Portal:Finlandia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Finlandia (en finés: Suomi, en sueco: Finland (Suomi_Finland.ogg pronunciación )), oficialmente República de Finlandia (Gl-República de Finlandia.ogg pronunciación ) (en finés: Suomen tasavalta, en sueco: Republiken Finland) é un país nórdico situado no norte de Europa. O país fai fronteira polo oeste con Suecia, polo leste con Rusia e polo norte con Noruega. Polo oeste e polo sur está rodeada polo mar Báltico, que separa de Suecia e Estonia, atravesando o golfo de Finlandia. A capital e maior cidade do país é Helsinqui.

No ano 2009, Finlandia tiña unha poboación de 5,3 millóns de habitantes nunha área de 338.145 quilómetros cadrados. A meirande parte da poboación do país atópase no extremo sur, na costa do golfo de Finlandia e proximidades. Finlandia é o sexto país máis grande de Europa en termos de área, e conta cunha baixa densidade de poboación de 15,5 habitantes por quilómetro cadrado, o que o converte no país menos densamente poboado dentro da Unión Europea. A maioría dos finlandeses falan o finés como a súa lingua materna, a cal é unha das poucas linguas oficiais da Unión Europea que non descenden da familia indoeuropea. A segunda lingua oficial de Finlandia é o sueco, o cal é lingua materna dun 5,5% da poboación nacional.

Previamente Finlandia foi parte de Suecia e dende 1809 a 1917, cando obtivo a súa independencia, o país foi o autónomo Gran Ducado de Finlandia como parte da Rusia Imperial. Hoxe en día, Finlandia é unha república, parlamentaria e democrática. O país é membro das Nacións Unidas e da Unión Europea dende 1995. A economía de Finlandia é unha das máis prosperas do continente, baseándose nos importantes sectores de servizos así como de manufactura. No país existe un estado de benestar así como unha política altamente democrática e con niveis sumamente baixos de corrupción. O país conta co euro como moeda oficial dende o 28 de febreiro de 2002, substituído ao marco finlandés.

Artigo destacado

editar

A Liiga (anteriormente denominada Suomen Mestaruus Liiga ou SM-liiga en finés, e FM-ligan en sueco) é a máxima liga profesional de hóckey sobre xeo de Finlandia, e unha das ligas máis famosas nesa modalidade en Europa, sendo catalogada pola IIHF como a segunda mellor liga nacional máis importante do continente por detrás da Svenska hockeyligan (SHL), e a cuarta mellor do mundo por detrás das ligas internacionais National Hockey League (NHL) e Kontinental Hockey League (KHL).

Creada en 1975, substituíu ao campionato de afeccionados SM-sarja, e na súa tempada inaugural competiron dez equipos, número que foi progresivamente aumentando ata os 15 que a conforman dende a tempada 2015-16. A Liiga ten un acordo coa Federación Finesa de Hóckey sobre xeo, polo que está considerada coma o campionato principal do país. Ademais, o hóckey sobre xeo está considerado un dos deportes nacionais de Finlandia.

O trofeo entregado ao equipo campión dos play-offs (e polo tanto o campión final da liga) é a Kanada-malja, que era entregada xa na precedente SM-sarja. O equipo que máis veces gañou a Kanada-malja é o Tappara de Tampere (19 en total), que é tamén o equipo máis laureado dende a profesionalización da competición con 12 títulos. Dende a súa creación, a liga estivo dominada principalmente por tres equipos: Tappara (12 títulos e 9 subcampionatos), TPS (10 títulos e 7 subcampionatos) e Kärpät (8 títulos e 2 subcampionatos), que suman un total de 28 títulos ao inicio da tempada 2018-19.

Cidade destacada

editar

Helsinqui (en finés: Helsinki.ogg Helsinki , en sueco: Sv-Helsingfors.ogg Helsingfors ) cuns 628.000 habitantes, é a capital da República de Finlandia e a maior cidade. Está situada na costa sur do mesmo país, á beira do Golfo de Finlandia. Foi fundada no 1550 polos suecos. En 1809 pasou a mans rusas, ata 1917, data da independencia do país.

En 1952 foi sede olímpica dos Xogos de verán, dos que saíu reforzada no panorama deportivo mundial. No agosto de 2005 acolleu o Campionato Mundial de Atletismo. Como atracción turística atópase a catedral de Uspenski (1868), deseñada por Alexander Gornostayev, de grande valor artístico. Tamén é digna de ver o conxunto neoclásico da Praza do Senado, na parte antiga da cidade.

En 2000 foi elixida Cidade Europea da Cultura, e celebrou o seu 450º aniversario.

Divisións administrativas
Categorías
Biografía destacada

editar

Pertti Jarmo Sakari Wasama, nado o 2 de decembro de 1943 en Elimäki e finado o 2 de febreiro de 1966 en Tampere, foi un defensor de hóckey sobre xeo e xogador de fútbol finlandés. Xogou durante toda a súa carreira como xogador de hóckey sobre xeo en Ilves na SM-sarja, e como futbolista en Tampereen Palloilijat. Wasama gañou dous campionatos finlandeses de hóckey sobre xeo, o último dos cales decidiuse postumamente, e cinco medallas en total no mesmo. Wasama foi elixido unha vez como mellor xogador de hóckey sobre xeo de Finlandia e cinco no equipo das estrelas da SM-sarja. Wasama representou a Finlandia en tres Campionatos do Mundo e unha vez nos Xogos Olímpicos.

A carreira deportiva de Wasama foi curta, xa que morreu aos 22 anos nun accidente de tráfico. Perdeuse os dous últimos partidos da súa sexta e última tempada na SM-sarja, e Ilves "conxelou" o número 2 de Wasama inmediatamente. Wasama foi elixido como membro do Salón da Fama do Hóckey sobre Xeo Finlandés, e a SM-liiga entrega cada ano un premio que leva o seu nome ao mellor xogador debutante.

Imaxe destacada
Sabías que...?

editar

Sanna Marin.


Artigos de calidade e bos
Proxectos relacionados
Portais relacionados
Proxectos irmáns

editar

Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

en Commons