Vladimir Voevodsky
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 4 de xuño de 1966 Moscova, Rusia |
| Morte | 30 de setembro de 2017 (51 anos) Princeton, Estados Unidos de América |
| Causa da morte | aneurisma de aorta |
| Lugar de sepultura | Khimki Cemetery (en)  |
| Educación | Universidade Harvard MSU Faculty of Mechanics and Mathematics (en) Universidade Estatal de Moscova |
| Director de tese | David Kazhdan (pt) |
| Actividade | |
| Campo de traballo | Xeometría alxébrica, topoloxía, teoría de Galois e fundamentos das matemáticas |
| Ocupación | matemático |
| Empregador | Institute for Advanced Study |
| Obra | |
| Doutorando | Simone Borghesi e Alexander Vishik |
| Premios | |
| |
 | |
Vladimir Alexandrovich Voevodsky (/ v ɔɪ v ɒ d s k i / ; en ruso: Владимир Александрович Воеводский) nado en Moscova o 4 de xuño de 1966 e finado en Princeton (Nova Jersey) o 30 de setembro de 2017,[1] foi un matemático ruso que se nacionalizou como estadounidense. No ano 2002 gañou a Medalla Fields polo seu traballo no desenvolvemento da noción de homotopía para variedades alxébricas e a formulación da noción de cohomoloxía.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Formación
[editar | editar a fonte]Seu pai, Alexander, dirixiu un laboratorio de física experimental na Academia de Ciencias de Rusia e a súa nai Tatyana Voevodskaya, era profesora de química na Universidade de Moscova.[2] Voievodski formouse na Universidade Estatal de Moscova entre 1983 e 1989. Estudou matemáticas pola súa conta e debido ao nivel das súas invetigacións foi invitado pola Universidade Harvard, sen pedir el a admisión.[3]
Sendo alí estudante de primeiro ano o seu titor, George Shabat, presentoulle unha copia de "Esquisse d'un Programme" (en galego, "bosquexo dun programa"), que era unha proposta de investigación matemáticas para levala a cabo no futuro presentada polo francés de orixe alemá Alexander Grothendieck en 1984, ao solicitar unha praza no CNRS. O propio Vladimir Voevodsky afirmou que "aprendeu francés tan só para podela ler" e que comezou as súas investigacións a partir dela.[4] Conseguiu o seu doutoramento en Filosofía e Matemáticas en 1992, en Harvard, dirixido por de David Kazhdan.[5]
Traballou como profesor visitante na mesma universidade (1993-1996) e na Universidade de Northwestern en Illinois (1996-1998) para ocupar o posto de profesor numerario no Institute for Advanced Study, de Princeton.
Actividade profesional
[editar | editar a fonte]En 1998 deu unha conferencia (A1-Homotopy Theory) no Congreso Internacional de Matemáticos en Berlín.[6] O seu campo principal de traballo foi a xeometría alxébrica abstracta.
No 2002 recibiu a Medalla Fields polas súas investigacións e as achegas á matemática moderna desenvolvendo a noción de homotopía para as variedades alxébricas e formulou a noción de cohomoloxía motívica.
Foi autor, xunto con Andrei Suslin e Eric M. Friedlander, de Cycles, Transfers and motívica homology Theories[7], na que desenvolve a teoría da cohomoloxía motivacional con certo detalle. Estes traballos permitíronlle resolver en álxebra a conxectura de Milnor e a conxectura motívica de Bloch-Kato.[8] Sobre esta última, presentou a proba da conxectura en xaneiro de 2009, nunha conferencia aniversario sobre Alexander Grothendieck organizada polo IHES (Institut des Hautes Études Scientifiques).
En 2009, construíu o modelo univalente da teoría de tipo Martin-Löf (ou teoría intuicionista) en conxuntos simpliciais. Isto conduciu a avances importantes na teoría de tipos e ao desenvolvemento de novos fundamentos univalentes das matemáticas nas que Voevodsky traballou nos seus últimos anos. Traballou na creación dunha biblioteca de Coq UniMath empregando ideas univalentes.
A súa derradeira contribución foi o axioma univalente ou axioma de univalencia,[3][9] e traballaba na verificación de demostracións asistidas por ordenador[10] cun programa informático que axudaba a detectar erros matemáticos involuntarios agochados nas demostracións dos matemáticos humanos mediante un procedemento que incorporaba as ideas de topoloxía e xeometría alxébrica na teoría de tipos.
En abril de 2016, a Universidade de Gotemburgo decidiu outorgarlle un doutoramento honorífico a Voevodsky.[11]
Morte e legado
[editar | editar a fonte]Vladimir Voevodsky traballou como profesor titular no Institute for Advanced Study, de Princeton até o día da súa morte. Morreu o 30 de setembro de 2017 na súa casa por causa descoñecida. Posteriormente, o 11 de outubro un médico afirmou que a causa da morte fora un aneurisma.[2]
Obras
[editar | editar a fonte]- Voevodsky, Vladimir, Suslin, Andrei, e Friedlander, Eric M. (2000). Cycles, transfers, and motivic homology theories. Annals of Mathematics Studies Vol. 143. Princeton University Press. ISBN 0-691-04814-2
- Mazza, Carlo, Voevodsky, Vladimir e Weibel, Charles A.(2011) Lecture notes on motivic cohomology. Clay Mathematical Monnographs, Vol. 2. American Mathematical Soc., ISBN 9780821853214
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Vladimir Voevodsky. Russian Mathematician". Encyclopaedia Britannica. Consultado o 17-10-2017.
- ↑ 2,0 2,1 Rehmeyer, Julie (06-10-2017). "Vladimir Voevodsky, Revolutionary Mathematician, Dies at 51". nytimes.com. Consultado o 19-10-2017.
- ↑ 3,0 3,1 "Vladimir Voevodsky, el matemático rebelde que redefinió el signo de igual". bbc.com. Consultado o 19-10-2017.
- ↑ Voevodsky, Vladimir. "Univalent Foundations" (PDF). Institute for Advanced Study. Consultado o 20-10-2017.
- ↑ "Vladimir Voevodsky, 1966-2017". American Mathematical Society. Consultado o 19-10-2017.
- ↑ Voevodsky, Vladimir (1998). " Arquivado 24 de setembro de 2019 en Wayback Machine.A1-homotopy theory Arquivado 24 de setembro de 2019 en Wayback Machine." In: Proceedings of the International Congress of Mathematicians. vol. 1. pp. 579–604.
- ↑ Weibel, Charles A. (2002). "Review of Cycles, transfers, and motivic homology theories by Vladimir Voevodsky, Andrei Muslin, and Eric M. Friedlander"(PDF). Bull. Amer. Math. Soc. (N.S.). 39 (1): 137–143.
- ↑ Gómez, Tomás (12-10-2017). "Adiós al matemático que buscaba errores escondidos". elpais.com. Consultado o 17-10-2017.
- ↑ "Vladimir Voevodsky, Fields Medalist, Dies at 51". Institute for Advanced Study. Consultado o 20-10-2017.
- ↑ "Muere el Medallista Fields Vladimir Voevodsky (1966-2017)". Real Sociedade Matemática de España. Arquivado dende o orixinal o 20-10-2017. Consultado o 19-10-2017.
- ↑ "Fields medalist Vladimir Voevodsky new honorary doctor at the IT Faculty". University of Gothenburg. IT Faculty. Consultado o 20-10-2017.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Vladimir Voevodsky |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Voevodsky, Vladimir; Suslin, Andrei; Friedlander, Eric M. (2000). «Cycles, transfers, and motivic homology theories». Annals of Mathematics Studies (Princeton University Press). ISBN 9781400837120.
- Friedlander, Eric M.; Rapoport, Michael; Suslin, Andrei (2003). «The mathematical work of the 2002 Fields medalists». American Mathematical Society 50 (2): 212-217.
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Vladimir Voevodsky en GitHub. Contén as diapositivas de moitas das súas conferencias recentes.
- UniMath
- Julie Rehmeyer (6 de outubro de 2017), "Vladimir Voevodsky, Revolutionary Mathematician, Dies at 51", The New York Times.
- O'Connor, John J .; Robertson, Edmund F. , "Vladimir Voevodsky", MacTutor History of Mathematics, Universidade de St Andrews .
- Ficha de Vladimir Voevodsky, no Mathematics Genealogy Project.
- Entrevista a Vladimir Voevodsky: parte 1 Arquivado 12 de maio de 2016 en Wayback Machine. e parte 2 Arquivado 12 de maio de 2016 en Wayback Machine.
- Sitio web oficial de Vladímir Voedoski
|  | |
