Área Paterniani
A Área Paterniani é un territorio considerado por algúns investigadores como a área xeográfica na que puido orixinarse Castela. Encóntrase situado ao norte da provincia de Burgos, na bisbarra das Merindades.
Aínda que os seus límites exactos son difusos, a maioría de autores coinciden en sinalar que abranguería boa parte da vertente do Ebro das Merindades, con estes límites: Merindad de Sotoscueva, Merindad de Valdeporres e Valle de Manzanedo polo oeste, Valle de Mena polo norte, Orduña e Valdegovía (provincia de Álava) polo leste, e os montes Obarenes ata Castellanos de Bureba polo sur.
Localización[editar | editar a fonte]
Non se conservan documentos que falen dunha localización exacta, polo que as súas fronteiras son difusas e varían segundo o autor.
Teoría de Frei Justo Pérez de Urbel[editar | editar a fonte]
Cerca de Espinosa de los Monteros alzábase xa, dende a época romana, un núcleo de poboación que levaba o nome de Área Paterniani, e que os repoboadores encontrarán máis tarde destruído e desolado, posiblemente polos choques de invasión ou polo abandono dos seus moradores. E alí, entre aqueles montes, que empezan a encherse con rumores de traballo e esperanza, encontran as ruínas dunha antiga vila romana, que quedara deserta e arruinada a consecuencia da invasión. Chamábase Área Paterniani ou Patriniani, e estaba situada entre Pando e Noceto ou Nocedo, ao carón da vía que ía de Amaya a Castrourdiales nas inmediacións do lugar, en que se levantará máis tarde a vila de Espinosa de los Monteros.
Historia[editar | editar a fonte]
Tense constancia da existencia deste territorio grazas á documentación escrita polo abade Vitulo nun mosteiro de Valle de Mena arredor do ano 800.[1]
...et S. Martini, quem sub subbicionem Mene manibus nostris fundavimus ipsam basilicam in civitate de Area Patriniani in territorio Castelle...
Este territorio, a partir do ano 807, foi xa coñecido como parte de Castela.
Fortaleza de Tedeja[editar | editar a fonte]
A teoría de Aniano Cadiñanos, fala de que a área era unha zona defensiva protexida dende unha fortaleza, a de Tedeja, situada en Trespaderne, de cuxo nome podería provir o Patri (paderne). Tedeja = 'Tutela', e o antigo barrio de Trespaderne Paderno = Paternus', situados á entrada do desfiladeiro da Horadada, deben ser considerados como o enclave onde se localizou o castella-castra Paterni (o antigo castro de Paterni), unha das fortalezas erixidas a fins do Imperio romano, e con continuidade en época visigoda, cuxa función era o control e vixilancia dos pobos do norte.
Crese que este foi o primeiro castelo de Castela, pois estudos arqueolóxicos o dataron en finais da época visigoda (século V), aínda que asentado sobre restos anteriores, posiblemente romanos.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "Historia do territorio castelán burgalés". Castela. 1998. Arquivado dende o orixinal o 14 de xuño de 2012. Consultado o 06 de marzo de 2014. Arquivado 14 de xuño de 2012 en Wayback Machine.
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Orígenes de Castilla (una interpretación). Ano 2002. Autor: Aniano Cadiñanos López-Quintana. ISBN 84-89915-17-2