Columna térmica

Burbulla ou modelo térmico de anel de vórtices (esquerda), e columna ou modelo de pluma térmica (dereita)

Unha colúmna térmica ou, simplemente, térmica, ou deriva vertical é unha masa de aire ascendente ou corrente convectiva ascendente na atmosfera, que transfire verticalmente enerxía térmica.^[1] As térmicas son creadas pola radiación solar desigual que recibe a superficie da Terra e son un exemplo de convección, concretamente de convección atmosférica.

Térmicas na Terra[editar | editar a fonte]

O Sol quenta o chan, que á súa vez quenta o aire que está directamente encima.^[2] O aire cálido preto da superficie expándese, facéndose menos denso que o aire que o rodea. O aire máis lixeiro ascende e arrefría debido á súa expansión nas condicións de baixa presión de altitudes máis altas. Deixa de ascender cando arrefriou á mesma temperatura, e densidade, que o aire que o rodea.

Asociado cunha térmica está un fluxo descendente que rodea a columna térmica. Esta parte exterior que descende é causada porque o aire máis frío está sendo desprazado na parte superior da térmica e desde alí baixa.

O tamaño e potencia das térmicas está influenciada pola propiedades da capa inferior da atmosfera (a troposfera). Cando o aire é frío, fórmanse burbullas de aire quente poque o chan quenta o aire que está sobre el e así este pode ascender como o faría un globo de aire quente. O aire denomínase entón inestable, xa que é apropiado para que se formen térmicas. Se hai unha capa quente de aire a maior altura, o que é unha situación de inversión térmica, isto pode impedir que as térmicas ascendan moi alto e o aire dise que é estable, a medida que non se poden formar térmica maduras.

As térmicas a miúdo indican a súa presenza pola formación dunha nube de tipo cúmulo illada visible na parte superior da térmica. Os cúmulos fórmanse polo aire ascendente dunha térmica, que a medida que ascende arrefría, ata que o vapor de auga que contén o aire empeza a condensarse en pingas que en conxunto forman a nube visible. Cando hai un vento constante, as térmicas e os seus respectivos cúmulos poden aliñarse en filas orientadas na dirección do vento, ás veces denominadas "rúas de nubes" polos pilotos de planadores.

A auga condensada libera enerxía de calor latente permitindo que o aire ascenda máis alto. O aire moi inestable pode acadar o nivel de convección libre, ascendendo a gran altura, condensando grandes cantidades de auga e formando nubes convectivas causando chuvascos ou mesmo tormentas eléctricas. Estas últimas son perigosas para os avións que voan a través ou preto delas.

As térmicas son unha das moitas fontes de forza ascensional usada por aves que voan pairando e polos pilotos de avións planadores.

Térmicas fóra da Terra[editar | editar a fonte]

As térmicas tamén se forman noutras partes do sistema solar. En Marte, por exemplo, as térmicas a miúdo forman remuíños de po, que levan po en vez de vapor de auga. Tamén hai térmicas no Sol, formando prismas hexagonais (células de Bénard).