Sanguñedo, Verea

    Engadir ligazóns
    Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
    Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Sanguñedo.
    Sanguñedo
    Ponte do Cubo (Casal de Abade, Verea).jpg
    Ponte do Cubo no regato de Quintela.
    ConcelloVerea[1]
    ProvinciaOurense
    Coordenadas42°05′21″N 7°54′56″O / 42.08927778, -7.9155Coordenadas: 42°05′21″N 7°54′56″O / 42.08927778, -7.9155
    Poboación97 hab. (2020)
    Entidades de poboación6[1]
    [ editar datos en Wikidata ]

    San Salvador de Sanguñedo é unha parroquia do concello de Verea na comarca da Terra de Celanova, na provincia de Ourense. No ano 2020 tiña noventa e sete habitantes, deles cincuenta eran homes e corenta e sete eran mulleres, o que supón unha diminución de 84 habitantes en relación ao ano 2000. A parroquia engloba os lugares de Abeleda, Balín, Casal de Abade, Os Casares, Outeiro e Sanguñedo.

    Demografía[editar | editar a fonte]

    Sanguñedo atópase nunha situación de crise demográfica, situación bastante común no interior de Galicia, sobre todo no rural. No ano 2020 tiña 97 habitantes, deles 50 eran homes e 47 eran mulleres, o que supón unha diminución de 84 habitantes en relación ao ano 2000.[2]

    Xeografía[editar | editar a fonte]

    Extensión parroquial[editar | editar a fonte]

    Con 12,69 quilómetros cadrados, Sanguñedo é a terceira parroquia máis extensa do concello de Verea, tras San Miguel de Bangueses e santo Andrao de Cexo. Nela atopamos os núcleos de poboación de Abeleda, Casal de Abade, Casares, Outeiro e Sanguñedo.

    Cursos fluviais[editar | editar a fonte]

    Toponimia[editar | editar a fonte]

    San Salvador é un dos nomes que recibe Xesús como "salvador do xénero humano". Salvador empregouse en substitución de Xesús, xa que se consideraba grave irreverencia empregar este último como nome de persoa.[3] O étimo vén do latín salvator/-oris (salvador, liberador, redentor)[4]. Con este nome é tamén coñecido San Salvador de Horta. Por outra banda, Sanguñedo é un fitotopónimo[5], ven do arbusto sangomiño, sanguino, sanguvino ou sanguineto (Rhamnus sanguineus)[6] (Cornus sanguinea) [3].

    Lugares de interese[editar | editar a fonte]

    Igrexa de San Salvador de Sanguñedo[editar | editar a fonte]

    Igrexa de San Salvador de Sanguñedo.

    A igrexa de San Salvador foi construída a principios do século XVIII, conta con algúns elementos complementados no século XIX. Segundo a inscrición do canteiro que se atopa na fachada posterior, a obra foi rematada no ano 1707. A fachada ten unha porta de lintel sinxela e remata cunha cornixa curva.[7] Nos extremos da cornixa érguense dous pináculos puntiagudos rematados en esfera. O campanario está conformado por dous arcos romanos, nos cales se atopan dúas campás, unha por arco. Por riba deste corpo hai outros dous pináculos, similares aos situados na cornixa, e máis unha estrutura triangular sobre a cal está un pararaios ornamental con forma de cruz grega. A igrexa conta con tres altares; o altar maior ten un retablo construído en 1713 polo escultor Gregorio Álvarez, veciño de Quintela de Leirado e dourado por Agustín Vázquez; nel atópanse as imaxes da Inmaculada, San Francisco, Santo Antón e San Xosé. Os altares colaterais do Evanxeo da Nosa Señora do Carme e da Epístola da Nosa Señora das Dores, albergan as tallas da Virxe do Carme, Santa Tereixa, Santo Antón e San Bieito. [3]

    Cruceiro do Campo de Outeiro[editar | editar a fonte]

    O cruceiro de Sanguñedo está situado no Campo do Outeiro, diante da igrexa de San Salvador de Sanguñedo a medio camiño entre o lugar de Sanguñedo e Outeiro. Data do mesmo século que a igrexa (s. XVIII). O pedestal consta de tres chanzos, sobre el atópase un varal, primeiro cuadrangular e logo octogonal, que engarza cun capitel dórico e remata nunha cruz florenzada ocupada, no anverso, por un Cristo de expresividade dramática con pano de pureza e, no reverso, por unha Virxe orante sobre anxo. [3]

    Capela da Virxe dos Remedios[editar | editar a fonte]

    A capela, que se atopa en Casares, é de planta rectangular e ten o tellado a ter augas. Accédese á mesma por un adro porticado con asentos pétreos ao redor, apoiado en columnas de cemento. No retablo atopamos a Virxe dos Remedios e do Amparo. [3]

    Ruta do Briñal[editar | editar a fonte]

    Ruta sendeirista que trascorre por camiños agropecuarios que conectan diversos lugares das parroquias de Sanguñedo, Ourille e Pitelos. Une Casal de Abade coa aldea de Sabucedo. Por este sendeiro os gandeiros conducían o gando entre os prados da zona. O nome da ruta vén dado polo miradoiro do Briñal.[8]

    Eira dos canastros de Casal de Abade[editar | editar a fonte]

    Na aldea hai unha eira comunal con canastros (denominación da zona) do século XIX.

    Pozo Mimón[editar | editar a fonte]

    Poza fluvial no transcurso do regato do Sobradiño. Conta unha lenda[Cómpre referencia] que un día pasaba un cura montado nunha besta ao carón do regato do Sobradiño cando de súpeto caeu el e máis a besta á poza. Dende aquela algunhas persoas intentaron atopar os corpos sen vida, os cales nunca foron atopados.

    Muíños de Caíde[editar | editar a fonte]

    Os muíños atópanse no curso do regato do Sobradiño. Foron empregados dende mediados do século XVII ata a mecanización do moído. Crese que en orixe eran propiedade do abade.

    Ponte do Cubo[editar | editar a fonte]

    Ponte empregada polos gandeiros para salvar o regato de Quintela. Forma parte da ruta do Briñal.

    Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

    Lugares e parroquias[editar | editar a fonte]

    Lugares de Sanguñedo[editar | editar a fonte]

    Lugares da parroquia de Sanguñedo no concello de Verea (Ourense)

    Abeleda | Balín | Casal de Abade | Os Casares | Outeiro | Sanguñedo

    Parroquias de Verea[editar | editar a fonte]

    Galicia | Provincia de Ourense | Parroquias de Verea

    Albos (San Mamede) | Bangueses (San Miguel) | Cexo (Santo Adrao) | Domés (San Martiño) | Gontán (Santo André) | Ourille (San Pedro) | Pitelos (Santa María) | Portela (Santa Baia) | Sanguñedo (San Salvador) | Santa María de Cexo (Santa María) | Verea (Santiago)


    Notas[editar | editar a fonte]

    1. ↑ 1,0 1,1 Decreto 332/1996, do 26 de xullo, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da Provincia de Orense.
    2. ↑ "Instituto Nacional de Estadística. Nomeclátor. Relación de unidades poboacionais.". www.ine.es. Consultado o 2021-02-01. 
    3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Méndez Míguez, Carlos (2020). Toponimia de Verea. Noia (A Coruña). ISBN 978-84-1217-313-0. OCLC 1254476944. 
    4. ↑ "SALVADOR, radicación". Etimologías de Chile - Diccionario que explica el origen de las palabras (en castelán). Consultado o 2021-09-02. 
    5. ↑ amil (2021-01-26). "Microtoponimia ou nomes dalgúns eidos na parroquia de Dadín (O Irixo)". BadalNovas. Consultado o 2021-01-31. 
    6. ↑ "Estudos de toponimia galega. Nicandro Ares Vázquez". Arquivado dende o orixinal o 13/02/2021. Consultado o 31/01/2021. 
    7. ↑ "Iglesia de San Salvador de Sanguñedo – Terra de Celanova — Serra do Xurés" (en castelán). Consultado o 2021-01-29. 
    8. ↑ "Ruta do Briñal". Wikiloc | Rutas del Mundo (en castelán). Consultado o 2021-01-30. 

    Véxase tamén[editar | editar a fonte]

    Outros artigos[editar | editar a fonte]

    Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sanguñedo,_Verea&oldid=6348197»