Piedad de la Cierva
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | (es) Piedad de la Cierva Viudes  1 de xuño de 1913 Murcia, España |
| Morte | 31 de decembro de 2007 (94 anos) Madrid, España |
| Educación | Universidade de Valencia Universidade de Murcia |
| Actividade | |
| Ocupación | científica |
| Período de actividade | 1932 - |
| Membro de | |
| Familia | |
| Parentes | Juan de la Cierva, second uncle Juan de la Cierva Peñafiel, tio-avô |
  | |
Piedad de la Cierva Viudes, nada en Murcia o 1 de xuño de 1913 e finada en Madrid o 31 de decembro de 2007, foi unha científica española, pioneira nos estudos de radiación artificial en España e na industrialización do vidro óptico.[1]
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Piedad de la Cierva foi filla de Juan de la Cierva e López e de Encarnación López. Parente de Juan de la Cierva e Peñafiel, tivo tres irmáns, Julián, Juan e Francisco.[2]
O seu pai, home de grandes miras e moi esixente con Piedad, foi capaz de adiviñar o novo rol que as mulleres debían desempeñar na sociedade tras a Gran Guerra. É por iso que se preocupou de proporcionar os medios para que Piedad puidese estudar e alcanzar unha adecuada educación universitaria. Matriculouse na Facultade de Ciencias da Universidade de Murcia.
O 2 de outubro de 1928 empezou a estudar como alumna oficial na Universidade de Murcia, co que se converteu na única muller na citada Universidade. As súas aptitudes intelectuais, impediron ser obxecto de discriminación, e os seus profesores axudáronlle na súa promoción profesional, como o profesor Fernando Ferrando. Durante o curso, 1929-30, trasladouse a Valencia para continuar a carreira, onde puido atopar outras mozas universitarias na Residencia de Escolapias na que se aloxaba, deixando o illamento que sufrira en Murcia. Alí coincidiu con tres estudantes de Maxisterio e dúas de Medicina.[3]
Licenciouse en Ciencias pola Universidade de Valencia en 1932, recibindo o Premio Extraordinario de Licenciatura, e sendo unha das afortunadas que formaba parte dese 6% de alumnado feminino do total de alumnos universitarios.[4][3]
O profesor de Química Xeral, Antonio Ipiens, catedrático de Química Xeral na Universidade de Valencia desde 1924 e que obtería en 1941 a cátedra de Química experimental na Universidade de Madrid, cuxa muller tamén tiña carreira universitaria; propón a Piedade facer o doutoramento en Madrid, proporcionándolle unha carta de recomendación dirixida a Julio Palacios, un dos investigadores máis prestixiosos da Universidade Central de Madrid. É deste xeito que acaba realizando a súa tese doutoral no prestixioso Instituto Rockefeller, que reunía naquel momento a investigadores de gran talle intelectual como Enrique Moles, Miguel Catalán ou Julio Palacios e acudían tamén científicos destacados doutras partes de Europa, entre eles Marie Curie ou Albert Einstein.[5]
Actividade científica
[editar | editar a fonte]Acabada a tese en 1935, obtivo unha bolsa para marchar ao Instituto de Física Teórica Niels Bohr en Dinamarca, un centro pioneiro na desintegración artificial do átomo, para investigar baixo a dirección do profesor Georges von Hevesy.
Von Hevesy dirixiu os seus estudos, ensinoulle as principais técnicas de radiación artificial e encomendoulle varias investigacións, en concreto unha sobre a transmutación do Aluminio e outra sobre a separación dos isótopos do Bromo que se traduciron en dous artigos científicos publicados en España na Revista Anais da Sociedade Española de Física e Química.[6]
Á súa volta a España contaba con dirixir os estudos sobre radiación artificial en España, pero o estalido da Guerra Civil en xullo de 1936 deu ao traste con todos os seus plans.
Despois da Guerra volveu retomar a súa actividade científica. En primeiro lugar, formou parte do inicial Instituto de Óptica a proposta de José María Otero Navascués. Este incipiente instituto converteríase posteriormente no Instituto de Óptica "Daza de Valdés", dependente do CSIC. Ademais, foi nomeada Auxiliar da Cátedra “Estrutura atómico-molecular e Espectroscopia” na Universidade Complutense.
En 1941 presentouse ás oposicións de Cátedra de Físicoquímica para as universidades de Sevilla, Murcia e Madrid xunto con Teresa Salazar e outros tres profesores de universidade. Para a súa decepción só dous dos homes conseguiron unha praza e a outra preferiron deixala deserta para que non a obtivera unha muller [7][8]o que lle fixo reformularse a súa dedicación á universidade.
En 1945 foi contratada como Persoal Técnico Civil da Mariña polo LTIEMA (Laboratorio e Taller de Investigación do Estado Maior da Armada) para encargarse sobre todo da industrialización do vidro óptico. Con este fin viaxou aos Estados Unidos para familiarizarse cos procedementos. Visitou a National Bureau of Standards (Washington), a Facultade de Enxeñería do Vidro da Universidade de Toledo ( Ohio) e a Libby Owens
En 1954 conseguiu fabricar o primeiro ensaio de vidro óptico. A Memoria dese ensaio foi publicada polo Consello Superior de Investigacións Científicas e foi premiada co 1º Premio de investigación técnica “Juan de la Cierva” en 1955.
Outro campo de investigación liderado por Piedad de la Cierva desde o LTIEMA foi a fabricación de ladrillos refractarios con cascarilla de arroz, moi útiles para as caldeiras dos barcos e outros fornos. Nesta ocasión volveu recibir de novo o Premio “Juan de la Cierva” en 1966.
En 1945 coñeceu o Opus Dei a través de Camiño, un libro de Xosemaría Escrivá. O 25 de decembro de 1952 pide a súa admisión como Agregada.[9]
Recoñecementos
[editar | editar a fonte]Na súa honra creronse os premios Piedad de la Cierva, para reconocer a traxectoria de mulleres da Rexión de Murcia con toda unha vida adicada á ciencia,[10] e as bolsas Piedad de la Cierva para alumnas que inician os estudos en Enxeñería ou Arquitectura.[11]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Alva, Inmaculada (2016). "Piedad de la Cierva: una sorprendente carrera profesional entre la segunda república y el franquismo". CXCII (779): a322. ISSN 0210-1963.
- ↑ Viudes. abcgenealogia.com Arquivado 08 de agosto de 2010 en Wayback Machine. Consulta 11 de decembro de 2016
- ↑ 3,0 3,1 Alva Rodríguez, Inmaculada. (2016). Piedad de la Cierva: una sorprendente trayectoria profesional durante la segunda república y el franquismo. Arbor, 192 (779): a322. doi: http://dx.doi.org/10.3989/arbor.2016.779n3012
- ↑ La conquista del espacio público. Mujeres españolas en la universidad. Montero, Mercedes. Madrid: Minerva. 2009. Pág. 205 ISBN 9788488123725
- ↑ Santamaría García, Antonio (2009). Física y Química en la Colina de los Chopos. 75 años de investigación en el edificio Rockefeller del CSIC (1932-2007). Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas. p. 462. ISBN 9788400087807. Consultado o 18 de xaneiro de 2017.
|first1=sen|last1=in Authors list (Axuda) - ↑ Magallón Portolés, Carmen (2004). Pioneras españolas en las ciencias: las mujeres del Instituto Nacional de Física y Química. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas. p. 240-241. ISBN 8400077733.
- ↑ OTERO CARVAJAL, Luis Enrique. "Las Ciencias Naturales en la Universidad nacionalcatólica. La reacción antimoderna". Luis Enrique Otero Carvajal (ed.): La universidad nacionalcatólica, Historia del presente, nº 20, 2012/2, UNED-CIHDE editorial Eneida, págs. 51-67 ISNN: 1579-8135. Consultado o 24 de febreiro de 2022.
- ↑ "La española que pudo ser Marie Curie si el franquismo no lo hubiera impedido". elconfidencial.com (en castelán). 2018-03-30. Consultado o 2021-09-25.
- ↑ "In pace: Piedad de la Cierva Viudes". XXIII (45). 2007: 329.
- ↑ Convocatoria IV Premio Piedad de la Cierva - 2021 Lyceum de Ciencia
- ↑ "Programa Piedad de la Cierva | Becas". MiUNI (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 17 de outubro de 2021. Consultado o 2021-10-17.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Zen, Giovanni (2018). "Piedad de la Cierva in the Instituto de Óptica "Daza de Valdés" and her contribution to the optics research". Optica pura y aplicada 51 (4): 2. ISSN 2171-8814.
- Pablos, Ana Romero de (2017). "Mujeres científicas en la dictadura de Franco. Trayectorias investigadoras de Piedad de la Cierva y María Aránzazu Vigón". Arenal: Revista de historia de las mujeres 24 (2): 319–348. ISSN 1134-6396.
- Alva Rodríguez, I. (2016). Piedad de la Cierva: una sorprendente trayectoria profesional durante la segunda república y el franquismo. Arbor, 192 (779): a322. doi: http://dx.doi.org/10.3989/arbor.2016.779n3012.
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Piedad de la Cierva y el Laboratorio y Taller del Estado Mayor de la Armada en Jornadas Ciencia y Género Proyecto Meitner.
