Tarsiiformes

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Tarsios»)
Tarsiiformes
Tarsiiformes
Tarsios
Rango fósil: eoceno - actualidade

Tarsius tarsier
Clasificación científica
Reino: Animalia
Subreino: Eumetazoa
Superfilo: Deuterostomia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Superclase: Tetrapoda
Clase: Mammalia
Subclase: Eutheria (= Placentalia)
Orde: Primates
Suborde: Haplorrhini
Infraorde: Tarsiiformes
Gregory, 1915
Familia: Tarsiidae
Gray, 1825
Xéneros

A dos tarsiiformes (Tarsiiformes), ás veces denominados tarsiformes[1] é unha infraorde de mamíferos primates haplorrinos reunidos nunha única familia actual, a dos tarsíidos (Tarsiidae),[2] que comprende varias especies que estaban encadradas no até hai poucos anos considerado o seu único xénero, Tarsius,[2] e que son coñecidas vulgarmente como tarsios,[3] caracterizados polos seus grandes ollos, mans e pés moi desenvolvidos, que acaban en dedos longos rematados nun disco adhesivo, e que habitan nas selvas do sueste asiático e en varias illas de Indonesia. Ademais conta con numerosos xéneros en dúas familias extintas.

Cómpre sinalar que nos últimos anos (década do 2010), varios descubrimentos levaron a algúns expertos a reconsiderar este taxon, e houbo autores que propuxeron dividir o xénero Trasius en tres xéneros diferentes: Tarsius, Carlito[4] e Cephalopachus,[5] aínda non recoñecidos, por exemplo, nunha obra de referencia como Mammal Species of the World.

Durante moitos anos os tarsiiformes foron clasificados dentro dos prosimios,[6] pero foron separados deles porque comparten varias características cos simios.

Características[editar | editar a fonte]

De dimensións moi reducidas (de entre 9 a 16 cm de lonxitude, e de 80 a 150 g de peso), neste grupo encóntranse algúns dos primates máis pequenos que existen. A súa cabeza é arredondada, o pescozo curto (pero que permite xirar a cabeza até atrás, sen efectuar ningún movemento do tronco), o tronco máis curto e repoludo que o dos lemuriformes e a cola moi longa (de 13 a 27 cm), espida e rematada nunha guedella de pelo. Na cabeza, de fociño curto, destacan o grandes ollos, circulares e situados en posición frontal (visión estereoscópica (o que suxire a súa proximidade filoxenética cos antropoideos).

Os membros anteriores son curtos, mentres que os posteriores son moi longos, a causa da súa adaptación ao salto, e cos tarsos moi desenvolvidos (ao que alude o seu nome). Os dedos son longos e delgados, co extremo aplanado e dotado dun disco adhesivo. Os dedos teñen uñas planas, agás o segundo e o terceiro dos pés, que rematan en garras; os polgares son opoñíbeis.

O esqueleto presenta un desenvolvemento transversal do tórax con aplanamento do esterno, carácter referido á posición semierecta destes hábiles saltadores; a clavícula é longa e delgada.

Cranio dun tarsio.
Obsérvese o enorme tamaño das órbitas oculares.

O cerebro é moi pequeno (pesa uns 3 g), pero en proporción bastante ancho e cun prolongamento occipital que cobre parte do cerebelo; desataca o gran desenvolvemento dos centros da visión (o seu principal sentido da percepción) cuxos estratos celulares alcanzan un grao de diferenciación superior ao doutros primates, comprendido o home.

A dentadura está constituída por 34 dentes, distribuídos segundo a fórmula 2.1.3.3 / 1.1.3.3; amosa caracteres primitivos, especialmente na estrutura dos molares. O intestino, moi simple, presenta diversos caracteres que o asemellan ao dos insectívoros, e mesmo aos dos réptiles; carece de apéndice.

En xeral, o pulmón dereito ten 6 lóbuos, e o esquerdo, 4.

Posúen dous pares de mamas, un pectoral e outro abdominal; porén, pode existir un terceiro par pectoral. O útero é bicorne, e a placenta discoidal e decidua.[6]

Bioloxía[editar | editar a fonte]

Postura de repouso.

Os tarsios son de hábitos nocturnos e arborícolas e viven, solitarios ou en parellas, en zonas con matogueiras e arbustos en selvas pouco densas, cunha distribución restrinxida tan só aos arquipélagos da Sonda, Célebes e Filipinas. Dureante o día permanecen agochados entre a vexetación, en xeral aferrados a unha pequena póla vertical, e coa cola enroscada neste soporte. Non constrúen niños. Durante a noite desprázanse cunha notábel capacide acrobática nas árbores para buscar o seu alimento, consistente basicamente en insectos, aínda que tamén comen pequenos lagartos e crustáceos e outros invertebrados; non comen froitos, e a auga apáñana lambendo as follas das árbores. En xeral son silenciosos, pero poden emitir, coa boca entreaberta, algúns sons característicos, como débiles gritos.[6] Tamén pódense comunicar por ultrasóns.[7]

As femias paren unha soa cría por parto que, aínda que só pesan uns 20 g, nacen xa moi desenvolvidas, cos ollos abertos e cubertas; a nai transpórtaas suxeitándoas coa boca, pero as crías tamén poden agarrarse ao ventre da nai e tamén realizaren pequenos desprazamentos por si mesmas. Descoñécense os períodos de xestación e de amamentamento e, en canto á duración da vida desates aniamais, sábese dunha femia que viviu 10 anos nun zoolóxico.[6]

Taxonomía[editar | editar a fonte]

Unha taxonomía complicada[editar | editar a fonte]

A clasificación dos tarsios foi, durante moito tempo, confusa. Xa en 1780 o médico e naturalista alemán Storr sinalara as diferenzas entre os lémures e as especies que hoxe coñecemos cono tarsios, e argumentou a necesidade de separar estes dous taxa.[8]

Daquela cuñou o novo xénero Tarsius,[2] para reunir os pouco correntes primates que posuían uns excepcionalente longos ósos tasianos, e deulle o nome de Tarsius spectrum á especie que definira Pallas dous anos antes, en 1778, como Lemur spectrum (de aí é de onde procede o nome binomial actual Tarsius spectrum).[8]

Descricións[editar | editar a fonte]

Infraorde[editar | editar a fonte]

A infraorde dos Tarsiiformes foi descrita en 1915 polo zoólogo especializado en primatoloxía e paleontólogo estadounidense William King Gregory,[9]

Familia[editar | editar a fonte]

En canto á familia, fora descrita en 1825 polo zoólogo inglés John Edward Gray en Ann. Philos., n.s., 10: 338.[2]

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

Infraorde[editar | editar a fonte]

O nome Tarsiiformes está formado sobre a raíz do nome do xénero tipo, Tarsius coa adición da desinencia do latín científico -iformes, "en forma de".

Familia[editar | editar a fonte]

Do memo modo, o nome da familia fómase sobre o nome do xénero tipo coa adición da desinencia do latín científio científico -idae, propia dos nomes das familias de animais.

En canto ao nome do xénero tipo Tarsius, deriva do latín tarsus, aludindo á lonxitude dos ósos tarsianos destes animais.[10]

Unha clasificación controvertida[editar | editar a fonte]

A clasificación da infraorde dos tarsiifomes é moi controvertida. Como exemplos, relaciónanse a continuacón as clasificacións dadas por alúns dos organismos especializados.

— Segundo Mammal Species of the World [2]

Suborde Haplorrhini Pocock, 1918)

— Segundo Animal Diversity Web [11]

Suborde Haplorrhini Pocock, 1918)

— Segundo Paleobiology Database [12]

Suborde Haplorrhini Pocock, 1918)

  • Infraorde Tarsiiformes (Gregory, 1915)
    • Familia Tarsiidae Gray, 1825
      • Xénero Tarsius Storr, 1780
        • Tarsius dentatus Miller & Hollister, 1921
        • Tarsius eocaenus Beard et al., 1994
        • Tarsius fuscus Fischer, 1804
        • Tarsius lariang Merker & Groves, 2006
        • Tarsius pelengensis Sody, 1949
        • Tarsius pumilus Miller & Hollister, 1921
        • Tarsius sangirensis Meyer, 1897
        • Tarsius sirindhornae Chaimanee et al., 2011
        • Tarsius tarsier (Erxleben, 1777)
        • Tarsius thailandica Ginsburg & Mein, 1987
        • Tarsius tumpara Shekelle et al., 2008
        • Tarsius wallacei Merker et al., 2010
      • Xénero Carlito Groves & Shekelle, 2010
      • Xénero Cephalopachus Swainson, 1835

— Segundo a Unión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais [13]

Galería[editar | editar a fonte]

  • Tarsius tarsier, o tarsio fantasma.
    Tarsius tarsier, o tarsio fantasma.
  • Carlito syrichta = Tarsius syrichta, o tarsio filipino.
    Carlito syrichta = Tarsius syrichta, o tarsio filipino.
  • Lámina de T. tarsier na obra Bosquejo geográfico é histórico-natural del archipiélago Filipino de Ramón Jordana y Morera.
    Lámina de T. tarsier na obra Bosquejo geográfico é histórico-natural del archipiélago Filipino
    de Ramón Jordana y Morera.
  • Cephalopachus bancanus, o tarsio de Horsfield.
    Cephalopachus bancanus, o tarsio de Horsfield.
  • Cephalopachus bancanus borneanus, o tarsio de Borneo.
    Cephalopachus bancanus borneanus, o tarsio de Borneo.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ tarsiformes no Gran dicionario Xerais da lingua.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Tarsiidae en MSW.
  3. ↑ Gran dicionario Xerais da lingua (2009): tarsio s. m. Mamífero primate, o único (sic) da familia dos dos társidos (sic) e da suborde (sic) dos tarsiformes (sic) (Tarsius sp.), nocturno, de pequeno tamaño, con grandes ollos e dedos longos rematados nun disco adhesivo [propio de Indonesia e Filipinas].
  4. ↑ Groves, C. & Shekelle, M. (2010): "The Genera and Species of Tarsiidae" International Journal of Primatology 31 (6): 1071–1082.
  5. ↑ Brandon-Jones, D.; Eudey, A. A.; Geissmann, T.; Groves, C. P.; Melnick D. J.; Morales, J. C.; Shekelle, M. & Stewart, C. B. (2004): "Asian Primate Classification" International Journal of Primatology 25 (1): 97–164.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 VV. AA. (1968): "Tarsioideos" en: Enciclopedia Salvat de las ciencias. Tomo 6. Animales vertebrados. Pamplona: Salvat, S. A. de Ediciones, p. 290.
  7. ↑ The only primate to communicate in pure ultrasound en NewsCientist.com
  8. ↑ 8,0 8,1 Gursky, Sharon L. (2016): The Spectral Tarsier. London / New York: Routledge. ISBN 978-0-1318-9332-0, capítulo 1: Taxonomy History, páx. 2.
  9. ↑ Tarsiiformes en MSW.
  10. ↑ Tarsius no Merriam-Webster Dictionary.
  11. ↑ Tarsiiformes na ADW.
  12. ↑ Tarsiiformes Arquivado 22 de marzo de 2016 en Wayback Machine. na EOL.
  13. ↑ Especies de Tarsiidae na Lista vermella de especies ameazadas da UICN, versión 2015-4.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Brandon-Jones, D.; A. A. Eudey, T. Geissmann, C. P. Groves, D. J. Melnick, J. C. Morales, M. Shekelle & C. B. Stewart (2004):

"Asian Primates Classification" International Journal of Primatology 25 (1): 97-164. Resumo.

  • Chiarelli, A. B. (1972): Taxonomic Atlas of Living Primates. Londres, Reino Unido & Nova York, EUA: Academic Press. ISBN 0-1217-2550-2.
  • Groves, Colin P. (2001): Primate Taxonomy. Washington, EUA & Londres, Reino Unido: Smithsonian Institution Press. ISBN 1-5609-8872-X.
  • Gursky-Doyen, Sharon & Jatna Suprinata, eds. (2010): Indonesian Primates. Nova York / Dordrecht / Heidelberg / Londres: Springler. ISBN 978-1-4419-1559-3 / ISBN 978-1-4419-1559-7.
  • Kowalski, Kazimierz (1981): "Suborden Tarsioidea", en: Mamíferos. Manual de teriología. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9, pp. 320–321.
  • Nowak, Ronald M. (1999): Walker's Primates of the World. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-6251-5.
  • Parker, Sybil P. (1990): Grzimek's Encyclopedia of Mammals. Volume 2. Nova York, NY, EUA: McGraw-Hill Publishing Company. ISBN 0-0790-9508-9.
  • Vaughan, T. A. (1986): Mammalogy. Terceira edición. Fort Worth, Texas, EUA: Saunders College Publishing.
  • VV. AA. (1968): "Tarsioideos" en: Enciclopedia Salvat de las ciencias. Tomo 6. Animales vertebrados. Pamplona: Salvat, S. A. de Ediciones, pp. 290–292.
  • Wilson, D. E. & Reeder, D. M., eds. (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference, 3ª ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4.
  • Wright, P.; E. Simons & S. Gursky, eds. (2003): Tarsiers: past, present, and future. Estados Unidos de América: Rutgers University Press.

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tarsiiformes&oldid=6642536»