Ver o código fonte de "Patrimonio da Humanidade en Xordania"

{{Location map+ |Xordania |width=330 |float=right|caption=Patrimonio da Humanidade en Xordania|places=
{{location map~ |Xordania |lat=31.837109 |long=35.550301 |label=[[Al-Maghtas]] |position=right}}
{{location map~ |Xordania |lat=30.328611 |long=35.441944 |label=[[Petra]] |position=right}}
{{location map~ |Xordania |lat=31.813333 |long=36.602222 |label=[[Qasr Amra]] |position=right}}
{{location map~ |Xordania |lat=31.500786 |long=35.920264 |label=[[Umm ar-Rasas]] |position=bottom}}
{{location map~ |Xordania |lat=29.593056 |long=35.42 |label=[[Wadi Rum]] |position=right}}
 {{location map~|Xordania|mark=Red pog.svg|lat=32.0393942|long=35.7262409  |background=|label=[[As-Salt]]|position=left|label_size=}}
}}
[[Ficheiro:Flag of Jordan.svg|miniatura|180px|
<center>[[Ficheiro:Welterbe.svg|55px]] [[Ficheiro:UNESCO logo.svg|70px]]</center>]]
O [[Patrimonio da Humanidade]] da [[UNESCO|Organización das Nacións Unidas para a Educación, a Ciencia e a Cultura]] (UNESCO) componse de lugares de importancia para o [[patrimonio cultural]] ou [[Patrimonio natural|natural]] descritos na Convención do Patrimonio Mundial da UNESCO, estabelecida en [[1972]].<ref>{{Cita web|url=https://whc.unesco.org/archive/convention-pt.pdf|título=Convención para a Protección do Patrimonio Mundial, Cultural e Natural|editor=[[UNESCO]]|data=21 de novembro de 1972}}</ref> O patrimonio cultural está formado por monumentos (como obras arquitectónicas, esculturas monumentais ou inscricións), grupos de edificios e ruínas (incluíndo sitios arqueolóxicos). As paisaxes naturais (constituídas por formacións físicas e biolóxicas), as formacións xeolóxicas e fisiográficas (incluíndo os hábitats de especies de animais e plantas ameazadas) e os lugares naturais que son importantes dende o punto de vista da ciencia, a conservación ou a beleza natural, defínense como patrimonio natural.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/conventiontext/|title=Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage|publisher=UNESCO World Heritage Centre|accessdate=3 de febreiro de 2021|archive-date=1 de febreiro de 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210201042309/http://whc.unesco.org/en/conventiontext/|urlmorta=non}}</ref> Esta é unha lista do '''Patrimonio da Humanidade en Xordania''', especificamente clasificada pola UNESCO e elaborada de acordo con dez criterios principais, cuxos puntos son xulgados por especialistas na área. [[Xordania]] aceptou a convención o 5 de maio de 1975, polo que os seus sitios históricos poden ser incluídos na lista. En 2021, incluíanse seis sitios en Xordania.<ref name=jordan>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/statesparties/fo/ |title=Jordan |publisher=UNESCO |accessdate=8 de agosto de 2016}}</ref>

== Patrimonio da Humanidade ==

:'''Sitio'''; nomeado despois da designación oficial do Comité do Patrimonio Mundial<ref name=list>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list |title=World Heritage List |publisher=[[UNESCO]] |accessdate =28 de maio de 2010}}</ref>
:'''Localización'''; a nivel de cidade, rexional ou provincial e xeocoordenadas
:'''Criterios'''; segundo a definición do Comité do Patrimonio Mundial<ref name="criteria">{{Cite web|title=Os criterios de selección |url=https://whc.unesco.org/en/criteria |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=10 de setembro de 2011}}</ref>
:'''Área'''; en [[hectárea]]s e [[Acre (unidade de superficie)|acres]]. Se está dispoñible, tamén se anotou o tamaño da zona de seguridade. A falta de valor implica que non hai datos publicados pola UNESCO
:'''Ano'''; durante o cal se inscribiu o sitio na Lista do Patrimonio Mundial
:'''Descrición'''; información breve sobre o sitio, incluídos os motivos para cualificar como sitio en perigo, se é o caso

{|class="wikitable sortable"
! Nº
! scope="col" style="width:15%;" | Sitio
! scope="col" class="unsortable" style="width:150px;" | Imaxe
! scope="col" style="width:12,5%;" | Localización
! scope="row" style="width:5%;" | [[Patrimonio da Humanidade#Criterios de selección|Criterios]]
! scope="col" style="width:5%;" | Superficie<br />[[Hectárea|ha]] ([[Acre (unidade de superficie)|acre]])<br />
! scope="col" style="width:5%;" | Ano
! scope="col" class="unsortable" | Descrición
|-
|'''01'''
! scope="row" | [[Petra]]
| [[Ficheiro:Al Khazneh (The Treasury) - Petra, Jordan - 14 Oct. 2009.jpg|150x150px]]
| <span style="display: none;">Jor</span>[[Gobernación de Ma'an]]<br/><small>{{coordenadas|30|19|50|N|35|26|36|E}}</small>
| Cultural:<span style="display:none;">JorPet</span><br />(I)(III)(IV)
| 26,171 (64670)
| align="center" | 1985
| A cidade [[Nabateos|Nabatea]] de Petra foi un importante centro comercial entre Arabia, Exipto e Siria-Fenicia, famosa pola súa arquitectura escavada na roca, está feita enteiramente de pedra arenisca con máis de 40 tumbas, así como a súa explotación mineira e sistemas de enxeñaría da auga.<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/326  |title=Petra |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=17 de agosto de 2011}}</ref>
|-
|'''02'''
! scope="row" | [[Qasr Amra|Quseir Amra]]
| [[Ficheiro:Qusayr Amra.jpg|150x150px]]
| <span style="display: none;">Jor</span>[[Gobernación de Zarqa]]<br/><small>{{coordenadas|31|48|7|N|36|35|9|E}}</small>
| Cultural:<span style="display:none;">JorQus</span><br />(I)(III)(IV)
| 0.0445 (0.101)
| align="center" | 1985
| O castelo do deserto de Quseir Amra construíuse a principios do século VIII, e servira tanto de fortaleza como de palacio real dos [[Califato Omeia|Omeia]]. O sitio tamén destaca polos seus extensos [[fresco]]s, que constitúen un exemplo importante e único da primeira [[arte islámica]].<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/327  |title=Qasr Amra |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=17 de agosto de 2011}}</ref>
|-
|'''03'''
! scope="row" | [[Umm ar-Rasas|Um er-Rasas (Kastrom Mefa'a)]]
| [[Ficheiro:Umm Rasas House ruins.JPG|150x150px]]
| <span style="display: none;">Jor</span>[[Gobernación de Madaba]]<br/><small>{{coordenadas|31|30|6|N|35|55|14|E}}</small>
| Cultural:<span style="display:none;">JorUme</span><br />(I)(IV)(VI)
| {{convert|24|ha|abbr=values|sortable=on}}
| align="center" | 2005
| Establecido como un campamento militar romano, Um er-Rasas converteuse nun asentamento no século V, habitado sucesivamente por comunidades cristiás e islámicas. O xacemento en gran parte sen escavar contén ruínas de fortificacións romanas, igrexas con [[mosaicos de Umm ar-Rasas|mosaicos que ilustran moitas cidades da rexión]] e dúas torres de [[estilitas]]s.<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1093  |title=Um er-Rasas (Kastrom Mefa'a) |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=17 de agosto de 2011}}</ref>
|-
|'''04'''
! scope="row" | [[Wadi Rum|Área protexida de Wadi Rum]]
| [[Ficheiro:GabelRum01 ST 07.JPG|150x150px]]
| <span style="display: none;">Jor</span>[[Gobernación de Aqaba]]<br/><small>{{coordenadas|29|38|23|N|35|26|02|E}}</small>
| Mixto:<span style="display:none;">JorWad</span><br />(III)(V)(VII)
| {{convert|74180|ha|abbr=values|sortable=on}}
| align="center" | 2011
| Situado no sur de Xordania, Wadi Rum presenta unha gran variedade de relieves desérticos, incluíndo vales de pedra arenisca, arcos naturais, gorxas, cantils, desprendementos de terra e cavernas. O xacemento tamén contén unha extensa arte rupestre, inscricións e restos arqueolóxicos, que dan fe de máis de 12.000 anos de habitación humana continua.<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1377  |title=Wadi Rum Protected Area |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=17 de agosto de 2011}}</ref>
|-
|'''05'''
! scope="row" | [[Al-Maghtas|Sitio de bautismo “Betania máis alo do Xordán” (Al-Maghtas)]]
| [[Ficheiro:Bethany (5).JPG|150x150px]]
| <span style="display: none;">Jor</span>[[Gobernación de Balqa]]<br/><small>{{coordenadas|31|50|14|N|35|33|10|E}}</small>
| Cultural:<span style="display:none;">JorBap</span><br />(III)(VI)
| {{convert|294|ha|abbr=values|sortable=on}}
| align="center" | 2015
| Situado no [[río Xordán]], Al-Maghtas é considerado o lugar do [[Bautismo de Xesús]] por [[Xoán o Bautista]]. Lugar de peregrinación cristiá, contén restos de igrexas romanas e bizantinas, capelas, un mosteiro, covas e pozas.<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1446  |title=Baptism Site "Bethany Beyond the Jordan" (Al-Maghtas) |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=6 Oct 2015}}</ref>
|-
|'''06'''
! scope="row" | [[Al-Salt|Al-Salt - O lugar da tolerancia e da hospitalidade urbana]] 
| [[Ficheiro:As Salt Archeological Museum.JPG|150x150px]]
| <span style="display: none;">Jor</span>[[Gobernación de Balqa]]<br/><small>{{coordenadas|32|02|21|N|35|43|33|E|region:JO_type:landmark|name=Assalt}}</small>
| Cultural:<span style="display:none;">JorWad</span><br />(II)(III)
|{{convert|24.68|ha|abbr=values|sortable=on}}
| align="center" | 2021
| Establecida en tres outeiros moi espazados en [[Balqa (rexión)]], As-Salt foi o principal asentamento na [[Marxe Leste]] do [[río Xordan]] que servía como centro cultural, comercial e financeiro. Esta prosperidade permitiu a afluencia de xente da rexión que se asentou en As-Salt, creando unha cidade distinta construída con [[pedra calcaria]] amarela que tiña estilos Art Nouveau e neocoloniais europeos combinados coas tradicións locais.<ref>{{Cite web|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|title=As-Salt - The Place of Tolerance and Urban Hospitality|url=https://whc.unesco.org/en/list/689/|access-date=2021-07-29|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en}}</ref><ref>[https://petra.gov.jo/Include/InnerPage.jsp?ID=184486&lang=ar&name=news إدراج مدينة السلط على قائمة التراث العالمي]، ''Petra''، 27 de xullo de 2021.</ref>
|-
|}

== Lista de lugares candidatos ==
Ademais dos sitios inscritos na Lista do Patrimonio Mundial, os estados membros poden manter unha lista de sitios provisionais que poden considerarse para ser nomeados. Só se aceptan candidaturas para a Lista do Patrimonio Mundial se o sitio figuraba previamente na lista provisional.<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/ |title=Tentative Lists |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=7 de outubro de 2010}}</ref>

<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/ |title=Tentativelists | publisher=[[UNESCO]] |accessdate=7 de outubro de 2010}}</ref> En 2021, Xordania tiña catorce sitios na súa lista provisional:<ref>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/state=jo |title=Tentative List – Jordan |publisher=[[UNESCO]] |accessdate=7 de agosto de 2016}}</ref>

{| class="sortable wikitable"
!Nome
!Data
|-
| [[Abila (Decapolis)|Cidade de Abila (Moderna Qweilbeh)]] ||2001
|-
| [[Al Qastal, Xordania|Al Qastal (asentamento)]] ||2001
|-
| [[Azraq, Xordania|Azraq]] ||2007
|-
| [[Reserva da biosfera de Dana]] ||2007
|-
| [[Umm Qais|Gadara (Moderna Um Qeis ur Qays)]] ||2001
|-
| [[Jerash|Cidade arqueolóxica de Jerash (Antigo lugar de encontro de Oriente e Occidente)]]||2004
|-
| [[Wadi Mujib|Reserva natural de Mujib]] ||2007
|-
| [[Pella, Xordania|Pella (Moderna Tabaqat Fahil)]] ||2001
|-
| [[Qasr Mshatta|Qasr Al-Mushatta]] ||2001
|-
| Qasr Bshir (castelo romano) ||2001
|-
| [[Montreal (castelo cruzado)|Castelo de Shaubak (Montreal)]] ||2001
|-
| O [[Santuario de Agios Lot]], At Deir 'Ain 'Abata ||2001
|-
|[[Umm el-Jimal|Umm al-Jimal]]
|2018
|-
|O ḥarrah xordano
|2019
|}

==Notas==
{{Listaref|30em}}

==Véxase tamén==
{{Commonscat}}
===Outros artigos===
* [[Patrimonio da Humanidade por país]]

{{Patrimonio da Humanidade en Xordania}}
{{Países con Patrimonio da Humanidade}}
{{Control de autoridades}}

[[Categoría:Patrimonio da Humanidade en Xordania| ]]