Ver o código fonte de "Sufraxio universal"

{{Sen referencias|data=setembro de 2015}}
[[Ficheiro:FreedmenVotingInNewOrleans1867.jpeg|miniatura|300px|Escravos votando en [[Nova Orleáns]] en 1867.]]
O '''sufraxio universal''' consiste na dotación do dereito ao [[voto]] a toda a poboación adulta dun [[Estado]] independentemente da súa raza, sexo, crenzas ou condición social.

O logro do sufraxio universal deuse a partir dunha evolución na [[democracia]]. Trala [[Revolución Francesa]] o poder político comezou a estar en mans de cámaras de representantes polo que era necesario regulalo seu sistema de elección. Así comezou o [[sufraxio censatario]] no que votaban só homes que cumprisen unha serie de requisitos de nivel de instrución, de renda e de clase social; pasando polo [[sufraxio masculino]] (segunda metade do [[século XIX]]), no que podían votar tódolos homes que soubesen ler e escribir. Ata a inclusión do [[sufraxio feminino]] ([[século XX]] en diante), [[analfabetismo|analfabetos]] ([[século XX]]) e xentes de tódalas razas (segunda metade do século XX).

== Limitacións ao sufraxio universal ==
[[Ficheiro:Annie Kenney and Christabel Pankhurst.jpg|miniatura|]]
Malia ser considerado un fito da democracia e algo imprescindible en todo sistema político moderno, ao longo da historia dos séculos XIX e XX, e incluso na actualidade, a presenza do sufraxio universal en moitos países non foi posible debido a diversas políticas, grupos de presión ou réximes políticos.

No pasado numerosas sociedades negaron o [[dereito a votar]] baseándose tamén en diferenzas de raza ou etnia. Por exemplo, durante a era do [[apartheid]] non estaba permitido o voto a razas que no fosen a branca en [[Suráfrica]]. Igualmente acontecía na época de pre-dereitos civís nos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] onde, aínda que os [[afroamericano]]s tiñan tecnicamente dereito a votar, negábaselles o seu exercicio mediante intimidacións e outros medios. O [[Ku Klux Klan]] formado trala [[Guerra Civil Estadounidense|guerra civil estadounidense]] foi unha das organizacións que destacou neste cometido.

Moitos sistemas de sufraxio universal exclúen constitucional e legalmente a votantes potenciais, como os residentes de nacionalidade estranxeira, cidadáns convictos e [[enfermo mental|enfermos mentais]]. No derradeiro caso arguméntase que se trata de persoas que non teñen vontade libre ou persoas carentes de raciocinio para decidi-las súas accións, os cales poderían ser premidos ou intencionados por terceiros. No caso dos convictos, arguméntase que parte do castigo (reclusión ou privación de liberdade) inclúe a restrición dos dereitos cidadáns como o sufraxio. No caso dos estranxeiros, a calidade de votante atópase ligada á posesión da [[cidadanía]] no Estado onde se reside. Porén, as lexislacións e dereitos constitucionais polo xeral conceden o dereito ao sufraxio (eleccións locais e/ou nacionais) previa residencia por un período de tempo.

Houbo momentos nos que aos militares se lles negou o dereito ao voto. Esta privación do dereito ao voto imposto en determinados países (por exemplo, na [[Francia]] da III república) tivo motivos complexos. Por unha parte, tratou de impedir a presión dos oficiais sobre os soldados, que deformaría o voto (tales feitos non eran estraños durante o Consulado ou o II Imperio en Francia e incluso en certas repúblicas suramericanas actuais). Trátase, por outra parte, de evita-la intrusión da política no exército, como prexudicial para a disciplina militar.

== Cronoloxía do sufraxio universal por países ==
A continuación amósase unha listaxe cronolóxica de países e a data na que se logrou implantar por vez primeira o sufraxio universal.

=== Europa ===
* {{DEU}}: [[1871]]
** Revogado durante a [[Alemaña nazi]] (1933-1945)
* {{FIN}}: [[1906]] (nas eleccións locais: [[1917]])
* {{NOR}}: [[1913]]
* {{DNK}}: [[1915]] (con [[Islandia]])
* {{RUS}}: [[1917]]
* {{AUT}}: [[1918]]
* {{CZE}}: [[1918]]
* {{SVK}}: [[1918]]
* {{EST}}: [[1918]]
* {{HUN}}: [[1918]]
* {{LUX}}: [[1919]]
* {{NED}}: [[1919]]
* {{POL}}: [[1919]]
* {{SWE}}: [[1921]]
* {{IRL}}: [[1922]]
* {{LTU}}: [[1922]]
* {{ROU}}: [[1923]]
* {{GBR}}: [[1928]]
* {{ESP}}: [[1933]] (recoñecido na Constitución do [[1 de outubro]] de [[1931]])
** Revogado durante a Ditadura de [[Franco]] (1939-1975)
* {{FRA}}: [[1944]]
* {{ITA}}: [[1945]]
* {{BEL}}: [[1948]]
* {{GRC}}: [[1952]]
* {{POR}}: [[1976]]
* {{LIE}}: [[1984]]
* {{CHE}}: [[1990]]

=== Asia e Oceanía ===
* {{NZL}}: [[1893]]
* {{LKA}}: [[1931]]
* {{TUR}}: [[1931]]
* {{JPN}}: [[1945]]
* {{ISR}}: [[1948]]
* {{IND}}: [[1950]] (como parte da súa [[constitución]])
* {{MYS}}: [[1955]]
* {{AUS}}: [[1962]] (previamente non outorgado aos aborixes australianos a nivel federal)
* {{IRQ}}: [[2005]]

=== América ===
* {{URY}}: [[1932]]
* {{ARG}}: [[1951]] (recoñecido na lei 13.010 do [[9 de setembro]] de [[1947]])
* {{BOL}}: [[1952]]
* {{MEX}}: [[1953]]
** [[1947]]: sufraxio universal a nivel municipal
* {{COL}}: [[1956]]
* {{CAN}}: [[1960]]
* {{EUA}}: [[1965]]
* {{CHI}}: [[1970]]
** [[1934]]: as mulleres obteñen o voto para as eleccións municipais.
** [[1949]]: homes e mulleres maiores de 21 anos que soubesen ler.

=== África ===
* {{RSA}}: [[1994]]

{{Control de autoridades}}

[[Categoría:Sistemas electorais]]
[[Categoría:Democracia]]