Ver o código fonte de "Lepisma saccharina"

{{Título en cursiva}}
{{Taxobox|regnum=[[Animalia]]|phylum=[[Arthropoda]]|name=Peixiño de prata<br/>|image=Silberfischchen.jpg|image_width=150px|classis=[[Insecta]]|ordo=[[Zygentoma]]|familia=[[Lepismatidae]]|genus=[[Lepisma]]|species='''L. saccharina'''|species_authority=[[Carl von Linné|Linnaeus]], [[1758]]}}O '''peixiño de prata'''{{Cómpre referencia}} ('''''Lepisma saccharina'''''), tamén coñecido como '''lepisma''' ou coloquialmente como '''[[traza]]'''{{Cómpre referencia}} (denominación xenérica que abrangue diferentes grupos de [[insectos]] que se alimentan de [[Tecido (bioloxía)|tecidos]], [[madeira]] ou [[papel]]), é unha especie de insecto [[tisanuros|tisanuro]], orde hoxe reclasificada en dúas, das cales esta [[especie]] é ''[[Zygentoma]]'', da [[Familia (bioloxía)|familia]] [[Lepismatidae]]. É áxil e cunha forte [[fototaxia]] negativa (foxe da luz), o que dificulta a súa observación. O nome da especie deriva do brillo gris metálico do seu corpo. As lepismas viven de materias vexetais diversas, como [[mofo]], o [[papel]], o [[cartón]]<ref>"[https://www.anticimex.com/es-ES/plagas/identificador-plagas/pececillo-de-plata/ La presencia de pececillos de plata en casa es muy común"]. En ''www.anticimex.com''.</ref> e os alimentos amilosos (con [[amidón]]), como a [[adherente|cola]] de encadernar [[libro]]s ou o apresto para a [[roupa]].

Pertence a un grupo moi antigo, os tisanuros, con restos [[fósil]]es de preto de 400 millóns de anos de antigüidade<ref>Grimaldi, D.; Engel, M. ''Evolution of the Insects''. Gambridge University Press. 2005. Páxinas 148-155. [<nowiki>ISBN 0-521-82149-5</nowiki>]</ref>. Os tisanuros son considerados os insectos verdadeiros de trazos máis primitivos, e carecen primariamente de ás (noutros insectos esta carencia é o resultado secundario da súa perda evolutiva).<ref>Getty, P. R. et al. "[https://mr.crossref.org/iPage?doi=10.2110%2Fpalo.2012.p12-108r Variations in Wingless Insect Trace Fossils: Insights from Neoichnology and the Pennsylvanian of Massachussetts]". Palaios (2013), 28(4):243</ref>

== Aspecto ==
A lonxitude dun peixiño de prata, sen incluír as súas [[extremidade]]s, é de entre varios milímetros e un [[centímetro]]<ref>Day, Eric. "[http://www.sites.ext.vt.edu/departments/entomology/factsheets/silverfi.html Silverfish factsheet, Department of Entomology]". ''Virginia Cooperative Extensión. Virginia Polytechnic Institute and State University''. 1996.</ref>[[Centímetro|.]] O brillo metálico do seu corpo débese ás súas escamas prateadas, que aparecen despois da súa terceira [[Muda (bioloxía)|muda.]] As [[Ninfa (bioloxía)|ninfas]] das primeiras fases son abrancazadas. Presenta dúas longas antenas na [[cabeza]] e outros tres apéndices semellantes na parte posterior, un filamento caudal que é en realidade o décimo e derradeiro segmento do [[Abdome (artrópodos)|abdome]] e dous cercos.<ref>"[https://web.archive.org/web/20051001075457/http://www.ext.vt.edu/departments/entomology/factsheets/silverfi.html Silverfish]". ''Virginia Cooperative Extension. Virginia State University.''</ref>

== Desenvolvemento ==
[[Ficheiro:Lepisma saccharina 400x.jpg|miniatura|Imaxe dun peixiño de prata xunto a unha escala, para apreciar o seu tamaño.]]
Dependendo das súas condicións de vida, un peixiño de prata require polo menos catro meses para chegar a adulto, e ás veces pode requirir máis de tres anos. Nunha [[temperatura]] ambiente, pode crecer nun ano. Pode vivir en calquera lugar ata unha idade de entre dous e oito anos. Muda aproximadamente oito veces ao longo da súa vida, pero por mor do seu constante crecemento, pode mudar máis de catro veces ao ano.

Vive en lugares húmidos e escuros, máis frecuentemente en edificios vellos, ou entre libros e papeis nas casas. Cando a temperatura está entre 25&nbsp;°C e 30&nbsp;°C, a femia pode depositar entre 60 e 100 ovos, preferiblemente en fendas<ref>Houseman, R. ''[http://extension.missouri.edu/publications/DisplayPub.aspx?P=G7376 Silverfish and Firebrats] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171010051524/http://extension.missouri.edu/publications/DisplayPub.aspx?P=g7376 |date=10 de outubro de 2017 }}''. University of Missouri Extension.</ref>. É imposible para un peixiño de prata reproducirse nun ambiente frío e seco.

== Alimentación ==
Os alimentos favoritos do peixiño de prata son os que conteñen amidón ou outros [[polisacárido]]s como a [[dextrina]] dos [[adherente|adhesivo]]s empregados na encadernación de libros, a [[xelatina]] das [[fotografía]]s ou a [[silicona]].<ref>"[http://www.20minutos.es/noticia/1484056/0/insectos-casa/como-acabar-con/pececillos-plata/ Insectos en casa: cómo acabar con los ''pececillos de plata'']". En ''20minutos.es''. <div class="cx-overlay"><div class="cx-spinner"><div class="bounce1"></div><div class="bounce2"></div><div class="bounce3"></div></div></div></ref> Tamén o papel vello, o [[azucre]], os [[cabelo]]s, a [[caspa]] e a sucidade, ademais de substancias como o [[Algodoeiro|algodón]], o [[liño]], a [[seda]] e mesmo outros insectos mortos ou a súa propia [[exuvia]] ([[pel]] mudada). Conducido pola súa fame, a lepisma pode tamén comer roupa de pel e mesmo tecidos feitos con certas fibras artificiais. Con todo, como moitos insectos, é capaz de interromper a súa actividade vital durante varios meses sen sufrir dano apreciable.

É quen de dixerir a [[celulosa]] debido a que pode producir [[celulase]], unha [[enzima]] que degrada a [[celulosa]], cousa extremadamente rara nos animais. A maioría dos animais [[herbívoro]]s, mesmo os insectos [[xilofaxia|xilófagos]] (comedores de madeira) posúen [[microorganismo]]s [[Simbiose|simbióticos]] no [[Aparello dixestivo|tubo dixestivo]] que realizan a dixestión. Só se coñecen dous animais capaces de producir celulasa: ''Lepisma'' ''saccharina'' e o [[Moluscos|molusco]] [[Bivalvos|bivalvo]] ''[[Teredo navalis]]'', que tradea madeira.<ref>Torralba Burrial, A. ''[http://sea-entomologia.org/PDF/BOLETIN_9/B09-022-060.pdf Algunos bichos devoradores de cosas raras, I: Lepisma saccharina]''. Boletín da SEA, 9:60. 1995.</ref>

== Reprodución ==
Os peixiños de prata non [[Apareamento|copulan]], senón que o [[macho]] produce un [[espermatóforo]] que adhire pendurando dun fío tensado suxeito desde algún obxecto vertical. Conduce a [[femia]] mediante manobras de cortexo a tropezar co espermatóforo. A femia recólleo cos seus cercos e lévao ata a abertura xenital, onde o introduce e se produce a [[fecundación]].<ref>Von H. Sturm. "Die Paarung beim Silberfischchen, ''Lepisma saccharina"''. En ''Zeitschrift fur Tierpsychologie''. 13:1. (1965).</ref>

== Depredadores ==
Un dos depredadores naturais do peixiñode prata é o insecto coñecido como [[cadela de frade]] (''[[Cadela de frade|Forficula auricularia]]'').

== Notas ==
{{listaref}}

== Véxase tamén ==
=== Ligazóns externas ===
* "[http://www.pestworld.org/pest-guide/occasional-invaders/silverfish/ Silverfish. Lespisma saccharina (Linnaeus)]". En ''Pestworld.com.''
* Klass, Carolyn. "[http://idl.entomology.cornell.edu/files/2013/11/Silverfish-and-Firebrats-2ayyy55.pdf Silverfish and Firebrats]". ''Insect Diagnostic Laboratory''. Cornell University. 1981.
* "[http://museumpests.net/wp-content/uploads/2014/03/Silverfish.pdf Lepisma saccharina (Linnaeus)]". En ''MusumPests.net''.
{{Wikispecies}}

{{Control de autoridades}}

[[Categoría:Insectos]]
[[Categoría:Animais descritos en 1758]]
[[Categoría:Taxons descritos por Linné]]