Ver o código fonte de "Bilurico escuro"

{{Non confundir|Tringa totanus}}
{{Taxobox
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| status_ref = <ref>{{Cita publicación periódica | author = BirdLife International | author-link = BirdLife International | title = ''Tringa erythropus'' | journal = [[IUCN Red List of Threatened Species]] | volume = 2015 | page = e.T22693207A67217485 | publisher = [[IUCN]] | year = 2015 | url = http://www.iucnredlist.org/details/22693207/0 | doi = 10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T22693207A67217485.en | accessdate = 5 July 2016}}</ref>
| image = Tringa erythropus - Laem Pak Bia.jpg
| image_caption = ''T. erythropus'' en plumaxe non reprodutora
| image_width=250px
| image2=Spotted Redshank Breeding Plumage.jpg 
| image2_caption=''T. erythropus'' en plumaxe reprodutora
| image2_width=250px
| regnum = [[Animalia]]
| phylu = [[Chordata]]
| classis = [[Aves]]
| ordo = [[Charadriiformes]]
| familia = [[Scolopacidae]]
| genus= [[Tringa]]
| species = '''Tringa erythropus'''
| species_authority = ([[Peter Simon Pallas|Pallas]], 1764)
}}

O '''bilurico escuro'''<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Conde Teira|nome=M. A.|ano=1999|título=Nomes galegos para as aves ibéricas: lista completa e comentada|revista=Chioglossa|volume=1|páxinas=121-138|lugar=A Coruña|url=http://www.chioglossa.com/fotos/1220434369_CgO2.pdf|ref=harv|data=|data-acceso=28 de setembro de 2016|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20160315234435/http://www.chioglossa.com/fotos/1220434369_CgO2.pdf|dataarquivo=15 de marzo de 2016|urlmorta=yes}}</ref> ou bilurico patirrubio<ref name=Penas>Penas Patiño, Xosé M.; Pedreira López, Carlos (setembro de 2004). [[Guía das aves de Galicia]]. Ilustrado por Calros Silvar (2ª ed.). A Coruña: Baía Edicións. ISBN 84-96128-69-5.</ref> ('''''Tringa erythropus''''') é unha ave limícola da familia [[Scolopacidae]]. O nome do xénero ''Tringa'' é o nome neolatino dado ao bilurico alinegro (''[[Tringa ochropus]]'') por [[Ulisse Aldrovandi|Aldrovandus]] en 1599 baseado na palabra do [[grego antigo]] ''trungas'', unha ave limícola de tmaño dun tordo, con rabadilla branca que movía a cola mencionado por [[Aristóteles]]. O nome específico ''erythropus'' procede do antigo grego ''eruthros'', 'vermello' e ''pous'', 'pé'.<ref name=job>{{Cita libro | last= Jobling | first= James A | year= 2010| title= The Helm Dictionary of Scientific Bird Names | url= https://archive.org/details/Helm_Dictionary_of_Scientific_Bird_Names_by_James_A._Jobling | publisher=Christopher Helm | location = London | isbn = 978-1-4081-2501-4 | pages= [https://archive.org/details/Helm_Dictionary_of_Scientific_Bird_Names_by_James_A._Jobling/page/n150 150], 390}}</ref>

Reprodúcese no norte de Escandinavia e norte de Asia e [[migración das aves|emigra]] ao sur ao Mediterráneo, ao sur das illas británicas, Francia, África tropical e Asia tropical para invernar. En Galicia é unha ave de paso escasa durante a época migratoria.<ref name=Penas/> É unha ave errante ocasional en Australia e Norteamérica.

== Taxonomía ==

Foi descrita cientificamente polo zoólogo alemán [[Peter Simon Pallas]] en 1764, que lle deu o nome de ''Scolopax erythropus''.<ref>{{ cite book | last1=Peters | first1=James Lee | author-link=James L. Peters | year=1934 | title=Check-list of Birds of the World. Volume 2 | publisher=Harvard University Press | place=Cambridge, Massachusetts | page=264 | url=https://www.biodiversitylibrary.org/page/14483077 }}</ref><ref>{{ cite journal | last=Sherborn | first=C. Davies | year=1905 | title=The new species of birds in Vroeg's catalogue, 1764 | journal=Smithsonian Miscellaneous Collections | volume=47 | pages=332–341 [340 No.306] | url=https://www.biodiversitylibrary.org/page/8812106 }} Inclúe un transcrito do texto de 1764.</ref><ref>{{ cite journal | last1=Rookmaaker  | first1=L.C. | last2=Pieters | first2=F.F.J.M. | year=2000 | title=Birds in the sales catalogue of Adriaan Vroeg (1764) described by Pallas and Vosmaer | journal=Contributions to Zoology | volume=69 | issue=4 | pages=271–277 | url=http://www.repository.naturalis.nl/document/571856 }}</ref>
É unha especie [[monotípico|monotípica]], xa que non se recoñecen subespecies.<ref name=ShoreGuide357/> Taxonomicamente, forma un grupo estreitamente unido xunto con outras especies grandes de ''Tringa'', e as análises moleculares mostran que forma un [[grupo irmán|clado irmán]] que contén o ''[[Tringa melanoleuca]]'' e o ''[[Tringa totanus]]''.<ref name=Parkin/>

== Descrición ==
É unha limícola grande que mide de 29 a 31&nbsp;cm de longo (desde a punta do bico á punta da cola polas costas),<ref name=HBW/> cunha [[envergadura alar]] de 61 a 67&nbsp;cm e un peso de 121 a 205&nbsp;g.<ref name=ShoreGuide254/> É negro en plumaxe reprodutora, e moi claro en inverno. Ten patas e bico vermellos co extremo negro, e mostra unha zona oval branca no dorso na zona da mitra en voo. Os xuvenís son marróns cincentos con finas manchas brancas pola parte superior e unhas partes inferiores claras finamente barradas. 
Os adultos [[muda (bioloxía)|mudan]] completamente entre xuño e outubro. En primavera, a plumaxe corporal muda entre marzo e maio. Os xuvenís experimentan unha muda parcial entre agosto e febreiro.<ref>RSPB Handbook of British Birds (2014). UK {{ISBN|978-1-4729-0647-2}}.</ref> 
A súa chamada é un asubío renxente que soa como ''teu-it'' (algo parecida á chamada do [[carrán rosado]]). A chamada de alarma é un ''kyip-kyip-kyip''.

== Hábitat e distribución ==
Reprodúcese no Ártico ao longo de gran parte de Eurasia, desde [[Laponia (rexión)|Laponia]] no oeste ata [[Chukotka]] no leste.<ref name=Parkin/>

== Comportamento ==

=== Alimentación ===
Aliméntase de pequenos invertebrados.

=== Reprodución ===
Nidifica na [[taiga]] aberta pantanosa, pon catro ovos nunha depresión que escava no chan. Para reproducirse a ave muda adquirindo unha plumaxe negra ou gris escura con manchas brancas e as patas se lle volven máis escuras.

== Conservación ==
É unha das especies ás que se lle aplica o [[AEWA|Acordo para a Conservación de Aves Acuáticas Migratorias Africano-euroasiático]] (AEWA).

== Notas ==
{{Listaref|32em|refs=

<ref name=ShoreGuide357>{{harvnb|O'Brien|Crossley|Karlson|2006|p=357}}</ref>
<ref name=Parkin>{{harvnb|Parkin|Knox|2010|p=173}}</ref>

<ref name=HBW>{{harvnb|Cramp|1977|p=3}}</ref>

<ref name=ShoreGuide254>{{harvnb|O'Brien|Crossley|Karlson|2006|p=254}}</ref>

}}

== Véxase tamén ==
{{Commons|Tringa erythropus}}
{{Wikispecies|Tringa erythropus}}

=== Bibliografía ===
* {{Cita libro |title=Handbook of the Birds of Europe, the Middle East and North Africa: [[Birds of the Western Palearctic]] |volume=Volume 1, Ostrich to Ducks |publisher=Oxford University Press |year=1977 |isbn=0-19-857358-8 |editor-last=Cramp |editor-first=Stanley |ref=harv}}
* {{Cita libro |title=The Shorebird Guide |url=https://archive.org/details/shorebirdguide0000obri |first1=Michael |last1=O'Brien |first2=Richard |last2=Crossley |first3=Kevin |last3=Karlson |year=2006 |publisher=Houghton Mifflin |location=New York, NY |isbn=0-618-43294-9 |ref=harv}}
* {{Cita libro |title=The Status of Birds in Britain and Ireland |url=https://archive.org/details/statusofbirdsinb0000park |first1=David T. |last1=Parkin |first2=Alan G. |last2=Knox |year=2010 |publisher=Christopher Helm |location=London, UK |isbn=978-1-4081-2500-7 |ref=harv}}
* {{Cita publicación periódica |last1=Pereira |first1=S.L. |last2=Baker |first2=A.J. |year=2005 |title=Multiple Gene Evidence for Parallel Evolution and Retention of Ancestral Morphological States in the Shanks (Charadriiformes: Scolopacidae) |journal=[[Condor (journal)|Condor]] |volume=107 |issue=3 |pages=514–526 |doi=10.1650/0010-5422(2005)107[0514:MGEFPE]2.0.CO;2 |url=http://www.bioone.org/perlserv/?request=get-abstract&issn=0010-5422&volume=107&issue=03&page=0514}}

=== Ligazóns externas ===
* {{BirdLife|22693207|Tringa erythropus}}
* {{Avibase|name=Tringa erythropus}}
* {{InternetBirdCollection|spotted-redshank-tringa-erythropus}}
* {{VIREO|Spotted+redshank}}
* {{IUCN_Map|22693207|Tringa erythropus}}
* {{Xeno-canto species|Tringa|erythropus|Spotted redshank}}
* {{field guide birds of the world|Tringa erythropus}}

{{control de autoridades}}

[[Categoría:Escolopácidos]]
[[Categoría:Animais descritos en 1764]]