Grupo Sargadelos

SARGADELOS
	; Castro de Samoedo, Sada
Tipo	Sociedade Limitada
Fundación	1949
Localización	Paraño, s/n. 27891 Cervo. Lugo. Galicia; O Castro, s/n. 15168 Sada, A Coruña. Galicia
Industria	Cerámica
Produtos	Louza; Xoias
Beneficio	2,3 millóns de euros (2012)
Número de empregados	245
Na rede
	https://www.sargadelos.com/
	[ editar datos en Wikidata ]

Este artigo refírese ao grupo empresarial Sargadelos. Para outros significados, vexa Sargadelos

O Grupo Sargadelos é unha sociedade limitada que ten como principal accionista a empresa Cerámicas do Castro S.L. desde 1949. Actualmente, a sociedade Sargadelos ten dúas plantas de produción cuns 245 empregados. Unha está situada no Castro de Samoedo, no concello de Sada (A Coruña), e outra en Sargadelos, no concello mariñao de Cervo.

Xunto á súa actividade industrial e comercial, Sargadelos leva adiante un importante labor de difusión e promoción da cultura galega, principalmente, dos talentos máis novos da arte e da literatura.

Historia[editar | editar a fonte]

Fundación (1806–1809)[editar | editar a fonte]

A Cerámica de Sargadelos xurdiu a comezos do século XIX, da man do ilustrado Antonio Raimundo Ibáñez quen contando coa protección en Madrid de Manuel Godoy, primeiro ministro de Carlos IV,^[2] instalou na parroquia de Sargadelos do concello de Cervo (Lugo) unha ferrería e unha fábrica de fundición de ferro colado, dotada dun alto forno de carbón vexetal. Grazas a un contrato do Estado para producir municións no ano 1794, os seus altos fornos producirían moitos dos canos, cadeas, rodas hidráulicas, útiles de cociña e demais ferramentas das empregadas na España do século XVIII, creándose incluso diversos conxuntos escultóricos, fontes públicas e balaustres decorativos.^[2]

En 1806, aproveitando a excelente calidade dos caolíns (arxilas brancas moi puras) da zona, instalou unha moderna fábrica de louza que acabaría converténdose na fábrica de louza máis importante de España durante o século XIX. O proxecto permitiulle a Raimundo Ibáñez desenvolver o seu gusto refinado polas artes plásticas ao mesmo tempo que aproveitar a oportunidade de mercado que supuxo o cesamento das importacións de louzas "Bristol" inglesas.^[2]

Primeira etapa (1809–1832)[editar | editar a fonte]

Trala morte de Antonio Raimundo Ibáñez, o seu fillo José Ibáñez, ampliou fábrica orixinal ata instalar tres fornos de produción, dous pequenos para ensaios e varios talleres con máis de 25 tornos.^[2] Chegando a producir 20.000 pezas anuais de louza a comezos dos anos trinta do século XIX.^[2]

Durante esta primeira época as louzas de Sargadelos caracterizaríanse pola súa cor branca, esmaltada de remate cremoso ou lixeiramente azulado. Desta época destacan as placas, floreiros e xerros, deseñados cun estilo neoclásico, inspirado na louza inglesa de Bristol así como as primeiras pezas pintadas a man.^[2]

Segunda etapa (1835–1842)[editar | editar a fonte]

O 19 de maio de 1835 José Ibáñez asociouse con Antonio Tapia constituíndo a empresa Ibáñez y Tapia. Coa dirección do francés M. Richard, chegado dende Turín, apostaron pola fabricación de louza fina en cor branca pintada a man. Tamén abordaron as primeiras probas de estampación e policromía.^[2]

Desta época, sobresaen as lámpadas e candeeiros en forma de castelo, e mais unha vaixela decorada con estampación de tonalidade verde-chumbo onde se representa a unha parella bailando a muiñeira. Tamén se fixeron entón fermosas placas de temas mitolóxicos e relixiosos, e excelentes pezas de toucador.^[2]

Terceira etapa (1845–1862)[editar | editar a fonte]


Pratos con estampacións monocromáticas da terceira época

No ano 1845, Luis de la Riva y Cía., de Santiago de Compostela, arréndalle a administración de Sargadelos á familia Ibáñez.

Máis de 1.000 familias chegaron a traballar para a fábrica en 1849, de onde saían 205 carros e 22 buques de cabotaxe con máis de 100 fornadas de louza. Catro fornos distintos, 30 estufas, muíños, nove grandes talleres, oito prensas,... verdadeiramente, foi a época dourada do primeiro Sargadelos.

Entón, acadáronse calidades e variedades excepcionais de vaixelas e figuras baixo a dirección do británico Edwin Forester. Á súa mestría débese á introdución da louza alumada chamada chinesa opaca ou semichinesa, diferenciada pola calidade da súa feitura e pola súa decoración con motivos florais, estampados en sepia e castaño e pintados con pincel en verdes, azuis, amarelos e rosas.

Outras novidades técnicas desenvoltas polo ceramista Forester foron as estampacións monocromas (sobresae a cor negra) e a impregnación de cor nos fondos das pezas de vaixela branca, brillante e lixeiramente azulada.

Característicos desta época son os Mambrús, xerros feitos coa figura dun home sentado semellante ao Toby Jug da cerámica inglesa, e as vaixelas ilustradas con estampación litográfica (quizais, por primeira vez en España) de tipo Góndola: en primeiro plano, xardín, balaustrada, escalinata e xerro decorativo; en segundo, lagoa con barca; e mais arquitecturas fantásticas no fondo.

Cuarta etapa (1870–1875)[editar | editar a fonte]

En 1873 a familia Ibáñez volve á xestión da Sargadelos asociados agora cos coruñeses Atocha e Morodo. Séguese cos deseños da etapa anterior pero sen os técnicos estranxeiros. As liortas na familia e a falta de investimentos levan ao peche da empresa en 1875.

Quinta etapa (dende 1949)[editar | editar a fonte]

A Fábrica de Cerámicas do Castro (Sada) xa contaba en 1952 con case cen traballadores, e en 1955 montouse na Arxentina (a 100 quilómetros de Bos Aires) a Fábrica de Porcelanas A Magdalena, fechada trinta anos despois.

Hoxe en día Sargadelos ten cinco galerías no estranxeiro -en Milán, Barcelona, Madrid, Sevilla e Porto- e varias en Galiza -Cervo, O Castro de Samoedo, Santiago de Compostela, O Barco de Valdeorras, Ourense, Ferrol, Lugo, Vigo, Monforte de Lemos, Pontevedra, O Grove e A Estrada. As galerías Sargadelos, ademais de venderen cerámica de Sargadelos, serven como librarías especializadas en libro galego ou sobre Galiza e como organizadoras de exposicións artísticas. Así mesmo, habería que sumar a súa presenza nunha rede de setenta tendas de decoración e xoierías multimarca en España, Europa, Asia e América.

Os exiliados galegos tiveron unha oportunidade para intentar unha recuperación cultural e económica en Galiza. Das conversas entre xente como Luís Seoane, Rafael Dieste, Lorenzo Varela, Núñez Búa, Antonio Baltar, Blanco Amor, Laxeiro, Arturo Cuadrado e Alberto Vilanova, saíu, en 1963, a creación do Laboratorio de Formas, constituído por Luís Seoane e Isaac Díaz Pardo, coa posterior incorporación do arquitecto Andrés F. Albalat. Era unha listaxe de preocupacións, que se converteron no proxecto de Sargadelos: O Museo Carlos Maside, as Ediciós do Castro, o Seminario de Sargadelos e o Instituto Galego de Información.

O antigo complexo siderúrxico e cerámico de Sargadelos, situado en Cervo, foi declarado BIC (1972).

En 2004 Isaac Díaz Pardo foi apartado da dirección de Sargadelos^[3], collendo o temón do grupo Segismundo García.^[4]

En novembro de 2013 a empresa pediu un preconcurso de acredores, aplicando un ERE de extinción que provocou o despido de 70 traballadores. En marzo de 2014, logo de vencer os prazos para afrontar distintos pagamentos (IVE, Seguridade Social, créditos bancarios...) a empresa declarouse en suspensión de pagos, arrastrando unha débeda de 5 millóns de euros.^[5]

En febreiro de 2016 anunciouse que a empresa saíra do concurso de acredores logo de obter beneficios, pero debendo afrontar unha débeda de 5 millóns de euros nun prazo de entre cinco e doce anos.^[4]