Orto: Diferenzas entre revisións
Nova páxina: "'''Orto''' significa levantamento ou saída dun astro dende o plano horizontal leste. É resultado da rotación terrestre de oeste a este, que fai que para o observador terrestre ..." |
Sen resumo de edición |
||
Liña 1: | Liña 1: | ||
'''Orto''' significa levantamento ou saída dun astro dende o plano horizontal leste. É resultado da rotación terrestre de oeste a este, que fai que para o observador terrestre pareza que a estrela sae polo este e se pon polo oeste. Polo tanto, o orto do [[Sol]] equivale ao [[amencer]]. |
'''Orto''' significa levantamento ou saída dun astro dende o plano horizontal leste. É resultado da rotación terrestre de oeste a este, que fai que para o observador terrestre pareza que a estrela sae polo este e se pon polo oeste. Polo tanto, o orto do [[Sol]] equivale ao [[amencer]]. No seu uso cotián amencer fai referencia ao periodo de tempo entre o clarear do día e a saida total do sol polo leste. |
||
Técnicamente o orto producese cando o limbo superior da esfera helíaca aparece tanxente ao horizonte leste local, e remata cando o limbo inferior da esfera helíaca aparece tanxente ao horizonte leste local. |
|||
== Efectos da refracción atmosférica == |
|||
⚫ | |||
[[Ficheiro:Sunrise-Sunset angle.svg|right|thumb|500px|Diagrama do Sol ao amencer, mostrando os efectos da refracción atmosférica.]] |
|||
A refracción da luz solar ao chegar á atmósfera terrestre fai que chege a luz cando o Sol ainda non se atopa no horizonte real, facendo que vexamos sair o sol, cando ainda esta a 0,83[[º]] do horizonte real cando o vemos sair pola maña. |
|||
Os térmos aurora (do latín aurum=ouro, e hora -do latín horae=horas, a hora do sol ou saida do sol), alba (pola cor blanca da atmósfera) ou crepúsculo matutino son descripcións verbais do fenómeno físico. Do mesmo xeito á fin do día, a refracción atmosférica alonga a duración do día ou o crepúsculo vespertino. |
|||
Medido dende o mediodía local, o orto caracterízase polo ángulo horario -Φ, onde: |
|||
:<math>\cos{\phi} = -\tan{\lambda} \tan{\delta} \,</math> |
|||
sendo λ a latitude do lugar, e δ a declinación solar. No ocaso ocontece nun ángulo horario Φ. |
|||
== Orto helíaco == |
|||
[[Ficheiro:orto helíaco.png|framed|350px|right|Orto helíaco de [[Sirio]]]] |
[[Ficheiro:orto helíaco.png|framed|350px|right|Orto helíaco de [[Sirio]]]] |
||
⚫ | |||
== Véxase tamén == |
|||
=== Outros artigos === |
|||
* [[Ocaso]] |
|||
* [[Equinoccio]] |
|||
* [[Eclíptica]] |
|||
=== Ligazóns externas === |
|||
[[Categoría:Partes do día]] |
|||
[[ar:شروق]] |
|||
[[arc:ܕܢܚܐ ܕܫܡܫܐ]] |
|||
[[ay:Qhantati]] |
|||
[[bat-smg:Saulietekis]] |
|||
[[bg:Изгрев]] |
|||
[[ca:Ortus]] |
|||
[[da:Solopgang]] |
|||
[[de:Sonnenaufgang]] |
|||
[[eml:Fêr dal dé]] |
|||
[[en:Sunrise]] |
|||
[[es:Orto]] |
|||
[[et:Päikesetõus]] |
|||
[[eu:Eguzki-irteera]] |
|||
[[fa:طلوع]] |
|||
[[fi:Auringonnousu]] |
|||
[[fr:Lever de soleil]] |
|||
[[he:זריחה]] |
|||
[[id:Matahari terbit]] |
|||
[[it:Aurora (giorno)]] |
|||
[[iu:ᐅᓪᓛᖅ/ullaaq]] |
|||
[[ja:天体の出没]] |
|||
[[ko:해돋이]] |
|||
[[la:Sol oriens]] |
|||
[[lt:Saulėtekis]] |
|||
[[lv:Lēkts]] |
|||
[[mr:सूर्योदय]] |
|||
[[nl:Zonsopgang]] |
|||
[[nn:Solrenning]] |
|||
[[no:Soloppgang]] |
|||
[[pl:Świt]] |
|||
[[pt:Nascer do Sol]] |
|||
[[qu:Inti lluqsiy]] |
|||
[[ro:Răsărit]] |
|||
[[ru:Восход]] |
|||
[[simple:Sunrise]] |
|||
[[sv:Soluppgång]] |
|||
[[tt:Кояш чыгу]] |
|||
[[ur:طلوع]] |
|||
[[vi:Mặt Trời mọc]] |
|||
[[wo:Njël]] |
|||
[[zh:日出]] |
Revisión como estaba o 7 de xaneiro de 2012 ás 23:00
Orto significa levantamento ou saída dun astro dende o plano horizontal leste. É resultado da rotación terrestre de oeste a este, que fai que para o observador terrestre pareza que a estrela sae polo este e se pon polo oeste. Polo tanto, o orto do Sol equivale ao amencer. No seu uso cotián amencer fai referencia ao periodo de tempo entre o clarear do día e a saida total do sol polo leste. Técnicamente o orto producese cando o limbo superior da esfera helíaca aparece tanxente ao horizonte leste local, e remata cando o limbo inferior da esfera helíaca aparece tanxente ao horizonte leste local.
Efectos da refracción atmosférica
A refracción da luz solar ao chegar á atmósfera terrestre fai que chege a luz cando o Sol ainda non se atopa no horizonte real, facendo que vexamos sair o sol, cando ainda esta a 0,83º do horizonte real cando o vemos sair pola maña. Os térmos aurora (do latín aurum=ouro, e hora -do latín horae=horas, a hora do sol ou saida do sol), alba (pola cor blanca da atmósfera) ou crepúsculo matutino son descripcións verbais do fenómeno físico. Do mesmo xeito á fin do día, a refracción atmosférica alonga a duración do día ou o crepúsculo vespertino.
Medido dende o mediodía local, o orto caracterízase polo ángulo horario -Φ, onde:
sendo λ a latitude do lugar, e δ a declinación solar. No ocaso ocontece nun ángulo horario Φ.
Orto helíaco
En astronomía o termo orto helíaco fai referencia ao orto de calquer estrela xusto antes do orto do propio sol e despois de ter desaparecido a estrela polo horizonte occidental uns seis meses antes, o que servía nas culturas antigas coma sitema de datación do ano sidéreo.