Saltar ao contido

Patrimonio da Humanidade en España

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Localización dos sitios das Canarias inscritos na lista do Patrimonio Mundial

O Patrimonio da Humanidade da Organización das Nacións Unidas para a Educación, a Ciencia e a Cultura (UNESCO) componse de lugares de importancia para o patrimonio cultural ou natural descritos na Convención do Patrimonio Mundial da UNESCO, estabelecida en 1972.[1] O patrimonio cultural está formado por monumentos (como obras arquitectónicas, esculturas monumentais ou inscricións), grupos de edificios e ruínas (incluíndo sitios arqueolóxicos). As paisaxes naturais (constituídas por formacións físicas e biolóxicas), as formacións xeolóxicas e fisiográficas (incluíndo os hábitats de especies de animais e plantas ameazadas) e os lugares naturais que son importantes dende o punto de vista da ciencia, a conservación ou a beleza natural, defínense como patrimonio natural.[2] Esta é unha lista do Patrimonio da Humanidade en España, especificamente clasificada pola UNESCO e elaborada de acordo con dez criterios principais, cuxos puntos son xulgados por especialistas na área. España aceptou a Convención o 4 de maio de 1982, facendo o seu conxunto histórico elixible para a súa inclusión na lista.[3]

Os lugares de España inscribíronse por primeira vez na lista na 8ª reunión do Comité do Patrimonio da Humanidade, celebrada en Buenos Aires, Arxentina en 1984. Nesa sesión, engadíronse cinco sitios: a "Mesquita de Córdoba"; "a Alhambra e o Generalife, en Granada"; a "Catedral de Burgos"; o "Mosteiro e lugares do Escorial, Madrid"; e o "Parc Güell, Palau Güell e Casa Milà, en Barcelona"[4] engadíronse cinco sitios en 1985, e outros catro en 1986. Ademais de 1984, 1985, e 1986 (tres primeiros anos de España como membro), 2000 viu a maioría dos novos lugares inscritos, con cinco dese ano. En 2023, España conta con 50 lugares en total inscritos na lista, cuarto soamente detrás da China, Italia e Alemaña. Destes 50 lugares, 43 son culturais, 4 son naturais, e 3 son mixtos (cumpren ambos os criterios culturais e naturais), segundo determinan os criterios de selección da organización.

O sitio Pireneos – Monte Perdido compártese con Francia, mentres que os sitios de arte rupestre prehistórica do val do Côa e de Siega Verde son compartidos con Portugal. Ademais diso, Almadén inscríbese xunto Idrija en Eslovenia. Das 17 comunidades autónomas de España, Castela e León ten a maioría dos lugares, con seis exclusivos e dous lugares compartidos.[5]

Ademais, España estableceu un acordo coa UNESCO coñecido como os Fondos Fiduciarios españois. O acordo foi asinado o 18 de abril de 2002 entre Francisco Villar, o embaixador español e Delegado Permanente ante a UNESCO, e o Director Xeral da UNESCO, Kōichirō Matsuura. O fondo ofrece 600 000 euros anualmente a un programa elixido. Os programas inclúen axudar a outros Estados membros, en particular en América Latina, con proxectos tales como os procesos de designación de expertos e a avaliación dos sitios tentativos.[6] España exerceu a presidencia do Comité de Patrimonio Mundial en 2008 e 2009, e en 2009 foi sede a 33ª reunión do Comité en Sevilla, Andalucía.[6]

Lista de sitios

[editar | editar a fonte]

A táboa mostra información sobre cada sitio do patrimonio mundial:

Tipo: cultural, natural ou mixto
Nome: como se indica polo Comité do Patrimonio Mundial
Localización: cidade ou lugar da provincia
Comunidade: unha das 17 comunidades autónomas de España
Período: período de tempo significativo, polo xeral a da construción
Datos da UNESCO: número de referencia do sitio; o ano, o lugar foi inscrito na Lista do Patrimonio Mundial; os criterios de selección que se enumeran entre outros: criterios I representan unha obra mestra do xenio creativo humano VI son culturais, mentres que VII fenómenos naturais superlativos ou áreas de excepcional beleza natural e importancia estética X son naturais; (O tipo de columna por ano engaden á lista)
Descrición: breve descrición do sitio
Tipo Nome Imaxe Localización Comunidade Período UNESCO data Descrición Ref(s)
Ben cultural Cova de Altamira e Arte rupestre paleolítica do norte de España Cantabria, Asturias, País Vasco Paleolítico Superior 310; 1985, 2008 (ampliado); I, III A cova de Altamira contén exemplos de pintura rupestre do período Paleolítico Superior, que vai do 35.000 a 11.000 antes de Cristo. A lista orixinal contiña dezasete covas decoradas. As covas están ben conservadas debido ao seu grande illamento do clima externo. [7]
Ben cultural Cidade vella e Acueduto de Segovia Acueduto de Segovia Segovia Castela e León Do século I ao XVI 311; 1985; I, III, IV O acueduto romano foi construído no século I, o palacio medieval do Alcázar no século XI, e a catedral no XVI. [8]
Ben cultural Monumentos de Oviedo e do Principado de Asturias Santa Maria del Naranco Oviedo Asturias Século IX 312; 1985, 1998 (ampliado); I, II, IV O Reino de Asturias era a única rexión cristiá de España no século noveno. Desenvolveu o seu propio estilo de arte prerrománica que se mostra en varias igrexas e outros monumentos. A entrada orixinal titulada "Igrexas do Reino de Asturias" ampliouse para incluír outros monumentos como a Foncalada. [9]
Ben cultural Centro histórico de Córdoba Mesquita de Córdoba Córdoba Andalucía Séculos do VII ao XIII 313; 1984, 1994 (ampliado); I, II, III, IV Na lista orixinal estaba a Mesquita de Córdoba, unha igrexa católica do século VII convertida nunha mesquita no século VIII, restaurada como unha catedral Católica Romana no século XIII por Fernando III. Durante o período da alta dominación árabe da rexión, Córdoba tiña máis de 300 mesquitas e a arquitectura era comparable coa de Constantinopla, Damasco e Bagdad. [10]
Ben cultural Alhambra, Generalife e Albaicín Alhambra Granada Andalucía Século XIV 314; 1984, 1994 (ampliada); I, III, IV Os tres lugares son os restos da influencia moura no sur de España. A fortaleza da Alhambra e o pazo do Generalife foron construídos polos gobernantes do Emirato de Granada. O barrio do Albaicín, contén exemplos da arquitectura vernácula árabe e engadiuse á lista en 1994. [11]
Ben cultural Catedral de Burgos Catedral de Burgos Burgos Castela e León Séculos do XIII ao XVI 316; 1984; II, IV, VI A catedral gótica construíuse entre os séculos XIII e XVI. É o lugar de enterramento do heroe español, El Cid. [12]
Ben cultural Mosteiro e sitio do Escorial O Escorial San Lorenzo de El Escorial Madrid Século XVI 318; 1984; I, II, VI O Escorial é un dos varios sitios reais españois, debido á súa historia como residencia da familia real. O palacio foi deseñado polo Rei Filipe II e o arquitecto Juan Bautista de Toledo para servir como monumento á función central de España no Cristianismo no mundo. [13]
Ben cultural Obras de Antoni Gaudí Casa Milà Barcelona Cataluña Séculos XIX e XX 320; 1984, 2005 (ampliado); I, II, IV A arquitectura de Antoni Gaudí forma parte do estilo modernista, pero os seus deseños descríbense como moi singulares. Na lista orixinal aparecía o Parque Güell, o Palau Güell e a Casa Milà, en 2005 engadiuse a Casa Vicens, a cripta e a fachada do Nacemento da Sagrada Familia, a Casa Batlló, e a cripta da Colonia Güell. [14]
Ben cultural Cidade vella de Santiago de Compostela Catedral de Santiago de Compostela Santiago de Compostela Galicia Séculos X e XI 347; 1985; I, II, VI A catedral de Santiago de Compostela é o probable lugar de enterramento do apóstolo Santiago, e é o termo do Camiño de Santiago, unha peregrinación polo norte de España. A cidade foi destruída polos mouros no século X e reconstruída no século seguinte. [15]
Ben cultural Casco antigo de Ávila e igrexas extramuros Cidade amurallada de Ávila Ávila Castela e León Século XI 348; 1985, 2007 (modificado); III, IV A muralla que rodea á cidade orixinal foi construída no século XI. Conta con 82 torres semicirculares e 9 portas, e é un dos exemplos máis completos de cidade amurallada en España. [16]
Ben cultural Arquitectura mudéxar de Aragón Catedral de Teruel Provincias de Teruel e Zaragoza Aragón Séculos do XII ao XVII 378; 1986, 2001 (ampliado); IV A lista orixinal contiña catro igrexas en Teruel de estilo mudéxar, unha mestura de estilos tradicionais islámicos e europeos contemporáneos. En 2001, a lista ampliouse para incluír outros seis monumentos. [17]
Ben cultural Cidade histórica de Toledo Toledo Toledo Castela-A Mancha Séculos VIII ao XVI 379; 1986; I, II, III, IV Toledo foi fundada polos romanos, serviu como capital do Reino Visigodo, foi importante na España musulmá e durante a Reconquista, e serviu brevemente como capital de España. A cidade combina influencias cristiás, musulmás e xudías. [18]
Ben natural Parque Nacional de Garajonay Parque Nacional de Garajonay La Gomera Illas Canarias N/A 380; 1986; VII, IX O parque está cuberto un 70% por laurisilva, a vexetación da época terciaria que desapareceu da Europa continental debido ao cambio climático, pero que cubrira gran parte do sur do continente. [19]
Ben cultural Cidade vella de Salamanca Catedral de Salamanca Salamanca Castela e León Séculos XIII ao XVI 381; 1988; I, II, IV Salamanca é importante como cidade universitaria, a Universidade de Salamanca, fundada en 1218, é a máis antiga de España e unha das máis antigas de Europa. A cidade foi conquistada por primeira vez polos cartaxineses no século III, máis tarde gobernada por romanos e árabes. O centro da cidade ten representacións de arquitectura románica, gótica, islámica, do renacemento, e arquitectura barroca. [20][21]
Ben cultural Catedral, Alcázar e Arquivo de Indias en Sevilla Catedral e Arquivo de Indias de Sevilla Sevilla Andalucía Séculos XIII ao XVI 383; 1987; I, II, III, IV O Alcázar foi construído durante a dinastía almohade que gobernou o sur de España ata a Reconquista. A catedral data do século XV e alberga as tumbas de Fernando III e Cristovo Colón. O Arquivo alberga documentos relativos á colonización de América. [22]
Ben cultural Cidade vella de Cáceres Cáceres Cáceres Estremadura Séculos do III ao século XV 384; 1986; III, IV A cidade vella combina influencias de arquitectura romana, islámica, gótica do norte, e do renacemento italiano, incluíndo máis de 30 torres islámicas. [23][24]
Ben mixto Eivisa, biodiversidade e cultura Eivisa Eivisa Illas Baleares N/A 417; 1999; II, III, IV, IX, X A costa de Eivisa é o fogar da Posidonia oceánica, un pasto mariño que só se atopa no Mediterráneo, que é compatible cun amplo ecosistema costeiro e mariño. A illa tamén contén numerosas ruínas fenicias, e as zonas fortificadas e amuralladas máis antigas da cidade datan do século XVI. [25]
Ben cultural Mosteiro de Poblet Mosteiro de Poblet Vimbodí Cataluña Séculos XII e XIII 518; 1991; I, IV O mosteiro foi fundado polos cistercienses en 1151 e é un dos máis grandes de España. Asóciase con diversas familias reais na España medieval, en particular cos reis de Aragón. É o lugar de enterramento dos monarcas aragoneses Afonso II, Xoán I, Xoán II, Xaime I, Fernando I e Pedro IV. [26][27]
Ben cultural Conxuntos monumentais renacentistas de Úbeda e Baeza Catedral de Baeza Provincia de Xaén Andalucía Século XVI 522; 2003; II, IV As renovacións das dúas cidades no século XVI realizáronse no marco do emerxente estilo renacentista e son un dos primeiros exemplos do estilo en España. [28]
Ben cultural Emerita Augusta Teatro romano de Mérida Mérida Estremadura Século I ao V 664; 1993; III, IV Mérida foi fundada no ano 25 aC polos romanos como Emerita Augusta e foi a capital da provincia de Lusitania. Os restos da época romana inclúen unha ponte, acueduto, anfiteatro, teatro , circo e foro. [29]
Ben cultural Mosteiro de Guadalupe Santa María de Guadalupe Guadalupe Estremadura Séculos XIII ao XVI 665; 1993; IV, VI O mosterio é o fogar da Nosa Señora de Guadalupe, un santuario mariano atopado no século XIII logo de ser enterrado desde as invasións musulmáns no 714. A Virxe de Guadalupe e o mosterio serven como símbolos importantes durante a Reconquista, que culminou en 1492, o mesmo ano que Colón descubriu América. A Virxe de Guadalupe converteuse nun símbolo importante durante a evanxelización de América. [30][31]
Ben cultural Camiños de Santiago de Compostela: Camiño Francés e Camiños do Norte de España. Catedral de Santiago de Compostela Aragón, Castela e León, Galicia, Navarra, Asturias, Cantabria, País Vasco e A Rioxa N/A 669; 1993, 2015; II, IV, VI O Camiño de Santiago, é unha peregrinación desde a fronteira franco-española ata a catedral de Santiago de Compostela, onde crese que esta enterrado o apóstolo Santiago. En 2015 ampliouse o sitio coas rutas do norte (Camiño Primitivo e Camiño do Norte). [32][33]
Ben natural Doñana Parque Nacional de Doñana Provincias de Huelva e Sevilla Andalucía N/A 685; 1994, 2005 (ampliado); VII, IX, X O parque consta da rexión do delta onde o río Guadalquivir alcanza o océano Atlántico. É o fogar dunha ampla variedade de biótopos, tales como lagoas, marismas, dunas e monte baixo. O parque é un dos maiores criadeiros na rexión mediterránea e conta con máis de 500.000 aves acuáticas durante o período de inverno. [34]
Ben mixto Pireneos – Monte Perdido Val de Ordesa Provincia de Huesca Aragón (compartido con Francia) N/A 773; 1997, 1999 (ampliado); III, IV, V, VII, VIII O sitio contén a cadea montañosa dos Pireneos ao longo da fronteira franco-española. A parte española contén os dous maiores canóns de Europa, mentres que o lado francés contén tres grandes circos glaciares. [35]
Ben cultural Histórica cidade amurallada de Cuenca Cuenca Cuenca Castela-A Mancha Séculos XII ao XVIII 781; 1996; II, V Os mouros construíron a cidade fortificada no século oitavo, e foi capturada polos cristiáns no século XII. A catedral é o primeiro exemplo de arquitectura gótica en España. A cidade tamén é famosa polas súas Casas Colgadas, casas que colgan sobre o bordo dun cantil. [36][37]
Ben cultural A Lonxa da Seda de Valencia A Lonxa Valencia Valencia Séculos XV e XVI 782; 1996; I, IV A Lonxa (ou Llotja en lingua valenciana) da Seda, e o grupo de edificios góticos que demostraban a riqueza de Valencia como unha importante cidade mercantil nese período no Mediterráneo e Europa. [38][39]
Ben cultural As Médulas As Médulas Ponferrada Castela e León Séculos I ao III 803; 1997; I, II, III, IV Os romanos estableceron unha mina de ouro e traballaron no lugar durante dous séculos. Usaron unha forma temperá de minería hidráulica e cortaron acuedutos nos cantís de roca para proporcionar auga ás operacións. Os romanos abandonárona a principios do século terceiro, deixando abruptos cantís e infraestrutura mineira que está intacta na actualidade. [40][41]
Ben cultural Palau de la Música Catalana e Hospital de Sant Pau, Barcelona Hospital de Sant Pau Barcelona Cataluña Século XX 804; 1997; I, II, IV

Ambos edificios foron construídos a principios do século XX deseñados por Lluís Domènech i Montaner no movemento modernista Art Nouveau que foi moi popular en Barcelona nese período. Os dous edificios son as obras máis famosas de Montaner.

[42]
Ben cultural Mosteiros de San Millán Yuso e Suso San Millán Yuso San Millán de la Cogolla A Rioxa Séculos VI ao XVI 805; 1997; II, IV, VI O mosteiro de Suso orixinal foi fundado a mediados do século VI, e é o lugar onde foron escritas as Glosas Emilianenses. Os códices son considerados os primeiros exemplos escritos do español e do vasco, o mosteiro considérase o berce do español falado e escrito. O mosteiro de Yuso máis recente foi construído no século XVI. [43]
Ben cultural Sitios de arte rupestre prehistórica do val do Côa e de Siega Verde Arte rupestre en Côa Castela e León (compartido con Portugal) Paleolítico 866; 1998, 2010 (ampliado); I, III A lista orixinal de 1998 contiña exemplos de arte rupestre do val do Côa do Paleolítico Superior en Portugal. En 2010 ampliouse para incluír 645 gravados na zona arqueolóxica de Siega Verde en España. Os dous sitios representan a colección mellor conservada de arte paleolítica ao aire libre na Península Ibérica. [44]
Ben cultural Arte rupestre do arco mediterráneo da Península Ibérica Pintura de cervos na cova Andalucía, Aragón, Castela-A Mancha, Cataluña, Murcia, e Valencia Prehistoria 874; 1998; III O sitio inclúe máis de 750 exemplos de Pintura rupestre de finais do período prehistórico, que contan con imaxes que van desde formas xeométricas ás escenas de homes cazando animais. [45][46]
Ben cultural Conxunto arqueolóxico de Tarraco Acueduto de Tarraco Tarragona Cataluña Séculos I ao IV 875; 2000; II, III A importante cidade romana de Tarraco localizada na actual Tarragona serviu como capital das provincias de Hispania Citerior e logo da Tarraconense. O anfiteatro construíuse no século segundo. A maioría dos restos son só fragmentos ou restos baixo os edificios máis modernos. [47][48]
Ben cultural Universidade e barrio histórico de Alcalá de Henares Universidade de Alcalá Alcalá de Henares Madrid século XVI 876; 1998; II, IV, VI O Cardeal Cisneros fundou a Universidade de Alcalá en 1499 e é o primeiro exemplo da cidade universitaria planificada, servindo como modelo para outras universidades europeas e misioneiros españois en América. A cidade é o lugar de nacemento de Miguel de Cervantes, coñecido polas súas contribucións á lingua española e a literatura occidental. [49][50]
Ben cultural San Cristóbal de La Laguna San Cristóbal de La Laguna San Cristóbal de La Laguna Illas Canarias Séculos XVI ao XVIII 929; 1999; II, IV A cidade orixinal ten unha cidade alta non planificada, e unha cidade baixa "planificada". Foi a primeira cidade colonial non fortificada de España e serviu como modelo para o desenvolvemento en América. Moitos edificios de función relixiosa e outros edificios públicos e privados datan do século XVI. [51][52]
Ben cultural Palmeiral de Elx Elx Elx Valencia N/A 930; 2000; II, V O bosque de palmeiras datileiras plantouse segundo os sistemas de rego dos mouros no século X. O Palmeiral é un raro exemplo das prácticas agrícolas árabes en Europa. [53]
Ben cultural Muralla romana de Lugo Walls of Lugo Lugo Galicia Século III 987; 2000; IV As murallas construídas para protexer a cidade romana de Lugo no século III mantéñanse totalmente intactas e son o mellor exemplo que queda en Europa occidental. [54]
Ben cultural Igrexas románicas catalás da Vall de Boí Taüll – Sant Climent La Vall de Boí Cataluña Séculos XI ao XIV 988; 2000; II, IV O pequeno val no bordo dos Pireneos contén igrexas de estilo románico decorado con murais románicos, estatuas e altares. As igrexas son únicas polos seus altos, campanarios cadrados. [55][56]
Ben cultural Sitio de Atapuerca Atapuerca Atapuerca Castela e León Prehistoria 989; 2000; III, V As covas nas montañas de Atapuerca conteñen restos fósiles dos primeiros seres humanos descubertos en Europa que datan de fai case un millón de anos. A Sima de los Huesos ou "Sima dos Ósos" contén a maior colección do mundo de fósiles de homínidos. [57][58]
Ben cultural Paisaxe Cultural de Aranjuez Palacio Real de Aranjuez Aranjuez Madrid Séculos XV ao XIX 1044; 2001; II, IV A paisaxe ao redor do Palacio Real de Aranjuez foi desenvolvido pola familia real española durante o transcurso de tres séculos e contén ideas innovadoras da horticultura e deseño. A zona era propiedade exclusiva da familia real ata o século XIX, cando desenvolveuse a cidade civil moderna. [59][60]
Ben cultural Ponte de Biscaia Ponte de Biscaia Portugalete País Vasco Século XIX 1217; 2006; I, II A ponte foi deseñada por Alberto Palacio para cruzar o Nervión sen interromper o tráfico marítimo do Porto de Bilbao. Foi construída en 1893 e é a primeira ponte transbordador do mundo. [61][62]
Ben natural Parque Nacional do Teide Monte do Teide Tenerife Illas Canarias N/A 1258; 2007; VII, VIII O parque contén o volcán do Teide, a montaña máis alta de España. [63]
Ben cultural Torre de Hércules Torre de Hércules A Coruña Galicia Século I 1312; 2009; III Os romanos construíron este faro de 55 m. de altura sobre unha rocha de 57 m. para marcar a entrada do porto da Coruña. É o único faro romano totalmente conservado e funcionando. [64]
Ben cultural Paisaxe Cultural da Serra de Tramuntana Serra de Tramuntana Mallorca Illas Baleares N/A 1371; 2011; II, IV, V A paisaxe cultural da Serra de Tramuntana, na costa occidental do norte de Mallorca transformouse durante un milenio por unha agricultura con dispositivos de xestión da auga, tales como socalcos, obras de auga interconectados, incluíndo os muíños de auga, e construcións de pedra en seco e granxas. Esta paisaxe vira en torno a unidades de cultivo de orixe feudal. [65]
Ben cultural Patrimonio do mercurio. Almadén e Idrija Minas de Almadén Almadén Castela-A Mancha (compartida con Eslovenia) Séculos XVI e XVII 1313; 2012; II, IV Almadén é unha antiga (desde a época romana ata a actualidade) vila mineira de mercurio con edificios relacionados coa súa historia mineira, como o castelo de Retamar, edificios relixiosos, universidade mineira e as vivendas tradicionais. [66]
Ben cultural Sitio dos dolmens de Antequera Dolmen de Menga Antequera Andalucía 1501; 2016; I, III, IV Ben cultural en serie integrado por tres monumentos culturas (Dolmen de Menga, Dolmen de Viera e Tholos de El Romeral) e dous monumentos naturais (a Peña de los Enamorados e El Torcal). [67]
Ben natural Faiais primarios dos Cárpatos e outras rexións de Europa Río Lillas en Cantaloja, Guadalajara Castela e León, Navarra, Castela-A Mancha e Madrid (compartido con outros países europeos) 1133; 2017; ix Os bosques primitivos de faias dos Cárpatos úsanse para estudar a propagación da faia (Fagus sylvatica) no hemisferio norte a través dunha variedade de ambientes. Engadíronse cinco bosques de Alemaña en 2011 e en 2017 bosques doutros nove países europeos. [68]
Ben cultural Cidade Califal de Medina Azahara Medina Azahara Córdoba Andalucía Século X 1560 ; 2018; I, III, IV Ben cultural, ruínas dunha gran e fortificada pazo-cidade medieval árabe musulmá construída por Abd-ar-Rahman III (912-961), o primeiro califa omeia de Córdoba, e situada nos arredores occidentais de Córdoba, España. [69]
Ben cultural Paisaxe cultural do Risco Caído e os espazos sagrados de montaña de Gran Canaria Risco Caído Illa de Gran Canaria Illas Canarias 1578; 2019

III, V

[70]
Ben cultural Paseo del Prado e Buen Retiro, unha paisaxe de artes e ciencias. Madrid Madrid 1500; 2020

II, IV, VI

[71]
Ben cultural Lugares da cultura talaiótica de Menorca Naveta des Tudons Menorca Illas Baleares Idade de Ferro 1528; 2023

iii, iv

[72]
Patrimonio inmaterial
Tipo Ano Nome Localización Imaxe
Ben inmaterial 2001 Misterio de Elx Comunidade Valenciana
Ben inmaterial 2005 Patum de Berga Cataluña
Ben inmaterial 2009 Silbo gomero Canarias
Ben inmaterial 2009 Tribunais de regantes do Mediterráneo español Murcia, Comunidade Valenciana
Ben inmaterial 2010 Canto da Sibila de Mallorca Baleares
Ben inmaterial 2010 Flamenco Andalucia
Ben inmaterial 2010 Castells Cataluña
Ben inmaterial 2010 Dieta mediterránea España España, Italia Italia, Francia Francia Grecia Grecia e Marrocos
Ben inmaterial 2010 Cetrería, patrimonio humano vivo España España e outros dez países en Europa, África e Asia
Ben inmaterial 2011 A festa de «la Mare de Déu de la Salut» de Algemesí Comunidade Valenciana
Ben inmaterial 2012 Festival dos Patios de Córdoba Andalucía
Ben inmaterial 2016 Festa do lume do solsticio de verán nos Pireneos España España, Andorra Andorra, Francia Francia [[Ficheiro:|border|100 px]]
Ben inmaterial 2016 A festa das Fallas de Valencia Comunidade Valenciana
Ben inmaterial 2018 Coñecementos e técnicas da arte de construír muros en pedra seca España España, Croacia Croacia, Chipre Chipre, Francia, Grecia Grecia, Italia Italia, Eslovenia Eslovenia, Suíza Suíza
Ben inmaterial 2018 Tamborradas, repiques rituais de tambores
Ben inmaterial 2019 Procesos artesanais para a elaboración da cerámica de Talavera de Puebla e Tlaxcala (México) e Talavera de la Reina e El Puente del Arzobispo (España) Castela-A Mancha, México
Ben inmaterial 2020 Os cabalos do viño Rexión de Murcia

Lugares por comunidade autónoma

[editar | editar a fonte]

Os lugares exclusivos refírense á localización de lugares nunha soa comunidade. Lugares compartidos refírese aos lugares con entradas en múltiples comunidades, incluíndo Pireneos - Monte Perdido, que comparte Aragón con Francia, e os lugares prehistóricos de arte rupestre do val de Côa e Sega Verde, o cal e compartido por Castela e León con Portugal.

Comunidade Lugares exclusivos Lugares compartidos
Andalucía 7 1
Castela e León 6 3
Cataluña 5 1
Madrid 4 1
Illas Canarias 4
Galicia 3 1
Estremadura 3
Illas Baleares 3
Castela A Mancha 2 3
Valencia 2 1
Aragón 1 3
Asturias 1 2
A Rioxa 1 1
País Vasco 1 1
Cantabria 2
Navarra 2
Murcia 1

Lista de candidatos

[editar | editar a fonte]
Castelo de Loarre

Ademais dos sitios inscritos na Lista do Patrimonio Mundial, os Estados membros poden manter unha lista de candidaturas que se poderían considerar para o nomeamento. Os nomeamentos para a lista do patrimonio mundial acéptanse soamente se o sitio foi previamente mencionados na lista de candidatos.[73] En 2022, España tiña rexistrados 31 sitios na súa lista de candidatos. Os lugares, xunto co ano en que foron incluídas na lista provisional son:[74]

  1. A Ribeira Sacra, Lugo e Ourense (1996)
  2. Fortificacións fronteirizas abaluartadas (Castela e León, Navarra, Aragón, Cataluña e Estremadura) (1998)[75]
  3. Muíños de vento do Mediterráneo (1998)
  4. Enclave cultural románico no norte de Castela e León e o Sur de Cantabria (1998)
  5. A Ruta da Prata (1998)
  6. Conxunto arqueolóxico grego en Empúries, l'Escala, Xirona (2002)
  7. A fachada mediterránea dos Pireneos (Francia-España) (2004)
  8. Ancares - Somiedo (2007)
  9. Patrimonio histórico do Ferrol da ilustración (2007)
  10. Castelo de Loarre (2007)
  11. Canellóns reais da Mesta (2007)
  12. Patrimonio Histórico Mineiro (2007)
  13. Calzadas romanas, itinerarios do Imperio Romano (2007)
  14. Plasencia - Monfragüe - Trujillo (2009)
  15. Paisaxe cultural do Valle Salado de Añana e Poza de la Sal (2012)
  16. Catedral de Xaén (ampliación dos Conxuntos monumentais renacentistas de Úbeda e Baeza) (2012)
  17. Paisaxe cultural do viño da Rioxa e a Rioxa Arabesa (2013)
  18. Priorat-Montsant-Siurana, paisaxe agrícola do Mediterráneo (2014)
  19. Portada do mosteiro de Ripoll (2015)
  20. Mosteiro de La Rábida e lugares colombianos (Huelva) (2016)
  21. Turó de la Seu Vella (Lleida) (2016)
  22. Igrexa de San Salvador de Valdediós (Asturias) (2017; ampliación de monumentos do reino de Asturias)
  23. Oliveirais de Andalucía (2017)
  24. Parque Nacional das Illas Atlánticas (2018)
  25. O viño en Iberia (2018)
  26. Grupo de edificios mozárabes na Península Ibérica (2019)
  27. Sé episcopal de Egara e a súa decoración pictórica (2019)
  28. Cidade Hadriana de Itálica (2019)
  29. Testemuños materiais da constitución do estado dos Pireneos: o coprincipado de Andorra (2021)
  30. Sigüenza e Atienza, paisaxe doce e salgada (2022)

Anteriores candidatos

[editar | editar a fonte]

Outros sitios formaron parte anteriormente da lista indicativa mais foron retirados ou rexeitados:

  1. UNESCO, ed. (21 de novembro de 1972). "Convención para a Protección do Patrimonio Mundial, Cultural e Natural" (PDF). 
  2. "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO World Heritage Centre. Arquivado dende o orixinal o 1 de febreiro de 2021. Consultado o 3 de febreiro de 2021. 
  3. "Spain – Properties inscribed on the World Heritage List". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  4. "Report of the Rapporteur". UNESCO. 2 de novembro de 1984. Consultado o 17 setembro 2010. 
  5. Exclusivos: Catedral de Burgos, cidade vella de Ávila e igrexas extramuros, o casco antigo de Segovia e o seu acueduto, Cidade vella de Salamanca, As Médulas, lugar arqueolóxico de Atapuerca. Compartidos: arte rupestre do val do Côa e Siega Verde e Arte Rupestre Prehistórico do Arco Mediterráneo da Península Ibérica.
  6. 6,0 6,1 "Spanish Funds-in-Trust". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  7. "Cave of Altamira and Paleolithic Cave Art of Northern Spain". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  8. "Old Town Segovia and its Aqueduct". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  9. "Monuments of Oviedo and the Kingdom of the Asturias". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  10. "Historic Centre of Cordoba". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  11. "Alhambra, Generalife, and Albayzin". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  12. "Burgos Cathedral". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  13. "Monastery and Site of the Escorial". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  14. "Works of Antoni Gaudi". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  15. "Santiago de Compostela (Old Town)". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  16. "Old Town of Avila with its Extra-Muros Churches". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  17. "Mudejar Architecture of Aragaon". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  18. "Historic City of Toledo". UNESCO. 15 setembro 2010. 
  19. "Garajonay National Park". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  20. "Old City of Salamanca". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  21. "Importancia Historica" (en Spanish). Salamanca Patrimonio. Arquivado dende o orixinal o 28 de xullo de 2012. Consultado o 15 setembro 2010. 
  22. "Cathedral, Alcazar, and Archivo de Indias in Sevilla". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  23. "Old Town of Cáceres". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  24. "Introducción" (en Spanish). Ayuntamiento de Cáceres. Arquivado dende o orixinal o 29 de setembro de 2010. Consultado o 15 setembro 2010. 
  25. "Ibiza, Biodiversity and Culture". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  26. "Poblet Monastery". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  27. "World Heritage List, No. 518 Rev." (pdf). UNESCO. 3 xaneiro 1989. Consultado o 15 setembro 2010. 
  28. "Renaissance Monumental Ensembles of Ubeda and Baeza". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  29. "Archaeological Ensemble of Mérida". UNESCO. Consultado o 16 setembro 2010. 
  30. "Royal Monastery of Santa María de Guadalupe". UNESCO. Consultado o 16 setembro 2010. 
  31. "Guadalupe" (pdf). UNESCO. 25 setembro 1992. Consultado o 16 setembro 2010. 
  32. "Route of Santiago de Compostela". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  33. "Sites in Japan, Turkey, Mexico, Uruguay inscribed on UNESCO’s World Heritage List, extension of Spanish site approved" (en inglés). UNESCO. 5 de xullo de 2015. Consultado o 7 de febreiro de 2016. 
  34. "Doñana National Park". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  35. "Pyrenees – Mont Perdu". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  36. "Historic Walled Town of Cuenca". UNESCO. Consultado o 16 setembro 2010. 
  37. Cook, William (2 outubro 2009). "A stroll through La Mancha". Londres: The Guardian. Consultado o 16 setembro 2010. 
  38. "La Lonja de la Seda de Valencia". UNESCO. Consultado o 16 setembro 2010. 
  39. "La lonja de Valencia. Limpieza y conversación de fachadas" (en Spanish). Colegio Territorial de Arquitectos de Valencia. 2005. Arquivado dende o orixinal o 29 de xullo de 2012. Consultado o 16 setembro 2010. 
  40. "Las Médulas". UNESCO. Consultado o 16 setembro 2010. 
  41. "The archaeology of a mining landscape". Fundación Las Médulas. 2003. Arquivado dende o orixinal o 23 de agosto de 2010. Consultado o 16 setembro 2010. 
  42. "Palau de la Música Catalana and Hospital de Sant Pau, Barcelona". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  43. "San Millán Yuso and Suso Monasteries". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  44. "Prehistoric Rock-Art Sites in the Côa Valley and Siega Verde". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  45. "Rock Art of the Mediterranean Basin on the Iberian Peninsula". UNESCO. Consultado o 15 de setembro de 2010. 
  46. "Arte Rupestre del Arco Mediterráneo Peninsular". Instituto de Turismo de España. Arquivado dende o orixinal o 06 de marzo de 2012. Consultado o 17 setembro 2010. 
  47. "Archaeological Ensemble of Tárraco". UNESCO. Consultado o 17 de setembro de 2010. 
  48. "Patrimoni Històric" (en Catalan). Ajuntament de Tarragona. Arquivado dende o orixinal o 30 de setembro de 2010. Consultado o 17 setembro 2010. 
  49. "University and Historic Precinct of Alcalá de Henares". UNESCO. Consultado o 17 de setembro de 2010. 
  50. "Alcalá de Henares". Ciudades Patrimonio de la Humanidad de España. Arquivado dende o orixinal o 01 de setembro de 2010. Consultado o 17 setembro 2010. 
  51. "San Cristóbal de La Laguna". UNESCO. Consultado o 17 de setembro de 2010. 
  52. "Historia" (en Spanish). Ayuntamiento de La Laguna. Arquivado dende o orixinal o 26 de setembro de 2010. Consultado o 17 setembro 2010. 
  53. "Palmeral of Elche". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  54. "Roman Walls of Lugo". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  55. "Catalan Romanesque Churches of the Vall de Boí". UNESCO. Consultado o 17 de setembro de 2010. 
  56. "El conjunt romànic de la Vall de Boí" (en Catalan). Patronat de la Vall de Boí. Arquivado dende o orixinal o 01 de xaneiro de 2013. Consultado o 17 setembro 2010. 
  57. "Archaeological Site of Atapuerca". UNESCO. Consultado o 17 de setembro de 2010. 
  58. "Sima de los Huesos: The Pit of Bones". American Museum of National History. Arquivado dende o orixinal o 23 de novembro de 2010. Consultado o 17 setembro 2010. 
  59. "Aranjuez Cultural Landscape". UNESCO. Consultado o 17 de setembro de 2010. 
  60. "Aranjuez (Spain)" (PDF). UNESCO. 30 xuño 2000. Consultado o 17 setembro 2010. 
  61. "Vizcaya Bridge". UNESCO. Consultado o 17 de setembro de 2010. 
  62. "History of the Bridge". Puente Vizcaya World Heritage. Arquivado dende o orixinal o 15 de xullo de 2011. Consultado o 17 setembro 2010. 
  63. "Teide National Park". UNESCO. Consultado o 17 setembro 2010. 
  64. "Tower of Hercules". UNESCO. Consultado o 15 setembro 2010. 
  65. "Cultural Landscape of the Serra de Tramuntana". UNESCO. Consultado o 23 xullo 2012. 
  66. "Heritage of Mercury. Almadén and Idrija". UNESCO. Consultado o 23 xullo 2012. 
  67. "Antequera Dolmens Site". UNESCO. Consultado o 25 xullo 2016. 
  68. "Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe". UNESCO. Consultado o 7 de setembro de 2017. 
  69. "Caliphate City of Medina Azahara". UNESCO. Consultado o 2 de xullo de 2018. 
  70. Centre, UNESCO World Heritage. "Risco Caido and the Sacred Mountains of Gran Canaria Cultural Landscape". UNESCO World Heritage Centre (en inglés). Consultado o 2019-07-09. 
  71. Centre, UNESCO World Heritage. "Paseo del Prado and Buen Retiro, a landscape of Arts and Sciences". UNESCO World Heritage Centre (en inglés). Consultado o 2021-07-25. 
  72. "Prehistoric Sites of Talayotic Menorca". UNESCO World Heritage Centre (en inglés). Consultado o 2023-09-18. 
  73. "Tentative Lists". UNESCO. Consultado o 23 xullo 2012. 
  74. "Tentative Lists" (en inglés). 5 de febreiro de 2018. Consultado o 24-12-2018. 
  75. Bulwarked Frontier Fortifications

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]