Alfabetos xeorxianos

Alfabetos xeorxianos
Instancia de conxunto familia de escrita
Subclase de escrita natural patrimonio sistema de escrita alfabeto
Lingua xeorxiano Lingua abkhaza Lingua oseta Lingua laz Lingua mingreliana Lingua svanuri gruzinic (pt)
Composto por Asomtavruli Mtavruli (en) Khutsuri (en) Mxedruli Nuskhuri modern Georgian script (en)
Datas e cronoloxía
Fundación século V
Localización
País de orixe Xeorxia
Wikidata C:Commons

A lingua xeorxiana historicamente empregou tres denominados alfabetos xeorxianos, sendo o Mxedruli o alfabeto actualmente usado para escribir o xeorxiano, e outras linguas do Cáucaso.

Alfabetos

Asomtavruli

Letras asomtavruli
Ⴀ	Ⴁ	Ⴂ	Ⴃ	Ⴄ	Ⴅ	Ⴆ	Ⴡ	Ⴇ	Ⴈ	Ⴉ	Ⴊ	Ⴋ	Ⴌ
Ⴢ	Ⴍ	Ⴎ	Ⴏ	Ⴐ	Ⴑ	Ⴒ	Ⴣ	ႭჃ, Ⴓ	Ⴔ	Ⴕ	Ⴖ	Ⴗ	Ⴘ
Ⴙ	Ⴚ	Ⴛ	Ⴜ	Ⴝ	Ⴞ	Ⴤ	Ⴟ	Ⴠ	Ⴥ

Nusxuri

Letras nusxuri
ⴀ	ⴁ	ⴂ	ⴃ	ⴄ	ⴅ	ⴆ	ⴡ	ⴇ	ⴈ	ⴉ	ⴊ	ⴋ	ⴌ
ⴢ	ⴍ	ⴎ	ⴏ	ⴐ	ⴑ	ⴒ	ⴣ	ⴍⴣ, ⴓ	ⴔ	ⴕ	ⴖ	ⴗ	ⴘ
ⴙ	ⴚ	ⴛ	ⴜ	ⴝ	ⴞ	ⴤ	ⴟ	ⴠ	ⴥ

Mxedruli

O alfabeto moderno, chamado Mxedruli (მხედრული, "secular" ou "escritura militar"), apareceu no século X. Usouse para fins non relixiosos ata o século XVIII, cando substituíu completamente o alfabeto Xutsuri.

Na súa forma moderna o alfabeto xeorxiano mxedruli contén 33 caracteres:

an [ɑ]

ban [b]

gan [g]

don [d̪]

en [ɛ]

vin [v]

zen [z]

than [t̪ʰ]

in [ɪ]

kan [k']

las [l]

man [m]

nar [n]

on [ɔ]

par [p']

zhan [ʒ]

rae [ɾ]

san [s]

tar [t̪']

ა

ბ

გ

დ

ე

ვ

ზ

თ

ი

კ

ლ

მ

ნ

ო

პ

ჟ

რ

ს

ტ

un [ʊ]

phar [pʰ]

khar [kʰ]

ghan [ɣ]

qar [q']

shin [ʃ]

chin [ʧʰ]

can [tsʰ]

jil [dz]

cil [ts']

char [ʧ']

xan [x]

jhan [ʤ]

hae [h]

უ

ფ

ქ

ღ

ყ

შ

ჩ

ც

ძ

წ

ჭ

ხ

ჯ

ჰ

Orixinariamente o alfabeto comportaba seis letras suplementarias que despois caeron en desuso e xa non se empregan hoxe. Tamén contén outras dúas letras usadas para transcribir as linguas mingreliana e svanuri, e outras tres letras raras, así como un antigo signo de puntuación tradicional:

he [e] hie [j] we [wi] har [q] hoe [ow] fi [f] ჱ ჲ ჳ ჴ ჵ ჶ

yn [ə] elifi [ʔ] ჷ ჸ

gan virado [ɢ] ain [ʕ] pequeno nar nasalización ჹ ჺ ჼ

separador de parágrafos ჻