Sexismo

1000 12/16
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Sede da Asociación Nacional Contra o Sufraxio Feminino. As reivindicacións históricas para eliminar a discriminación sexual xeraron forte oposición na sociedade xa que os cambios na igualdade legal supoñían e supoñen cambios profundos nas mentalidades.

O sexismo é a discriminación baseada no xénero ou sexo. Tamén se refire ás características e comportamentos que se atribúen tradicionalmente ao home ou á muller[1].

As actitudes sexistas sostéñense en crenzas e estereotipos tradicionais sobre os distintos roles de xénero. A discriminación sexual non é só un concepto dependente de actitudes individuais, senón que se atopa incorporado en numerosas institucións da sociedade. A miúdo o sexismo é asociado con argumentos sobre a supremacía de xénero[2].

Existen varias clasificacións posibles do sexismo atendendo a distintos criterios:

  • Contra mulleres: este tipo de sexismo é o máis común e vai dirixido cara persoas cuxo sexo biolóxico se corresponde coa súa identidade de xénero (feminino). Este tipo de sexismo é tamén coñecido como misoxinia[2], que significa “odio ás mulleres” e pode derivar tamén da crenza na supremacía do xénero masculino.
  • Contra transexuais: este tipo de sexismo aplícase a persoas cuxa identidade de xénero non se corresponde co seu sexo biolóxico. É especialmente grave, xa que estes ataques discriminatorios se suman á ansiedade e á dor emocional que de por si produce a disforia de xénero, un fenómeno psicolóxico[2] que se dá nalgunhas persoas transexuais.
  • Contra homes: este tipo de sexismo está moi relacionado co concepto de misandria, é dicir, a aversión cara os homes en xeral. Pódese dicir que é o tipo de sexismo menos común.
  • Sexismo normativo: este tipo de sexismo non se expresa a través da violencia, pero tampouco ten nada que ver coa aparente amabilidade que adoita exhibir. No sexismo normativo a expresión tácita dunha afirmación nos roles de xénero tradicionais non se xustifica en nada que non sexa o propio costume costume. Preguntar a unha muller, por exemplo, sobre cando ten pensado atopar un marido que a manteña é un exemplo deste tipo de sexismo.[3]
  • Sexismo hostil: plásmase en actitudes e accións baseadas na hostilidade, a agresividade e a violencia física ou simbólica. Por exemplo, dar golpizas a alguén polo seu xénero é unha forma clara de sexismo deste tipo. Algúns subtipos desta clase de sexismo son os seguintes:
  1. -Por transgresión do doméstico: sexismo baseado no rexeitamento a que a muller acceda á faceta pública da sociedade, é dicir, aquela que está máis alá das tarefas domésticas e reprodutivas.
  2. -Por cuestións sexuais: a través deste inténtase vulnerar o modo no que se experimenta a propia sexualidade[4].

As prácticas sexistas afectan principalmente ás mulleres[5] dada a vixencia de crenzas culturais que as consideran inferiores ou desiguais aos homes por natureza.

Sexismo na literatura[editar | editar a fonte]

Nunha sociedade patriarcal, anterior mesmo ao nacemento da literatura, son homes quen protagonizan os libros, quen os escriben e quen os editan, e en moitos casos ao longo da Historia tamén quen os len case en exclusiva, en tanto que destinatarios naturais. Co avance da igualdade de dereitos, desde o momento en que a muller accede a postos públicos e privados antes impensables para ela, accede tamén á Universidade e comeza a acceder aos sistemas literarios máis alá da excepcionalidade[6].

Mais aínda hoxe resulta común a crenza de que as mulleres só len novelas románticas e/ou eróticas pois apelan a emocións como a dor, a vinganza ou a perda, que un home non sentiría. A Romance Writers of America (RWA) sinala que en 2013 as vendas de novelas románticas ascenderon a máis de 1000 millóns de dólares, o 13% da literatura consumida no ano en Estados Unidos. E entre 2010 e 2015 vendéronse 39.8 millóns de copias físicas (máis de 257.53 millóns de dólares) só no Reino Unido. No entanto, a pesar de ser unha das industrias literarias máis fortes pola súa tradición, enfróntase a prexuízos como o de xénero e o da composición narrativa das súas historias. A RWA estima[7] que o 84% dos lectores de novelas románticas son mulleres, de entre 30 e 54 anos principalmente (41%).

Sexismo na linguaxe[editar | editar a fonte]

Existe un amplo consenso social e político, nas comunidades idiomáticas nas que a distinción de sexo-xénero é moi visible, en considerar sexistas determinados usos da linguaxe, por exemplo os que prescriben empregar o masculino como xenérico[8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21]. O debate continúa aberto e as novas propostas (como é, nalgunhas linguas románicas, a introdución dun xenérico todes[22][23]), ás veces polémicas[24] e non recoñecidas aínda por academia ningunha, se estenden sobre todo polas redes sociais. A pesar da resistencia inicial, sobre todo -aínda que non sempre- nos sectores máis reaccionarios[25], os estudos feministas [26] foron concitando unha revisión profunda tanto das raíces patriarcais da linguaxe mesma[27] coma da cosmovisión sexista[28], historicamente instalada no prexuízo[29][30] do macho dominante[31] e en concordancia coa pretendida neutralidade[32] do xénero gramatical.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ "Exprésate sin sexismo". Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2017. Consultado o 19 xuño 2017. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 "Sexismo". Consultado o 19 xuño 2017. 
  3. ↑ "Sexismo". Consultado o 19 xuño - 2017. 
  4. ↑ "Psicología y mente". Consultado o 19 xuño 2017. 
  5. ↑ "definición.de". Consultado o 19 xuño 2017. 
  6. ↑ "Sexismo en Literatura". Dragón Mecánico. Consultado o 19 de xuño 2017. 
  7. ↑ "Book-publishing’s naughty secret". The Economist. Consultado o 19 de xuño 2017. 
  8. ↑ https://www.dacoruna.gal/files/7914/0499/7263/guia-caderno-linguaxe-non-sexista.pdf
  9. ↑ "Linguaxe non sexista". igualdade.xunta.gal. Consultado o 2022-08-13. 
  10. ↑ "Linguaxe non sexista - Guía da Deputación da Coruña" (PDF). Linguaxe non sexista - UDC. Consultado o 14/08/2022. 
  11. ↑ "Cátedra Extraordinaria Valores Democráticos y Género". www.ucm.es. Consultado o 2022-08-13. 
  12. ↑ "Vieiros: Galiza Hoxe - Olga Castro Vázquez - O sexismo na lingua". www.vieiros.com. Consultado o 2022-08-13. 
  13. ↑ "Guía de linguaxe non sexista - Concello da Pobra do Caramiñal" (PDF). Guía de linguaxe non sexista. Consultado o 14/08/2022. 
  14. ↑ "Manual para un uso non sexista da linguaxe - Concello de Forcarei" (PDF). Manual para un uso non sexista da linguaxe. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 24/09/2020. Consultado o 14/08/2022. 
  15. ↑ "Guía para o uso da linguaxe non sexista na acción sindical - UGT Galicia" (PDF). Guía para o uso da linguaxe non sexista na acción sindical. Consultado o 14/08/2022. 
  16. ↑ "Linguaxe non sexista - CIG Ensino" (PDF). Linguaxe non sexista. Consultado o 14/08/2022. 
  17. ↑ fernando.xerencia (2022-03-08). "FRONTE Á VIOLENCIA SIMBÓLICA, LINGUAXE IGUALITARIA". Tempos Dixital. Consultado o 2022-08-13. 
  18. ↑ "Guía para un uso da LINGUAXE NON SEXISTA nas relacións laborais e no ámbito sindical - Guía para delegados e delegadas - CC.OO." (PDF). Guía para un uso da LINGUAXE NON SEXISTA nas relacións laborais e no ámbito sindical. Consultado o 14/08/2022. 
  19. ↑ "A lingua en igualdade pégase - Emprégaa ben - Concello de Lugo" (PDF). A lingua en igualdade pégase - Emprégaa ben. Consultado o 14/08/2022. 
  20. ↑ "UN LENGUAJE NEUTRAL ENCUANTO AL GÉNERO en el Parlamento europeo (en castelán)" (PDF). UN LENGUAJE NEUTRAL ENCUANTO AL GÉNERO (en castelán). Consultado o 14/08/2022. 
  21. ↑ "A PRODUÇÃO DO SEXISMO NA LINGUAGEM: GÊNERO E PODER EM DICIONÁRIOS DA LÍNGUA PORTUGUESA" (PDF). A PRODUÇÃO DO SEXISMO NA LINGUAGEM: GÊNERO E PODER. Consultado o 14/08/2022. 
  22. ↑ "AX(e)ITAR A LINGUA - Orientacións para unha comunicación inclusiva no ensino" (PDF). AX(e)ITAR a lingua, Grupo Roda. Consultado o 17/08/2022. 
  23. ↑ "A linguaxe non sexista no CORGA: descrición e reflexión sobre as variantes empregadas". A linguaxe non sexista no CORGA: descrición e reflexión. Consultado o 17/08/2022. 
  24. ↑ ""La '-e' como género neutro es un acto político, no lingüístico"". ELMUNDO (en castelán). 2019-12-20. Consultado o 2022-08-17. 
  25. ↑ "Archivo y Memoria del feminiso español del último tercio del siglo XX Fuentes para su estudio" (PDF). Archivo y Memoria del feminiso español del último tercio del siglo XX. Consultado o 17/08/2022. 
  26. ↑ "Festa da Palabra Silenciada nº 24 - O verbo patriarcal" (PDF). festa palabra - Consello da Cultura Galega. Consultado o 17/08/2022. 
  27. ↑ "patriarcal | Palabra do día". Portal das Palabras. Consultado o 2022-08-17. 
  28. ↑ "Bernardo Machado - Pronomes neutros: linguagem inclusiva aumenta nosso repertório linguístico". tab.uol.com.br (en portugués). Consultado o 2022-08-17. 
  29. ↑ Scotto, Victoria (2020-08-30). "Apuntes sobre ciertas resistencias en el lenguaje: el género del español". Descentrada. Revista interdisciplinaria de feminismos y género (en castelán) 4 (2): e120–e120. ISSN 2545-7284. doi:10.24215/25457284e120. 
  30. ↑ "Sexismo e políticas linguísticas de gênero". Sexismo e políticas linguísticas de gênero. Consultado o 17/08/2022. 
  31. ↑ "¿Nuevas o viejas masculinidades? El rol masculino dominante entre los adolescentes españoles" (PDF). ¿Nuevas o viejas masculinidades? El rol masculino dominante entre los adolescentes españoles - Dialnet. Consultado o 17/08/2022. 
  32. ↑ "GLOSARIO DE TERMOS DE POLÍTICAS DE IGUALDADE E ESTUDOS EN XÉNERO" (PDF). GLOSARIO DE TERMOS DE POLÍTICAS DE IGUALDADE E ESTUDOS EN XÉNERO. Consultado o 17/08/2022. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sexismo&oldid=6231676»