Toktogul Satylganov
Nome orixinal | (ky) Токтогул Сатылганов |
---|---|
Biografía | |
Nacemento | 25 de outubro de 1864 Kushchu‑Suu (en) |
Morte | 17 de febreiro de 1933 (68 anos) Toktogul (en) |
Datos persoais | |
País de nacionalidade | Imperio Ruso Unión Soviética |
Actividade | |
Campo de traballo | Poesía e música tradicional |
Ocupación | poeta , Aqyn , cantante , traditional folk singer (en) |
Lingua | Kirguiz |
Instrumento | Komuz (en) e voz |
Toktogul Satylganov, coñecido como Toktogul, en ruso: Токтогул Сатылганов, nado o 25 de outubro de 1864 no actual Toktogul e finado o 17 de febreiro de 1933 foi un kirguiz Akyn, compositor, poeta e cantante. Hoxe considérase un heroe nacional, polo que, entre outras cousas, o seu lugar de nacemento leva o seu nome.
A vida
[editar | editar a fonte]Xuventude
[editar | editar a fonte]Toktogul Satylganov procedía dunha familia moi pobre da rexión de Jalal-Abat . Nunca aprendeu a ler nin a escribir, pero aos 12 anos foi enviado polos seus pais a vivir a un bai, unha especie de señor feudal, onde a súa vida era como a dun escravo. Aos 13 anos volveuse á música por primeira vez e compuxo as súas primeiras cancións. Tamén aprendeu a tocar o komuz, un laúde común en Asia Central. A súa primeira canción aborda as súas malas condicións de vida durante a súa mocidade; nos anos seguintes, fíxose cada vez máis coñecido.[1]
Exilio
[editar | editar a fonte]Despois do levantamento de Andijon en 1898, cando os insurxentes atacaron aos ocupantes rusos, Toktogul Satylganov foi acusado de rebelión e condenado a morte en agosto de 1898. Con todo, foi indultado e a súa condena reduciuse a sete anos de prisión en Siberia. Alí coñeceu a revolucionarios socialistas e foi influenciado polas súas opinións políticas. En 1902 Toktogul conseguiu escapar de Siberia coa axuda de partidarios rusos, e en 1903 volveu a Quirguisia.
Relación co dominio soviético
[editar | editar a fonte]Toktogul apoiou explicitamente a revolución de Outubro, pero non participou activamente nela. Durante este tempo escribiu un dos seus poemas máis famosos titulado "Kandai ayal tuudu eken Lenindey uuldu?" (Que clase de muller deu a luz a un home como Lenin ?), que é considerada unha das obras máis importantes da literatura kirguiz durante o dominio soviético. Toktogul gozou de grande fama e popularidade no Kirguizistán soviético. Escribiu cancións e poemas sobre o Partido Comunista e foi eloxiado por eles como poeta popular.[2]
Legado
[editar | editar a fonte]Toktogul Satylganow é unha das persoas máis famosas de Kirguizistán na actualidade. Numerosas rúas e institucións públicas levan o seu nome, incluíndo a sala de concertos da capital, Bixkek. Tamén aparece representado na parte frontal do billete de 100 som, que ten unha representación da presa de Toktogul no reverso.[3] As súas obras son unha parte central da música kirguiz e aínda se interpretan na actualidade.[4]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "The Kyrgyz: A Brief History". www.kyrgyzmusic.com. Consultado o 2023-02-19.
- ↑ "FANTASIA -> Kyrgyzstan -> Outstanding people -> Toktogul Satylganov". web.archive.org. 2005-10-19. Arquivado dende o orixinal o 19 de outubro de 2005. Consultado o 2023-02-19.
- ↑ "National Bank of the Kyrgyz Republic". www.nbkr.kg (en inglés). Consultado o 2023-02-19.
- ↑ "Traditional culture and folklore of Kyrgyzstan". web.archive.org. 2005-04-28. Arquivado dende o orixinal o 28 de abril de 2005. Consultado o 2023-02-19.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Toktogul Satylganov |