William Paley

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
William Paley
William Paley (1743–1805)
Datos persoais
Nacementoxullo de 1743
LugarPeterborough, Inglaterra
Falecemento25 de maio de 1805 - xullo de 1743
LugarBishopwearmouth, Inglaterra
ResidenciaInglatera
NacionalidadeReino Unido de Gran Bretaña e Irlanda
Actividade
Campoteoloxía natural
Alma máterChrist's College, Cambridge
Contribucións e premios
Coñecido porContribucións á filosofía moral, filosofía política, ética e filosofía da relixión
PremiosMembers' Prize, Cambridge, 1765
editar datos en Wikidata ]

William Paley (xullo de 1743 – 25 de maio de 1805) foi un crego inglés, apoloxista cristián, filósofo e utilitarista. É coñecido hoxe sobre todo pola súa exposición de teoloxía natural sobre o argumento teleolóxico da existencia de Deus que fixo no seu libro Natural Theology or Evidences of the Existence and Attributes of the Deity (Teoloxía natural ou as probas da existencia e atributos da deidade), na que utilizou a analoxía do reloxeiro.

Vida[editar | editar a fonte]

Paley naceu en Peterborough, Inglaterra, e foi educado na Escola de Giggleswick, da cal o seu pai era director, e no Christ's College, Cambridge. Graduouse en 1763 como senior wrangler (distinción honorífica en matemáticas), e converteuse en membro en 1766, e en 1768 en titor do seu college.[1]

Deu clases sobre Samuel Clarke, Joseph Butler e John Locke no seu curso sistemático de filosofía moral, que posteriormente serviría de base para os seus Principles of Moral and Political Philosophy (Principios de filosofía moral e política); e sobre o Novo Testamento, cuxa propia copia se conserva na Biblioteca Británica. A controversia da subscrición de artigos de fe da Igrexa de Inglaterra estaba entón axitando a universidade, e Paley fixo unha defensa anónima dun panfleto no cal o Mestre de Peterhouse e o bispo de Carlisle Edmund Law avogaban polo recorte e simplificación dos Trinta e nove artigos (doutrinas da Igrexa de Inglaterra ante a Reforma); aínda que el non apoiaba isto, asinou unha petición (chamada petición de "Feathers Tavern", polo lugar onde foi acordada) para a flexibilización dos termos para subscribir ou xurar eses artigos. Tamén foi un férreo partidario das colonias americanas durante a guerra revolucionaria americana, en parte porque pensaba que iso conduciría á destrución da escravitude. Estudou filosofía.[2]

En 1776 Paley foi presentado ao reitorado de Musgrave en Westmorland, que foi intercambiado pouco despois por Appleby. Posteriormente foi vicario de Dalston en 1780, preto do pazo do bispo en Rose Castle. En 1782 converteuse no archidiácono de Carlisle. Paley intimou coa familia Law durante a súa vida, e o bispo e o seu fillo John Law (que chegaría despois a ser bispo en Irlanda) foron instrumentais durante a década posterior a que deixara Cambridge para presionalo para que publicase as súas leccións revisadas e en negociar co editor. En 1782 Edmund Law, que era un home moi tranquilo, era moi esixente sobre que Paley debería engadir un libro de filosofía política ao de filosofía moral, o cal Paley era reticente a escribir. O libro foi publicado en 1785 co título The Principles of Moral and Political Philosophy (Principios da filosofía moral e política), cuxos contidos pasaron a formar parte dos exames nas Universidade de Cambridge o seguinte ano. Publicáronse quince edicións durante a vida do autor. Paley apoiaba firmemente a abolición do tráfico de escravos, e os seus ataques á escravitude feitos no seu libro influíron en conseguir atraer a atención da xente a esta práctica. En 1789, publicouse un discurso que pronunciou sobre o asunto en Carlisle.[3]

Os Principles foron seguidos en 1790 polo seu primeiro ensaio no eido da apoloxética cristiá, Horae Paulinae, or the Truth of the Scripture History of St Paul (Horas Paulinas ou a verdade da historia das escrituras de San Paulo), no que comparaba as epístolas de Paulo cos Feitos dos Apóstolos, facendo uso de "coincidencias non intencionais" para argumentar que estes documentos se apoiaban entre si probando a autenticidade de ambos. Algúns estudosos teñen dito que este é o traballo máis orixinal de Paley. Foi seguido en 1794 polo celebrado libro View of the Evidences of Christianity (Visión das evidencias da cristiandade), que foi tamén incluído nos exames de Cambridge, permanecendo no programa académico ata a década de 1920.[4]

Polos seus servizos na defensa da fe, coa publicación das Evidences, o bispo de Londres deulle un asento na catedral de San Paulo; o bispo de Lincoln fíxoo subdean desa catedral e o bispo de Durham concedeulle o reitorado de Bishopwearmouth. Durante o resto da vida de Paley, o seu tempo estivo dividido entre o que pasaba en Bishopwearmouth e o que pasaba en Lincoln, durante ese período escribiu o libro Natural Theology: or, Evidences of the Existence and Attributes of the Deity, malia a doenza cada vez máis debilitante que padecía.[5] Morreu o 25 de maio de 1805 e está enterrado na catedral de Carlisle coas súas dúas esposas.[6] O seu segundo fillo foi o arquitecto Edward Graham Paley e o seu neto foi o erudito clásico Frederick Apthorp Paley.

Pensamento[editar | editar a fonte]

O Principles of Moral and Political Philosophy de Paley foi un dos textos filosóficos máis influentes da Ilustración británica. Foi citado en moitos debates parlamentarios sobre as leis do millo (sobre restricións ao comercio de cereais) en Gran Bretaña e en debates no Congreso dos Estados Unidos. O libro permaneceu como texto estándar en Cambridge ata ben entrada a era vitoriana. Charles Darwin, cando era estudante de teoloxia, tivo que lelo cando fixo os seus estudos de grao no Christ's College, pero foi o libro Natural Theology de Paley o que máis o impresionou naquela época, aínda que non era un dos libros oficiais para os estudantes de grao. Os retratos de Paley e Darwin están un enfronte do outro aínda hoxe no Christ's College.[7]

Páxina do título da obra de Paley Natural Theology or Evidences of the Existence and Attributes of the Deity, 1802

Paley tamén é lembrado polas súas contribucións á filosofía da relixión, ética utilitaria e apoloxética cristiá. En 1802, publicou Natural Theology; or, Evidences of the Existence and Attributes of the Deity, o seu derradeiro libro. Como afirma no prefacio, consideraba este libro como un preámbulo aos seus outros libros filosóficos e teolóxicos; de feito, suxeriu que Natural Theology debería lerse primeiro, para ir construíndo así unha boa comprensión sistemática dos seus argumentos. O seu argumento central era que o deseño de Deus de toda a creaciónn podía verse na felicidade xeral ou benestar, que segundo el era evidente na orde física e social das cousas. Dito libro encadrábase na ampla tradición das obras de teoloxía natural escritas durante a Ilustración; e isto explica por que Paley baseou moito do seu pensamento en John Ray (1691), William Derham (1711) e Bernard Nieuwentyt (1750).[8]

O argumento de Paley está construído principalmente arredor da anatomía e a historia natural. "Pola miña parte", dixo, "sosteño a miña postura na anatomía humana"; noutras partes insistiu na "necesidade, en cada caso particular, dunha mente deseñadora intelixente para idear e determinar as formas que teñen os corpos organizados". Construíndo o seu argmento, Paley empregou unha ampla variedade de metáforas e analoxías.[9] Quizais a máis famosa é a súa analoxía entre un reloxo e o mundo. Os historiadores, filósofos e teólogos a miúdo chaman a esta a analoxía do reloxeiro. Ao elaborar a súa analoxía mecánica, Paley presenta exemplos da astronomía planetaria e argumenta que os movementos regulares do sistema solar lembran o funcionamento dun xigantesco reloxo. Para reafirmar estas ideas citou o traballo dos seus vellos amigos John Law e o astrónomo real de Dublín John Brinkley.[10]

A cerna destas ideas encóntrase en escritores antigos que usaban os reloxos de sol e epiciclos tolemaicos para ilustrar a orde divina do mundo. Estes tipos de exemplos poden verse nas obras do filósofo antigo Cicerón, especialmente na súa De natura deorum, ii. 87 e 97.[11] A analoxía do reloxo foi utilizada amplamente na Ilustración, por deístas e cristiáns. Así, o uso de Paley do reloxo (e outros obxectos mecánicos) continuou unha longa e frutífera tradición de razoamento analóxico que foi ben recibido pola maioría dos que leron a Natural Theology cando esta se publicou en 1802.

Legado[editar | editar a fonte]

Tres eclesiásticos: John Wesley, William Paley e Beilby Porteus. Un gravado póstumo.

Como Paley é a miúdo lido en cursos universitarios que tratan sobre a filosofía da relixión, o momento en que apareceu o seu argumento do deseño deixou ás veces perplexos a filósofos modernos. A inicios do seu século David Hume argumentou en contra das nocións de deseño con contraexemplos como os casos de mostrosidade, formas imperfectas de testemuña e probabilidade (ver analoxía do reloxeiro). Os argumentos de Hume, non obstante, non foron amplamente aceptados pola maioría do público lector e acababan 'nacidos mortos' (usando as palabras do propio Hume) na prensa.[12] Malia a impopularidade de Hume, as obras publicadas e letras manuscritas de Paley mostraban que el discutía directamente con Hume desde esa época como estudante de grao ata os seus últimos traballos (aínda que Hume morreu antes que Paley e antes da publicación de Natural Theology). As obras de Paley foron máis influentes que as de Hume desde 1800 á década de 1840. Os argumentos de Hume só foron aceptándose gradualmente polo público lector, e as súas obras filosóficas vendéronse pouco ata que agnósticos como Thomas Huxley defenderon a filosofía de Hume a finais do século XIX.

As normas científicas cambiaron moito desde os días de Paley, e non aceptan hoxe as argumentacións e conclusións de Paley. O argumento do deseño foi tamén aplicado polos creacionistas noutros campos de investigación científica e filosófica, especialmente en canto ao axuste preciso cosmolóxico antrópico (no caso do principio antrópico duro deseñado) e a orixe da vida. A materia que tratou Paley estaba no centro das ansiedades da era vitoriana, o que podería ser unha das razóns de que Natural Theology continuase apelando aos lectores, convertendo o seu libro nun supervendas, durante a maior parte do século XIX, mesmo despois da publicación de A orixe das especies da Darwin en 1859. Natural Theology e Evidences of Christianity atraeron aos evanxélicos vitorianos, aínda que non tanto aos partidarios do Movemento de Oxford, pero ambos encontraron que o seu utilitarismo era obxectable.[13] As formulacións de Paley influíron (tanto positivamente coma negativamente) a teólogos, filósofos e científicos, daquel entón e desde entón.

Charles Darwin ademais de ler Moral and Political Philosophy e as Evidences, leu Natural Theology durante os seus anos de estudante, e posteriormente dixo na súa autobiografía que inicialmente quedara convencido da corrección deste argumento. Anos despois a súa visión do asunto foi cambiando e acabou rexeitándoo. Nas décadas de 1820 e 1830, liberais ben coñecidos como Thomas Wakley e outros editores radicais de The Lancet utilizaron os vellos exemplos de Paley para atacar o control da clase dirixente sobre a educación médica e científica en Durham, Londres, Oxford e Cambridge. Tamén inspiraron o Earl of Bridgewater para encargar os Tratados de Bridgewater e á Sociedade para a Promoción do Coñecemento Cristián para realizar reimpresións baratas para a crecente clase médica. Pero aínda que a teoloxía natural de Paley era desensamblada ou reconstruída por intelectuais como Wakley ou os autores de Bridgewater, o núcleo do argumento mantiña unha persistente popularidade ante o público lector e serviu como base de moitos catecismos e libros de texto que foron utilizados en Gran Bretaña e as súas colonias ata a Segunda guerra mundial cando, como indicou Matthew Daniel Eddy, o pantano existencial da Primeira guerra mundial socavara a teleoloxía moral na que se apoiaba a teoloxía natural desde a Ilustración.[14]

Hoxe, o nome de Paley evoca tanto reverencia coma repulsión e os seus traballos son citados segundo as ideas do autor sobre o deseño. Incluso Richard Dawkins, un opoñente do argumento do deseño, describiuse a si mesmo como neopaleyiano na súa obra The Blind Watchmaker pola súa forma de argumentar, pero chega á conclusión de que o reloxeiro non é un deus senón a evolución, actuando cegamente. Para Dawkins os seres vivos non son análogos a un obxecto mecánico, xa que poden reproducirse e evolucionar por si mesmos, cousa que non pode facer un reloxo. Mesmo utiliza a analoxía do reloxeiro para preguntarse que se o Universo é complexo, o deus que o crease tería que ser tamén complexo, e habería que explicar de onde se orixinou esa complexidade divina, é dicir, quen deseñou ao deseñador.[15] Hoxe, igual que na súa época (aínda que por diferentes razóns), Paley é unha figura controvertida, un pararraios para ambos os bandos na discusión contemporánea entre ciencia e relixión. Os seus escritos reflicten o pensamento do seu tempo, pero como sinalou Dawkins, utilizaban unha aproximación máis forte e lóxica ás evidencias, sexan humanas ou naturais.

Obras[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Paley, William.Adm. sizar (age 15) at CHRIST'S, Nov. 16, 1758. [Only] s. of the Rev. William (1729-30), V. of Helpston, near Peterborough, and Head Master of Giggleswick (and Elizabeth Clapham, of Stackhouse).B. [July, 1743], in Northants.Bapt. Aug. 3, 1743, in Peterborough Cathedral.School, Giggleswick. Matric. Michs. 1759; Scholar, 1759; B.A.(Senior Wrangler) 1763; Members' prize, 1765; M.A. 1766; D.D. 1795.Fellow, 1766-76; Tutor, 1768; Senior Dean, 1775.Ord. priest (London) Dec. 21, 1767.Whitehall Preacher, 1771-6. R. of Musgrave, Westmorland, 1775-1805.V. of Dalston, 1776-93.V. of Appleby, 1777-89.Preb. of Carlisle, 1780-95.Archdeacon of Carlisle, 1782-1805.R. of Great Salkeld, Cumberland.Chancellor of Carlisle, 1782-95.V. of Addingham, 1792-5. V. of Stanwix, Cumberland, 1793-5. Preb. of St Pual's Cathedral, 1794.Sub-Dean of Lincoln, 1795-1805.R. of Bishop Wearmouth, Durham, 1795-1805.M.I. Father of Edmund (1800), James (1811) and the next. "Paley, William (PLY758W)". A Cambridge Alumni Database. University of Cambridge.
  2. Crimmins, James E. (2004). "William Paley (1743–1805)". Oxford Dictionary of National Biography. 
  3. Paley, Edmund (1825). The Works of William Paley, Vol 1. London. 
  4. Paley, William (1790). Horae Paulinae, or the Truth of the Scripture History of St Paul. London. 
  5. Stephen, Leslie (1895). Dictionary of National Biography. New York: MacMillan. p. Paley entry. 
  6. Eley, C. King (2006). "Bell's Cathedrals: The Cathedral Church of Carlisle". Project Gutenberg. Consultado o 14 April 2014. 
  7. Wyhe, John van (2014-05-27). Charles Darwin in Cambridge: The Most Joyful Years (en inglés). World Scientific. p. 120. ISBN 9789814583992. 
  8. Eddy, Matthew Daniel and David M. Knight (2006). 'Introduction', in William Paley, Natural Theology. Oxford: Oxford University Press. 
  9. Eddy, Matthew Daniel (2004). "The Science and Rhetoric of Paley's Natural Theology". Literature and Theology 18: 1–22. doi:10.1093/litthe/18.1.1. 
  10. Eddy, Matthew Daniel (2008). Natural Theology. Oxford: Oxford University Press. pp. Appendix entry on Brinkley. 
  11. Hallam, Henry (1847). Introduction to the Literature of Europe, Vol II. London: Murray. p. 385. 
  12. Fieser, James, ed. (2005). Early Responses to Hume's Life and Reputation Vols 1 and 2. Continuum. 
  13. Fyfe, Aileen (2002). "Publishing and the classics: Paley's Natural Theology and the nineteenth-century scientific canon". Studies in the History and Philosophy of Science 33: 729–751. doi:10.1016/s0039-3681(02)00032-8. 
  14. Eddy, Matthew Daniel (2013). "Nineteenth Century Natural Theology". Oxford Handbook of Natural Theology: 101–117. 
  15. "Richard Dawkins' watchmaker still has the power to open our eyes", The Guardian, 30 April 2010. Accessed 24 Sept 2014

Fontes[editar | editar a fonte]

  • Fyfe, A. 'Publishing and the classics: Paley's Natural Theology and the nineteenth-century scientific canon', Studies in the History and Philosophy of Science, 33 (2002), 729–751.
  • Gascoigne, J., 'Rise and Fall of British Newtonian Natural Theology', Science in Context, 2 (1988), 219–256.
  • Gillespie, N. C. 'Divine Design and the Industrial Revolution. William Paley's Abortive Reform of Natural Theology', Isis, 81 (1990), 214–229.
  • Philipp, W. 'Physicotheology in the Age of Enlightenment: Appearance and History', Studies on Voltaire and the Eighteenth Century, 57 (1967), 1233–1267.
  • Topham, J. R. 'Science, natural theology, and evangelicalism in the early nineteenth century: Thomas Chalmers and the evidence controversy', in D. N. Livingstone, D. G. Hart and M. A. Knoll, Evangelicals and Science in Historical Perspective (Oxford: 1999), 142–174.
  • Topham, J. R. 'Beyond the "Common Context": the Production and Reading of the Bridgewater Treatises', Isis, 89 (1998), 233–62.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Brown, Colin. Miracles and the Critical Mind, Paternoster, Exeter and William B. Eerdmans, Grand Rapids, 1984.
  • Brooke, John H. Science and Religion: Some Historical Perspectives, Cambridge University Press, Cambridge, 1991.
  • Clarke, M.L., Paley: Evidences for the Man, University of Toronto Press, Toronto, 1974.
  • Dodds, G. L. Paley, Wearside and Natural Theology, Sunderland, 2003.
  • Gilson, E., From Aristotle to Darwin and Back again: A Journey in Final Causality, Species, and Evolution, John Lyon (trans), Notre Dame University Press, Londres 1984.
  • Knight, David. Science and Spirituality: The Volatile Connection, Routledge, Londres, 2004.
  • LeMahieu, D.L. The Mind of William Paley, Lincoln, Nebraska, 1976.
  • McAdoo, H. R., The Spirit of Anglicanism: A Survey of Anglican Theological Method in the Seventeenth Century (Londres, 1965).
  • McGrath, A. E., A Scientific Theology: Volume I, Nature, Continuum, Edinburgh, 2001.
  • Meadley, G. W. Memoirs of William Paley, to which is Added an Appendix, Londres, 1809.
  • Ospovat, D. The Development of Darwin's Theory: Natural History, Natural Theology and Natural Selection, 1838–1859, Cambridge University Press, Cambridge, 1995.
  • Pelikan, J. Christianity and Classical Culture: The Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism, Yale University Press, New Haven, 1993.
  • Porter, R. 'Creation and Credence', in Barry Barnes and Steven Shapin (eds), Natural Order: Historical Studies of Scientific Culture, Sage Press, Beverly Hills, 1979.
  • Raven, C. Natural Religion and Christian Theology, Cambridge University Press, Cambridge, 1953.
  • Richards, R. J. The Romantic Conception of Life: Science and Philosophy in the Age of Goethe, Chicago University Press, Chicago, 2002.
  • Rose, J. The Intellectual Life of the British Working Classes, Yale University Press, New Haven, 2002.
  • Rosen, Frederick, Classical Utilitarianism from Hume to Mill (Routledge Studies in Ethics & Moral Theory), 2003. ISBN 0-415-22094-7
  • Rousseau, G. S. and Roy Porter (eds), The Ferment of Knowledge – Studies in the Historiography of Eighteenth Century Science, Cambridge University Press, Cambridge, 1980.
  • St Clair, W. The Reading Nation in the Romantic Period, Cambridge University Press, Cambridge, 2004.
  • Viner, J. The Role of Providence in the Social Order, American Philosophical Society, Philadelphia, 1972.
  • Von Sydow, M. 'Charles Darwin: A Christian undermining Christianity?', in David M. Knight and Matthew D. Eddy, Science and Beliefs: From Natural Philosophy to Natural Science, Ashgate, Aldershot, 2005

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]