Silabario inuktitut

Silabario inuktitut

Silabario inuktitut. Os caracteres adicionais con puntos representan vogais longas; cando se romaniza, a vogal duplícase.
Tipo	Silabario
Linguas	Lingua inuktitut
Creación	década de 1870
Sistemas	Inspirado no silabario cree
Código ISO 15924	Cans
Unicode	Silabario indíxena canadense unificado, U+1400–167F (táboa)

Sinal de tráfico bilingüe en Nunavut. A transliteración de ᓄᖅᑲᕆᑦ é nuqqarit.

O silabario inuktitut (ᖃᓂᐅᔮᖅᐸᐃᑦ qaniujaaqpait, ou ᑎᑎᕋᐅᓯᖅ ᓄᑖᖅ, titirausiq nutaaq) é un sistema de escrita de tipo alfasilabario usado polos inuit de fala inuktitut no territorio canadense de Nunavut, así como na rexión de Nunavik (no Quebec) e de Nunatsiavut (en Labrador). En 1976, a Comisión Lingüística do Instituto Cultural Inuit converteuno na escrita cooficial das linguas inuit, xunto co alfabeto latino.

O nome qaniujaaqpait (qaniujaːqpaˈit) deriva da raíz qaniq, que significa "boca". O sistema de escrita alternativo, baseado no alfabeto latino chámase qaliujaaqpait (ᖃᓕᐅᔮᖅᐸᐃᑦ), que deriva de qaliit, unha palabra que describe as marcas nas rochas. Titirausiq nutaaq (titiʁauˈsiq nuˈtaːq) significa "novo sistema de escrita" en constrate con titirausiit nutaunngittut (ᑎᑎᕋᐅᓰᑦ ᓄᑕᐅᓐᖏᑦᑐᑦ), o "antigo silabario" usado antes da reforma de 1976.

Historia

Os primeiros esforzos para escribir inuktitut proviñan de misioneiros moravos en Groenlandia e Labrador a mediados do século XIX usando a escrita latina. O primeiro libro en inuktitut usando o silabario cree foi un panfleto de oito páxinas coñecido como Selections from the Gospels in the dialect of the Inuit of Little Whale River (ᒋᓴᓯᑊ ᐅᑲᐤᓯᐣᑭᐟ, "Palabras de Xesús"), impreso por John Horden en 1855–1856 en Moose Factory para que Edwin Arthur Watkins os usase cos inuit en Chisasibi (daquela coñecido como Fort George). En novembro de 1865, Horden e Watkins reuníronse en Londres baixo a dirección de Henry Venn para adaptar o silabario cree á lingua inuktitut. Na década de 1870, Edmund Peck, outro misioneiro anglicano, comezou a imprimir textos segundo ese estándar. Outros misioneiros, e máis tarde lingüistas ao servizo dos gobernos canadense e estadounidense, adaptaron o alfabeto latino aos dialectos do delta do río Mackenzie, das illas árticas occidentais do Canadá e de Alasca.