Saltar ao contido

Rapla

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaRapla
Imaxe
Localización
Mapa
 58°59′40″N 24°48′04″L / 58.994444444444, 24.801111111111
PaísEstonia
CondadosCondado de Rapla
Concello ruralConcello de Rapla Editar o valor en Wikidata
Capital de
Poboación
Poboación5.355 (2024) Editar o valor en Wikidata (1.146,68 hab./km²)
Xeografía
Superficie4,67 km² Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Código postal79511 Editar o valor en Wikidata
Prefixo telefónico048 Editar o valor en Wikidata

Rapla (en alemán: Rappel) é unha cidade do centro de Estonia, capital do condado de Rapla. A vila atópase a 45 km ao suroeste de Talín. É o centro administrativo do concello de Rapla, ao que está adscrito, e o concello limita cos concellos de Kohila e Juuru ao norte, con Raikküla e Kehtna polo sur e co de Märjamaa, polo oeste. Na parte noroccidental, tamén limita co concello de Kernu, pertencente ao condado de Harju.

Historia

[editar | editar a fonte]

Do ano 1241, é o Liber Census Daniæ, o primeiro documento que fai referencia á vila de Rapla por vez primeira, e aparece como Rapal.[1] A finais dese mesmo século foi cando se construíu a igrexa de María Magdalena, cuxo edificio actual, de nova construción, foi rematado no 1901.

Vídeo con dron de Rapla e o seu edificio octogonal KEK en 2021.

Tanto a vila como a igrexa, orixinalmente, pertencían ao señorío de Alu.[2] Posteriormente, no 1478, pasou a depender do mosteiro de Padise. Non foi até 1705, que Alu e Rapla se separaron, formando unidades administrativas diferentes.[3] A cidade orixinouse arredor dunha casa señorial, da que non queda ningún edificio na actualidade.[4]

A mediados do século XIX, comezou un período de crecemento para Rapla cando, en 1866, se abre unha farmacia; no 1868, unha escola e no 1893, unha estación para dilixencias de correo. A partir de 1900, o concello beneficiouse da creación da liña de ferrocarril de vía estreita que unía Talín e Viljandi, e pasou a haber unha estación en Rapla. Durante este período, se estableceron preto de Rapla, unha fábrica de ladrillos e outra de refrescos.[2] Así e todo, a liña durou pouco tempo (1931-1968) pois foi pechada a finais da década dos anos 60.

No 1945, Rapla, dentro da República Socialista Soviética de Estonia obtivo a categoría de pequeno concello (alevik en estoniano). Finalmente, no 1993, obtivo os dereitos de cidade (vald, en estoniano) e no 2002, a cidade máis o concello rural circundante se fusionaron.[3]

Demografía

[editar | editar a fonte]
Evolución demográfica de Rapla
1913[5] 1941[5] 1959[5] 1979[5] 1989[5] 2000[5] 2006[5] 2011[6] 2019 2020 2021[7]
253 735 3 073 5 599 6 271 5 758 5 682 5 202 5 069 5 003 5 254
Igrexa de María Magdalena en Rapla. Vista exterior da ábsida.
Orixe 1934 1959 1970 1979 1989 2000 2011 2021
Número % Número % Número % Número % Número % Número % Número % Número %
Estonianos 975 98,1 2 462 80,1 3 998 91,0 5 070 90,6 5 647 90,0 5 387 93,6 4 981 95,8 5 022 95,6
Rusos 8 0,80 - - 210 4,78 345 6,16 391 6,24 233 4,05 139 2,67 106 2,02
Ucraínos - - - - 21 0,48 32 0,57 40 0,64 33 0,57 17 0,33 19 0,36
Belarusos - - - - 26 0,59 22 0,39 21 0,33 11 0,19 4 0,08 3 0,06
Fineses - - - - 75 1,71 72 1,29 89 1,42 39 0,68 25 0,48 25 0,48
Xudeus - - - - 0 0,00 3 0,05 2 0,03 2 0,03 1 0,02 3 0,06
Letóns 3 0,30 - - 2 0,05 4 0,07 1 0,02 2 0,03 2 0,04 8 0,15
Alemáns 5 0,50 - - - - 32 0,57 41 0,65 9 0,16 8 0,15 8 0,15
Tártaros - - - - - - 1 0,02 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00
Polacos - - - - - - 3 0,05 1 0,02 2 0,03 0 0,00 3 0,06
Lituanos - - - - 16 0,36 6 0,11 6 0,10 6 0,10 1 0,02 0 0,00
descoñecido 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 10 0,17 2 0,04 19 0,36
outros 3 0,30 611 19,9 43 0,98 9 0,16 32 0,51 24 0,42 22 0,42 37 0,70
Total 994 100 3 073 100 4 391 100 5 599 100 6 271 100 5 758 100 5 202 100 5 254 99,9

Monumentos

[editar | editar a fonte]

O principal monumento de Rapla é a igrexa de María Magdalena, de culto evanxélico luterano, e destaca polas súas grandes dimensións, ten unha capacidade de 3.000 persoas, o que a converte na igrexa máis grande de Estonia e conta con dúas torres na fachada.[8] Foi construída en 1901, en estilo neorrománico por Rudolf von Engelhardt.[9]

Galería

[editar | editar a fonte]
  • Estación de tren de Rapla.
    Estación de tren de Rapla.
  • Centro cultural de Rapla.
    Centro cultural de Rapla.
  • Vista da cidade.
    Vista da cidade.
  • Edificio de entidade bancaria.
    Edificio de entidade bancaria.
  • Interior da igrexa de María Magdalena.
    Interior da igrexa de María Magdalena.
  • Portada da Igrexa de María Magdalena.
    Portada da Igrexa de María Magdalena.
  • Construción da liña Rapla-Virtsu (1928).
    Construción da liña Rapla-Virtsu (1928).

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "Rapla2". arhiiv.eki.ee (en estoniano). Consultado o 30 de abril de 2025. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "Rapla linna ajalugu". rapla-hh.weebly.com (en estoniano). Consultado o 30 de abril de 2025. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Rapla Vallavalitsus (2012), p. 5
  4. ↑ "Rapla mõis". register.muinas.ee (en estoniano). 2024. Consultado o 29 de abril de 2025. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 "Rapla". entsyklopeedia.ee (en estoniano). 2011. Consultado o 30 de abril de 2025. 
  6. ↑ "RL004: POPULATION, 31 DECEMBER 2011 by Place of residence (settlement) and Indicator". andmed.stat.ee (en estoniano). Consultado o 30 de abril de 2025. 
  7. ↑ "RL21422: POPULATION, 31 DECEMBER 2021 by Year, Age group, Place of residence, Sex and Citizenship". andmed.stat.ee (en estoniano). Consultado o 30 de abril de 2025. 
  8. ↑ "Rapla Maarja-Magdaleena Church". visitestonia.com (en inglés). Consultado o 29 de abril de 2025. 
  9. ↑ Rapla Vallavalitsus (2012), p. 6

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]


Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rapla&oldid=7053534»