Río Yangtzé

Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Río Yangtzé (Chang Jiang)
Vista da garganta de Qutang unha das tres gargantas do río Yangtzé.
PaísChina
NacementoGlaciar Gangjiajubu
Lonxitude6.380 km
Conca1.722.155 km²
Caudal medio31.900 m³
DesembocaduraMar da China Oriental
Mapa da China no que se sinala co nome oficial, Chang Jiang.
Meandro do Yangtzé en Yunan: o río vira para o norte

O Yangtzé é o río máis importante en lonxitude da China cun curso total de 6.300 km, que o converten o terceiro máis longo do mundo tras o Nilo e o Amazonas. É, así mesmo, o máis longo de Asia. Polo seu caudal medio é o cuarto río máis caudaloso da Terra, tras o Amazonas, o Congo e o Paraná-La Plata. Na súa conca, de case 1.800.000 km² de área, viven uns 350 millóns de habitantes. Ë navegábel nunha lonxitude de 2.800 km desde a Shanghai, na desembocadura, até Panzhihua, situándose no medio importantes cidades como Nanjing, Wuhan ou Chongqing, as tres antigas capitais chinesas.

Nomes[editar | editar a fonte]

O seu nome oficial en chinés é Chang Jiang, que quere dicir simplemente «río longo». Adoita denominarse tamén Yangzi Jiang (en pinyin Yángzǐ Jiāng), que corresponde coa antiga transcrición Wade-Gilles Yang-tze-kiang; este nome alternativo é usado na zona do seu curso final e foi a primeira coñecida polos europeos, e ten sido traducido erradamente como Río Azul. En cantonés a súa denominación é Cheung Kong. En tibetano é coñecido como Dri Chu ou "Río da femia de iak" (dri designa o iak femia).

Xeografía[editar | editar a fonte]

Cultivo en socalcos na Garganta do Salto do Tigre (Yunnan) en 2005
O Yangtzé en Wuhan

Curso alto[editar | editar a fonte]

O Yangtzé nace a 5.405 m de altitude, no glaciar Gangjiajubu[1], sito na cara sur do pico Geladandong (6.621 m), que forma parte do cordal Tanggula Shan, na provincia de Qinghai. Aquí é denominado río Tuotuo, comezando xa a recoller os primeiros tributarios por baixo dos 5.000 m de altura.

Glaciar na cabeceira do Tuoto

Moi encaixado, corre cara ao sur, delimitando a fronteira entre o Tíbet e a provincia chinesa de Sichuan, nun curso practicamente paralelo ao Mekong e ao Saluen. Aquí e denominado Jinsha (ou "río das areas douradas"). Nesta rexión atravesa as gargantas do Salto do Tigre, un canón de máis de 2.000 m de profundidade.

Curso medio[editar | editar a fonte]

Nas proximidades da cidade de Dongchuan, vira bruscamente para o norte, serpenteando polos montes Hengduanshuan en Yunnan. Logo vira de novo, esta vez para o leste, e recibe importantes afluentes como o Yalong, o Min e o Jialing, que o transforman nun xigantesco curso de auga lamacento, impetuoso e cargado de refugos e lixos, orixinados polos 120 millóns de habitantes e labregos da conca de Sichuan.

Atravesa a inmensa aglomeración de Chongqing, a cuxa altura se lle xunta o Jialing, unha das maiores cidades do interior da China, con máis de 5 millóns de habitantes, pero que é tamén un gran foco contaminador.

Xusto na altura desta metrópole, o Yangtzé atravesaba as Tres Gargantas, tres enormes canóns no curso medio, e onde se construíu o que constitúe un dos maiores encoros do planeta. As Tres Gargantas forman un espectáculo extraordinario que atrae numerosos turistas, posibilitando o desenvolvemento da industria turística, baseada na navegación entre Chongqing e Yichang. As gargantas ofrecen unha atmosfera misteriosa, en especial cando a brétema e o orballo forman pinguiñas que envolven os cantís e as penedías rochosas que enmarcan o río. Na época das choivas estivais, o nivel das augas pode subir máis de 100 metros, tornando a navegación moi perigosa.

Curso baixo[editar | editar a fonte]

Pasado ese tramo, o Chang Jiang continúa o seu curso cara á costa, mais agora anchéase e móvese con maior vagar, atravesando varios grandes lagos como os de Poyang e de Dongtin. Neste sector era onde se comezaban a ver os golfiños de auga doce (Lipotes vexillifer), practicamente xa dados por extintos. Porén, aínda se poden ver esturións, cullereiros e os crocodilos da China (Alligator sinensis).

En achegándose á costa do Mar da China oriental o río serpentea a través dos seus «nove meandros con forma de intestino» antes de desaugar nun enorme delta, ocupado por terras agrícolas, lagos e estanques, numerosos illotes e millares de hectáreas de canaveirais. Na desembocadura érguese a cidade portuaria de Shanghai, a maior metrópole chinesa. Ademais, está a conformarse a conurbación do Delta do Yangtzé.

Explotación hidroeléctrica[editar | editar a fonte]

O encoro das Tres Gargantas, en Yichang (宜昌), Hubei, está sobre o Yangtzé. Levántase no límite da rexión montañosa do alto Yangtzé e a chaira do Yangtzé medio, onde agora está o encoro de Ghezouba, nun punto no que o río posúe un caudal de 14.300 mModelo:Exp/s. A potencia prevista para o ano 2009 é de 22.500 MW. A central debería producir, a partir de entón, arredor de 85 TWh de electricidade por ano, é dicir 85.000 millóns de kw/h.

O Encoro das Tres Gargantas foi proposto polo político chinés Sun Yat-sen en 1919. O sitio foi inspeccionado en 1932 e 1939 polos chineses e xaponeses, respectivamente. Os xaponeses deseñaron un plan (o plan Otani) para o encoro, para despois decatarse de que seguiría baixo control chinés. Máis tarde, en 1944, os Estados Unidos axudaron a planificar o encoro, pero todo traballo cesou en 1947 debido á Guerra Civil Chinesa. En 1949 reanudáronse os traballos de planificación, aínda que moi lentamente debido aos problemas económicos do país.

En 1980 os traballos de planificación ían a bo ritmo, pero en 1992 moita xente votou en contra do encoro. Porén, o goberno aprobou o proxecto, e o 14 de decembro de 1994 comezaron as obras. O encoro xa estaba a plena capacidade a finais de 2008.

Outro importante encoro, o de Xiluodu, está en curso de construción a 770 km río arriba, entre os distritos de Yongshan, provincia de Yunan, e de Leibo, provincia de Sichuan. A misión desta presa é aliviar a presión que o Yantzé exercerá sobre o encoro das Tres Gargantas. A inauguración da central completa está prevista para 2015, cunha potencia de 12.600 MW[2][3].

Hidrometría[editar | editar a fonte]

Caudais medios do Yantgsé (en m³/s) medidos na estación hidrométrica de Datong
(Datos calculados no período de 1923-86, 64 anos)

Afluentes[editar | editar a fonte]

O Yangtzé conta con máis de 700 tributarios, mais os principais son[4]:

Presa do encoro das Tres Gargantas
O río Yangtsé e os seus afluentes
 
Ramal Nome do afluente Chinés Lonxitude (km) Conca (km²) Caudal (m³/s) Desembocadura Provincias que atravesa
Cabeceiras - D Sistema JinshaTongtianTuotuo[5] 340.000 Yangtsé
- - Jinsha (Chang Jiang) 长江 - 金沙江 2.308 340.000 31.900 Yangtsé
- - - Río Guan (Guan He ou Yokoe) 横江 305 14.780 Río Jisha
- - - Río Niulan (ou Kraal) 牛栏江 461 13.787 Río Jisha
- - - Río Pudu 普渡河 294 Río Jisha
- - - Río Yalong 雅砻江 1.323 128.444 Río Jisha Yunnan
- - - Río Xianshui 鲜水河 680 Río Yalong Sichuan
- - - Río Anning 安寧河 320 11.000 Río Yalong
- - - Río Tongtian 通天河 813 138.000 Río Jisha
- - - Río Qumar (o Qu Mar o Chumar) 玛尔 527 20.800 Río Tongtian
- - - Río Tuotuo 沱沱河 375 Río Tongtian
- - - Río Danqu 当 曲 352 30.220 Río Tongtian
I - Río Min 岷江 735 140.000 Río Jisha Sichuan
- - - Río Dadu 大渡河 1.155 92.000 Río Min
- - - Río Qingyi 284 12.897 Río Dadu
Curso Superior - D Río Nanguang Yangtsé
- D Río Changning Yangtsé
- D Río Yongning Yangtsé
I - Río Tuo 沱江 655 27 500 Yangtsé (en Luzhou) Sichuan
- D Río Chishui 436 20.400 430 Yangtsé
- D Río Shangxi Yangtsé
- D Río Qijiang Yangtsé
I - Río Jialing 嘉陵江 1.119 230.000 Yangtsé Chongqing
- - - Río Fu 涪江 700 36.400 572 Río Jialing
- - - Río Qu 渠江 720 39.200 663 Río Jialing
- - - Río Bailong 白龙江 576 31.800 Río Jialing Gansu
Sichuan
- - - Río Baishui 白水 Río Jialing
- D Río Wu (xunto co Sancha e o Yachi) 乌江 1.150 80.300 Yangtsé Guizhou
Chongqing
I - Río Pengxi Yangtsé
I - Río Tangxi Yangtsé
I - Río Meixi Yangtsé
I - Río Shennongxi Yangtsé
I - Río Longmen Xia Yangtsé
I - Río Shennongxi Río Yangtsé Hubei
I - Río Huangbo (ou Huangbai) Yangtsé
I - Río Qingjiang 沱江 423 16.700 Yangtsé
Curso Medio - D Lago Dongting 162.225 Yangtsé
- - - Río Li (ou Lishui) 澧水 388 18.500 Lago Dongting Hunan
- - - Río Yuan (inclúe ao Qingshui) (ou Yuanjiang) 沅江 1.033 89 163 Lago Dongting
- - - Río You (ou Youshui) 酉水) 477 18.350 Río Yuan
- - - Río Wu 巫水 168 Río Yuan
- - - Río Zi (Zijiang) 资江 653 28.100 Lago Dongting
- - - Río Miluo 汨罗江 400 Lago Dongting
- - - Río Xiang 湘江 856 96.400 Lago Dongting Guangxi
Hunan
- - - Río Xiao 瀟水 354 12.099 Río Xiang
- - - Río Liuyang 234 4.665 Río Xiang
- - - Río Lian 涟水 232 7.150 Río Xiang
- - - Río Mi 洣水 296 10.305 Río Xiang
- - - Río Zheng 蒸水 Río Xiang
- - - Río Lei 耒水 439 11.905 Río Xiang
I - Río Dongjing Río Yangtsé
I - Río Huangsi Río Yangtsé
I - Río Han (Hànshǔi) 汉江 - 汉水 1.532 176.000 1.200 Río Yangtsé Shaanxi
Hubei
- - - Río Dan 丹江 443 16.810 Río Han Shaanxi
- - - Río Tangbai 唐白河 24.215 Río Han
I - Río Fushui 富水 196 Yangtsé Hubei
Curso inferior - D Lago Poyang Yangtsé Jiangxi
- - - Río Xiushui 357 14.793 Lago Poyang
- - - Río Gan (ou Ganjiang) 赣江 991 81.600 Lago Poyang Jiangxi
- - - Río Heshui Río Gan
- - - Río Zhang 章江 466 Río Gan
- - - Río Gong 貢水 278 26.589 Río Gan
- - - Río Meihe 梅河 Río Gong
- - - Río Xiang 湘水 Río Gong
- - - Río Xiu 修水 357 14.793 483 Lago Poyang Jiangxi
- - - Río Fu (ou Fuhe) 抚河 312 15.800 483 Lago Poyang Jiangxi
- - - Río Shun 信江 360 17.600 Lago Poyang Jiangxi
- - - Río Xinjiang Lago Poyang
- - - Río Raohe 40 15.000 Lago Poyang
- - - Río Changjiang 267 7.036 181 Río Raohe
- - - Río Le'an 279 8.456 489 Río Raohe
I - Río Huai He-lagos Shaobohu-Gaoyou-Hongze 1.100 174.000 Yangtsé

Notas[editar | editar a fonte]

  1. O xeólogo alemán D. Ortlam probou, en agosto de 1989, que o Chang Jian nacía nese glaciar
  2. A central hidroeléctrica de Xiluodu aliviará a presión sobre do encoro das Tres Gargantas, Le Quotidien du Peuple en ligne, 9 decembro 2007
  3. Construction of Xiluodu Hydropower Station Starts, China.org.cn, 27 décembre 2005 (en inglés)
  4. Debe lembrarse que o chinés jiang vale por "río"; é transcrito ás veces kiang mesmo no nome do río aquí descrito, Yangtzé-kiang, ao que se lle apón, tautoloxicamente, río.
  5. a cabeceira principal do Yangtsé, formada polo Jinsha, que continúa augas arriba chamándose río Tongtian (813 km) e cuxa fonte máis lonxana é o río Tuotuo (375 km).

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]