012|obra= IUCN Red List.com|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> Das especies endémicas de mamíferos do país, destacan: o [[oso panda]], o ''[[Rhinopithecus]]'', o [[tigre do sur da China]], o ''[[Crossoptilon mantchuricum]]'', a ''[[Grus japonensis]]'', o ''[[Nipponia nippon]]'', o [[Lipotes vexillifer|golfiño branco de río]] e o [[Aligátor da China|caimán chinés]].

[[Ficheiro:Panda Cub from Wolong, Sichuan, China.JPG|miniatura|Un [[oso panda|panda xigante]] na [[Reserva natural nacional Wolong]], [[Sichuan]].]]

Dentro do seu territorio hai máis de 32.000 especies de plantas vasculares e alberga unha gran variedade de bosques.<ref>{{cita web|url= http://rainforests.mongabay.com/03plants.htm|título= Countries with the most vascular plant species|data= 2004|obra= Mongabay.com|dataacceso= 14 de xaneiro de 2014|lingua= inglés}}</ref> Os bosques fríos de [[coníferas]] predominan no norte e son o hábitat de animais como o [[alce]], o [[oso negro asiático]] e máis de 120 especies de aves.<ref name="rough guide"/> No [[sotobosque]] de coníferas húmidas pódese atopar [[bambú]].<ref>{{cita web|url= http://www.rebanadasderealidad.com.ar/economia-10-01.htm|título= El bambú: ¿un recurso sustentable?|dataacceso= 3 de maio de 2014|obra= Rebanadas de Realidad|autor= Varas, Eugenio J.|data= 14 de outubro de 2010|urlarquivo= https://web.archive.org/web/20140514202854/http://www.rebanadasderealidad.com.ar/economia-10-01.htm|dataarquivo= 14 de maio de 2014|urlmorta= yes}}</ref> O [[teixo]] e o [[xenebreiro]] residen a maiores altitudes, onde o [[rododendro]] substitúe o bambú. Os bosques subtropicais, que predominan no centro e sur, son o fogar de máis de 146.000 especies de flora.<ref name="rough guide"/> As [[selva]]s tropicais e estacionais, aínda que restrinxidas a [[Yunnan]] e [[Hainan]], conteñen un cuarto de tódalas especies animais e vexetais que se poden atopar no país.<ref name="rough guide">{{cita Harvard|Leffman|Lewis|Atiyah|2003|p= 1213|sp=sí}}</ref> Na China medran máis de 10.000 especies de [[Fungo (bioloxía)|fungos]],<ref>{{cita libro|título=Conservation Biology: Voices from the Tropics|ano=2013|editorial=John Wiley & Sons|páxina=208|url=http://books.google.com/books?id=OeqjKhDml6wC&pg=PA208#v=onepage&q&f=false|nome-editor=Navjot S|apelido-editor=Sodhi|nome-editor2=Luke|apelidos-editor2=Gibson|nome-editor3=Peter H.|apelidos-editor3=Raven|lingua=inglés|isbn=9781118679814}}</ref> dos cales, case 6.000 son [[fungos superiores]].<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Liu|nome=Ji-Kai|título=Secondary metabolites from higher fungi in China and their biological activity|publicación=Drug Discoveries & Therapeutics|ano=2007|volume=1|número=2|páxina=94|url=http://www.ddtjournal.com/action/downloaddoc.php?docid=57|lingua=inglés|data=|revista=|data-acceso=26 de outubro de 2014|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20131207114833/http://www.ddtjournal.com/action/downloaddoc.php?docid=57|dataarquivo=07 de decembro de 2013|urlmorta=yes}}</ref> Outras especies de plantas importantes inclúen: [[metasequoia]], o [[Glyptostrobus pensilis|ciprés chinés]], a [[cathaya]], o [[ Cunninghamia  lanceolata|abeto chinés]], o [[Pseudolarix|alerce dourado]], o [[Pinus taiwanensis|piñeiro taiwanés]], o [[Fokienia|ciprés fuxiano]], a [[Davidia involucrata|davidia]], a [[Eucommia ulmoides|guatapercha]] e a [[Camptotheca acuminata|campotecia]].<ref name="FF">{{Cita web |obra= China.org.cn |url= http://spanish.china.org.cn/spanish/xi-jk/206.htm |título= Flora y fauna de China |data-acceso=19 de decembro do 2020 |lingua=es}}</ref>

A vida silvestre chinesa comparte o seu hábitat e é presionada pola poboación de ''[[ser humano|Homo sapiens]]'' maior do mundo. Polo menos 840 especies animais atópanse ameazadas, vulnerables ou en perigo de extinción, principalmente debido ás actividades humanas, como a destrución do seu hábitat, contaminación e obtención de alimentos, peles e ingredientes para a medicina tradicional.<ref>{{Cita web |url= http://www.mnn.com/earth-matters/animals/stories/infographic-top-20-countries-with-most-endangered-species |título= Top 20 countries with most endangered species IUCN Red List|apelido= Darlington |nome=Meredith |data=5 de marzo de 2010 |obra= MNN.com |data-acceso=19 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
As especies ameazadas están protexidas pola lei, e en 2005 existían máis de 2349 áreas protexidas que abarcaban unha área total de 149,95 millóns [[Hectárea|ha]], o 15&nbsp;% do territorio chinés.<ref>{{Cita web |título=Nature Reserves |url=http://www.china.org.cn/english/features/Brief/193257.htm |obra=China.org.cn |data-acceso=19 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
O 11 de xuño de 1992 o goberno asinou o [[Convenio sobre a Diversidade Biolóxica]] de [[Río de Xaneiro]], e converteuse en membro da convención o 5 de xaneiro de 1993.<ref>{{Cita web |url=http://www.cbd.int/convention/parties/list/ |título=List of Parties |data-acceso=19 de decembro do 2020 |idioma=inglés |obra= CBD.int}}</ref>
Posteriormente produciu o Plan Nacional de Acción e Estratexia de Biodiversidade, que tras unha revisión foi aceptado pola convención o 21 de setembro de 2010.<ref>{{Cita web |url=http://www.cbd.int/doc/world/cn/cn-nbsap-v2-zh.pdf |título=中国生物多样性保护战略与行动计划 （2011-2030 年） |data=2011 |data-acceso=19 de decembro do 2020 |idioma=chinés |obra= CBD.int |formato= PDF}}</ref>

=== Medio ambiente ===
[[Ficheiro:Beijing Forbidden City Smog.jpg|miniatura|A contaminación do aire é un dos graves problemas ambientais que afectan as cidades chinesas.]]

En décadas recentes a China sufriu dunha severa contaminación e deterioración ambiental.<ref name="Ma2002">{{cita Harvard|Ma|2000|p= 1|sp= sí}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-21545868 |título=China acknowledges 'cancer villages' |autor=BBC News |obra= BBC.co.uk |data=22 de febreiro de 2013 |data-acceso= 20 de decenbro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> Aínda que as regulacións como a Lei de Protección Ambiental de 1979 son moi estritas, non son ben aplicadas, xa que a miúdo son ignoradas polas comunidades locais e os funcionarios do goberno en favor dun rápido crecemento económico.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-20114306 |título=Riot police and protesters clash over China chemical plant |autor=BBC News |obra= BBC.co.uk |data=28 de outubro de 2012 |data-acceso=20 de decenbro do 2020 |lingua=en }}</ref> China é o país co segundo maior número de mortos debido á contaminación do aire, despois da India . Prodúcense aproximadamente 1 millón de mortes anuais causadas pola exposición á contaminación do aire ambiental.<ref>{{Cita web|url=https://chinapower.csis.org/air-quality/|título=Is air quality in China a social problem?|data=15 de febreiro 2016|páxina-web=ChinaPower Project |data-acceso=20 de decenbro do 2020 |lingua=en}}</ref><ref>{{cita web|url=https://www.who.int/phe/publications/air-pollution-global-assessment/en/|título=Ambient air pollution: A global assessment of exposure and burden of disease|páxina-web=[[Organización Mundial da Saúde |World Health Organization]]|data-acceso=20 de decenbro do 2020 |lingua=en}}</ref> A contaminación urbana do aire é un problema de saúde severo no país; o [[Banco Mundial]] estimou que dezaseis das vinte cidades máis contaminadas do planeta están na China.<ref>{{Cita web |título=Beijing Orders Official Cars Off Roads to Curb Pollution |url=http://www.bloomberg.com/news/2013-01-12/beijingers-told-to-stay-indoors-as-pollution-hits-record.html |data-acceso= 20 de decembro do 2020 |idioma=inglés |editorial=Bloomberg L.P. |data=14 de xaneiro de 2013}}</ref>
Tamén é o maior emisor de [[dióxido de carbono]]<ref>{{Cita web |autor= Nina Chestney|título=Global carbon emissions hit record high in 2012 |url=https://www.reuters.com/article/us-iea-emissions-idUSBRE95908S20130610 |data-acceso= 20 de decembro do 2020 |idioma=inglés |obra=Reuters |data=10 de xuño de 2013}}</ref> e foi clasificado como o décimo terceiro maior enemisor [[per cápita]].<ref name=":3">{{Cita web|data=agoasto 2020|título=Each Country's Share of CO2 Emissions {{!}} Union of Concerned Scientists|url=https://www.ucsusa.org/resources/each-countrys-share-co2-emissions|data-acceso=20 de decembro do 2020|páxina-web=[[Union of Concerned Scientists]]|lingua=en}}</ref>
Ten así mesmo problemas de abastecemento e contaminación na auga: case 298 millóns de chineses nas zonas rurais non teñen acceso a [[auga potable]],<ref>{{Cita web |autor= Lu Hui |título=China pumps more funding into safe drinking water |url=http://news.xinhuanet.com/english/china/2012-06/29/c_131684993.htm |obra=Xinhua |data=29 de xuño de 2012}}</ref> e en 2011 o 40% dos ríos do país estaban contaminados por refugallos industriais e agrícolas.<ref>{{Cita web |url= http://blogs.ei.columbia.edu/2011/10/24/chinas-decade-plan-for-water/ |título= China's decade plan for water |autor= The Earth Institute |data=24 de outubro de 2011 |obra= Columbia.edu |data-acceso= 20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
E está a empeorar porque as secas son máis severas, particularmente no nordés.<ref name="Desalination">{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-22815145 |título=China works to ease water woes |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=11 de xuño de 2013 |data-acceso= 20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="Ref_2004">{{Cita web |url=http://english.peopledaily.com.cn/200412/23/eng20041223_168329.html |título=300&nbsp;million Chinese drinking unsafe water |data=23 de decembro de 2004 |obra=People's Daily |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

Con todo, China é o país líder en investimentos en [[enerxía renovable]], ao investir máis de  52&nbsp;000 millóns de [[Dólar estadounidense|dólares]] en 2011;<ref name="By2010">{{Cita web |nome=Lisa|apelido=Friedman |url=http://www.nytimes.com/cwire/2010/03/25/25climatewire-china-leads-major-countries-with-346-billion-15729.html |título=China Leads Major Countries With $34.6&nbsp;Billion Invested in Clean Technology |obra=The New York Times |data=25 de marzo de 2010 |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="Black2010">{{Cita web |apelido=Black |nome=Richard |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8587319.stm |título=China steams ahead on clean energy |obra=BBC.co.uk |data=26 de marzo de 2010 |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="ChinaLeadingEnergy">{{Cita web |url=http://www.forbes.com/sites/jackperkowski/2012/07/27/china-leads-the-world-in-renewable-energy-investment/ |título=China Leads The World In Renewable Energy Investment |obra=[[Forbes]] |data=27 de xullo de 2012 |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> e é un importante fabricante en tecnoloxías para a enerxía renovable.<ref name="bradsher">{{Cita web|apelido=Bradsher |nome=Keith |data=30 de xaneiro de 2010 |url=http://www.nytimes.com/2010/01/31/business/energy-environment/31renew.html |título=China leads global race to make clean energy |obra=New York Times |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url= http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=chinas-big-push-for-renewable-energy |título= China's big push for renewable energy |autor= Biello, Daivd |data=4 de agosto de 2008 |obra= Scientific American.com |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Para 2009, máis do 17 % da enerxía chinesa proviña de fontes renovables, especialmente [[central hidroeléctrica|centrais hidroeléctricas]], coas que a China ten unha capacidade total instalada de 197 GW.<ref>{{Cita web |url= https://renews.biz/62737/china-tops-global-renewables-production/ |título= China dominates global wind and solar output |autor= Mishra, M.P. |data=27 de agosto do 2020 |obra= renews |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
En 2011, o goberno anunciou os seus plans para investir catro billóns de [[Renminbi|iuans]] (US$ 618&nbsp;550 millóns) en infraestrutura hidráulica e proxectos de [[desalinización]] nun prazo de dez anos, e para completar a construción dun sistema de prevención de inundacións e  anti-secas para 2020.<ref name="Desalination" /><ref>{{Cita web |url= http://www.wantchinatimes.com/news-subclass-cnt.aspx?id=20110711000040&cid=1105&MainCatID=11 |título= Splashing out: China to spend 4 trillion yuan on water projects |data= 11 de xullo de 2011 |autor= Shih Jui-te |obra= Want China Times |data-acceso= 20 de decembro do 2020 |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20151105210017/http://www.wantchinatimes.com/news-subclass-cnt.aspx?id=20110711000040&cid=1105&MainCatID=11 |data-arquivo= 05 de novembro de 2015 |url-morta= yes }}</ref>
En 2013, China iniciou un proxecto de cinco anos valorado en 277 mil millóns de dólares para reducir a contaminación do aire, particularmente no norte do país.<ref>{{Cita web |título=China to spend big to clean up its air |url=http://grist.org/news/china-to-spend-big-to-clean-up-its-air/?utm_campaign=daily&utm_medium=email&utm_source=newsletter&sub_email=sundaybottle%40hotmail.com |obra=Grist Magazine |data-acceso=20 de decembro do 2020 |idioma=inglés |nome=John|apelido=Upton |data=25 de xullo de 2013}}</ref>

== Economía ==
[[Ficheiro:Shanghaistockexchange.jpg|miniatura|Edificio da bolsa de valores de  Shanghái.  Shanghái ten un dos PIB máis altos entre as cidades do mundo, cun total de US$304&nbsp;000&nbsp;000&nbsp;000 en [[2011]].<ref>{{Cita web |url= http://www.chinadaily.com.cn/china/2012-01/20/content_14484614.htm |título= Shanghai's GDP grows 8.2% in 2011 |data=20 de xaneiro de 2012 |obra= China Daily |data-acceso= 21 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>]]
{{AP|Economía da República Popular China}}
Aínda que en 2014, e medido en termos de [[Produto interior bruto#PIB nominal e PIB real|PIB nominal]], China era a segunda economía mundial (US$&nbsp;10,36&nbsp;billóns<!--10.36 trillion-->) de acordo co [[Fondo Monetario Internacional]] (FMI),<ref name="IMFWEOCN"/> en termos de [[paridade de poder adquisitivo]] (US$&nbsp;17,63&nbsp;billóns<!--17.36 trillion--> en 2014), a economía chinesa era xa a primeira do mundo,<ref name="IMFWEOCN"/> por diante dos Estados Unidos. No ano 2012, o seu [[Produto interior bruto|PIB]] [[paridade de poder adquisitivo|PPA]]  per  cápita foi de US$&nbsp;9055,<ref name="IMFWEOCN"/> mentres que o PIB nominal per cápita foi de US$&nbsp;6071. En ambos os casos, está situado da orde da posición noventa entre [[Lista de países por PIB (PPA) per cápita|países con maior PIB per cápita]].<ref name="IMFWEOCN">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=42&pr.y=14&sy=2012&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=924&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |título=World Economic Outlook Database |data= abril 2019 |editorial=[[Fondo Monetario Internacional]] |páxina-web=IMF.org |idioma=en |data-acceso= 22 de decembro do 2020}}</ref>

China é membro da [[Organización Mundial do Comercio]] (OMC) e é a potencia mercantil maior do mundo, cuxas transaccións en 2012 tiveron un valor estimado de US$&nbsp;3,87 billóns.<ref name="ChinaBiggestTrader">{{Cita web |url=http://www.telegraph.co.uk/finance/economics/9860518/China-trade-now-bigger-than-US.html |título=China trade now bigger than US |obra=Daily Telegraph |data=10 de febreiro de 2013 |dataacceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés|apelidos= White |nome= Garry}}</ref> As súas [[Reserva internacional|reservas internacionais]] alcanzaron US$&nbsp;2,85 billóns no final do ano 2010, un incremento de 18,7% sobre o valor do ano anterior, por moito, as reservas maiores do mundo.<ref name="Ref_2009b">{{Cita web |url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=alZgI4B1lt3s |título=China's Foreign-Exchange Reserves Surge, Exceeding $2&nbsp;Trillion |data=15 de xullo de 2009 |obra=Bloomberg L.P. |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://smetimes.tradeindia.com/smetimes/news/global-business/2011/Jan/11/china-s-forex-reserves-reach-usd-2.85-trillion624606.html |título=China's forex reserves reach USD 2.85 trillion |obra= Trade India.com |data-acceso= 22 de decembro do 2020 |idioma=inglés |data=11 de xaneiro de 2011}}</ref>

Para 2009, China contaba cun estimado de US$&nbsp;1,6 billóns en [[valor (finanzas)|valores]] dos Estados Unidos<ref name="Ref_2009c">{{Cita web |url=http://www.reuters.com/article/bondsNews/idUSPEK16627420090820 |título=China must keep buying US Treasuries for now-paper |obra=Reuters |data-acceso=23 de decembro do 2020 |idioma=inglés |data=20 de agosto de 2009}}</ref>
En 2012, foi o maior receptor da [[investimento estranxeiro directo]] (IED) ao atraer máis de US$&nbsp;253 mil millóns.<ref name="FDI">{{Cita web |título=FDI in Figures |url=http://www.oecd.org/daf/inv/FDI%20in%20figures.pdf |obra=OECD.org |data-acceso=22 de decembro do 2020  |idioma=inglés |formato=PDF |autor= OCDE}}</ref>
Tamén inviste no estranxeiro, o seu IED noutros países ascendeu a $62&nbsp;400 millóns en 2012,<ref name="FDI"/> e varias compañías chinesas compraron un gran número de empresas do estranxeiro.<ref>{{Cita web |título=Being eaten by the dragon |url=http://www.economist.com/node/17460954 |obra=The Economist |data=11 de noembro de 2010 |data-acceso=22 de decembro do 2020  |idioma=inglés}}</ref>
A súa taxa de cambio  sobrevaluada provocou friccións con outras das grandes economías,<ref name="CurrencyManipulator">{{Cita web |url=http://www.reuters.com/article/2012/09/24/us-usa-campaign-romney-china-idUSBRE88N12M20120924 |título=Obama should call China a currency manipulator: Romney aide |obra=Reuters |data=24 de setembro de 2012 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |data-arquivo=28 de setembro de 2012 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20120928004226/http://www.reuters.com/article/2012/09/24/us-usa-campaign-romney-china-idUSBRE88N12M20120924 |url-morta=yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-20518490 |título=US says China not a currency manipulator |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=27 de novembro de 2012 |data-acceso=22 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="Ref_2008">{{Cita web |url=http://www.chinadaily.com.cn/china/2008-01/11/content_6387775.htm |título=2007 trade surplus hits new record – $262.2B |data=11 de xaneirro de 2008 |obra=China Daily |data-acceso=22 de decembro do 2020  |idioma=inglés}}</ref><ref name="Ref_2005">{{Cita web |url=http://www.china-embassy.org/eng/gyzg/t213645.htm |título=China widens yuan, non-dollar trading range to 3% |data=23 de setembro de 2005 |data-acceso=22 de decembro do 2020  |idioma=inglés |autor= Embaixada da China |obra= China-Embassy.org}}</ref> e tamén foi criticada pola fabricación de grandes cantidades de [[falsificación|produtos falsificados]].<ref>{{Cita web |url= http://www.asiabusinesscouncil.org/docs/IntellectualPropertyRights.pdf |título= Intellectual Property Rights |autor= Consejo de Negocios de Asia |data= setembro de 2005 |obra= Asia Business Council.org |data-acceso= 22 de decembro do 2020 |idioma= inglés |data-arquivo= 26 de marzo de 2010 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20100326093314/http://www.asiabusinesscouncil.org/docs/IntellectualPropertyRights.pdf |url-morta= yes }}</ref><ref>{{Cita web |url= http://web.mit.edu/cis/fpi_china.html |título= MIT CIS: Publications: Foreign Policy Index |data-acceso= 22 de decembro do 2020  |idioma= inglés |obra= MIT.edu |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140331051651/http://web.mit.edu/cis/fpi_china.html |data-arquivo= 31 de marzo de 2014 }}</ref>
<div class="floatright">

{| cellpadding="2" cellspacing="0"
|-
| <timeline>
ImageSize = width:300 height:140
PlotArea = left:60 bottom:20 top:10 right:0
AlignBars = justify
DateFormat = yyyy
Period = from:0 till:16000
TimeAxis = orientation:horizontal

Colors =
 id:gray value:gray(0.5)
 id:line1 value:gray(0.9)
 id:line2 value:gray(0.7)

ScaleMajor = unit:year increment:5000 start:0 gridcolor:line2
ScaleMinor = unit:year increment:1000 start:0 gridcolor:line1

BarData =
 bar:EUA text:EE. UU.
 bar:China text:China
 bar:Xapón text:Xapón
 bar:Alemaña text:Alemaña
 bar:Francia text:Francia

PlotData=
 color:tan1 width:10
 bar:EUA from:start till:15684 text:15&nbsp;684
 color:yellow width:10
 bar:China from:start till:8227 text:8&nbsp;227
 color:tan1 width:10
 bar:Xapón from:start till:5963 text:5&nbsp;963
 bar:Alemaña from:start till:3400 text:3&nbsp;400
 bar:Francia from:start till:2608 text:2&nbsp;608

TextData =
 pos:(5,1) textcolor:gray fontsize:S text: US$
</timeline>
|-
| style="text-align:left; font-size:85%;" |Gráfica que compara o PIB nominal de 2012 das economías<br /> máis importantes en  millardos de  US$, segundo datos do [[Fondo Monetario Internacional|FMI]]<ref>{{Cita web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=81&pr.y=16&sy=2011&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=924%2C132%2C134%2C158%2C111&s=NGDPD&grp=0&a= |título=Nominal GDP comparison of China, Germany, France, Japan and USA |obra=IMF World Economic Outlook |data=abril de 2013 |data-acceso= 23 de decembro do 2020 |idioma=inglés |autor= Fondo Monetario Internacional}}</ref>
|}
</div>

A nación colocouse no posto vinte e nove do ''[[indice de competitividade global]]'' de 2013,<ref name="Ref_abh">{{Cita web |url= http://www3.weforum.org/docs/GCR2013-14/GCR_Rankings_2013-14.pdf |título= The Global Competitiveness Report 2013-2014 |autor= Foro Económico Mundial |data=2013 |obra= WE Forum.org |data-acceso=23 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> aínda que o mesmo ano posicionouse no número 136 de 179 países no ''[[Índice de Liberdade Económica]]''.<ref>{{Cita web |url= http://www.heritage.org/index/ranking |título= 2014 Index of Economic Freedom |autor= The Heritage Foundation |data= 2014 |obra= Heritage.org |data-acceso= 23 de decembro do 2020 |idioma= inglés |data-arquivo= 20 de xullo de 2009 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20090720010300/http://www.heritage.org/index/ranking.aspx |url-morta= yes }}</ref>
No 2011, sesenta e un compañías chinesas apareceron dentro do ''[[Fortune Global 500]]''.<ref name="Ref_abi">{{Cita web |url= http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2011/countries/China.html |título= Global 500 2011: China |autor= CNN |data=2011 |obra= CNN.com |data-acceso=23 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Segundo os seus ingresos totais de 2011, tres das dez compañías máis valiosas do mundo eran chinesas: [[Sinopec|Sinopec Group]] (5°), [[Corporación Nacional de Petróleo da China]] (6°) e [[State Grid Corporation of China|State Grid]] (7°).<ref name="Ref_abi" />

No 2012 máis de 300 millóns de chineses pertencían á clase media, definida como aqueles cunha renda anual entre US$&nbsp;10&nbsp;000 e US$&nbsp;60&nbsp;000.<ref>{{Cita web |título=China's growing middle class |url=http://money.cnn.com/2012/04/25/news/economy/china-middle-class/ |obra=CNN.com |data=26 de abril de 2012 |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Luhby |nome= Tami}}</ref>
De acordo co ''Informe Hurun'', o número de multimillonarios chineses pasou de 130 en 2009 a 251 en 2012, sendo deste xeito o segundo país con máis multimillonarios no mundo.<ref>{{Cita web |url=http://www.hurun.net/usen/NewsShow.aspx?nid=349 |título=China's rich are getting poorer in new Hurun rich list |obra=Hurun Report |data=24 de setembro de 2012 |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140128025842/http://www.hurun.net/usen/NewsShow.aspx?nid=349 |data-arquivo=28 de xaneiro de 2014 }}</ref><ref>{{Cita web |url= http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/8746445/Chinas-billionaires-double-in-number.html |título= China's billionaires double in number |autor= Moore, Malcolm |data=7 de setembro de 2011 |obra= The Daily Telegraph |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
No 2012, o mercado comerciante polo miúdo chinés tivo un valor de  US$&nbsp;3,2 billóns<ref>{{Cita web |url=http://www.chinadaily.com.cn/bizchina/2013-01/18/content_16137193.htm |título=China retail sales growth accelerates |obra=China Daily |data=18 de xaneiro de 2013 |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> e está a crecer a un ritmo maior ao 12&nbsp;% anual,<ref>{{Cita web |url=http://www.globaltimes.cn/content/774919.shtml#.UXohd2S9LCQ |título=China's retail sales up 12.4 pct in Q1 |obra=Global Times |data=15 de abril de 2013 |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20130530161630/http://www.globaltimes.cn/content/774919.shtml#.UXohd2S9LCQ |data-arquivo=30 de mao de 2013 }}</ref> mentres que o mercado de bens luxosos expandiuse inmensamente e representou o 27,5&nbsp;% do total global.<ref name="Ref_abq">{{Cita web |url= http://www.chinadaily.com.cn/2010-03/03/content_9536600.htm |título= Super Rich have Craze for luxury goods |data=3 de marzo de 2010 |obra= China Daily |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Con todo, en anos recentes o rápido crecemento económico contribuíu a crear unha severa [[inflación]],<ref>{{Cita web |url= http://www.businessweek.com/news/2011-10-14/china-inflation-exceeding-6-limits-wen-s-scope-for-easing.html |título= China inflation exceeding 6% |data=14 de outubro de 2011 |obra= Business Week |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/7349896.stm |título= Steep rise in Chinese food prices |autor= BBC News |data=16 de abril de 2008 |obra= BBC.co.uk |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> que produciu un aumento na regulación e restricións do goberno.<ref name="FT9.1">{{Cita web |url= http://www.ft.com/cms/s/0/9d2d2b36-f939-11e0-9d4e-00144feab49a.html#axzz1b5h0AcC9 |título= China's GDP grows 9.1% in third quarter |data=18 de outubro de 2011 |obra= Financial Times |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés|subscrición= yes}}</ref>
China ten un nivel moi alto de desigualdade económica,<ref>{{Cita web |título=Income inequality on the rise in China |url=http://www.aljazeera.com/indepth/features/2012/12/2012122311167503363.html |obra=Al Jazeera |data=12 de xaneiro de 2013 |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Duggan |nome=Jennifer}}</ref> que se incrementou nas últimas décadas;<ref>{{Cita web |título=Inequality in China: Rural poverty persists as urban wealth balloons |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-13945072 |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=29 de xuño de 2011 |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> en 2012, o seu [[coeficiente de Gini]] foi de 0,474.<ref name="gini">{{Cita web |título=Income inequality: Delta blues |url=http://www.economist.com/blogs/analects/2013/01/income-inequality |obra=The Economist |data=23 de xaneiro de 2013 |data-acceso=24 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

=== Historia económica e crecemento ===
[[Ficheiro:Shanghai - Nanjing Road.jpeg|miniatura|A rúa Nanjing é unha das zonas comerciais máis importantes de Shanghai.]]
Desde a súa fundación en 1949 e ata final de 1978, China era unha [[economía planificada]], similar á [[Unión Soviética]]. Logo da morte de  Mao en 1976 e o final  subsecuente da [[Revolución Cultural]], [[Deng Xiaoping]] e os novos líderes chineses [[Reforma económica da China|comezaron a reformar o sistema  económico]] cara a unha [[economía mixta]], orientada a unha de mercado baixo o dominio dun só partido. Desmantelaron as [[granxa]]s colectivas e privatizaron as terras, reestruturaron as empresas paraestatais e pecharon aquelas que xa non eran viables, o que provocou despedimentos masivos, fixeron que o comercio co exterior fose o seu principal obxectivo e estableceron as [[zonas económicas especiais da China|zonas económicas especiais]] na zona costeira, convertendo a China nunha das maiores potencias manufactureiras do mundo, sobre todo no sector da produción de electrodomésticos, debido o baixo custo da man de obra (un traballador chinés ten unha renda inferior á metade dun mexicano). Isto levou a que o interior do país siga nunhas condicións terceiromundistas, mentres as provincias costeiras e, sobre todo, as cidades teñen a segunda maior clase media do planeta. 

Desde que comezou a liberalización económica en 1978, China sempre estivo entre as economías mundiais de máis rápido crecemento,<ref name="pobres">{{Cita web |título=China's Economic Rise: History, Trends, Challenges, and Implications for the United States |url=http://www.fas.org/sgp/crs/row/RL33534.pdf |autor=Congressional Research Service |data=5 de setembro de 2013 |obra= FAS.org |data-acceso=25 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> que depende en gran parte dos investimentos e as exportacións.<ref name="Ref_az">{{Cita web |url=http://www.chinadaily.com.cn/bizchina/2008-11/21/content_7228346.htm |título=China must be cautious in raising consumption |obra=China Daily |data-acceso=25 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
De acordo co FMI, entre 2001 e 2010 o [[crecemento económico]] anual medio foi de 10,5&nbsp;%. Entre 2007 e 2011, a súa taxa de crecemento foi equivalente á suma de todos os países do [[G7]].<ref>{{Cita web|apelido=Walker |nome=Andrew |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-13802453 |título=Will China's Economy Stumble? |obra=BBC.co.uk |data=17 de xuño de 2011 |data-acceso=25 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> Segundo o ''Índice de Xeradores de Crecemento Global'' feito por [[ Citigroup]] en febreiro de 2011, China ten unha taxa de crecemento moi alta entre o grupo.<ref>{{Cita web |autor=Joe Weisenthal |url=http://www.businessinsider.com/willem-buiter-3g-countries-2011-2?slop=1 |título=3G Countries |editorial=Business Insider.com |data=22 de febreiro de 2011 |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref>
A súa alta produtividade, baixo custo da man de obra e a relativamente boa infraestrutura fixérono un líder global da industria. Con todo, a economía chinesa gasta moita enerxía e é ineficiente;<ref name="China Quick Facts">{{Cita web |url=http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIAPACIFICEXT/CHINAEXTN/0,,contentMDK:20680895~pagePK:1497618~piPK:217854~theSitePK:318950,00.html |título=China Quick Facts |autor=Banco Mundial |obra=World Bank |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés |data-arquivo=17 de decembro de 2005 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20051217221558/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIAPACIFICEXT/CHINAEXTN/0%2C%2CcontentMDK%3A20680895~pagePK%3A1497618~piPK%3A217854~theSitePK%3A318950%2C00.html |url-morta=yes }}</ref> foi o maior consumidor de enerxía no 2010,<ref name="Swartz2010">{{Cita web |url=http://online.wsj.com/article/SB10001424052748703720504575376712353150310.html?mod=djemalertNEWS |título=China Becomes World's Biggest Energy Consumer |data=19 de xullo de 2010 |obra=Wall Street Journal |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés |nome=Spencer | apelido=Swartz |nome2=Shai | apelido2=Oster}}</ref> depende do carbón para a produción de máis do 70&nbsp;% da enerxía que utiliza, e en 2013 pasou aos Estados Unidos como o maior importador de petróleo.<ref name="BusInsEnergyGuide">{{Cita web |url=http://www.businessinsider.com/china-energy-use-2012-8?op=1 |título=The Ultimate Guide To China's Voracious Energy Use |obra=Business Insider |data=17 de agosto de 2012 |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |título=China overtakes US as the biggest importer of oil |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-24475934 |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés |autor=BBC News |obra=BBC.co.uk |data=10 de outubro de 2013}}</ref>
O crecemento económico e a industrialización danaron o medio ambiente. A principios dos anos 2010, a taxa de crecemento comezou a  desacelerarse debido aos seus problemas nos créditos bancarios nacionais, a menor demanda das exportacións chinesas e dificultades na economía global.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-19975112 |título=China's economy slows but data hints at rebound |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés |autor=BBC News |obra=BBC.co.uk |data=18 de outubro de 2012}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://mobile.bloomberg.com/news/2013-06-24/china-loses-control-of-its-frankenstein-economy.html |título=China Loses Control of Its Frankenstein Economy |editorial=Bloomberg L.P. |data=24 de xuño de 2013 |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20130925154153/http://mobile.bloomberg.com/news/2013-06-24/china-loses-control-of-its-frankenstein-economy.html |data-arquivo=25 de setembro de 2013 |url-morta=yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://finance.fortune.cnn.com/2013/07/15/china-economy-slowdown/ |título=The lowdown on China's slowdown: It's not all bad |autor=CNN Money |obra=CNN.com |data=15 de xullo de 2013 |data-acceso=25 de decembro do 2020. |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20131015184707/http://finance.fortune.cnn.com/2013/07/15/china-economy-slowdown/ |data-arquivo=15 de outubro de 2013 |url-morta=yes }}</ref>

=== Relacións económicas internacionais ===
{|style= align="right" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
! colspan="2"|Exportacións a<ref name="CIA"/>
! colspan="2"|Importacións de<ref name="CIA"/>
|-
! País
! Porcentaxe
! País
! Porcentaxe
|-
| {{USA}}
| 17,2&nbsp;%
| {{bandeira2|Xapón}}
| 9,8&nbsp;%
|-
| {{bandeira2|Hong Kong}}
| 15,8&nbsp;%
| {{bandeira2|Corea do Sur}}
| 9,2&nbsp;%
|-
| {{bandeira2|Xapón}}
| 7,4&nbsp;%
| {{USA}}
| 7,1&nbsp;%
|-
| {{bandeira2|Corea do Sur}}
| 4,3&nbsp;%
| {{bandeira2|Alemaña}}
| 5,1&nbsp;%
|-
| Outros
| 55,3&nbsp;%
| Outros
| 68,8&nbsp;%
|-
|}

En 2000, o [[Congreso dos Estados Unidos de América|Congreso dos Estados Unidos]] aprobou as «relacións normais permanentes de comercio» (PNTR) para permitir que as exportacións chinesas entrasen coas mesmas tarifas baixas que os bens provenientes doutros países.<ref>{{Cita web |título=Clinton signs China trade bill |url=http://transcripts.cnn.com/2000/ALLPOLITICS/stories/10/10/clinton.pntr/ |autor=CNN |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20090505165947/http://transcripts.cnn.com/2000/ALLPOLITICS/stories/10/10/clinton.pntr/ |data-arquivo=5 de maio de 2009 |data=10 de outubro de 2000 |obra=CNN.com |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés }}</ref> China converteuse en membro da [[Organización Mundial do Comercio]] o 11 de decembro de 2001.<ref name="omc">{{Cita web |autor= Organización Mundial do Comercio |url= http://www.wto.org/spanish/thewto_s/whatis_s/tif_s/org6_s.htm |título= Miembros |data-acceso=31 dedecembro do 2020 |obra= WTO.org}}</ref>

En 2004 propuxo a creación do Cume da Asia Oriental (CAO) como un foro para combater os problemas de seguridade rexional.<ref name="Ref_s">{{Cita publicación periódica |url= http://www.policyreview.org/134/dillon.html |título= China's Quest for Asia |apelido= Dillon |nome= Dana |apelido2= Tkacik |nome2= John, Jr. |data= xaneiro de  2006 |publicación= Policy Review |número= 134 |data-acceso= 14 de xaneiro de 2014 |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20060210135228/http://www.policyreview.org/134/dillon.html |data-arquivo= 27 de decembro do 2020 }}</ref>
A CAO, que inclúe á [[Asociación de Nacións do Sueste Asiático|ASEAN + Tres]], India, [[Australia]] e [[Nova Zelandia]], celebrou a súa primeira reunión en 2005. Tamén é membro fundador da Organización para a Cooperación de Shanghai ( OCS), xunto con Rusia e as repúblicas da Asia Central.

En anos recentes, China xogou un papel importante para a creación de [[Zona de libre comercio|áreas de libre comercio]] e pactos de seguridade entre os seus veciños de Asia e o Pacífico.

Desde o 1 de xaneiro do 2010 está en vigor a [[Área de Libre Comercio ANSA-China]] entre os dez estados membros da [[Asociación de Nacións do Sueste Asiático]] (ASEAN) e a República Popular da China.<ref name="Jakarta Globe">{{cita novas |título= China-Asean Trade Deal Begins Today |url= http://thejakartaglobe.com/home/china-asean-trade-deal-begins-today/350274 |obra= [[Jakarta Globe]] |agency= [[Bloomberg L.P.|Bloomberg]] |data= 1 de xaneiro de 2010 |data-acceso= 27 de decembro do 2020 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20100117073421/http://thejakartaglobe.com/home/china-asean-trade-deal-begins-today/350274 |data-arquivo= 17 de xaneiro de 2010 |url-morta= yes }}</ref><ref name="The Straits Times">{{cita novas |apelido= Chan |nome= Fiona |título= Asean-China FTA to kick off |url= http://www.straitstimes.com/BreakingNews/Asia/Story/STIStory_472142.html |obra= [[The Straits Times]] |data=31 de decembro de 2009 |data-acceso=27 de decembro do 2020}}</ref>
A área de Libre Comercio ANSA-China é a maior zona de libre comercio en termos de poboación e a terceira maior en termos de volume.<ref>{{cita noticia |apelido= Walker |nome= Andrew |título= China and Asean free trade deal begins |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/8436772.stm |editorial= [[BBC News]] |data=1 de xaneiro de 2010 |data-acceso=27 de decembro do 2020}}</ref><ref name="The New York Times">{{cita noticia |apelido= Gooch |nome= Liz |título= Asia Free-Trade Zone Raises Hopes, and Some Fears About China |url= http://www.nytimes.com/2010/01/01/business/global/01trade.html |obra= [[The New York Times]] |data=31 de decembro de 2009 |data-acceso=27 de decembro do 2020}}</ref>

China ten un [[superávit económico]] moi significativo cos Estados Unidos, o seu principal mercado de exportacións.<ref name="Ref_w">{{Cita web |url= http://www.bbc.co.uk/news/business-11544677 |título= US trade gap widens on increased Chinese imports |autor= BBC News |data=14 de outubro de 2010 |obra= BBC.co.uk |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
A principios dos anos 2010, os políticos estadounidenses argumentaron que o [[Renminbi|iuan chinés]] estaba devaluado dun modo significativo, co que a China obtiña unha vantaxe inxusta nos negocios.<ref name="Ref_x">{{Cita web |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/8617189.stm |título= Chinese President Hu Jintao resists Obama calls on yuan |autor= BBC News |data=13 de abril de 2010 |obra= BBC.co.uk |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="CurrencyManipulator"/><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-20518490 |título=US says China not a currency manipulator |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=27 de novembro de 2012 |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

En décadas recentes, a nación seguiu a política de achegarse aos gobernos africanos para o comercio e cooperación bilateral;<ref name="Ref_ae">{{Cita web |url= http://www.csmonitor.com/2005/0330/p01s01-woaf.html |título= A rising China counters US clout in Africa |autor= McLaughlin, Abraham |data=30 de marzo de 2005 |obra= Christian Science Monitor |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref name="Ref_af">{{Cita web |url= http://www.cfr.org/publication/8436/ |título= China's Rising Role in Africa |autor= Lyman, Princeton N. |data= 21 de xullo de 2005 |obra= CFR.org |data-acceso= 28 de decembro do 2020 |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20070715183929/http://www.cfr.org/publication/8436/ |data-arquivo= 15 de xullo de 2007 |url-morta= yes }}</ref><ref name="Ref_ag">{{Cita web |url= http://www.migrationinformation.org/Feature/display.cfm?id=690 |título= China and Africa: Stronger Economic Ties Mean More Migration |autor= Politzer, Malia |data=agosto de 2008 |obra= Migration Information.org |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> en 2012, o comercio chinés-africano tivo un valor de US$&nbsp;160 mil millóns.<ref>{{Cita web |url=http://www.chinadaily.com.cn/business/2012-12/28/content_16063967.htm |título=China-Africa trade likely to hit record high |obra=China Daily |data=28 de decembro de 2012 |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Tamén creou lazos máis estreitos coas principais economías suramericanas: é o principal socio financeiro do [[Brasil]] e está a fomentar acordos estratéxicos coa [[Arxentina]].<ref>{{Cita web |url= http://www.forbes.com/sites/ricardogeromel/2011/08/24/is-brazil-a-derivative-of-china/ |título= Is Brazil a derivative of China? |autor= Geromel, Ricardo |data=24 de agosto de 2011 |obra= Forbes |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url= http://news.xinhuanet.com/english2010/china/2011-09/09/c_131129475.htm |título= China, Arxentina agree to further strategic ties |data=9 de setembro de 2011 |obra= Xinhua.com |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

=== Turismo ===
{{VT|Patrimonio da Humanidade na China}}
[[Ficheiro:China Danxia-114953.jpg|miniatura|esquerda|[[Danxia]]]]
[[Ficheiro:1 jiuzhaigou valley wu hua hai 2011b.jpg|miniatura|O [[val de Jiuzhaigou]] foi declarado [[Patrimonio da Humanidade]] pola [[Unesco]] en 1992.<ref>{{Cita web |autor=Unesco |título=Región de interés panorámico e histórico del Valle de Jiuzhaigu |url=http://whc.unesco.org/es/list/637 |data-acceso=28 de decembro do 2020 |obra=Unesco.org |lingua=es}}</ref>]]
O [[turismo]] converteuse nun factor importante na mellora da competitividade internacional do país.<ref>{{Cita web |obra= People's Daily |url= http://spanish.peopledaily.com.cn/31619/7364842.html |título= Tendencias favorables en el turismo chino (2) |data-acceso= 28 de decembro do 2020 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20110914070036/http://spanish.peopledaily.com.cn/31619/7364842.html |data-arquivo= 14 de setembro de 2011 |lingua= es |url-morta= yes }}</ref>
O sector turístico medrou notablemente nos últimos anos; en 2007 supoñía un 6,1&nbsp;% do seu PIB e estímase que en 2020 contribuirá co 11&nbsp;%.<ref>{{Cita web |obra= Hosteltur.com |url= http://www.hosteltur.com/39955_turismo-china-supone-ya-61-pib.html |título= El turismo en China supone ya el 6,1% del PIB |data=10 de febreiro de 2007 |data-acceso=28 de decembro do 2020 }}</ref><ref>{{Cita web |obra= People's Daily |url= http://spanish.peopledaily.com.cn/spanish/200308/07/sp20030807_66899.html |título= Turismo de China ocupará 11% del PIB para 2020 |data=7 de agosto de 2003 |data-acceso=28 de decembro do 2020 }}</ref>
No 2010, China era o terceiro país máis visitado do mundo,<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/magazine-23433149 |título=What is the world's favourite holiday destination? |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=4 de agosto de 2013 |data-acceso=28 de decembro do 2020  |idioma=inglés}}</ref> con 55,7&nbsp;millóns de visitantes internacionais.<ref name="Ref_abd">{{Cita web |url=http://www.unwto.org/facts/eng/pdf/barometer/UNWTO_Barom10_update_april_en_excerpt.pdf |título=UNWTO World Tourism Barometer |formato=PDF |obra=UNWTO.org |ano=2010 |data-acceso=28 de decembro do 2020 |idioma=inglés |autor=Organización Mundial del Turismo |url-arquivo=https://www.webcitation.org/5tcLcxQKw?url=http://www.unwto.org/facts/eng/pdf/barometer/UNWTO_Barom10_update_april_en_excerpt.pdf |data-arquivo=20 de outubro de 2010 |url-morta=yes }}</ref>
Ademais, esta rama vese moi beneficiada polo turismo nacional; en outubro de 2012, preto de 740 millóns de chineses viaxaron dentro das fronteiras do país.<ref name="740MillionTourists">{{Cita web |url=http://world.time.com/2012/10/17/chinas-economy-what-the-tourist-boom-tells-us/ |título=China's Economy: What the Tourist Boom Tells Us |obra=TIME |data=17 de outubro de 2012 |data-acceso=28 de decembro do 2020  |idioma=inglés |nome= Chengcheng|apelido= Jiang}}</ref>
China é o segundo país do mundo con máis lugares declarados [[Patrimonio da Humanidade]] pola [[Unesco]], con 52, só detrás de [[Italia]].<ref>{{Enlace roto|1={{Cita web |autor= Unesco |url= http://whc.unesco.org/es/statesparties/cn |título= China |idioma= inglés |data-acceso=28 de decembro do 2020  |obra= Unesco.org }} |2=http://whc.unesco.org/es/statesparties/cn |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
Entre os principais destinos turísticos do país destacan: a [[Gran Muralla Chinesa|Gran Muralla China]], a [[Cidade Prohibida]] en Pequín, o [[Mausoleo de Qin Shihuang]], as [[guilin|Montañas de  Guilin]], o [[río Yangtzé]], o palacio de [[Potala]] e o [[val de Jiuzhaigou]].<ref>{{Cita web |obra= China.org.cn |título= Los 10 sitios turísticos de visita obligada en China |url= http://spanish.china.org.cn/photos/txt/2009-04/26/content_17674490.htm |data-acceso=28 de decembro do 2020 }}</ref>

== Infraestrutura ==

=== Enerxía ===
{{AP|Política enerxética da China}}
[[Ficheiro:The Dam (2890371280).jpg|miniatura|esquerda|O [[Encoro das Tres Gargantas]], a maior [[central hidroeléctrica]] do mundo]]
China é o país que máis [[enerxía]] produce e consome en todo o mundo.<ref>{{Cita web |autor= CIA |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2232rank.html?countryname=China&countrycode=ch&regionCode=eas&rank=1#ch1 |título= Country Comparison:: Electricity - Production |data-acceso= 29 de decembro do 2020. |obra= The World Factbook |idioma= inglés |ano= 2012 |data-arquivo= 29 de xullo de 2020 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20200729011101/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2232rank.html?countryname=China&countrycode=ch&regionCode=eas&rank=1#ch1 |url-morta= yes }}</ref><ref>{{Cita web |autor= CIA |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2233rank.html?countryname=China&countrycode=ch&regionCode=eas&rank=1#ch1 |título= Country Comparison:: Electricity - Consumption |data-acceso= 29 de decembro do 2020 |obra= The World Factbook |idioma= inglés |ano= 2012 |data-arquivo= 24 de febreiro de 2016 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20160224064700/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2233rank.html?countryname=China&countrycode=ch&regionCode=eas&rank=1#ch1 |url-morta= yes }}</ref>
En 2012 xerou uns 4,94&nbsp;billóns de [[quilovatio hora|kWh]] de enerxía eléctrica, cunha capacidade eléctrica instalada de 1 146 millóns de kW.<ref name="CIA"/> En 2013, máis do 70&nbsp;% da enerxía producida no país xerouse con combustibles fósiles; a súa dependencia do [[carbón]] provoca que sexa o maior produtor e consumidor deste mineral no mundo, ademais de ser o principal emisor de [[dióxido de carbono]] e outros [[Gas de efecto invernadoiro|gases de efecto invernadoiro]] do planeta.<ref name="Borenstein_1">{{Cita web |autor=Borenstein, Seth |título=China's Carbon Emissions Directly Linked To Rise In Daily Temperature Spikes, Study Finds |url=http://www.huffingtonpost.com/2013/04/12/greenhouse-gases-make-hig_n_3066775.html |data-acceso=29 de decembro do 2020. |obra=The Huffington Post |data=4 de decembro de 2013 |idioma=inglés}}</ref>
Para remediar isto, o goberno comezou a investir en novos proxectos para o aproveitamento da enerxía de fontes renovables, como a [[Enerxía hidráulica|enerxía hidroeléctrica]], a [[enerxía eólica]], a [[enerxía solar]], a [[enerxía  xeotérmica]], a [[Biomasa (enerxía)|biomasa]] e os [[biocombustible]]s.<ref>{{Cita libro|apelido=Martinot |nome=Eric |título=Powering China’s Development: The Role of Renewable Energy |url=https://archive.org/details/poweringchinasde0000mart |ano=2007 |editorial=Worldwatch Report |isbn=978-1-878071-83-5 |idioma=inglés|apelido2=Junfeng |nome2=Li}}</ref>
De feito, China é un dos países onde a enerxía eólica e solar experimentou un crecemento máis vertixinoso e, en poucos anos, converteuse no país con maior potencia instalada de ambas as tecnoloxías.<ref name="Bloomberg-News-CHN-70GW">{{Cita novas |url=http://www.bloomberg.com/news/2014-05-16/china-targets-70-gigawatts-of-solar-power-to-cut-coal-reliance.html |título=China Targets 70 Gigawatts of Solar Power to Cut Coal Reliance |editorial=Bloomberg News |data=16 de mao de 2014 |data-acceso=29 de decembro do 2020}}</ref><ref name="CleanTechnica">{{Cita web |url=https://cleantechnica.com/2015/03/19/chinas-national-energy-administration-17-8-gw-new-solar-pv-2015/ |título=China’s National Energy Administration: 17.8 GW Of New Solar PV In 2015 (~20% Increase) |editorial=CleanTechnica |data=19 de marzo de 2015}}</ref>

China en 2017 contaba tamén con trinta e oito [[reactor nuclear|reactores nucleares]] en operación en todo o seu territorio, mentres que outros dezanove atópanse en construción;<ref>{{Cita web|url=https://www.iaea.org/sites/default/files/publications/magazines/bulletin/bull58-4/5841213_es.pdf |título=China: el productor de energía nucleoeléctrica que más rápidamente está creciendo del mundo |formato=PDF |autor= Laura Gil|xornal=Boletín del OIEA|data=, novembro de 2017 |lingua=es |cita=Energía nucleoeléctrica para un futuro sin contaminación energética|data-acceso=29 de decembro do 2020}}</ref> en 2012, a [[enerxía nuclear]] representaba soamente o 1,1&nbsp;% da capacidade total instalada.<ref name="Borenstein_1"/>

De igual maneira, no 2016 a súa produción de [[petróleo]] ascendeu a máis de 3,98&nbsp;millóns de barrís por día, o sexto produtor do mundo.<ref>{{Cita web |autor= CIA |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2241rank.html?countryname=China&countrycode=ch&regionCode=eas&rank=4#ch1 |título= Country Comparison:: Oil crude - Production |data-acceso= 29 de decembro do 2020 |obra= The World Factbook |idioma= inglés |data= 2016 |data-arquivo= 24 de febreiro de 2016 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20160224040658/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2241rank.html?countryname=China&countrycode=ch&regionCode=eas&rank=4#ch1 |url-morta= yes }}</ref>
A pesar disto, o crecemento económico constante provoca que esta produción sexa insuficiente para satisfacer as demandas do país, polo que ten que importar petróleo de Rusia, Medio Oriente, Asia Central e África.<ref>{{Cita web |autor=Pei, Minxie |título=China's Big Energy Dilemma |url=http://carnegieendowment.org/2006/04/13/china-s-big-energy-dilemma/2pk |data-acceso=29 de decembro do 2020 |obra=Carnegie Endowment.org |data=13 de abril de 2006 |idioma=inglés}}</ref>
No 2013, China superou aos Estados Unidos como o maior importador de petróleo cru no mundo,<ref>{{Cita web |autor=BBC News |título=China overtakes US as the biggest importer of oil |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-24475934 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |obra=BBC.co.uk |data=10 de outubro de 2013 |idioma=inglés}}</ref> pois case a metade do petróleo utilizado na China provén do estranxeiro.<ref>{{Cita web |título=China's Demand for Oil to Grow 6.2% in 2011: PetroChina |url=http://thechinaperspective.com/articles/china039sdemandforoiltogrow62in2011petrochina8134/ |data-acceso=29 de decembro do 2020 |obra=The China Perspective.com |data=24 de xaneiro de 2011 |idioma=inglés |subscrición=yes |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140202171715/http://thechinaperspective.com/articles/china039sdemandforoiltogrow62in2011petrochina8134/ |data-arquivo=02 de febreiro de 2014 |url-morta=yes }}</ref>

=== Telecomunicacións ===

En setembro de 2013, China tiña o [[Países por número de teléfonos móbiles|maior número de teléfonos móbiles]] no mundo, con máis de mil millóns de usuarios activos.<ref>{{Cita web |título=China Mobile Phone Users Now Top One Billion |url=http://www.miit.gov.cn/n11293472/n11293832/n11294132/n12858447/15671272.html |obra=Forbes |data=30 de marzo de 2012 |apelido=Flannery |nome=Russell |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140222223934/http://www.miit.gov.cn/n11293472/n11293832/n11294132/n12858447/15671272.html |data-arquivo=22 de febreiro de 2014 }}</ref>
Tamén ten o maior número de [[Países por número de usuarios de Internet|usuarios de Internet]] e de [[Países por número de usuarios de Internet de banda larga|banda larga]],<ref name="Barboza2008">{{Cita web |url=http://www.nytimes.com/2008/07/26/business/worldbusiness/26internet.html |título=China Surpasses US in Number of Internet Users |obra=New York Times |data=26 de xullo de 2008 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés |nome=David | apelido=Barboza}}</ref> con máis de 591 millóns de internautas en 2013, o equivalente a case o 44&nbsp;% da poboación.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/technology-23343058 |título=Chinese internet use surges ahead |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=17 de xullo de 2013 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Un informe do 2013 atopou que a velocidade de conexión a Internet media era de 3,14&nbsp;MB/s.<ref>{{Cita web |url= http://news.xinhuanet.com/english/china/2013-04/18/c_132320745.htm |título= China's Internet speed averages 3.14 MBps: survey - Xinhua |data=18 de abril de 2013 |obra= Xinhuanet |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Nese mesmo ano, China contaba co 24&nbsp;% dos aparellos conectados a Internet en todo o mundo.<ref>{{Cita web |título=China Report: Device and App Trends in the #1 Mobile Market |url=http://blog.flurry.com/bid/99327/The-China-Report-Device-and-App-Trends-in-the-1-Mobile-Market |obra=Flurry.com |data=23 de xullo de 2013 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés |apelido=Gordon |nome=Mary Ellen |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140113174105/http://blog.flurry.com/bid/99327/The-China-Report-Device-and-App-Trends-in-the-1-Mobile-Market |data-arquivo=13 de xaneiro de 2014 |url-morta=yes }}</ref>

[[China Telecom]] e [[China Unicom]], os dous provedores de banda larga maiores do mundo, acaparan o 20&nbsp;% dos usuarios de Internet do planeta. China Telecom ten máis de 50 millóns de clientes, mentres que China Unicom proporciona servizo a máis de 40 millóns.<ref name="Ref_abca">{{Cita web |url=http://www.telegeography.com/cu/article.php?article_id=33858 |título=Broadband provider rankings: The Rise and Rise of China |obra=Telegeography.com |data=28 de xullo de 2010 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |data-arquivo=06 de agosto de 2010 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20100806042709/http://www.telegeography.com/cu/article.php?article_id=33858 |url-morta=yes }}</ref>
Varias compañías de telecomunicacións, especialmente [[Huawei]] e [[ZTE]], foron acusadas de espionaxe por parte do exército chinés.<ref>{{Cita web |título=Huawei, ZTE Provide Opening for China Spying, Report Says |url=http://www.bloomberg.com/news/2012-10-07/huawei-zte-provide-opening-for-china-spying-report-says.html |obra=Bloomberg.com |data=8 de outubro de 2012 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

=== Transporte ===
[[Ficheiro:Duge Bridge.jpg|miniatura|A [[ponte Duge]] é a máis alta do mundo cos seus 269&nbsp;m.]]

Desde o final dos anos 1990, a rede nacional de estradas expandiuse de modo significativo mediante a creación da rede de autoestradas coñecida como Sistema Nacional de Autoestradas Principais ( SNAP). En 2011, as súas autoestradas tiñan unha lonxitude de máis de 85&nbsp;000 km, unha das maiores do mundo.<ref>{{Cita web |título=Once China Catches Up--What Then? |url=http://www.forbes.com/sites/currentevents/2013/09/17/once-china-catches-up-what-then/ |obra=Forbes |data=17 de setembro de 2013 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés |autor= Yew, Lee Kuan }}</ref>

O número de vehículos particulares incrementouse rapidamente, de modo que en 2009 superou aos Estados Unidos como o maior mercado automobilístico, con vendas que excederon os 13,6 millóns de unidades.<ref name="Ref_2010c">{{Cita web |url=http://www.egmcartech.com/2010/01/08/china-auto-sales-officially-surpass-u-s-in-2009-13-6-million-vehicles-sold/ |título=China auto sales officially surpass US in 2009, 13.6&nbsp;million vehicles sold |obra=Industry News |data=8 de xaneiro de 2010 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Calogera |nome= Stephen}}</ref>
Os analistas predín que as vendas anuais de automóbiles poden elevarse ata 40 millóns para 2020.<ref>{{Cita web |url=https://www.reuters.com/article/autoshow/china-premium-car-sector-remains-bright-spot-idINDEE83M08J20120423 |título=China premium car sector remains bright spot |obra=Reuters |data=23 de abril de 2012 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Un efecto colateral deste rápido crecemento na rede de estradas é o aumento nos accidentes automobilísticos,<ref>{{Cita web |título=Road Traffic Accidents Increase Dramatically Worldwide |url=http://www.prb.org/Publications/Articles/2006/RoadTrafficAccidentsIncreaseDramaticallyWorldwide.aspx |autor=Population Reference Bureau |obra=PRB.org |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés |data-arquivo=10 de outubro de 2017 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20171010151203/http://www.prb.org/Publications/Articles/2006/RoadTrafficAccidentsIncreaseDramaticallyWorldwide.aspx |url-morta=yes }}</ref> aínda que se cita a escasa lexislación viaria como unha posible causa —en 2011 preto de 62&nbsp;000 chineses morreron nun accidente—.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-19383337 |título=Chinese bus collides with tanker, killing 36 |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=26 de agosto de 2012 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Nas zonas urbanas, as bicicletas aínda son un medio de transporte bastante común, a pesar da prevalencia dos automóbiles; en 2012, había aproximadamente 470 millóns de bicicletas na China.<ref name="470MBikes">{{Cita web |url=http://www.bloomberg.com/news/2012-08-16/bicycle-maker-giant-says-fitness-lifestyle-boosting-china-sales.html |título=Bike-Maker Giant Says Fitness Lifestyle Boosting China Sales |obra=Bloomberg.com |data=17 de agosto de 2012 |data-acceso=31 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
[[Ficheiro:Beijing Daxing International Airport 13.jpg|miniatura|esquerda|Atrio do novo [[Aeroporto Internacional de Pequín- Daxing]], inaugurado en 2019.]]

Os ferrocarrís chineses, propiedade do Estado,<ref>{{Cita web |título=China's railway reforms - thus far and no further? |url=http://www.china.org.cn/opinion/2013-03/25/content_28350790.htm |obra=China.org.cn |data=25 de marzo de 2013 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Collard |nome= Tim}}</ref> son os máis utilizados a nivel internacional, pois transportan a cuarta parte dos pasaxeiros e mercadorías por ferrocarril no mundo.<ref name="overcrowding">{{Cita web |título=China's trains desperately overcrowded for Lunar New Year |url=http://seattletimes.com/html/travel/2008659473_webchinatrains22.html |obra=Seattle Times |data=22 de xaneiro de 2009 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés |nome= Tim|apelido= Johnson}}</ref>
Debido á gran demanda, o sistema tende a  sobresaturarse, particularmente durante as festividades, como o ''[[ Chunyun]]'' durante o [[Ano Novo Chinés]].<ref name="overcrowding"/> Tan só en 2010, a rede de ferrocarrís estímase que transportou a 1&nbsp;800 millóns de pasaxeiros.<ref name="AFPviaRaw" />

[[Ficheiro:The Shanghai Transrapid maglev train.jpg|miniatura|O tren de [[levitación magnética]] [[Shanghai Maglev]].]]

China posúe máis de 9&nbsp;676 km de vías de alta velocidade.<ref>{{Cita web |autor=Fischer, Elizabeth |url=http://www.railway-technology.com/features/feature124824/ |título=China's high-speed rail revolution |data=21 de novembro de 2012 |obra=Railway-technology.com |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
En decembro de 2012, inaugurouse o primeiro tramo do ferrocarril de alta velocidade máis longo do mundo, que unirá Pequín con Guangzhou.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-20842836 |título=China opens world's longest high-speed rail route |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=26 de decembro de 2012 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
Espérase que máis de 16&nbsp;000 km destas vías estean operativas para 2020.<ref name="AFPviaRaw">{{Cita web |url= http://www.rawstory.com/rs/2011/07/24/china-boasts-biggest-high-speed-rail-network/ |título= China boasts biggest high-speed rail network |autor= Agence France-Presse |data= 24 de xullo de 2011 |obra= The Raw Story |data-acceso= 29 de decembro do 2020 |idioma= inglés |data-arquivo= 04 de decembro de 2011 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20111204070316/http://www.rawstory.com/rs/2011/07/24/china-boasts-biggest-high-speed-rail-network/ |url-morta= yes }}</ref>
O sistema do [[Metro (transporte)|metro]] tamén se está desenvolvendo de maneira rápida nas principais cidades, xa sexa como subterráneo ou como [[tren lixeiro]].<ref>{{Cita web |título=China's Building Push Goes Underground |url=http://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052702303482504579177830819719254 |obra=Wall Street Journal |data=10 de novembro de 2013 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés|apelido= Areddy |nome= James T.}}</ref>
Tamén está a producir o seu propio sistema de posicionamento e [[Sistema global de navegación por satélite|localización por satélite]], chamado [[ Beidou]], que comezou a ofrecer servizos de navegación comercial en Asia no 2012,<ref name="CustomersDec2012">{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/technology-20852150 |título=China's Beidou GPS-substitute opens to public in Asia |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=27 de decembro de 2012 |data-acceso=29 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> e planéase que a súa cobertura de todo o continente sexa para 2020.<ref>{{Cita web |url= http://europe.chinadaily.com.cn/epaper/2012-04/27/content_15159105_3.htm |título= The final frontier |data= 27 de abril de 2012 |obra= China Daily |data-acceso= 29 de decembro do 2020 |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20130115173050/http://europe.chinadaily.com.cn/epaper/2012-04/27/content_15159105_3.htm |data-arquivo= 15 de xaneiro de 2013 }}</ref>

No 2013, máis de dous terzos dos aeroportos en construción de todo o mundo atopábanse na China,<ref name="airlines">{{Cita web |url=http://europe.chinadaily.com.cn/epaper/2013-07/05/content_16733181.htm |título=Primed to be world leader |obra=China Daily |data=5 de xullo de 2013 |data-acceso=30 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> e [[Boeing]] espera que a frota comercial activa no país crecerá de 1910 avións en 2011 a 5980 no 2031.<ref name="airlines"/> Con todo o 80&nbsp;% do espazo aéreo chinés permanece restrinxido só para uso militar, e as aerolíneas chinesas foron oito das dez peores empresas aéreas de Asia en termos de atrasos.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-23282724 |título=China 'suffers worst flight delays' |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=12 de xullo de 2013 |data-acceso=30 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>
No 2011 o [[Aeroporto Internacional de Pequín-Capital|Aeroporto Internacional de Pequín]] era o segundo máis transitado do mundo, cun tráfico de pasaxeiros de 78&nbsp;675&nbsp;058 persoas. O segundo máis importante é o [[Aeroporto de Hong Kong|Aeroporto Internacional de Hong Kong]], o décimo aeroporto máis transitado a nivel internacional cun tráfico de 53&nbsp;328&nbsp;613 de pasaxeiros. O terceiro e cuarto en importancia son o [[Aeroporto de Cantón-Baiyun|Aeroporto Internacional Baiyun]] en [[Cantón, China|Cantón]] e o [[Aeroporto de Shanghai-Pudong|Aeroporto Internacional Pudong]] en [[Shanghai]] —o 19.º e 20.º máis transitados no mundo—, con 45,04 e 41,44&nbsp;millóns de pasaxeiros, respectivamente.<ref name="AER">{{Cita web |autor= Airports Council International |url= http://www.aci.aero/Data-Centre/Annual-Traffic-Data/Passengers/2011-final |título= Passenger Traffic 2011 FINAL - Top 30 airports |idioma= inglés |ano= 2011 |data-acceso= 30 de decembro do 2020 |obra= ACI.aero |data-arquivo= 01 de xaneiro de 2018 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20180101194805/http://www.aci.aero/Data-Centre/Annual-Traffic-Data/Passengers/2011-final |url-morta= yes }}</ref>

===Abastecimento de auga e saneamento===
A infraestrutura de subministración de auga e saneamento na China enfróntase a desafíos como a rápida urbanización, así como a [[Recursos hídricos|escaseza de auga]], a [[contaminación]] e a [[polución]].<ref name="Water Scarcity in China">{{cita novas|url=http://www.ft.com/intl/cms/s/0/7d6f69ea-bc73-11e2-b344-00144feab7de.html|título=China: High and dry: Water shortages put a brake on economic growth|autor=Hook, Leslie|data=14 da maio de 2013|xornal=[[Financial Times]]|data-acceso=30 de decembro do 2020}}</ref> Segundo os datos presentados polo Programa Conxunto de Vixilancia para o Abastecemento de Auga e o Saneamento da [[Organización Mundial da Saúde|OMS]] e [[UNICEF]] en 2015, aproximadamente o 36% da poboación rural da China aínda non tiña acceso a un saneamento mellorado.<ref>{{cita web|url = http://www.wssinfo.org/fileadmin/user_upload/resources/JMP-Update-report-2015_English.pdf|título = Website of the Joint Monitoring Program for Water Supply and Sanitation|data-acceso = 30 de decembro do 2020|editorial = JMP (WHO e UNICEF)|url-arquivo = https://web.archive.org/web/20160304112745/http://www.wssinfo.org/fileadmin/user_upload/resources/JMP-Update-report-2015_English.pdf|data-arquivo = 04 de marzo de 2016|df = dmy-all|url-morta = yes}}</ref> O [[Proxecto de Transferencia de Auga Sur-Norte]] en curso ten a intención de reducir a escaseza de auga no norte.<ref name="forbes">{{cita novas|url=https://www.forbes.com/sites/ywang/2014/02/20/chinese-minister-speaks-out-against-south-north-water-diversion-project/ |título=Chinese Minister Speaks Out Against South-North Water Diversion Project |apelido=Wang |nome=Yue |data=20 de febreiro de 2014 |xornal=Forbes |data-acceso=30 de decembro do 2020}}</ref>
== Demografía ==
{{AP|Demografía da República Popular da China}}
{{VT|Política do fillo único}}
[[Ficheiro:Heihe-tengchong-line.svg|miniatura|A [[liña Heihe Tengchong]] que o xeógrafo chinés Hu Huanyong imaxinou en 1935. En 2002, ao leste da liña atopábase o 43&nbsp;% da superficie e vivía o 94&nbsp;% da poboación do país.]]
[[Ficheiro:China at night by VIIRS.jpg|miniatura|[[Imaxe de satélite]] do territorio chinés e doutras partes da [[Asia Oriental]] á noite. As provincias costeiras do leste do país están moito máis densamente poboadas que as campiñas chinesas do oeste]]
O censo nacional de 2010 rexistrou que a poboación da República Popular da China era de aproximadamente 1&nbsp;370&nbsp;536&nbsp;875 habitantes. Preto do 16,6&nbsp;% era menor de catorce anos, 70,14&nbsp;% tiña entre 15 e 59 anos e 13,26&nbsp;% tiña máis de sesenta anos.<ref name="groups"/> Extimase que a taxa de crecemento demográfico en 2013 foi de 0,46&nbsp;%.<ref>{{Cita web |título=Population Growth Rate |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2002.html |autor=CIA |obra=The World Factbook |ano=2013 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |data-arquivo=25 de xuño de 2014 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140625150251/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2002.html |url-morta=yes }}</ref>

China adoitaba ter a maior parte dos pobres do mundo o igual que adoita ter a gran parte da clase media do mundo.<ref>{{Cita novas|url=https://www.nytimes.com/interactive/2018/11/18/world/asia/china-social-mobility.html |título=The American Dream Is Alive. In China.|data=18 de novembro de 2018 |xornal=The New York Times|data-acceso=23 de febreiro  de 2019|lingua=en|issn=0362-4331}}</ref> 
Aínda que é un país de renda media segundo o estándar occidental, o rápido crecemento da China sacou centos de millóns de persoas da pobreza desde 1978.<ref name="pobres"/> Con todo, estímase que preto de 10&nbsp;% da poboación aínda vive baixo a [[Limiar de pobreza|liña de pobreza]] de 1&nbsp; USD por día; esta cifra descendeu do 64&nbsp;% en 1978.<ref>{{Cita web |url= http://china.usc.edu/App_Images/Dollar.pdf |título= Poverty, inequality and social disparities during China’s economic reform |data-acceso= 30 de decembro do 2020 |obra= China.usc.edu |autor= Dollar, David |formato= PDF |data= abril de 2007 |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20120226113440/http://china.usc.edu/App_Images/Dollar.pdf |data-arquivo= 26 de febreiro de 2012 |url-morta= yes }}</ref>
Desde o final de 2007 o desemprego urbano mantense en ao redor do 4&nbsp;%,<ref name="Ref_abm">{{Cita web |url= http://english.peopledaily.com.cn/90001/90776/90884/6342385.html |título= Urban unemployment declines to 4% in China |data=22 de xaneiro de 2008 |obra= People's Daily |data-acceso=30 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref> aínda que a taxa de desemprego en todo o país foi do 6,4&nbsp;% en 2013.<ref name="CIA"/>

Dadas as preocupacións sobre o crecemento da poboación, China nunha tentativa de limitar a súa poboación adoptou un límite de dous fillos durante a década de 1970 e, en 1979, comezou a avogar por un límite aínda máis estrito a [[Política do fillo único| un só fillo]] e nas zonas rurais a dous cando o primeiro é nena. Debido a que os nenos son considerados economicamente máis útiles nas áreas rurais, existe un alto índice de abortos e de abandono de recentemente nadas, para tentar asegurar que o segundo neno sexa home. Isto dá como resultado unha proporción entre sexos de 115 nenos nacidos por cada 100 nenas, o cal é todo o contrario ao índice natural, aínda que é comparábel co que sucede en [[Corea do Sur]]. Isto levou ás autoridades a salientar a importancia da muller e chegouse a prohibir a utilización de métodos médicos para predicir o sexo do feto.<ref name="Ref_abcf">{{Cita publicación periódica|apelido= Hesketh |nome= Therese|apelido2= Lu |nome2= Li|apelido3= Xing |nome3= Zhu Wei |url=http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMhpr051833 |título= The Effect of China's One-Child Family Policy after 25 Years |xornal= The New England Journal of Medicine|data= setembro de 2005 |doi=10.1056/NEJMhpr051833 |data-acceso=31 de decembro do 2020 |idioma=inglés |número= 335 |páxinas= 1171-1176|issn=0028-4793 }}</ref> A partir de mediados da década de 1980, con todo, dada a impopularidade dos límites estritos, China comezou a permitir algunhas excepcións importantes, particularmente nas áreas rurais, o que resultou no que na realidade foi unha política infantil de "1.5" desde mediados da década de 1980 ata 2015 (as minorías étnicas estaban exentas do límite dun fillo). A seguinte flexibilización importante da política promulgouse en decembro de 2013, o que permite ás familias ter dous fillos se un dos pais é fillo único.<ref>{{cita novas|título=China formalizes easing of one-child policy|url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2013/12/28/china-one-child-policy/4230785/|xornal=USA Today|data=28 de decembro de 2013 |data-acceso=31 de decembro do 2020}}</ref> En 2016, a política dun fillo substituíuse por unha política de dous fillos.<ref>{{cita web|url=http://news.xinhuanet.com/english/2015-12/27/c_134955448.htm|título=Top legislature amends law to allow all couples to have two children|editorial=[[Xinhua News Agency]]| data=27 de decembro de 2015}}</ref> 

A política, xunto coa preferencia tradicional chinesa polos nenos, puido contribuír a un desequilibrio na proporción de sexos ao nacer.<ref>{{cita novas|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/1480778/Shortage-of-girls-forces-China-to-criminalise-selective-abortion.html|título=Shortage of girls forces China to criminalize selective abortion|work=The Daily Telegraph|data=9 de xaneiro de 2005|data-acceso= 8 de xaneiro do 2021|lugar=Londres|nome=Simon|apelido=Parry}}</ref><ref name="Ref_2007a">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6254763.stm|title=Chinese facing shortage of wives|date=12 de xaneiro de 2007|work=BBC News|dataacceso=23 de marzo 2009}}</ref> Os datos do censo de 2010 implican  que a taxa de fecundidade total pode estar ao redor de 1,4, aínda que debido á subnotificación de nacementos pode estar máis preto de 1,5–1,6.<ref>{{cita novas|url=http://www.economist.com/node/18651512 |título=The most surprising demographic crisis |editor=The Economist |data=5 de maio de 2011 |data-acceso=31 de decembro do 2020 |lingua=en}}</ref> Segundo ese mesmo censo, a proporción de sexos ao nacer foi de 118,06 nenos por cada 100 nenas,<ref name="genderratio">[http://news.xinhuanet.com/english2010/china/2011-04/28/c_13850191.htm "Chinese mainland gender ratios most balanced since 1950s: census data"]. [[Xinhua]]. 28 de abril de 2011. Recuperado o 20 de outubro de 2011.</ref> que está máis aló do rango normal de ao redor de 105 nenos por cada 100 nenas.<ref>{{cita web|título=The odds that you will give birth to a boy or girl depend on where in the world you live|url=http://www.pewresearch.org/fact-tank/2013/09/24/the-odds-that-you-will-give-birth-to-a-boy-or-girl-depend-on-where-in-the-world-you-live/|editorial=Pew Research Center|data=24 de setembro de 2013}}</ref> Así mesmo tamén atopou que os homes representaban o 51,27 por cento da poboación total. [463] Con todo, a proporción de sexos na China está máis equilibrada que en 1953, cando os homes representaban o 51,82 por cento da poboación total.<ref name="genderratio"/>

Cun incremento duns 10 millóns de habitantes anuais, estímase que no [[2043]] terá uns 1.550 millóns de poboadores.

Poboación total: 1.295,33 millóns de habitantes
Poboación urbana: 455,94 millóns de persoas (36.09%)
Poboación rural: 807,39 millóns de persoas (63.91%)
Taxa de Crecemento Demográfico Natural: 1.07%
(Axencia de Noticias Xinhua da China, 2005)

===Etnicidade===
[[Ficheiro:China linguistic map.jpg|thumb|Mapa etnolingüístico da China]]
{{AP|Etnias chinesas|Minorías étnicas da China}}

A China recoñece oficialmente cincuenta e seis grupos étnicos, o máis numeroso destes é o [[Pobo han|han]], que constitúe o 91,51&nbsp;% da poboación total.<ref name="groups">{{Cita web |título=Press Release on Major Figures of the 2010 National Population Census |url=http://www.stats.gov.cn/english/NewsEvents/201104/t20110428_26448.html |autor= Oficina Nacional de Estadísticas da China |data=28 de abril de 2011 |data-acceso=1 de xaneiro do  2021 |idioma=en}}</ref> Os han —o grupo étnico maior do mundo—<ref>{{Cita web |título=A Guide to China's Ethnic Groups |url=http://articles.washingtonpost.com/2009-07-07/world/36836997_1_muslim-uighurs-chinese-government-xinjiang-province |obra=Washington Post |autor=Lilly, Amanda |data=7 de xullo de 2009 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |data-arquivo=09 de decembro de 2013 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20131209112957/http://articles.washingtonpost.com/2009-07-07/world/36836997_1_muslim-uighurs-chinese-government-xinjiang-province |url-morta=yes }}</ref> superan en número as demais etnias en todas as provincias, exceptuando o [[Tíbet]] e [[Xinjiang]].{{harvnp|Veeck|Pannell|Smith|Youqin|2011|p=102|sp=sí}}
Segundo o censo de 2010, as minorías étnicas representan o 8,49&nbsp;% da poboación.<ref name="groups" /> As etnias minoritarias están repartidas principalmente pola zona oeste do país, cada unha ten a súa propia historia e  subtipos dentro das mesmas.<ref name="GE">{{Cita web |autor= Wen, Zhang |url= http://www.chinatoday.com.cn/ctspanish/se/txt/2010-01/13/content_239817.htm |título= Los grupos étnicos de China |data=13 de xaneiro de 2010 |data-acceso=31 de decembro do 2020 |obra= China Today.com.cn}}</ref> Entre as grandes minorías étnicas inclúense os [[pobo zhuang|zhuang]] (16 millóns), [[pobo manchú|manchús]] (10 millóns), [[pobo hui|hui]] ( 9 millóns), [[pobo miao|miao]] (8 millóns), [[pobo uigur|uigures]] (7 millóns), [[yi]] (7 millóns), [[tujia]] (5,75 millóns), [[pobo mongol|mongois]] (5 millóns), [[pobo tibetano|tibetanos]] (5 millóns), [[buyei]] (3 millóns) e [[pobo coreano|coreanos]] (2 millóns).<ref>Stein, Justin J (primavera de 2003). [http://www.princeton.edu/~jpia/pdf2003/Ch%208%20Xinjiang-Stein-JPIA%202003.pdf Taking the Deliberative in China] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101015152819/http://www.princeton.edu/~jpia/pdf2003/Ch%208%20Xinjiang-Stein-JPIA%202003.pdf |date=15 de outubro de 2010 }}. Consulta do 16-4-2006.</ref>

Comparado co censo de 2000, os han creceron un 5,74&nbsp;%, é dicir 66&nbsp;537&nbsp;177 habitantes, mentres que a poboación das cincuenta e cinco minorías combinadas creceu un 6,92&nbsp;%, é dicir 7&nbsp;362&nbsp;627 habitantes.<ref name="groups" /> O censo de 2010 rexistrou un total de 593&nbsp;832 cidadáns estranxeiros vivindo na China. Os grupos maiores proviñan de Corea do Sur (120&nbsp;750), Estados Unidos (71&nbsp;493) e o Xapón (66&nbsp;159).<ref name="groups"/><ref>{{Cita web |url= http://www.stats.gov.cn/english/NewsEvents/201104/t20110429_26451.html |título= Major Figures on Residents from Hong Kong, Macao and Taiwan and Foreigners Covered by 2010 Population Census |autor= Oficina Nacional de Estadísticas da China |data=29 de abril de 2011 |obra= Stats.gov.cn |data-acceso=31 de decembro do 2020 |idioma=inglés}}</ref>

=== Idiomas ===
{{AP|Lingua chinesa|Linguas da China}}
Os idiomas máis falados no país pertencen á familia de [[linguas sino-tibetanas]], a miúdo englobadas baixo a denominación de «[[Lingua chinesa|idioma chinés]]».<ref>{{Cita libro|apelido=DeFrancis |nome=John |ano=1984 |idioma=inglés |título=The Chinese Language: Fact and Fantasy |url=https://archive.org/details/chineselanguagef0000defr |editorial=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-1068-9 |páxina=[https://archive.org/details/chineselanguagef0000defr/page/56 56]}}</ref>
Este macroidioma está conformado por varios [[Linguas siníticas|dialectos]]; os máis falados destes son: o [[mandarín]] —falado polo 70&nbsp;% da poboación—,<ref>{{Cita web |título=China: 400 Million Cannot Speak Mandarin |url=http://www.nytimes.com/2013/09/06/world/asia/china-400-million-cannot-speak-mandarin.html?_r=0 |obra=New York Times |data=5 de setembro de 2013 |data-acceso=31 de decembro do 2020. |idioma=inglés}}</ref> o [[Lingua wu|wu]] —incluído o [[shanghainés]]—, o [[Lingua yue|yue]] —incluído o [[Lingua cantonesa|cantonés]] e o [[toisanés]]—, o [[Linguas min|min]] —incluído o [[Lingua min nam|hokkien]] e o [[teochew]]—, o [[lingua xiang|xiang]], o [[lingua gan|gan]] e o [[lingua hakka|hakka]]. As minorías étnicas utilizan amplamente algunhas linguas non siníticas como o [[Lingua zhuang|zhuang]], o [[Lingua mongol|mongol]], o [[Lingua tibetana|tibetano]], o [[Lingua uyghur|uyghur]], o [[Lingua hmong|hmong]] e o [[Lingua coreana|coreano]].<ref name="language">{{Cita web |url= http://english.gov.cn/2005-08/16/content_23691.htm |título= Languages |autor= Goberno da República Popular China |data= 2005 |obra= English.gov.cn |data-acceso= 31 de decembro do 2020. |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20130725061022/http://english.gov.cn/2005-08/16/content_23691.htm |data-arquivo= 25 de xullo de 2013 |url-morta= yes }}</ref>
O [[mandarín estándar]], unha variedade do mandarín baseada no dialecto de Pequín, é a [[lingua oficial]] da China e é utilizado como ''[[lingua franca]]'' entre as persoas con distinto contexto lingüístico.{{harvnp|Rough Guides|2011|p= 19|sp=sí}}

O [[chinés clásico]] foi a forma de escritura estándar durante miles de anos e permitiu a comunicación escrita entre falantes dos distintos idiomas e dialectos existentes naquela época. O alfabeto  vernacular chinés, ou ''baihua'', é a escritura estándar, baseada no dialecto mandarín e popularizada polas novelas da época da dinastía Ming.<ref>{{Cita web |título=Baihua (Chinese language) |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/438376/baihua |data-acceso=31 de decembro do 2020 |obra=Enciclopaedia Britannica |idioma=inglés}}</ref>
A principios do século&nbsp;XX foi adoptada como o estándar nacional, con algunhas modificacións. O chinés clásico aínda fai parte do plan de estudos da escola secundaria, polo que os chineses aínda saben utilizalo ata certo nivel.<ref>{{Cita web |url= http://big5.chinanews.com.cn:89/gate/big5/www.chinanews.com/cul/news/2009/04-09/1637435.shtml |título= 專家：恢復繁體字不可取 建議“識繁用簡” |data= 9 de abril de 2009 |data-acceso= 31 de decembro do 2020 |obra= China News.com |idioma= chinés |autor= Ni, Ying |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140202182745/http://big5.chinanews.com.cn:89/gate/big5/www.chinanews.com/cul/news/2009/04-09/1637435.shtml |data-arquivo= 02 de febreiro de 2014 |url-morta= yes }}</ref>
Desde a súa promulgación en 1956, os [[Simplificación da escritura chinesa|caracteres chineses simplificados]] convertéronse no alfabeto estándar oficial usado para escribir o idioma chinés no territorio da China continental, substituíndo o uso dos [[caracteres chineses tradicionais]]<ref>{{Cita web |autor=Jia, Huang |título=書同文: 《漢字簡化方案》制訂始末 |url=http://big5.xinhuanet.com/gate/big5/news.xinhuanet.com/theory/2008-06/03/content_8304343.htm |data-acceso=31 de decembro do 2020 |obra=Xinhuanet |data=3 de xuño de 2008 |idioma=chinés |data-arquivo=04 de abril de 2012 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20120404031140/http://big5.xinhuanet.com/gate/big5/news.xinhuanet.com/theory/2008-06/03/content_8304343.htm |url-morta=yes }}</ref>

=== Relixión ===
{{AP|Relixión na China}}
[[Ficheiro:Hall of Prayer for Good Harvest.JPG|miniatura|O [[Templo do Ceo]] é un complexo de edificios [[ Taoísmo| taoístas]] construído en 1420 ao sur de Pequín. Está declarado Patrimonio da Humanidade pola Unesco.]]
A constitución garante a [[liberdade de culto]], aínda que as organizacións relixiosas que carecen de aprobación oficial poden ser suxeitas a persecución do Estado.<ref name="XinBan2012"/>
As estatísticas sobre relixión na China varían. Unha enquisa de 2007 atopou que 31,4&nbsp;% dos chineses maiores de 16 anos tiñan unha relixión,<ref name="news.bbc.co.uk">{{Cita web |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6337627.stm |título=Survey finds 300m China believers |obra=BBC.co.uk |autor=BBC News |data=7 de febreiro de 2007 |data-acceso= 8 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref> mentres que un estudo de 2006 fixo o mesmo achado nun 46&nbsp;%.<ref name="ECRAN2012">{{Cita web |url= http://www.euecran.eu/pdf/ECRAN%20Analysing%20the%20Recent%20Development%20of%20Religious%20Communities%20in%20Contemporary%20Rural%20China_Yu%20Tao.pdf |título= A Solo, a Duet, or an Ensemble? Analysing the Recent Development of Religious Communities in Contemporary Rural China |autor= Tao, Yu |data= 2012 |obra= Euecran.edu |data-acceso= 31 de decembro do 2020 |idioma= inglés |formato= PDF |páxinas= 7, 11 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20141006104047/http://www.euecran.eu/pdf/ECRAN%20Analysing%20the%20Recent%20Development%20of%20Religious%20Communities%20in%20Contemporary%20Rural%20China_Yu%20Tao.pdf |data-arquivo= 06 de outubro de 2014 |url-morta= yes }}</ref>

A través de milenios, a civilización chinesa foi influenciada por varios movementos relixiosos. As ''San  Jiao'' —‘tres doutrinas’ ou ‘tres relixións’— da China son o [[confucianismo]],{{#tag:ref|Se o confucianismo pode ser clasificado ou non como relixión aínda se atopa en discusión.{{harvnp|Sun|2013|p=86|sp=sí}}|group=nota}} o [[budismo]] e o [[taoísmo]], que historicamente tiveron un impacto importante no desenvolvemento da cultura chinesa.{{harvnp|Yao|2010|p=11|sp=sí}}{{harvnp|Miller|2006|p=57|sp=sí}}
O [[sincretismo]] destes tres sistemas de crenzas, a miúdo en forma de [[relixión tradicional chinesa|tradicións relixiosas populares]], aínda é un fenómeno común na China.{{harvnp|Xie|2006|p=73|sp=sí}}
Un estudo de 2008 realizado a aldeáns de seis provincias atopou que:

{{cita|O 46,59&nbsp;% afirmaron ter algún tipo de fe relixiosa... pero máis de dous terzos dos que se auto-proclamaron crentes relixiosos (o 31,09% de todos os aldeáns de mostra) non puideron identificar claramente a súa fe... Esta xente cre que hai poderes sobrenaturais que dominan ou inflúen fortemente no destino dos seres humanos, e cren que os seus destinos poden cambiarse ao ofrecer sacrificios aos deuses ou devanceiros. Estas crenzas e prácticas a miúdo teñen as súas raíces nas culturas tradicionais chinesas e os costumes das comunidades locais.<ref name="ECRAN2012" />}}

Unha enquisa do 2007 feita por  Horizon  Research  Consultancy  Group achou que os individuos que se identificaban como budistas correspondían ao 11-16&nbsp;% dos adultos chineses, mentres que os [[Cristianismo|cristiáns]] comprendían preto do 3-4&nbsp;% e os [[musulmán]]s aproximadamente o 1&nbsp;%.<ref name="pewforum.org">{{Cita web |url=http://pewforum.org/Importance-of-Religion/Religion-in-China-on-the-Eve-of-the-2008-Beijing-Olympics.aspx |título=Religion in China on the Eve of the 2008 Beijing Olympics |obra=Pew Forum.org |data=1 de maio de 2008 |data-acceso=1 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |apelido=Grim |nome=Brian J. |data-arquivo=13 de febreiro de 2021 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20210213072733/https://www.pewforum.org/2008/05/01/religion-in-china-on-the-eve-of-the-2008-beijing-olympics/ |url-morta=yes }}</ref>
Algunhas das minorías étnicas practican [[relixión étnica|relixións étnicas]] propias —o [[dongbaismo]] é a relixión tradicional dos [[naxi]], o [[moísmo]] dos [[Pobo zhuang|zhuang]] e o [[ruísmo]] dos [[qiang]]—. A relixión tradicional nativa do [[Tíbet]] é o [[bön]], aínda que a maioría dos tibetanos seguen o [[budismo tibetano]], unha forma do [[Vajrayana]].{{harvnp|Bailey|Taitz|2005|p=3|sp=sí}}

=== Educación ===
[[Ficheiro:Tsinghua Observatory.jpg|miniatura|A [[Universidade Tsinghua]] é considerada unha das mellores universidades na China.<ref>{{Cita web |título=Zhejiang University surpasses Tsinghua as top university of China |url=http://www.china.org.cn/top10/top_universities_of_China/2011-06/17/content_22808249.htm |obra=China.org.cn |data=17 de xuño de 2011 |data-acceso=1 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>]]

En 1949,  Mao impulsa unha política de [[alfabetización]] (só o 20 % da poboación podía ler en 1949, comparado co 65,5 % trinta anos despois).<ref>{{cita libro |apelido1= Galtung|nome1=Marte Kjær|apelido2= Stenslie|nome2=Stig|data=2014 |título=49 Myths about China |url=https://books.google.com/books?id=qqqDBQAAQBAJ&pg=PA189|publisher=[[Rowman & Littlefield]]|páxina=189 |isbn=978-1-4422-3622-6}}</ref> A partir de 2018 , o 96% da poboación maior de 15 anos está alfabetizada.<ref>{{cita web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.ZS?locations=CN|título=Literacy rate, adult total (% of people ages 15 and above) – China|páxina-web=[[World Bank]]|data-acceso=2 de xaneiro de 2021}}</ref>

Desde 1986, a educación obrigatoria comprende a [[educación primaria]] e [[Educación secundaria|media]], que xuntas totalizan nove anos.<ref>{{Cita web |título=9-year Compulsory Education |url=http://www.china.org.cn/english/education/184879.htm |obra=China.org.cn |data-acceso=1 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
No 2010, preto do 82,5&nbsp;% dos estudantes continuaron a súa educación en [[Educación secundaria|escolas secundarias]].<ref>{{Cita web |título=China eyes high school enrollment rate of 90% |url=http://www.chinadaily.com.cn/china/2011-08/08/content_13072098.htm |obra=China Daily |data=8 de agosto de 2011 |data-acceso=1 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
O ''gaokao'', o exame nacional de admisión á universidade, é un pre-requisito para entrar na maioría das institucións de educación superior. En 2010, 27&nbsp;% dos graduados da escola secundaria continuaron coa educación superior.<ref>{{Cita web |título=China's higher education students exceed 30 million |url=http://english.peopledaily.com.cn/90001/98649/7315789.html |obra=People's Daily |data=11 de marzo de 2011 |data-acceso=1 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
A orientación vocacional está dispoñible para os estudantes nos niveis secundarios e terciarios.<ref>{{Cita web |título=Vocational Education in China |url=http://www.china.org.cn/english/LivinginChina/185280.htm |obra=China.org.cn |data-acceso=1 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>

En febreiro de 2006, o goberno comprometeuse a prover de forma totalmente gratuíta os primeiros nove anos de educación, incluíndo libros de texto e colexiaturas.<ref name="Ref_abch">{{Cita web |url= http://en.ce.cn/National/Rural/200602/21/t20060221_6154334.shtml |título= China pledges free 9-year education in rural west |autor= China Economic Net |data= 21 de febreiro de 2006 |obra= En.ce.cn |data-acceso= 2 de xaneiro de 2021 |idioma= inglés |data-arquivo= 10 de outubro de 2017 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20171010152014/http://en.ce.cn/National/Rural/200602/21/t20060221_6154334.shtml |url-morta= yes }}</ref>
O investimento anual en educación pasou de menos de  US$ 50 mil millóns en 2003 a máis de  US$ 250 mil millóns en 2011.<ref>{{Cita web |título=In Education, China Takes the Lead |url=http://www.nytimes.com/interactive/2013/01/16/business/In-Education-China-Takes-the-Lead.html?_r=0 |obra=New York Times |data=16 de xaneiro de 2013 |data-acceso=2 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
Con todo, existen unha gran desigualdade no orzamento educativo. Por exemplo, en 2010 o gasto anual en educación secundaria en Pequín foi de preto de US$ 3300 por alumno; en [[Guizhou]], unha das provincias máis pobres, non superou os US$ 530 por alumno.<ref>{{Cita web |título=Chinese Education: The Truth Behind the Boasts |url=http://www.businessweek.com/articles/2013-04-04/chinese-education-the-truth-behind-the-boasts |obra=Business Week |data=4 de abril de 2013 |data-acceso=2 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés|apelido= Roberts |nome= Dexter}}</ref>
No 2012, inscribíronse preto do 89,0&nbsp;% dos chineses en idade para cursar a escola secundaria.<ref>{{Cita web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SE.SEC.ENRR/countries/CN-4E-XT?display=graph |título=School enrollment, secondary (% gross) |obra=World Bank |data-acceso=2 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |autor= Banco Mundial}}</ref>
Para 2007 había 396&nbsp;567 primarias, 94&nbsp;116 secundarias e 2236 institucións de educación superior.<ref>{{Cita web |título=FACTBOX: Education in China |url=http://news.xinhuanet.com/english/2008-08/07/content_9030011.htm |obra=Xinhua |data=7 de agosto de 2008 |data-acceso=2 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>

No 2010 o 94&nbsp;% da poboación maior de 15 anos sabía ler e escribir,<ref>{{Cita web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.ZS/countries/CN-4E-XT?display=graph |título=Literacy rate, adult total (% of people ages 15 and above) |obra=World Bank.org |autor= Banco Mundial |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref> comparado co 20&nbsp;% de 1950.<ref name="Ref_abl">{{Cita web |url= http://www.nytimes.com/2001/02/12/news/12iht-rchina.t.html |título= China's Long—but Uneven—March to Literacy |autor= Plafker, Ted |data=12 de febreiro de 2001 |obra= International Herald Tribune |data-acceso=2 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
Cabe resaltar que os estudantes de Shanghai alcanzaron os mellores resultados en matemáticas, ciencias e literatura no exame do [[Programa internacional de avaliación do alumnado|Informe PISA]] do 2012, unha avaliación mundial do desempeño académico dos estudantes de 15 anos.<ref>{{Cita web |url= http://www.oecd.org/pisa/keyfindings/pisa-2012-results-overview.pdf |título= PISA 2012 Results In Focus |autor= OCDE |ano=2012 |obra= OECD.org |data-acceso=2 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |formato= PDF}}</ref>
A pesar dos altos resultados, a educación chinesa tamén se enfrontou a [[Educación na China|críticas tanto nacionais como internacionais]] pola súa énfase na aprendizaxe baseada na memorización e a súa fenda na calidade das áreas rurais con respecto ás urbanas.<ref>{{Cita novas|url=https://www.bloomberg.com/view/articles/2017-11-19/china-s-top-economic-risk-education|título=China's Top Economic Risk? Education.|apelido=Balding|nome=Christopher |lingua=en|data=20 de novembro de 2017|editor=[[Bloomberg News]]|data-acceso=2 de xaneiro de 2021}}</ref>

=== Saúde ===
[[Ficheiro:Haikou City People's Hospital - 01.jpg|miniatura|Hospital do Pobo en [[Haikou]], unha cidade de 2 millóns de habitantes]]
[[Ficheiro:China Human Dev SVG.svg|miniatura|Gráfico que mostra o aumento do [[Índice de desenvolvemento humano]] da China de 1970 a 2010]]
A Comisión Nacional de Saúde, xunto coas súas  contrapartes a nivel provincial, encárganse de supervisar as necesidades sanitarias da poboación.<ref>{{Cita web |título=Ministry of Health |url=http://english.gov.cn/2005-10/09/content_75326.htm |obra=English.gov.cn |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |data=9 de outubro de 2005 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20130827063218/http://english.gov.cn/2005-10/09/content_75326.htm |data-arquivo=27 de agosto de 2013 |url-morta=yes }}</ref>
Desde inicios dos anos 1950, a política sanitaria chinesa caracterízase por unha énfase na saúde pública e a medicina preventiva. Nesa época, o Partido Comunista comezou a campaña  patriótica de saúde,<ref group=nota>A Campaña  Patriótica de Saúde , que comezou na década de 1950, son campañas destinadas a mellorar o saneamento, a hixiene e atacar as enfermidades na República Popular da China .</ref> cuxo obxectivo era mellorar a sanidade e a hixiene, así como o tratamento e prevención de varias enfermidades. Algunhas [[doenza]]s como o [[cólera]], a [[febre tifoide]] e a [[escarlatina]], que anteriormente eran comúns na China, foron case erradicadas pola campaña. Logo de que Deng Xiaoping comezase a poñer en funcionamento as reformas económicas en 1978, a saúde da poboación mellorou rapidamente grazas a unha mellor nutrición, aínda que moitos dos servizos de saúde gratuítos que se ofrecian no campo desapareceron xunto ás comunas populares. A atención á saúde na China case se [[privatización|privatizou]] e experimentou un aumento importante en canto á súa calidade. No 2009, o goberno comezou unha iniciativa de tres anos para prover atención á saúde cun custo de 124 mil millóns de dólares;<ref>{{Cita web |título=China's $124 Billion Health-Care Plan Aims to Boost Consumption |url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=aXFagkr3Dr6s |obra=Bloomberg L.P. |data=22 de xaneiro de 2009 |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20131029211403/http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=aXFagkr3Dr6s |data-arquivo=29 de outubro de 2013 }}</ref> como resultado, dous anos despois o 95&nbsp;% dos seus habitantes contaban con seguridade social.<ref>{{Cita web |título=Great Progress, but More Is Needed |url=http://www.nytimes.com/roomfordebate/2011/11/01/is-china-facing-a-health-care-crisis/chinas-health-care-reform-far-from-sufficient |obra=New York Times |data=1 de novembro de 2011 |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés|apelido= Liu |nome= Yuanli}}</ref>
China é o terceiro provedor máis importante de fármacos, pero a súa poboación sofre do desenvolvemento e distribución de medicamentos [[Piratería (dereito de autor)|falsificados]].<ref>{{Cita web|apelido=Barboza |nome=David |título=2,000 Arrested in China in Counterfeit Drug Crackdown |url=http://www.nytimes.com/2012/08/06/world/asia/2000-arrested-in-china-in-crackdown-on-counterfeit-drugs.html?_r=0 |obra=New York Times |data=5 de agosto de 2012 |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref>

A [[esperanza de vida]] ao nacer é de 75 anos,<ref>{{Cita web |título=Life expectancy at birth, total (years) |url=http://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.LE00.IN |obra=World Bank.org |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |autor= Banco Mundial}}</ref> e a [[Mortalidade infantil|taxa de mortalidade infantil]] é de 12 por cada 1000 habitantes.<ref>{{Cita web |título=Mortality rate, infant (per 1,000 live births) |url=http://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.IMRT.IN |obra=World Bank.org |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |autor= Banco Mundial}}</ref>
Ambos os índices melloraron de modo significativo desde mediados do século&nbsp;XX.{{#tag:ref|A esperanza de vida ao nacer elevouse desde 31 anos en 1949 a 75 anos no 2008,<ref>{{Cita web |url=http://english.people.com.cn/90001/90776/90882/6776688.html |título=Life expectancy increases by 44 years from 1949 in China's economic powerhouse Guangdong |obra=People's Daily |data=4 de octubre de 2009 |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref> e a taxa de mortalidade infantil descendeu de 300 por cada 1000 habitantes en 1950 a 33 por cada 1000 habitantes no 2001.<ref name="Ref_abcu">{{Cita web |url= http://www.china.org.cn/english/19012.htm |título= China's Infant Mortality Rate Down |data=11 de setembro de 2001 |obra= China.org |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref>|group=nota}} A incidencia de nenos con baixo peso debido á [[desnutrición]] declinou do 33,1&nbsp;% en 1990 ao 9,9&nbsp;% no 2010.<ref>{{Cita publicación periódica|apelido= Stone |nome= Richard |título= Despite Gains, Malnutrition Among China's Rural Poor Sparks Concern |data=27 de abril de 2012 |idioma=inglés |xornal= Science Magazine |páxina=402 |volume= 336 |número= 6080 |doi=10.1126/science.336.6080.402}}</ref>
A pesar das melloras importantes na saúde e a construción de instalacións médicas avanzadas, China ten varios problemas de saúde pública emerxentes, como as enfermidades respiratorias causadas pola contaminación do aire,<ref name="FT-china-pollution">{{Cita web |url= http://www.ft.com/cms/s/8f40e248-28c7-11dc-af78-000b5df10621.html |título= 750,000 a year killed by Chinese pollution |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |obra=Financial Times |data=2 de xullo de 2007 |autor=McGregor, Richard|subscrición= yes}}</ref> centos de millóns de [[cigarro|fumadores]]<ref name="Ref_abcx">{{Cita web |url= http://www.nytimes.com/2010/06/11/world/asia/11iht-letter.html |título= China's Tobacco Industry Wields Huge Power |autor= Tatlow, Didi Kristen |data=10 de xuño de 2010 |obra= The New York Times |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref> e un incremento na [[obesidade]] entre os mozos de zonas urbanas.<ref name="Ref_abcz">{{Cita web |url= http://english.people.com.cn/english/200008/04/eng20000804_47271.html |título= Obesity Sickening China's Young Hearts |data=4 de agosto de 2000 |obra= People's Daily |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref>
En 2010, a contaminación aérea causou a morte de 1,2 millóns de persoas.<ref>{{Cita web |título=Air Pollution Linked to 1.2 Million Premature Deaths in China |url=http://www.nytimes.com/2013/04/02/world/asia/air-pollution-linked-to-1-2-million-deaths-in-china.html |obra=New York Times |data=1 de abril de 2013 |data-acceso=3 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés|apelido= Wong |nome= Edward}}</ref>
A numerosa poboación e as cidades densamente poboadas provocan serios brotes de enfermidades, como o brote de [[Síndrome respiratoria aguda grave|SARS]] de 2003, aínda que desde entón isto contívose en larga medida.<ref name="Ref_abcda">{{Cita web |url= http://www.who.int/csr/don/2004_05_18a/es/index.html |título= Yugulado el último brote de SRAS en China, persiste la preocupación respecto a la bioseguridad - Actualización nº 7 |autor= Organización Mundial da Saúde |data=18 de maio de 2004 |obra= WHO.int |data-acceso=3 de xaneiro do 2021}}</ref>

A [[pandemia]] de [[Pandemia por coronavirus de 2019-2020|COVID-19]] identificouse por primeira vez en [[Wuhan]] en decembro de 2019.<ref name="auto12">{{Cita novas|data=20 de febreiro de 2020|título=The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) - China, 2020 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20200222141550/http://www.ne.jp/asahi/kishimoto/clinic/cash/COVID-19.pdf |xornal=China CDC Weekly|volume=2|páxinas=1–10|url=http://www.ne.jp/asahi/kishimoto/clinic/cash/COVID-19.pdf |data-arquivo=26 de febrero de 2020|via=Chinese Center for Disease Control and Prevention }}</ref><ref>{{Cite journal|author1=Novel Coronavirus Pneumonia Emergency Response Epidemiology Team|date=17 February 2020|title=[The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) in China] |journal=Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi = Zhonghua Liuxingbingxue Zazhi |volume=41|issue=2|pages=145–151|doi=10.3760/cma.j.issn.0254-6450.2020.02.003|pmid=32064853 |language=zh}}</ref> Aínda que a pandemia de COVID-19 identificouse por primeira vez en  Wuhan, non hai evidencia científica convincente sobre a orixe do virus e estanse levando a cabo máis estudos ao redor do mundo sobre unha posible orixe do virus.<ref>{{Cite journal|last=Mallapaty|first=Smriti|date=2020-12-02|title=Meet the scientists investigating the origins of the COVID pandemic|url=https://www.nature.com/articles/d41586-020-03402-1|journal=Nature|volume=588|issue=7837|page=208|language=en|doi=10.1038/d41586-020-03402-1|pmid=33262500}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mallapaty|first=Smriti|date=2020-11-11|title=Where did COVID come from? WHO investigation begins but faces challenges|url=https://www.nature.com/articles/d41586-020-03165-9|journal=Nature|language=en|volume=587|issue=7834|pages=341–342|doi=10.1038/d41586-020-03165-9|pmid=33177687}}</ref> O goberno chinés foi criticado polo seu manexo da epidemia e acusado de ocultar o alcance do brote antes que se convertese nunha pandemia internacional.<ref>{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-01/china-concealed-extent-of-virus-outbreak-u-s-intelligence-says|title=China Concealed Extent of Virus Outbreak, U.S. Intelligence Says|last1=Wadhams|first1=Nick|last2=Jacobs|first2=Jennifer|date=1 April 2020|website=Bloomberg|access-date=17 April 2020}}</ref>

=== Urbanización ===
[[Ficheiro:China Top 10 Biggest Cities.png|thumb|upright=0.9|Mapa das dez [[Lista de cidades da China por poboación|cidades maiores]] da China (2010)]]
{{VT|Cidades da China por poboación}}
A poboación chinesa urbanizouse de modo significativo nas últimas décadas. A porcentaxe dos seus habitantes que viven en zonas urbanas pasou do 20&nbsp;% en 1980 ao 60&nbsp;% no 2019.<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.ZS?locations=CN|title=Urban population (% of total)|website=[[World Bank]]|access-date=28 May 2018}}</ref><ref name="McKinseyUrbanBillion">{{Cita web |url=http://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/dotcom/Insights%20and%20pubs/MGI/Research/Urbanization/Preparing%20for%20Chinas%20urban%20billion/MGI_Preparing_for_Chinas_Urban_Billion_full_report.ashx |título=Preparing for China's urban billion |editorial=McKinsey Global Institute |data=febreiro de 2009 |páxinas=6, 52 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |autor= McKinsey Global Institute |obra= McKinsey.com |formato=PDF}}</ref><ref name="ChinasUrbanFuture">{{cita novas|url=https://www.economist.com/news/leaders/21601027-worlds-sake-and-its-own-china-needs-change-way-it-builds-and-runs-its|título=Urbanisation: Where China's future will happen|data=19 de abril de 2014|work=The Economist|data-acceso=18 de febreiro de 2015}}</ref>
No 2012 había máis de 262&nbsp;millóns de inmigrantes traballando nas cidades, a maioría emigrou das áreas rurais en busca de emprego<ref>{{Cita web |url=http://www.ibtimes.com/china-now-has-more-260-million-migrant-workers-whose-average-monthly-salary-2290-yuan-37409-1281559 |título=China Now Has More Than 260 Million Migrant Workers Whose Average Monthly Salary Is 2,290 Yuan ($374.09) |obra=International Business Times |data=28 de mao de 2013 |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés|apelido= Song |nome= Sophie}}</ref> Estímase que a poboación urbana da China alcanzará os 1.000 millóns de habitantes no 2030, o que podería equivaler a unha oitava parte da poboación mundial.<ref name="McKinseyUrbanBillion" /><ref name=ChinasUrbanFuture/>

A China ten máis de 160 cidades cuxa poboación supera o millón de habitantes,<ref>{{Cita web |título=China's urban explosion: A 21st century challenge |url=http://www.cnn.com/2012/01/20/world/asia/china-florcruz-urban-growth/index.html |idioma=inglés |nome= Jaime A.|apelido= Flor Cruz |obra=CNN |data=20 de xaneiro de 2012 |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 }}</ref> incluídas sete [[megacidade]]s<ref>{{Cite web|author=By Maggie Hiufu Wong|title=Megacities and more: A guide to China's most impressive urban centers|url=https://www.cnn.com/travel/article/china-top-megacities/index.html|access-date=2020-10-26|website=CNN|language=en}}</ref> (aglomeracións con máis de dez millóns de residentes): [[Chongqing]], [[Shanghai]], [[Pequín]], [[Cantón, China|Guangzhou]], [[Tianjin]], [[Shenzhen]] e [[Wuhan]].<ref>{{Cita web |título=China's mega city: the country's existing mega cities |url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/8278325/Chinas-mega-city-the-countrys-existing-mega-cities.html |obra=The Telegraph |data=24 de xaneiro de 2011 |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés|apelido= Moore |nome= Malcolm}}</ref><ref>{{Cita web |título=Overview |url=http://english.sz.gov.cn/gi/ |autor=Goberno municipal de Shenzhen |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |obra=English.sz.gov.cn |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20170525115028/http://english.sz.gov.cn/gi/ |data-arquivo=25 de maio de 2017 |url-morta=yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.npr.org/2012/08/07/158352562/wu-where-opportunities-shift-to-chinas-new-cities |título=Wu-Where? Opportunity Now In China's Inland Cities |data=7 de agosto de 2012 |obra=NPR.org |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés|apelido= Langfit |nome= Frank}}</ref> Shanghai é a área urbana máis poboada da China,<ref name=Demographia2013>{{cite book|author1=Demographia|title=Demographia World Urban Areas|date=March 2013|edition=9th|url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf| archive-url=https://web.archive.org/web/20130501024602/http://demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=1 de maio de 2013}}</ref><ref name="oecd">{{cite book |url=http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/urban-rural-and-regional-development/oecd-urban-policy-reviews-china-2015_9789264230040-en#page39 |doi=10.1787/9789264230040-en |title=OECD Urban Policy Reviews: China 2015 |publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]] |page=37 |date=18 de abril de 2015 |isbn=9789264230033 |series=OECD Urban Policy Reviews }}</ref> mentres que Chongqing é a cidade maior propiamente dita.<ref name="renamed_from_2015_on_20160214005959">{{cite web
 |url          = http://cq.cqnews.net/html/2016-01/28/content_36292655.htm
 |script-title = zh:2015年重庆常住人口3016.55万人 继续保持增长态势
 |publisher    = Chongqing News
 |language     = zh
 |date         = 28 de xaneiro de 2016
 |access-date   = 4 de xaneiro de 2021
 |archive-url   = https://web.archive.org/web/20160129083111/http://cq.cqnews.net/html/2016-01/28/content_36292655.htm
 |archive-date  = 29 de xaneiro de 2016
 |df           = dmy-all
}}</ref>

Para 2025, crese que o país albergará 221 cidades con máis dun millón de habitantes.<ref name="McKinseyUrbanBillion" /> Con todo, estas estimacións poden verse afectadas pola extensa [[poboación flotante]] de traballadores  migrantes, os cales fan difícil a realización de censos nas zonas urbanas.<ref name="Ref_abce">{{Cita publicación periódica |nome= Francesco|apelido= Sisci |título= China's floating population a headache for census |xornal= The Straits Times |data=22 de setembro de 2000 |idioma=inglés}}</ref>

{|class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%"
! align=center colspan=12 style="background:#f5f5f5;"|Principais áreas urbanas da China<br /><small>''(Non inclúe as rexións especiais de [[Hong Kong]] e [[Macau]])''</small>
|-
! rowspan=13 width:100|<br />
[[Ficheiro:2012 Pudong.jpg|border|100px|Shanghai]]<br />[[Shanghai]]<br />
[[Ficheiro:Beijing skyline at night.JPG|border|100px|Pequín]]<br />[[Pequín]]<br />
[[Ficheiro:Guangzhou Skyline 3.jpg|border|100px|Cantón]]<br />[[Cantón, China|Cantón]]<br />
! align=center style="background:#f5f5f5;"|N.º
! align=center style="background:#f5f5f5;"|Cidade
! align=center style="background:#f5f5f5;"|Provincia
! align=center style="background:#f5f5f5;" colspan="2"|Hab.
! align=center style="background:#f5f5f5;"|N.º
! align=center style="background:#f5f5f5;"|Cidade
! align=center style="background:#f5f5f5;"|Provincia
! align=center style="background:#f5f5f5;" colspan="2"|Hab.
! rowspan=13 width:100|<br />
[[Ficheiro:Shenzhen_CBD.jpg|border|100px|Shenzhen]]<br />[[Shenzhen]]<br />
[[Ficheiro:Tianjin_Skyline_2009_Sep_11_by_Nangua_2.jpg|border|100px|Tianjin]]<br />[[Tianjin]]<br />
[[Ficheiro:Dongguan Avenue (CBD) 2010.jpg|border|100px|Dongguan]]<br />[[Dongguan]]<br />
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''1''' ||align=left| '''[[Shanghai]]''' ||align=left| [[Shanghai]] ||align=right| 24 256 800 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''11''' ||align=left| '''[[Quanzhou]]''' ||align=left| [[Fujian]] ||align=right| 5 913 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''2''' ||align=left| '''[[Pequín]]''' ||align=left| [[Pequín]] ||align=right| 18 241 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''12''' ||align=left| '''[[Nanjing]]''' ||align=left| [[Jiangsu]] ||align=right| 5 770 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''3''' ||align=left| '''[[Cantón, China|Cantón]]-[[Foshan]]''' ||align=left| [[Provincia de Cantón|Cantón]] ||align=right| 17 681 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''13''' ||align=left| '''[[Shenyang]]''' ||align=left| [[Liaoning]] ||align=right| 5 631 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''4''' ||align=left| '''[[Shenzhen]]''' ||align=left| [[Provincia de Cantón|Cantón]] ||align=right| 12 506 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''14''' ||align=left| '''[[Xi'an]]''' ||align=left| [[Shaanxi]] ||align=right| 5 332 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''5''' ||align=left| '''[[Tianjin]]''' ||align=left| [[Tianjin]] ||align=right| 9 277 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''15''' ||align=left| '''[[Harbin]]''' ||align=left| [[Heilongjiang]] ||align=right| 4 543 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''6''' ||align=left| '''[[Dongguan]]''' ||align=left| [[Provincia de Cantón|Cantón]] ||align=right| 8 591 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''16''' ||align=left| '''[[Qingdao]]''' ||align=left| [[Shandong]] ||align=right| 4 444 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''7''' ||align=left| '''[[Chengdu]]''' ||align=left| [[Sichuan]] ||align=right| 8 386 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''17''' ||align=left| '''[[Suzhou]]''' ||align=left| [[Jiangsu]] ||align=right| 4 402 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''8''' ||align=left| '''[[Wuhan]]''' ||align=left| [[Hubei]] ||align=right| 7 411 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''18''' ||align=left| '''[[Zhengzhou]]''' ||align=left| [[Henan]] ||align=right| 4 184 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''9''' ||align=left| '''[[Chongqing]]''' ||align=left| [[Chongqing]] ||align=right| 6 632 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''19''' ||align=left| '''[[Dalian]]''' ||align=left| [[Liaoning]] ||align=right| 3 777 000
|-
|align=center style="background:#f0f0f0;"| '''10''' ||align=left| '''[[Hangzhou]]''' ||align=left| [[Zhejiang]] ||align=right| 6 559 000 || &nbsp; ||align=center style="background:#f0f0f0;"| '''20''' ||align=left| '''[[Fuzhou]]''' ||align=left| [[Fujian]] ||align=right| 3 625 000
|-
| colspan="10" align=center style="background:#f5f5f5;" | Estimación para 2013<ref>{{Cita web |url= http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |título= Demographia World Urban Areas |data=marzo de 2013 |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |formato= PDF |obra= Demographia.com |autor= Demographia}}</ref>
|}
{{clear}}

== Cultura ==
[[Ficheiro:Temple of Heaven, Beijing, China - 010 edit.jpg|miniatura|centro|1000px|O [[Templo do Ceo]], un centro de culto celestial e un sitio de Patrimonio da Humanidade da UNESCO, simboliza as interaccións entre o Ceo e a Humanidade.<ref>{{cita web |título = Temple of Heaven: an Imperial Sacrificial Altar in Beijing |url = https://whc.unesco.org/pg.cfm?CID=31&ID_SITE=881&l=EN |editorial=[[UNESCO]] |data-acceso = 4 de xaneiro do 2021 }}</ref>]]
[[Ficheiro:Pekin przedstawienie tradycjnego teatru chinskiego 7.JPG|miniatura|Unha presentación tradicional da [[ópera de Pequín]]]]
Desde tempos antigos, a cultura chinesa foi influenciada fortemente polo [[confucianismo]] e as filosofías conservadoras. Durante gran parte da era dinástica, a oportunidade de subir na pirámide social presentábase ao obter un bo desempeño no prestixioso [[Sistema de exame imperial chinés|exame imperial]], cuxos orixes se remontan á dinastía Han.{{harvnp|Tamura|1997|p=29|sp= sí}}
A énfase literaria da proba afectou a percepción xeral do refinamento cultural na China, de modo que se pensaba que a [[caligrafía chinesa|caligrafía]], [[poesía chinesa|poesía]] e a [[pintura chinesa|pintura]] eran formas de arte superiores á danza ou o teatro. A cultura chinesa ten salientado un sentido profundo de historia e unha perspectiva de introspección nacional.<ref name="ChinaFuture" /> Os exames e a [[meritocracia|cultura de méritos]] aínda son moi valorados na China actual.<ref>{{Cita publicación periódica |título=Historical and Contemporary Exam-driven Education Fever in China |publicación=KEDI Journal of Educational Policy |ano=2005 |volume=2 |número=1 |páxinas=17-33 |url=http://suen.educ.psu.edu/~hsuen/pubs/KEDI%20Yu.pdf |idioma=inglés |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20150301123007/http://suen.educ.psu.edu/~hsuen/pubs/KEDI%20Yu.pdf |data-arquivo=01 de marzo de 2015 |data-acceso=4 de xaneiro do 2021 |apelidos= |url-morta=yes }}</ref>

Os primeiros líderes da República Popular da China naceron durante a orde imperial tradicional, pero foron influenciados polo [[Movemento do Catro de Maio]] e os ideais reformistas. Buscaban cambiar algúns aspectos tradicionais da cultura, como a posesión das terras, o [[sexismo]] e o sistema de educación confucianista; ao mesmo tempo en que preservaban outros, como a estrutura familiar e a cultura de obediencia ao Estado. Algúns observadores viron o período que seguiu ao establecemento da República Popular en 1949 como unha continuación da China tradicional das dinastías, mentres que outros afirmaron que o mandato do Partido Comunista danara os alicerces da cultura chinesa, especialmente por medio de movementos políticos como a [[Revolución Cultural]] dos anos 1960, onde destruíron moitos aspectos tradicionais da súa cultura, e denunciáronos como « retrógradas e daniños» ou «vestixios do [[feudalismo]]». Moitos aspectos importantes da moral e a cultura chinesa, como o confucianismo, a arte, a literatura e as artes escénicas como a [[ópera de Pequín]], foron alterados para cumprir as políticas do goberno e a propaganda daquel tempo.<ref name="Ref_abcded">{{Cita web |url=http://en.cnta.gov.cn |título=Tour Guidebook: Beijing |autor=Administación Nacional de Turismo da China |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |obra=CNTA.gov.cn |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20130709051241/http://en.cnta.gov.cn/ |data-arquivo=09 de xullo de 2013 |url-morta=yes }}</ref>
O acceso aos medios de comunicación estranxeiros aínda permanece restrinxido; só se permiten proxectar 34 películas estranxeiras por ano nos cinemas chineses.<ref>{{Cita web |título=Why China is letting 'Django Unchained' slip through its censorship regime |url=http://qz.com/62717/why-china-is-letting-django-unchained-slip-through-its-censorship-regime/ |obra=Quartz |data=13 de marzo de 2013 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |autor= Kuo, Lily}}</ref>

[[Ficheiro:Giant Wild Goose Pagoda.jpg|miniatura|esquerda|A [[Gran  pagoda do  ganso salvaxe]], en [[ Xi'an]]. Foi construída no século&nbsp;VII&nbsp;d.&nbsp;C. durante a [[dinastía Tang]].]]
Hoxe en día o goberno acepta numerosos elementos da cultura chinesa tradicional como parte integral da sociedade chinesa. Co xurdimento do nacionalismo chinés e o final da [[Revolución Cultural]], está a presentarse un forte renacemento en varias formas da arte, literatura, música, cine, [[moda]] e arquitectura,<ref name="Ref_abcdef">{{Cita web |url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+cn0133) |título="China: Traditional arts". Library of Congress – Country Studies |obra=Lcweb2.loc.gov |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |data=1989}}</ref><ref name="Ref_abcdeg">{{Cita web |url=http://www.britannica.com/eb/article-258942/China |título=China: Cultural life: The arts |obra=Encyclopædia Britannica |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref> e as artesanías espertaron un grande interese nacional e mesmo ata nivel mundial.<ref name="Ref_abcdeh">{{Cita web |url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+cn0138) |título="China: Folk and Variety Arts". Library of Congress – Country Studies |obra=Lcweb2.loc.gov |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |data=1989}}</ref>

=== Arte ===
{{AP|Arte da China|Arquitectura chinesa|Pintura chinesa|Cine da China}}
[[Ficheiro:Ma Lin 010.jpg|miniatura|''Escoitando tranquilamente a brisa entre os piñeiros'', de [[Ma Lin (pintor)|Ma Lin]] (século&nbsp;XIII). Tinta sobre seda, 226&nbsp;× 110&nbsp;cm]]
[[Ficheiro:Bola de Cantón, Museo Soumaya, Ciudad de México, México, 2015-07-18, DD 15.JPG|miniatura|esquerda|Bola de cantón, típico traballo de artesanía chinesa]]
A arquitectura tradicional chinesa está influída pola [[arte greco-budista]] do [[século&nbsp;I]]&nbsp;d.&nbsp;C.<ref name="AQ">{{Cita web |autor= Centro Cultural Chino |url= http://www.ccchino.cl/2/boletines/BoletinFeb2008.pdf |título= Arquitectura china |formato= PDF |data-acceso= 4 de xaneiro de 2014 |obra= CC Chino.cl |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20130903145650/http://www.ccchino.cl/2/boletines/BoletinFeb2008.pdf |data-arquivo= 03 de setembro de 2013 |url-morta= yes }}</ref>
Son construcións xeralmente de [[madeira]] e [[ladrillo]].<ref name="AQ"/> As columnas adoitan ter unha altura baixa e carecen de [[capitel]].<ref name="AQ"/> As cubertas contan con beirados grosos e encorvados lixeiramente cara a arriba.<ref name="AQ"/> Ademais, úsanse variadas decoracións policromadas, como [[azulexo]]s, [[baldosa de porcelana|baldosas de porcelana]], incrustacións, campas e xoguetes; con gran variedade de detalles.<ref name="AQ"/> Despois da creación da República Popular, a arquitectura modernizouse e en 1980 empezou a diversificarse.<ref>{{Cita web |autor= CRIonline |url= http://espanol.cri.cn/chinaabc/chapter7/chapter70401.htm |título= La generalización de la arquitectura moderna china |data-acceso=4 de xaneiro de 2021 |obra= CRI.cn}}</ref>

A pintura chinesa data duns 5000&nbsp;anos, época en que os chineses debuxaban imaxes de persoas e animais nas rocas con tinguiduras feitas con mineral, e facían debuxos de diversos obxectos de cerámica.<ref name="PNT">{{cita Harvard |Zhuang|Chongzheng|2000|p=4}}</ref>
Despois, gravaron debuxos e motivos místicos en pezas de bronce. Os poucos que se atoparon verifícannos como era esa pintura; son pintados en [[seda]] e calcúlase que se pintaron ao redor duns 2000&nbsp;anos antes.<ref name="PNT"/>

A pintura chinesa temperá baséase en varios tipos de figuras, tendo desde figuras humanas ata representacións de paisaxes con paxaros e plantas.<ref name="PNT"/> Xa arredor do [[século&nbsp;XVII]], introducíronse pinturas procedentes de [[Europa]] na China; a este tipo de arte chamoullo «pintura de Occidente», e á arte nacional, «pintura tradicional da China». No [[Extremo Oriente]], a pintura do país é a principal corrente da arte pictórica.<ref name="PNT"/>

O [[cine]] chegou ao país en 1896. A primeira produción chinesa realizouse en 1905, ''A Batalla de Dingjunshan'', unha gravación dunha presentación da ópera de Pequín.<ref>{{Cita web |url= http://www.univie.ac.at/Sinologie/repository/ueLK110_ChinFilmgesch/filmgeschichteSkript.pdf |título= Chinese Film History - A Short Introduction |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |obra= Unviec.ac.at |formato= PDF |data=2006 |nome= Martin |apelido= Geiselmann}}</ref>
Á medida que o século&nbsp;XX avanzou, o cine chinés pasou por décadas de auxe e de decadencia, un reflexo da situación política do país.<ref>{{Cita web |url= http://people.cohums.ohio-state.edu/denton2/courses/c505/temp/history/chapter2.html |título= A Brief History of Chinese Film |data-acceso= 5 de xaneiro de 2021 |idioma= inglés |obra= Ohio-State.edu |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20130906220531/http://people.cohums.ohio-state.edu/denton2/courses/c505/temp/history/chapter2.html |data-arquivo= 06 de setembro de 2013 |url-morta= yes }}</ref>
Coa liberalización dos anos 1970, as películas chinesas comezaron a presentarse no exterior. En 1997 ''The Dream Factory'' de [[Feng Xiaogang]] converteuse no primeiro filme chinés en obter éxito comercial e de crítica en Occidente.<ref>{{Cita libro|apelidos=Zhang |nome=Rui |título=The Cinema of Feng Xiaogang: Commercialization and Censorship in Chinese Cinema after 1989 |url=https://archive.org/details/cinemaoffengxiao0000zhan |idioma=inglés |ano=2008 |editorial=Hong Kong University Press |isbn=9789622098855}}</ref>
Todas as películas, sexan ou non estranxeiras, deben ser aprobadas polo Consello de Estado, onde se censuran certas escenas.<ref>{{Cita web |url= http://www.eluniversal.com.mx/espectaculos/2013/censura-cine-chino--936571.html |título= Relajan censura sobre el cine chino |data= 17 de xullo de 2013 |obra= El Universal |data-acceso= 5 de xaneiro de 2021 |data-arquivo= 10 de abril de 2014 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140410061530/http://www.eluniversal.com.mx/espectaculos/2013/censura-cine-chino--936571.html |url-morta= yes }}</ref>
Sete das dez películas de máis éxito son producións nacionais.<ref name="boxo">{{Cita web |url= http://www.filmbiz.asia/news/so-young-enters-chinas-all-time-top-ten |título= So Young enters China's all-time top ten |data-acceso= 26 de xaneiro de 2014 |obra= Film Biz.asia |idioma= inglés |data= 18 de maio de 2013 |nome= Stephen |apelido= Cremin |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20150319110551/http://www.filmbiz.asia/news/so-young-enters-chinas-all-time-top-ten |data-arquivo= 19 de marzo de 2015 }}</ref>
A industria do cine continúa crecendo, ''[[Lost in Thailand]]'' (2012) foi a primeira película en recadar máis de mil millóns de yuans chineses.<ref name="boxo"/>

=== Gastronomía ===
{{AP|Gastronomía da China}}
[[Ficheiro:Chinese meal.jpg|miniatura|esquerda|Un conxunto de pratos típicos da cociña chinesa: cuncos de [[arroz]], [[Gamba (crustáceo)|gambas]], berenxena e [[tofu]] fermentado, vexetais, pato e unha fonte central con carne e [[brotes de bambú]]]]

A [[gastronomía]] chinesa é moi diversa, e desenvolveuse ao longo de milenios de historia culinaria. Os emperadores da antiga China tiñan moitas salas para comer nos seus palacios, cada cuarto dividido en varios departamentos, e cada departamento responsable dun tipo específico de prato.{{harvnp|Xu|2003|p=4|sp=sí}}
O [[alimento]] básico da China é o [[arroz]]. O [[porco]] é a [[carne]] máis consumida no país, que supón as tres cuartas partes do total da carne.<ref>{{Cita web |título=China's Hunger For Pork Will Impact The U.S. Meat Industry |url=http://www.forbes.com/sites/greatspeculations/2013/06/19/chinas-hunger-for-pork-will-impact-the-u-s-meat-industry/ |obra=Forbes |data=19 de xuño de 2013 |data-acceso= 5 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref>
As [[especie]]s xogan un papel central na cociña chinesa. A gastronomía chinesa deu lugar a numerosos estilos gastronómicos, como a [[gastronomía de Hong Kong]] e a [[gastronomía chinés-estadounidense|comida chinés-estadounidense]].

Os principais ingredientes utilizados na dieta culinaria chinesa son as aves de curral, a carne —porco, tenreira ou cordeiro—, verduras, froitas e a soia. Entre os condimentos máis utilizados están os [[allo porro|allos porros]], o [[xenxibre]], o [[allo]], os aceites de cacahuete e sésamo, o [[pingo]], [[vinagre]]s, [[huangjiu]], caldo de galiña e porco, e o [[tahini]].<ref name="GC">{{Cita web |autor= López de Munáin, Estitxu |url= http://slowfoodaraba.es/pdf/cocinachina.pdf |título= La cocina china |data-acceso= 5 de xaneiro do 2021 |obra= Slow Food Araba.es |formato= PDF |data-arquivo= 08 de marzo de 2016 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20160308214111/http://slowfoodaraba.es/pdf/cocinachina.pdf |url-morta= yes }}</ref>

China é considerado o país de orixe do [[té]], pois alí desenvolvéronse desde a antigüidade os métodos de cultivo e elaboración deste produto.<ref name="GC"/> En contraste con Occidente, os principais utensilios de cociña son os [[escarvadentes]]; os asiáticos aprenderon a utilizalos debido a que os anacos de comida eran moi pequenos e non se podían picar cun garfo.<ref name="GC"/> Entre os pratos máis coñecidos da gastronomía do país atópanse: a carne de porco con piña, o salteado de brotes de soia, pito con [[Pemento|chile picante]], ovos fritos con [[fungo negro]] ou a carne de porco con brotes de allo.<ref>{{Cita web |obra= Travel China Guide.com |url= http://www.travelchinaguide.com/essential/what.htm |título= What to eat in China |idioma=inglés |data-acceso=5 de xaneiro do 2021}}</ref>

=== Literatura ===
{{AP|Literatura da China}}
[[Ficheiro:Mifu01.jpg|miniatura|Poema de [[Mi Fu]], da época da dinastía Song]]
A literatura chinesa comezou sendo unha forma de manter os rexistros e a adiviñación no [[óso oracular]].{{harvnp|García Noblejas|2007|pp=18-19|sp=sí}}
A extensa colección de libros que se conservaron desde a [[dinastía  Zhou]] demostran o avanzados e intelectuais que eran. De feito, a era da dinastía  Zhou é a miúdo vista como un punto importante no desenvolvemento cultural chinés. Os [[Punto cardinal|Cinco Puntos Cardinais]] son a base de case todos os estudos principais. Os conceptos cubertos polos [[textos clásicos chineses]] presentan unha ampla gama de temas, incluíndo [[poesía chinesa|poesía]], [[astroloxía chinesa|astroloxía]], [[astronomía chinesa|astronomía]], o [[calendario chinés|calendario]], as [[constelacións chinesas|constelacións]], entre outros.<ref name="cuatroycinco">{{Cita web |url= http://pages.ucsd.edu/~dkjordan/chin/CanonRu.html |título= The Canonical Books of Confucianism - Canon of the Literati |data=14 de novembro de 2013 |autor= Jordan, David K. |obra= UCSD.edu |idioma=inglés |data-acceso= 5 de xaneiro do 2021}}</ref>
Moitos destes conceptos chineses, como o [[yin e yang]], o [[qì]], e os [[catro piares do destino]] en relación co ceo e a terra, foron  teorizados neses períodos  dinásticos.<ref>{{Cita libro|apelido=Lévy |nome=André |ano=2000 |título=Chinese Literature, Ancient and Classical |url=https://archive.org/details/chineseliteratur0000levy |lugar=Bloomington |editorial=Indiana University Press |outros=Traducido por William H. Nienhauser |isbn=0253336562 |idioma=inglés}}</ref>
Algúns dos escritos antigos máis importantes son ''[[I Ching]]'' e ''[[Clásico da historia|Shujing]]'' dentro dos ''[[Catro Libros]]'' e os ''[[Cinco Clásicos]]''.<ref name="cuatroycinco"/>

A dinastía Song foi tamén o período da gran literatura científica, e viu a creación de obras tales como ''Xin Yixiang Fayao'' de [[Su Song]] e ''Mengxi Bitan'' de [[Shen Kuo]].<ref>{{Cita web |url= http://www.springerreference.com/docs/html/chapterdbid/59344.html |título= Su Song |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |obra=Springer Reference.com |autor= Hockey, Thomas|subscrición= yes}}</ref><ref>{{Cita web |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/374944/Mengxi-bitan |título= Mengxi bitan (work by Shen Kuo) |data-acceso=5 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |obra= Encyclopaedia Britannica}}</ref>
Tamén houbo moitas obras de [[historiografía]] e de grandes enciclopedias, como ''[[Zizhi Tongjian]]'' de [[Sima Guang]] (1084) e os ''[[Catro grandes libros dos Song]]'', totalmente compilados e editados no século&nbsp;XI.<ref>{{Cita web |url= http://www.cultural-china.com/chinaWH/html/en/37History521.html |título= Zizhi Tongjian (Comprehensive Mirror for Aid in Government) |data-acceso= 5 de xaneiro do 2021 |idioma= inglés |obra= Cultural China.com |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140306155414/http://www.cultural-china.com/chinaWH/html/en/37History521.html |data-arquivo= 06 de marzo de 2014 |url-morta= yes }}</ref><ref>{{Cita web |url= http://www.litencyc.com/php/stopics.php?rec=true&UID=7079 |título= Chinese Four Great Books of Song begun |data-acceso=5 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |obra= The Literary Encyclopedia |data=1 de maio de 2009}}</ref>
Varios confucianistas e taoístas notables e estudosos de todas as clases fixeron contribucións significativas cara a e desde a documentación da historia da autoría dos conceptos santos que parecen adiantados centos de anos á súa época.<ref>{{Cita libro |nome=Daniel K.|apelido=Gardner |título=The Four Books: The Basic Teachings of the Later Confucian Tradition |lugar=Indianápolis |editorial=Hackett |ano=2007 |idioma=inglés |isbn=9780872208261}}</ref>

Moitos dos personaxes da literatura chinesa formaron parte do goberno do país ou con cargos importantes, que falaban con coñecemento de causa, e algunhas veces propoñían e executaban novas formas do goberno.<ref name="LTT"/> No século&nbsp;XVII os autores chineses produciran máis textos escritos que o resto do mundo.<ref name="LTT">{{Cita web |obra= La Guía 2000.com |url= http://lengua.laguia2000.com/literatura/literatura-china |título= Literatura china |data-acceso=14 de xaneiro de 2014}}</ref>
Moitas novelas como as ''[[As catro novelas clásicas chinesas|Catro Grandes Novelas Clásicas]]'' xeraron un sen número de historias de ficción. No final da dinastía Qing, a cultura chinesa embarcouse nunha nova era cando a caligrafía estivo ao alcance dos cidadáns comúns.{{harvnp|Chen|1999|p=82|sp=sí}}
[[Hu Shih]] e [[Lu Xun]] foron pioneiros na literatura moderna. En 2000, [[ Gao  Xingjian]] obtivo o [[Premio Nobel de Literatura]] grazas ás súas novelas como ''A montaña da alma'' (Língshān 靈山 / 灵山), que foi traducida a distintos idiomas.<ref>{{Cita web |autor= Ceinos Arcones, Pedro |obra= China Viva.com |url= http://www.chinaviva.com/cultura/literatura.htm |título= Literatura China |data-acceso= 5 de xaneiro do 2021 |lingua=es |data=2011}}</ref>

* [[Ba Jin]]: novelista, un dos escritores máis lidos da China.
* [[Gao Xingjian]]: novelista e dramaturgo, nacionalizado [[Francia|francés]]. Premio Nobel de Literatura no ano [[2000]].
* [[O soño da cámara vermella]]: a máis importante das novelas clásicas chinesas.

=== Ciencia e tecnoloxía ===
[[Ficheiro:The Launch of Long March 3B Rocket.jpg|miniatura|Lanzamento dun cohete chinés [[Longa Marcha 3|Long March 3]] ({{zh|}}长征三号火箭)]]
Desde a antigüidade e ata a época da dinastía Ming, China foi líder mundial no campo da ciencia e a tecnoloxía. Os antigos descubrimentos e [[Inventos da Antiga China|inventos chineses]], como o [[papel]], o [[Compás (navegación)|compás]], a [[pólvora]] e a [[imprenta]] —tamén coñecidos como «Os Catro Grandes Inventos»—, difundíronse por Asia e Europa. Mesmo, os matemáticos chineses foron os primeiros en utilizar [[número negativo|números negativos]].<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/programmes/p003hyd9 |título=In Our Time: Negative Numbers |obra=BBC.co.uk |autor= BBC |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita libro|apelido=Struik |nome=Dirk J. |ano=1987 |título=A Concise History of Mathematics |lugar=Nova York |editorial=Dover Publications |páxinas=32-33 |idioma=inglés}}</ref>
Con todo, no século&nbsp;XVII o mundo occidental excedeu o desenvolvemento tecnolóxico e científico da China.{{harvnp|Guantao|Hongye|Qingfeng|1996|pp= 137-138|sp=sí}}
As causas deste fenómeno, coñecido como a «[[gran diverxencia]]», aínda están a ser debatidas.<ref>{{Cita publicación periódica |apelido=Frank |nome=Andre |título=Review of ''The Great Divergence'' |xornal=Journal of Asian Studies |editorial=[[Cambridge University Press]] |volume=60 |número=1 |ano=2001 |páxinas=180-182 |doi=10.2307/2659525 |url=http://www.rrojasdatabank.info/agfrank/pomeranz.html |idioma=inglés |data-acceso=6 de xaneiro de 2014}}</ref>

Logo de varias derrotas militares ante as nacións occidentais durante o século&nbsp;XIX, as reformas no país comezaron a promover a ciencia e tecnoloxías modernas no chamado [[movemento de autofortalecemento]]. Logo de que os comunistas chegaron ao poder en 1949, fixeron varios esforzos por organizar este campo baseados no modelo da Unión Soviética, onde a investigación científica era unha parte central dos seus plans.{{harvnp|Yu|1999|p=2|sp=sí}}
Tras a morte de  Mao en 1976, a ciencia e tecnoloxía establecéronse como unha das [[Catro Modernizacións]].{{harvnp|Vogel|2011|p= 129|sp=sí}}
O sistema académico inspirado nos soviéticos foi gradualmente reformado.<ref>{{Cita libro|apelido=DeGlopper |nome=Donald D. |capítulo=Soviet Influence in the 1950s |url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/cntoc.html |editorial=Library of Congress |título=China: a country study |ano=1987 |idioma=inglés |isbn=9780674055445}}</ref>

Desde o fin da Revolución Cultural, China realizou investimentos importantes na investigación científica.<ref>{{Cita web |url= https://www.greenbiz.com/article/7-technologies-where-china-has-us-beat |título= Where China Has the U.S. Beat |autor= Aston, Adam |data=7 de decembro de 2010 |obra= Green Biz.com |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
No 2011 gastou máis de US$&nbsp;100&nbsp;000 millóns nesta área.<ref>{{Cita web |url= http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12885271 |título= China 'to overtake US on science' in two years |autor= BBC News |data=28 de marzo de 2011 |obra= BBC.co.uk |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
O goberno considera a ciencia e a tecnoloxía vitais para alcanzar as súas metas económicas e políticas e mesmo son fonte de orgullo nacional a miúdo descrito como «tecno-nacionalismo».<ref name="TeNat">{{Cita web |url= http://www.feer.com/articles1/2006/0603/free/p005.html |título= The Siren Song of Technonationalism |nome= David |apelido= Kang |nome2= Adam |apelido2= Segal |data= marzo de 2006 |obra= FEER.com |data-acceso= fene |idioma= inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20130310055617/http://www.feer.com/articles1/2006/0603/free/p005.html |data-arquivo= 10 de marzo de 2013 }}</ref>
Catro científicos chineses obtiveron o [[Premio Nobel de Física]], e un o [[Premio Nobel de Química]].{{#tag:ref|[[Tsung-Dao Lee]],<ref name="Nobel Physics 1957">{{Cita web |url= http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1957/ |título= The Nobel Prize in Physics 1957 |obra= Nobel Prize.org |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
[[Chen Ning Yang]],<ref name="Nobel Physics 1957"/> [[Daniel C. Tsui]],<ref>{{Cita web |título=The Nobel Prize in Physics 1998 |url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1998/ |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |obra= Nobel Prize.org}}</ref>
[[Charles K. Kao]]<ref>{{Cita web |título=The Nobel Prize in Physics 2009 |url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2009/ |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |obra= Nobel Prize.org}}</ref>
e [[Yuan T. Lee]].<ref>{{Cita web |url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1986/lee-bio.html |título=Yuan T. Lee - Biographical |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |obra= Nobel Prize.org}}</ref>|group=nota}}

China está a desenvolver rapidamente o seu sistema educativo con énfase na [[CTEM|ciencia, matemáticas e enxeñería]]. En 2009 máis de 10&nbsp;000 enxeñeiros obtiveron o seu [[doutoramento]] e outros 500&nbsp;000 o equivalente o [[Bachiller universitario en ciencias|Bachelor of Science]], máis alumnos que en calquera outro país.<ref>{{Cita web |url= http://money.cnn.com/2010/07/29/news/international/china_engineering_grads.fortune/index.htm |título= Desperately seeking math and science majors |autor= Colvin, Geoff |data=29 de xullo de 2010 |obra= CNN.com |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
China tamén é o segundo país con máis publicacións de artigos académicos, pois en 2010 produciu 121&nbsp;500, incluíndo uns 5&nbsp;200 que apareceron en publicacións líderes en investigación científica.<ref>{{Cita web |url= http://news.xinhuanet.com/english2010/china/2011-12/02/c_131284862.htm |título= China publishes the second most scientific papers in international journals in 2010: report |data=2 de decembro de 2011 |obra= Xinhua |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
As compañías tecnolóxicas como [[Huawei]] e [[Lenovo]] convertéronse en líderes mundiais de telecomunicacións e computadoras persoais,<ref>{{Cita web |url=http://www.economist.com/node/21559922 |título= Who's afraid of Huawei? |obra=[[The Economist]] |data=4 de agosto de 2012 |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.nst.com.my/latest/shares-in-china-s-lenovo-rise-on-profit-surge-1.126374# |título=Shares in China's Lenovo rise on profit surge |obra=New Straits Times |data=17 de agosto de 2012 |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20131104231008/http://www.nst.com.my/latest/shares-in-china-s-lenovo-rise-on-profit-surge-1.126374 |data-arquivo=4 de novembro de 2013 }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/business-19906119 |título=Lenovo ousts HP as world's top PC maker, says Gartner |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=11 de outubro de 2012 |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>
e as [[supercomputadora]]s chinesas con frecuencia inclúense entre as [[TOP500|máis poderosas]] do mundo.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/technology-22936989 |título=China retakes supercomputer crown |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=17 de xuño de 2013 |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.telegraph.co.uk/technology/news/9672501/Titan-supercomputer-is-worlds-most-powerful.html |título='Titan' supercomputer is world's most powerful |obra=[[The Daily Telegraph]] |data=12 de novembro de 2012 |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés|apelido= Williams |nome= Christopher}}</ref>
Actualmente a nación está a experimentar un aumento importante no uso de robots industriais. De 2008 a 2011, a instalación de [[robot]]s  multi-funcionais aumentou un 136&nbsp;%.<ref>{{Cita web |url=http://english.peopledaily.com.cn/90778/8079468.html |título=Robots to boost China's economy |obra=People's Daily |data=6 de xaneiro de 2013 |data-acceso=6 de xaneiro de 2021 |idioma=inglés}}</ref>

O programa espacial chinés é dos máis activos do mundo e unha fonte de orgullo nacional.<ref>{{Cita web |url=http://www.wired.com/dangerroom/2012/04/china-rocket-launches/ |título=China Now Tops U.S. in Space Launches |obra=Wired |data=16 de abril de 2012 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |autor= Axe, David}}</ref><ref>{{Cita web |url= http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/8872196/Chinas-huge-leap-forward-into-space-threatens-US-ascendancy-over-heavens.html |título= China's huge leap forward into space threatens US ascendancy over heavens |autor= Eimer, David |data=5 de novembro de 2011 |obra= The Daily Telegraph |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref>
En 1970 China lanzou o seu primeiro satélite [[Dong Fang Hong I]]. En 2003 converteuse no terceiro país en enviar a un ser humano ao espazo cando [[Yang Liwei]] viaxou na nave [[Shenzhou 5]]. En xuño de 2013, outros nove astronautas chineses repetiran esta fazaña. En 2011 lanzaron o primeiro módulo da estación espacial chinesa, [[Tiangong 1]], o primeiro paso para completar a súa propia estación para principios dos anos 2020.<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-15112760 |título= Rocket launches Chinese space lab |obra=BBC.co.uk |autor= BBC News |data=29 de setembro de 2011 |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés}}</ref>

=== Música e danza ===
{{AP|Música da China}}
A música tradicional chinesa pódese dividir en dúas grandes ramas: a música clásica e a folclórica. Ata o final da [[dinastía Qing]], a música clásica era un luxo da clase alta, e a xente ordinaria non estaba moi relacionada con este estilo.<ref name="music"/> Xeralmente é só instrumental, tócase cun só instrumento ou en pequenas agrupacións que inclúen instrumentos de corda, [[frauta]]s e varios [[timbal|timbais]], [[gong]]s e [[tambor]]es. A frauta de bambú e o [[ guqin]] atópanse entre os instrumentos máis antigos utilizados no país.<ref>{{Cita libro|apelido=Mobile Reference |título=Asian Art |ano=2007 |editorial=Mobile Reference |isbn=9781605011875 |idioma=inglés}}</ref>
Os instrumentos chineses tradicionalmente divídense en oito grupos ou ''bayin'' (八音), segundo o material do que están feitos. As categorías son: seda, bambú, madeira, pedra, metal, arxila, cabaza e coiro.{{harvnp|Randel|2003|p=260-262|sp=sí}}
O termo ''guoyue'', ou música nacional, volveuse popular a principios do século&nbsp;XX e utilizouse para englobar toda a música escrita para os instrumentos chineses, en resposta aos movementos nacionalistas.{{harvnp|Lau|2007|pp=30-34|sp=sí}}

[[Ficheiro:Dança do dragão.jpg|miniatura|A danza do dragón]]

Cada etnia que habita o territorio chinés conta coas súas propias tradicións respecto a a música folclórica. A comparación do estilo clásico, as tradicións folclóricas teñen un acompañamento vocal e poden incluír agrupacións maiores.<ref name="music">{{Cita web |url= http://www.philmultic.com/English/Chinese_music.html |título= Traditional Chinese music |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |obra= Phil Multic.com |data=2008 |autor= Fang, Liu}}</ref>
De feito, as tradicións folclóricas foron as que se mesturaron cos estilos occidentais do século&nbsp;XX e  XXI para dar paso a novos xéneros e unha nova etapa na música chinesa. O ''[[c-pop]]'', o ''[[mandopop]]'', o ''[[cantopop]]'', o ''[[Chinese Rock|rock chinés]]'' e o ''[[rap chinés]]'' son algúns dos xéneros que resultaron desta fusión. Con todo, a diferenza dos países veciños, China non é considerado un mercado importante para a produción e consumo da [[música pop]]ular.<ref>{{Cita libro|apelido=Keane |nome=Michael|apelido2=Donald |nome2=Stephanie|apelido3=Hong |nome3=Yin |ano=2002 |título=Media in China: Consumption, Content and Crisis |url=https://archive.org/details/mediainchinacons0000sdon |editorial=Routledge Publishing |isbn=0-7007-1614-9 |idioma=inglés}}</ref>

A danza chinesa é unha arte que conta con moitos estilos e xéneros tradicionais e modernos. Pode abarcar desde bailes folclóricos a presentacións de ópera e ballet e pode ser utilizada en celebracións públicas, rituais e cerimonias. A danza foi unha das primeiras formas de arte desenvolvidas na Antiga China, e algúns estilos teñen as súas orixes na [[dinastía Zhou]].{{harvnp|Li|2009|p=5|sp=sí}}
Do mesmo xeito que a música, cada grupo étnico ten as súas propias tradicións da danza folclórica. Algunhas das danzas chinesas máis coñecidas a nivel internacional inclúen a [[danza do  dragón]] e a [[danza do león]].<ref>{{Cita web |url= http://arts.cultural-china.com/en/96Arts8434.html |título= Dragon Dance |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma= inglés |obra= Cultural China.com |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140612020903/http://arts.cultural-china.com/en/96Arts8434.html |data-arquivo= 12 de xuño de 2014 |url-morta= yes }}</ref><ref>{{Cita web |url= http://www.chinadaily.com.cn/m/shanxi/2013-10/18/content_17044270.htm |título= Lion Dance |data=18 de outubro de 2013 |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |obra= China Daily}}</ref>

=== Medios de comunicación ===
[[Ficheiro:Beijingskyscraperpic5 crop rotate lighten.jpg|miniatura|Edificio da [[China Central Television|CCTV]] en Pequín]]

Desde a formación da República Popular da China e ata final dos anos 1980, case todos os medios de comunicación eran administrados polo Estado. As cadeas de iniciativa privada comezaron a aparecer coas reformas económicas, pero aínda seguen sendo só unha pequena parte do mercado.<ref>{{Cita libro|apelido=Zhao |nome=Yuezhi |ano=1998 |título=Media, Market, and Democracy in China |url=https://archive.org/details/mediamarketdemoc0000zhao |lugar=Chicago |editorial=University of Illinois Press |idioma=inglés}}</ref>
As empresas controladas polo goberno —[[ Xinhua]], [[China Central Television|CCTV]] e ''[[Diario do pobo| People' s Daily]]''— acaparan gran parte dos espectadores en radio, xornal e televisión. De feito, os dous primeiros manteñen o monopolio das noticias internacionais.<ref>{{Cita web |url= http://www.nytimes.com/2012/08/17/world/africa/chinas-news-media-make-inroads-in-africa.html?_r=0 |título= Pursuing Soft Power, China Puts Stamp on Africa’s News |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |obra= New York Times |data=17 de agosto de 2012 |autor= Jacobs, Andrew}}</ref>
CCTV é unha das cadeas de televisión maiores do mundo, opera 45 canles e ten unha audiencia que supera os mil millóns de televidentes.<ref>{{Cita web |url= http://www.nytimes.com/2008/08/22/sports/olympics/22cctv.html?_r=1&partner=rssnyt&emc=rss&oref=slogin |título= Olympics Are Rating Bonanza for Chinese TV |data-acceso=14 de xaneiro de 2014 |idioma=inglés |obra= New York Times |data=21 de agosto de 2008 |autor= Barboza, David}}</ref>
O contido que ofrece a radio e televisión son noticias, documentais,  telenovelas e debuxos animados; a maior parte son producións nacionais. Os programas estranxeiros transmítense en horarios e canles específicos.<ref>{{Cita libro |nome=Anne-Marie|apelido=Brady |título=Marketing Dictatorship: Propaganda and Thought Work in Contemporary China |editorial=Rowman & Littlefield Publishers, Inc. |idioma=inglés}}</ref>
Todos os medios de comunicación deben transmitir entre o seu espazo comercial a propaganda do goberno chinés.<ref name="reglas"/>

A Administración Estatal de Prensa, Publicacións, Radio, Cinema e Televisión da República Popular China e a Administración Xeral de Prensa e Publicacións son as axencias  regulatorias do Estado, encargadas de vixiar as transmisións dos medios de comunicación, censurar os contidos que consideren inapropiados e aprobar ou reprobar as producións estranxeiras para a súa difusión no país.<ref name="reglas">{{Cita web |url= http://www.sarft.gov.cn/articles/2003/10/21/20070922142857170492.html |título= 行政法规 |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma= chinés |obra= SARFT.gov.cn |autor= Consejo de Estado de la República Popular China |data= 1 de agosto de 1997 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140202102140/http://www.sarft.gov.cn/articles/2003/10/21/20070922142857170492.html |data-arquivo= 02 de febreiro de 2014 |url-morta= yes }}</ref>
Algúns dos temas prohibidos nos medios de comunicación chineses inclúen: os conflitos no Tíbet e Sinkiang, as protestas e demostracións públicas en contra do sistema, os [[Disidencia|disidentes]], e calquera contido que conteña violencia explícita, [[pornografía]] e críticas cara á administración chinesa.<ref>{{Cita web |url= http://www.hrw.org/reports/2008/china0708/china0708web.pdf |título= China's forbidden zones |data=xullo de 2008 |formato= PDF |data-acceso=7 de xaneiro do 2021. |idioma=inglés |obra= HWR.org |autor= Human Rights Watch}}</ref><ref name="reglas"/> Desde a súa chegada ao país, o contido en [[Internet]] tamén é examinado polas axencias do goberno. Algunhas das páxinas de Internet máis populares en Occidente, como [[Facebook]], [[Twitter]] e [[YouTube]], non están dispoñibles. Outras que se o están, como [[Flipboard]] ou [[Microsoft Bing|Bing]], son obrigados a asociarse con empresas similares chinesas como [[Renren]] ou [[Baidu]].<ref>{{Cita web |url=http://blog.freedomhouse.org/weblog/2011/12/chinese-censorship-in-2011-the-worst-and-the-weirdest.html |título=Chinese Censorship in 2011: The Worst and the Weirdest |data=20 de decembro de 2011 |autor=Freedom House |data-acceso=7 de xaneiro do 2021. |idioma=inglés |obra=Freedom House.org |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140202111716/http://blog.freedomhouse.org/weblog/2011/12/chinese-censorship-in-2011-the-worst-and-the-weirdest.html |data-arquivo=02 de febreiro de 2014 |url-morta=yes }}</ref>
O goberno xustifica as censuras ao afirmar que só prohibe o material que «poñen en perigo a unidade nacional, a soberanía, a integridade territorial, a seguridade e a honra».<ref name="reglas"/>

=== Cine ===
{{AP|Cine da China}}
O cine introduciuse por primeira vez na China en 1896 e a primeira película chinesa, Montaña  Dingjun, realizouse en 1905.<ref>{{Cita web|url=http://factsanddetails.com/china/cat7/sub42/item1630.html|título=EARLY HISTORY OF CHINESE FILM {{!}} Facts and Details |data-acceso=7 de xaneiro do 2021|apelido=Hays|nome=Jeffrey|páxina-web=factsanddetails.com|idioma=en}}</ref> China ten o maior número de pantallas de cine do mundo desde 2016,<ref>{{Cita web|url= https://www.hollywoodreporter.com/news/china-says-has-passed-us-as-country-movie-screens-957849 |título=China Says It Has Passed U.S. as Country With Most Movie Screens {{!}} Hollywood Reporter|data-acceso=7 de xaneiro do 2021|páxina-web=www.hollywoodreporter.com}}</ref> China converteuse no mercado cinematográfico maior do mundo en 2020.<ref>{{Cita web|url= https://deadline.com/2016/11/china-cinema-screens-overtake-us-box-office-2019-1201852359/|título=China Will Overtake U.S. In Number Of Movie Screens This Week: Analyst |data-acceso=7 de xaneiro do 2021|apelido=Tartaglione|nome=Nancy|data=2016-11-15|páxina-web=Deadline|idioma=en-US}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://www.pwccn.com/en/press-room/press-releases/pr-170619.html|título=Strong revenue growth continues in China's cinema market|data-acceso=2020-09-27|autor=PricewaterhouseCoopers|páxina-web=PwC|idioma=en-cn|data-arquivo=03 de marzo de 2020|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20200303120239/https://www.pwccn.com/en/press-room/press-releases/pr-170619.html|url-morta=yes}}</ref> As 3 películas coas maiores recadacións na China actualmente son Wolf Warrior 2, [[Ne Zha (filme de 2019)|Ne Zha]] e [[The Wandering Earth]].<ref>{{Cita web|url=https://www.endata.com.cn/BoxOffice/BO/History/Movie/Alltimedomestic.html|título=艺恩-数据智能服务商_艺恩数据|data-acceso=7 de xaneiro do 2021|páxina-web=www.endata.com.cn}}</ref>

=== Deportes ===
[[Ficheiro:YaoMingoffense.jpg|miniatura|[[Yao Ming]] foi un dos mellores baloncestistas da China.<ref name="BL">{{Cita web |obra= El Mundo |url= http://www.elmundo.es/elmundodeporte/2011/07/20/baloncesto/1311160610.html |título= ¿Hay vida en el baloncesto chino después de Yao? |data=20 de xullo de 2011 |data-acceso=7 de xaneiro do 2021}}</ref>]]
[[Ficheiro:Dragon boat racing.jpg|miniatura|Carreiras de [[barco dragón]], un deporte tradicional chinés moi popular]]
{{VT|China nos Xogos Olímpicos|Selección de fútbol da China}}
China conta cunha das culturas deportivas máis antigas no mundo. Existe evidencia de que durante a dinastía Han xogábase unha forma de [[fútbol]] chamada ''[[cuju]]''.{{harvnp|Dunmore|2011|p=2|sp=sí}}
Algúns dos deportes máis populares no país inclúen as [[artes marciais da China|artes marciais]] como o combate de [[Sanda]], o [[baloncesto]], o fútbol, o [[tenis de mesa]], o [[bádminton]], a [[natación]] e o ''[[snooker]]''. Os xogos de mesa como o [[go]] (coñecido como ''weiqi'' na China), o ''[[xiangqi]]'' e máis recentemente o [[xadrez]], xóganse a un nivel profesional.<ref>{{Cita web |url= http://www.thestar.com.my/story.aspx/?file=%2f2011%2f9%2f2%2flifeliving%2f9398979&sec=lifeliving |título= Chinese players dominate at Malaysia open chess championship |autor= Sun, Quah Seng |data= 2 de setembro de 2011 |obra= The Star |data-acceso= 14 de xaneiro de 2014 |idioma= inglés |data-arquivo= 01 de febreiro de 2014 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20140201205118/http://www.thestar.com.my/story.aspx/?file=%2f2011%2f9%2f2%2flifeliving%2f9398979&sec=lifeliving |url-morta= yes }}</ref>

O [[fitness|coidado físico]] é amplamente salientado na cultura chinesa, moitos realizan exercicios matutinos como o ''[[qigong]]'' e o ''[[Tai Chi Chuan|taichi]]'',<ref>{{Cita publicación periódica |nome= Everard W.|apelido= Thornton |nome2= Kevin S.|apelido2= Sykes |nome3= Wai K.|apelido3= Tang |url= http://heapro.oxfordjournals.org/content/19/1/33.abstract |título= Health benefits of Tai Chi exercise: improved balance and blood pressure in middle-aged women |xornal= Health Promotion International |volume= 19 |número= 1 |páxinas= 33-38 |editorial= [[Oxford University Press]] |ano= 2006 |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |doi=10.1093/heapro/dah105}}</ref> e os ximnasios e clubs deportivos comezan a cobrar popularidade no país.<ref>{{Cita web |url=http://chinasportsbiz.com/2011/07/01/huge-potential-of-fitness-market-in-china/ |título=China health club market – Huge potential & challenges |obra=China Sports Business |data=1 de xullo de 2011 |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |nome= Carrie|apelido= Xu}}</ref>
Os mozos tamén practican fútbol e baloncesto, especialmente nas zonas urbanas con áreas verdes e espazos abertos limitados. A [[National Basketball Association|NBA]] ten un gran número de seguidores entre a mocidade chinesa, incluso algúns xogadores nacionais como [[Yao Ming]] e [[Jeremy Lin]] xogaron na liga.<ref name="Beech2003">{{Cita web |url=http://business.time.com/2012/02/13/the-linsanity-effect-ny-knicks-guard-jeremy-lins-surprise-success-leads-to-sold-out-arenas-jerseys/ |título=Jeremy Lin's 'Linsanity' Effect: NY Knicks’ Guard Jeremy Lin’s Surprise Success Leads to Sold-Out Arenas, Jerseys |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés|apelido=Tuttle |nome=Brad |obra=Time Magazine |data=13 de febreiro de 2012}}</ref>
Ademais, China é fogar dun gran número de [[ciclismo|ciclistas]], de feito en 2012 había máis de 470 millóns de bicicletas no país.<ref name="470MBikes"/>
Tamén son moi populares varios deportes tradicionais como as carreiras en [[barco-dragón]], a [[loita|loita mongólica]] e as [[carreiras de cabalos]].<ref name="Ref_abcden">{{Cita web |url= http://chineseculture.about.com/library/weekly/aa032301a.htm |título= Sports History of China |autor= Qinfa, Ye |data= 21 de abril de 2006 |obra= About.com |data-acceso= 7 de xaneiro do 2021 |idioma= inglés |data-arquivo= 03 de marzo de 2009 |url-arquivo= https://web.archive.org/web/20090303183246/http://chineseculture.about.com/library/weekly/aa032301a.htm |url-morta= yes }}</ref> Na China dispútanse carreiras internacionais de automobilismo tales como o [[Gran Premio de Macau]], o [[Gran Premio da China]] de [[Fórmula 1]], as 6 Horas de Shanghai do [[Campionato Mundial de Resistencia da FIA|Campionato Mundial de Resistencia]] e o  ePrix da China de [[Fórmula E]].

China [[China nos Xogos Olímpicos|participa nos Xogos Olímpicos]] desde [[Xogos Olímpicos de 1932|1932]], pero non comezou a participar baixo o nome da República Popular China ata [[Xogos Olímpicos de 1952|1952]]. Albergou os [[Xogos Olímpicos de 2008|Xogos Olímpicos de Pequín 2008]], onde os seus atletas gañaron 51 medallas de ouro, [[Medalleiro dos Xogos Olímpicos de Pequín 2008|o número de medallas de ouro máis alto]] xamais obtido<ref name="Ref_abcdeo">{{Cita web |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/7583735.stm |título=China targets more golds in 2012 |obra=BBC.co.uk |autor= BBC Sports |data=27 de agosto de 2008 |data-acceso= 8 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés}}</ref>
China tamén gañou o maior número de medallas nos [[Xogos  Paralímpicos de Londres 2012]], 231 en total, 95 delas de ouro.<ref>{{Cita web |url=http://www.london2012.com/paralympics/medals/medal-count/ |título=Medal Count |obra=London2012.com |data-acceso=8 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés |autor=Comité Olímpico Internacional |url-arquivo=https://archive.today/20121205070514/http://www.london2012.com/paralympics/medals/medal-count/ |data-arquivo=05 de decembro de 2012 |url-morta=non }}</ref><ref>{{Cita web |url=https://amp.usatoday.com/amp/1410327 |título=China dominates medals; U.S. falls short at Paralympics |obra=USA Today |data=9 de setembro de 2012 |data-acceso= 8 de xaneiro do 2021 |idioma=inglés|apelido= Watson |nome= Traci}}</ref> Pequín foi anunciada como sede dos [[Xogos Olímpicos de Inverno de 2022]].


=== Festividades ===

O goberno chinés recoñece sete festividades de  observancia obrigatoria para toda a poboación, e outras catro aplicables só para un sector. Para isto, utilizan o [[calendario  gregoriano]] e o [[calendario chinés|chinés]]. Cada ano o Consello de Estado publica o calendario de festividades un par de días antes do 1 de xaneiro. Desde 2011, os días festivos acomódanse de modo que se combinen coa fin de semana, de modo que hai festividades que duran tres días —sábado, domingo e luns ou venres—.<ref>{{Cita web |autor=Hite, Brittany |título=China’s 2014 Holiday Schedule: Still Complicated |url=http://blogs.wsj.com/chinarealtime/2013/12/12/chinas-2014-holiday-schedule-still-complicated/ |data-acceso= 8 de xaneiro do 2021 |obra=Wall Street Journal |data=12 de decembro de 2013 |idioma=inglés}}</ref><ref>{{Cita web |autor=Goberno da República Popular China |título=国务院办公厅关于2014年 部分节假日安排的通知 |url=http://www.gov.cn/zwgk/2013-12/11/content_2546204.htm |data-acceso= 8 de xaneiro do 2021 |obra=Gov.cn |data=11 de decembro de 2013 |idioma=chinés}}</ref>
{| align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="align:center; background: #f9f9f9; border: 3px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;"
|---bgcolor="#EEEEEE"
! Data || Fiesta || Nome local (pinyin) || Notas
|-
| 1 de xaneiro || [[Aninovo|Ano Novo]] || 元旦 (''Yuándàn'') || Inicio do calendario gregoriano
|-
| Primeiro día do primeiro mes lunar || [[Ano Novo Chinés]] || 春节 (''Chūnjié'') || Inicio do calendario chinés. Duración: tres días.
|-
| 8 de marzo || [[Día Internacional da Muller]] || 国际妇女节 (''Guójì fùnǚ jié'') || As mulleres só traballan media xornada.
|-
| Quinto período solar || [[Festividade de  Qingming|Festival de  Qingming]] || 清明节 (''Qīngmíng jié'') || Celebración en memoria dos mortos.
|-
| 1 de maio || [[Día Internacional dos Traballadores|Día do traballo]] || 劳动节 (''Láodòng jié'') || Celebración local do Día Internacional dos Traballadores.
|-
| 4 de maio || [[Día da Mocidade]] || 青年节 (''Qīngnián jié'') || Os mozos de 14 a 28 anos só traballan media xornada.
|-
| 1 de xuño || [[Día do Neno]] || 六一儿童节 (''Liùyī értóng jié'') || Os nenos menores de 14 anos non acoden á escola.
|-
| 5.º día do quinto mes lunar || [[Festival do barco dragón]] || 端午节 (''Duānwǔ jié'') || Festividade polo [[solsticio de verán]].
|-
| 1 de agosto || [[Día do exército]] || 建军节 (''Jiàn jūn jié'') || O persoal militar só traballa media xornada.
|-
| 15.º día do oitavo mes lunar || [[Festa do medio Outono|Festival da metade do outono]] || 中秋节 (''Zhōngqiū jié'') || Festival da colleita.
|-
| 1 de outubro || [[Día nacional]] || 国庆节 (''Guóqìng jié'') || Aniversario do establecemento da República Popular China.
|-

|}

== Mapas e imaxes ==
<gallery>
Ficheiro:ChinaGeography.png|Mapa xeográfico.
Ficheiro:China topo.png|Mapa topográfico.
Ficheiro:Regiones de China.PNG|Rexións.
Ficheiro:China relief 2001.jpg|Zonas administrativas.
Ficheiro:China ethnolinguistic 1967.jpg|Mapa etnolingüístico.
Ficheiro:China agricultural 1986.jpg|Agricultura.
Ficheiro:China precipitation.jpg|Precipitacións.
</gallery>

== Notas ==
<references group="nota"/>
;Referencias
{{Listaref|30em}}

== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
{{Portal|China}}
* [[Lista de presidentes da República Popular da China]]
=== Bibliografía ===
{{lista de columnas|3|
* {{cita libro|apelidos=Amitendu|nome=Palit|título=China-India Economics: Challenges, Competition and Collaboration|ano=2012|editorial=Routledge|url=http://books.google.com/books?id=Sz12DTzuhk0C&pg=PA4#v=onepage&q&f=false|lingua=inglés|isbn=9781136621628|ref=harv}}
* {{cita libro|nome=David Ernest|apelidos=Apter|nome2=Tony|apelidos2=Saich|ano=1994|título=Revolutionary Discourse in Mao's Republic|url=https://archive.org/details/revolutionarydis0000apte|editorial=Harvard University Press|isbn=0-674-76780-2|ref=harv}}
* {{cita libro|título=Introduction to the World's Major Religions, Volume 3|ano=2005|editorial=Greenwood Publishing Group|url=http://books.google.com/books?id=VF6ZolMIFn8C&pg=PA130#v=onepage&q&f=false|lingua=inglés|nome=Lee Worth|apelidos=Bailey|nome2=Emily|apelidos2=Taitz|isbn=0313336342|ref=harv}}
* {{Cita libro|título=China: The Balance Sheet: What the World Needs to Know about the Emerging Superpower|editorial=CSIS|ano=2006|isbn=978-1-58648-464-4|nome=C. Fred|apelido=Bergsten|nome2=Bates|apelido2=Gill|nome3=Nicholas R.|apelido3=Lardy|nome4=Derek|apelido4=Mitchell|url=http://csis.org/program/china-balance-sheet|lingua=inglés|ref=harv}}
* {{cita libro|apelido=Bodde|nome=Derk|ano=1986|título=The Cambridge History of China|lingua=inglés|volume=1|isbn=0521243270|editorial=Cambridge University Press|ref=harv}}
* {{cita libro|apelidos=Busky|nome=Donald F.|ano=2002|url=http://books.google.com/books?id=Q6b0j1VINWgC&printsec=frontcover&source=gbs_navlinks_s#v=onepage&q=&f=false|título=Communism in History and Theory|editorial=Greenwood Publishing Group|lingua=inglés|ref=harv}}
* {{cita libro|apelido=Ceinos|nome=Pedro|título=Historia breve de China|url=https://archive.org/details/historiabrevedec0000unse|ano=2006|editorial=[[Sílex Ediciones]]|isbn=9788477371731|ref=harv}}
* {{cita libro|apelidos=Challen|nome=Paul|título=Life in ancient China|url=https://archive.org/details/lifeinancientegy0000chal|ano=2005|editorial=Crabtree Publishing|localización=Nova York|isbn=978-0-7787-2037-9|lingua=inglés|ref=harv}}
* {{cita libro|apelidos=Chen|nome=Ping|ano=1999|título=Modern Chinese: history and sociolinguistics|url=https://archive.org/details/modernchinesehis00chen|lingua=inglés|editorial=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-64572-0|ref=harv}}
* {{cita libro|título=Historical Dictionary of Soccer|ano=2011|editorial=Scarecrow Press|url=http://books.google.com/books?id=9j1wbp2t1usC&pg=PA2#v=onepage&q&f=false|lingua=inglés|apelidos=Dunmore|nome=Tom|isbn=9780810871885|ref=harv}}
* {{cita libro|nome=Bruce|apelidos=Elleman|ano=2001|título=Modern Chinese Warfare|editorial=Routledge|isbn=0-415-21474-2|ref=harv}}
* {{cita libro|nome=Ainslie Thomas|apelidos=Embree|nome2=Carol|apelidos2=Gluck|ano=1997|url=http://books.google.cz/books?id=Xn-6yMhAungC&pg=&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false|título=Asia in Western and World History: A Guide for Teaching|editorial=M.E. Sharpe|isbn=1-56324-265-6|ref=harv}}
* {{cita libro|apelidos=Fowler|nome=Jeaneane D.|nome2=Merv|apelidos2=Fowler|título=Chinese Religions: Beliefs and Practices|ano=2008|editorial=Sussex Academic Press|url=http://books.google.com/books?id=rpJNfIAZltoC&pg=PA17#v=onepage&q&f=false|lingua=inglés|ref=harv}}
*{{Cita libro |nome=John W.|apelido=Garver |url=http://books.google.com/books?id=ZNCghCIbyVAC&pg=PA169&dq=C.I.A++Ma+bufang&hl=en&ei=ZR6YTNzmKML88Abj-tmOAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCUQ6AEwAA#v=onepage&q=C.I.A%20%20Ma%20bufang&f=false |título=The Sino-American alliance: Nationalist China and American Cold War strategy in Asia |ano=1997 |editorial=M.E. Sharpe |isbn=0-7656-0025-0 |data-acceso=15 de decembro do 2020 |idioma=en|ref=harv}}
*{{Cita libro |nome=Stephen|apelido=Haw |ano=2006 |título=Beijing: A Concise History |editorial=Taylor & Francis |isbn=0-415-39906-8|ref=harv}}
*{{Cita libro |nome=Graham|apelido=Hutchings |ano=2003 |título=Modern China: A Guide to a Century of Change |editorial=Harvard University Press |isbn=0-674-01240-2|ref=harv}}
*{{Cita libro|apelido=Lau |nome=Frederick |ano=2007 |título=Music in China |editorial=Oxford University Press |isbn=978-0195301243}}
*{{Cita libro |nome=M.|apelido=Leutner |ano=2002 |título=The Chinese Revolution in the 1920s: Between Triumph and Disaster |editorial=Routledge |isbn=0-7007-1690-4|ref=harv}}
*{{Cita libro|apelido=Li |nome=Zehou |ano=2009 |título=The Chinese Aesthetic Tradition|outros=Traducido por Maija Bell Samei |editorial=University of Hawaii Press |isbn=978-0824833077}}
*{{Cita libro |apelido1=Loewe |nome1=Michael|apelido2=Shaughnessy |nome2=Edward L. |apelido3=Lewis |nome3=Mark Edward |ano=1999 |capítulo=Warring States Political History |título=The Cambridge history of ancient China: from the origins of civilization to 221 B.C. |editorial=Cambridge University Press |idioma=inglés|ref=harv}}
*{{Cita libro|apelido=Miller |nome=James |título=Chinese Religions in Contemporary Societies |ano=2006 |editorial=ABC-CLIO |url=http://books.google.com/books?id=S4vg8BQrqA4C&pg=PA57#v=onepage&q&f=false |idioma=inglés |isbn=9781851096268}}
*{{Cita libro|apelidos=Pletcher |nome=Kenneth |título=The History of China |ano=2011 |editorial=Britannica Educational Publishing |url=http://books.google.com/books?id=A1nwvKNPMWkC&pg=PA35#v=onepage&q&f=false |idioma=en|ref=harv}}
*{{Cita libro |nome=Don Michael|apelido=Randel |ano=2003 |título=The Harvard Dictionary of Music |url=https://archive.org/details/harvarddictionar0004unse|edición=4 |editorial=Harvard University Press |isbn=978-0674011632 |idioma=inglés}}
*{{Cita libro |apelido1=Smith |nome1=Joseph |apelido2=Davis |nome2=Simon |título=The A to Z of the Cold War |url=https://archive.org/details/atozofcoldwar0000smit |ano=2005 |idioma=en |isbn=9780810853843 |editorial=Scarecrow Press|ref=harv}}
*{{Cita libro|apelido=Sun |nome=Anna |título=Confucianism as a World Religion: Contested Histories and Contemporary Realities |ano=2013 |editorial=[[Princeton University Press]] |url=http://books.google.com/books?id=Ieyp8W7-jOMC&pg=PA86#v=onepage&q&f=false |idioma=inglés |isbn=1400846080}}
*{{Cita libro |nome=Eileen|apelidos=Tamura |ano=1997 |título=China: Understanding Its Past |volume=1 |editorial=University of Hawaii Press |isbn=0-8248-1923-3|ref=harv}}
*{{Cita libro |nome=Hung-Mao|apelido=Tien |ano=1972 |título=Government and Politics in Kuomintang China, 1927-1937 |volume=53 |editorial=[[Stanford University Press]] |isbn=0-8047-0812-6|ref=harv}}
*{{Cita libro|apelido=Wilkinson |nome=Endymion |ano=2000 |título=Chinese History: A Manual |url=https://archive.org/details/chinesehistoryma0000wilk |lugar=Cambridge, MA |editorial=Harvard University Press |edición=Rev. and enl. |isbn=0-674-00247-4 |idioma=en|ref=harv}}
* {{Cita libro|apelido=Xie |nome=Zhibin |título=Religious Diversity and Public Religion in China |ano=2006 |editorial=Ashgate Publishing |url=http://books.google.com/books?id=peah4XTpqnkC&pg=PA73#v=onepage&q&f=false |idioma=inglés |isbn=9780754656487}}
*{{Cita libro |apelido=Xu |nome=Shidao  |título=Origins of Chinese Cuisine |ano=2003 |editorial=Asiapac Books |url=http://books.google.co.uk/books?id=Lu7MWvPdjdMC&pg=PA4#v=onepage&q&f=false |idioma=inglés |isbn=9812293175 |data-acceso=5 de xaneiro do 2021 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20131217082550/http://books.google.co.uk/books?id=Lu7MWvPdjdMC&pg=PA4#v=onepage&q&f=false |data-arquivo=17 de decembro de 2013 }}
*{{Cita libro|apelido=Yao |nome=Xinzhong |título=Chinese Religion: A Contextual Approach |ano=2010 |editorial=Continuum |url=http://books.google.com/books?id=GuINLKnJp0AC&pg=PA11#v=onepage&q&f=false |idioma=inglés |isbn=9781847064769}}
*{{Cita libro |nome=Suisheng|apelido=Zhao |ano=2000 |título=China and Democracy: Reconsidering the Prospects for a Democratic China |editorial=Routledge |isbn=0-415-92694-7|ref=harv}}
*{{Cita libro |nome=Peter|apelido=Zarrow |ano=2005 |título=China in War and Revolution, 1895-1949 |editorial=Routledge |isbn=0-415-36447-7|ref=harv}}
}}

=== Outros artigos ===
* [[Asia]]
* [[Indochina]]
* [[Taiwán]]

=== Ligazóns externas ===
* [http://spanish.china.org.cn/ Páxina web oficial de informacións da China]
* [http://www.todachina.com/ TodaChina.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080706140308/http://todachina.com/ |date=06 de xullo de 2008 }} Portal de novas sobre a China.
* [http://spanish.peopledaily.com.cn/ Pobo en liña] Edición en castelán deste diario.
* [http://www.mdbg.net/chindict/chindict.php?page=worddictbasic Dicionario Inglés-Chinés, Chinés-Inglés: MDBG]

{{Asia}}
{{Subdivisións da República Popular da China}}
{{Barra portal|China}}
{{Control de autoridades}}

[[Categoría:China| ]]
[[Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Historia e xeografía)]]
[[Categoría:Estados da Idade Contemporánea]]