Enxoval
O enxoval[2] é o conxunto de bens, (mobiliario, roupa etc.) que conforman un fogar.[3] Tradicionalmente, era a familia da esposa a que achegaba o enxoval ó matrimonio, sendo responsabilidade da nai ir preparando o enxoval das súas fillas antes da súa voda e de acordo coa súa posición económica.[4] Era preceptivo que a confección e especialmente o bordado de determinadas pezas (manteis, sabas...) fosen obra da noiva.[5]
Enxoval e rito[editar | editar a fonte]
Capítulo importante nos museos de etnografía e arqueoloxía, antropólogos e etnólogos diferencian polo menos tres tipos de enxoval ritual:
- Enxoval de neno (asociado ó nacemento).
- Enxoval de noiva (asociado ó matrimonio).[6]
- Enxoval funerario ou de enterramento (asociado á morte).[7]
En Occidente, no marco da sociedade de consumo metropolitana, practicamente desapareceu. Porén, durante séculos, o enxoval da noiva tivo como receptáculo case sacro a arca de noiva, tamén chamada "baúl ou arcón nupcial", "arca de enxoval" ou "arcón de voda". Recibían tales títulos porque adoitaban enviarse polo esposo á súa prometida na véspera da voda. Polas súas figuras en relevo, a súa marquetería e pinturas, destacan os venecianos e florentinos do Renacemento.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "O día da voda, a comitiva está formada polos noivos, padriños e iconvidados. Á fronte van a cabalo os noivos e os padriños, tras eles un carro do país, tirado por dous bois ou vacas, cun arca ou baúl con roupa branca; ó seu arredor varios sacos de trigo e os aparellos que comprenden o enxoval. Enriba lévase a cama matrimonial na que salientan os encaixes das sabas, dos almofadóns e os primores da sobrecama. Por último, enriba de todo vai o cesto da madriña adornada de lazos e chea de pan, ovos, manteiga e doces. O final do cortexo fórmano os convidados." Folclore asturiano en Valdés. Luis Fernando Rodríguez Suárez (ficha da imaxe).
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para enxoval.
- ↑ Nebrija, en su Diccionario latino-español (1492), habla de "axuar de casa", y anota dos voces latinas: supellex y utensilla-ium.
- ↑ CASARES, Julio. Diccionario Ideológico de la Lengua Española. Barcelona: Editorial Gustavo Gili, 1975. ISBN 84-252-0126-8
- ↑ Como elementos de matrimonio destacan los ajuares de boda; las novias bordaban y tejían desde su niñez exquisitas prendas de cama, aseo y otras prendas interiores que solían albergarse en arcas de madera más o menos decoradas. Destacan las arcas catalanas, por su riqueza ornamental y delicado trabajo. Son habituales las piezas cerámicas relacionadas con el ajuar, como los cántaros de boda de Mombeltrán (Valladolid), o las lozas de Manises conocidas como «vajillas idílicas».Un ejemplo de museo universitario: el Museo de Artes y Tradiciones Populares de la Universidad Autónoma de Madrid, por Ana Isabel Díaz-Plaza Arquivado 13 de abril de 2012 en Wayback Machine.
- ↑ O arcón do enxoval de noiva de Xoana I de Castela, coñecida como "Xoana a Tola", vendeuse á sé madrileña de "Alcalá Subastas" a un particular por 1.100.000 euros.Consultado o 5 de maio de 2012.
- ↑ Marvin HARRIS, Antropología cultural. Madrid: Alianza Editorial, 1990. ISBN 978-84-206-3951-2