Consello Xeral de Arán
O Consello Xeral de Arán (en aranés: Conselh Generau d'Aran) é o órgano de goberno autónomo do Val de Arán. Constituíuse oficialmente tralas eleccións de 1991 e está formado por 13 membros. Segundo a Lei 16/1990 do 13 de xullo (DOGC 1326 de 3 de agosto) sobre o réxime especial do Val de Arán, está integrado polo Síndico de Arán (Sindic), polos Conselleiros Xerais (Conselhers Generaus) que funcionan en Pleno e pola Comisión de auditores de Contas (Comission d'Auditors de Compdes).
Circunscricións
[editar | editar a fonte]O Val de Arán divídese en seis circunscricións, correspondentes aos seis terçons históricos. O Consello Xeral está integrado por 13 membros elixidos por cada unha destas circunscricións do seguinte xeito:
- Pujòlo: 2 membros.
- Arties e Garòs: 2 membros.
- Castièro: 4 membros.
- Marcatosa: 1 membro.
- Irissa: 1 membro.
- Quate Lòcs: 3 membros.
A elección directa dos conselleiros xerais, convocada por decreto autonómico, realízase de acordo coa lexislación electoral vixente, mediante listas pechadas e segundo o sistema D'Hondt.
Competencias
[editar | editar a fonte]O Consello Xeral de Arán ten competencia plena en todo o que faga referencia ó fomento e ó ensino do aranés e da súa cultura, de acordo coas normas de carácter xeral vixentes en toda Cataluña no campo da política lingüística e educativa. Ademais, a Generalitat ten que ceder ó Consello Xeral competencias e servizos polo menos sobre as seguintes materias:
- Ensino.
- Cultura.
- Sanidade.
- Servizos sociais.
- Ordenación do territorio e urbanismo.
- Turismo.
- Protección, conservación e administración do seu patrimonio histórico artístico.
- Protección da natureza, montaña e vías forestais.
- Agricultura, gandería, pesca, caza e aproveitamento dos recursos forestais.
- Salvamento e extinción de incendios.
- Xuventude.
- Lecer e tempo libre.
- Deportes.
- Medio ambiente.
- Recollida e tratamento de residuos sólidos.
- Salubridade pública.
- Estradas locais.
- Transporte interior de viaxeiros.
- Artesanía.
Ademais, correspóndenlle as facultades que a lexislación da Generalitat recoñeza ás comarcas en relación coas actividades e servizos de competencia municipal, a asistencia ós municipios e a cooperación con estes, a planificación territorial e as actuacións especiais de montaña. O Consello Xeral exerce tamén as competencias que lle delega ou lle asigna a Administración da Generalitat de acordo co que establece a lexislación do réxime local. O financiamento das competencias se fará con
- Ingresos de dereito privado.
- Taxas pola prestación de servizos e a realización de actividades da súa competencia.
- Contribucións especiais en impostos do Estado e da Generalitat establecidas a favor das entidades comarcais.
- Subvencións e outros ingresos de dereito público.
- Ingresos procedentes de operacións de crédito.
- Ingresos que se deriven dos acordos de cooperación establecidos coa Generalitat.
- Multas.
- Outros que se poidan establecer.
Tamén corresponden ó Consello Xeral participacións nos ingresos provinciais cando se asuman as competencias da Deputación de Lleida e as contribucións dos municipios do Val de Arán.
En 1993 se lle asignou un 1,86% do total da dotación do FEDER, En 1999 lle foron transferidas competencias en educación (elaboración e produción de libros de texto e material didáctico en aranés, formación permanente do profesorado en lingua e cultura aranesa, auxiliares de conversación en aranés, actividades de implantación da reforma educativa e desenvolvemento en lingua aranesa, xestión dos servizos de comedor e transporte escolar e formación ocupacional) e servizos e funcións en materia de transporte interior de viaxeiros. En 2000 se lle transferiron competencias en sanidade e gandería e pesca e en 2003 en formación ocupacional no ámbito da escola de hostalería e servizos sociais.
Composición
[editar | editar a fonte]Partido | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | |
Convergéncia Democratica Aranesa - Partit Nacionalista Aranés (CDA) | 7 | 7 | 9 | 7 | 6 | 7 | 7 | |
Unitat d'Aran (UA) | 6 | 4 | 2 | 5 | 6 | 5 | 5 | |
Partit Renovador d'Arties-Garòs (PRAG) | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||
Unió Popular Aranesa (UPA) | 1 | |||||||
Unió Democràtica Aranesa (UDA) | 2 | |||||||
Total | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 |