Pablo García Baena

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaPablo García Baena
Biografía
Nacemento29 de xuño de 1921 Editar o valor em Wikidata
Córdoba, España Editar o valor em Wikidata
Morte14 de xaneiro de 2018 Editar o valor em Wikidata (96 anos)
Córdoba, España Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritor , poeta Editar o valor em Wikidata
Xénero artísticoPoesía Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua castelá Editar o valor em Wikidata
Premios

Pablo García Baena, nado en Córdoba 29 de xuño de 1921 e finado na mesma localidade o 14 de xaneiro de 2018, foi un poeta español, pertencente ao Grupo Cántico.[1][2]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Asistiu de neno ao colexio Irmáns López Diéguez, en cuxo patio o lembra unha lápida, e cursou o bacharelato no colexio Francés, cos Maristas e no colexio da Asunción. Estudou pintura e historia da arte na Escola de Artes e Oficios de Córdoba, onde se fixo amigo do pintor Ginés Liébana. Aos 14 anos lía xa a San Xoán da Cruz. Empeza a frecuentar a Biblioteca Provincial, onde coñece ao tamén poeta Juan Bernier, quen lle descubriu a Marcel Proust, Juan Ramón Jiménez, Pedro Salinas, Jorge Guillén e, sobre todo, Luís Cernuda. Empeza a publicar na prensa local con poemas e debuxos, asinando ás veces cun E maiúsculo ou co pseudónimo Luís de Cárdenas, en Caracola, en El Español e na Estafeta Literaria. En 1942 estreou en Córdoba unha versión teatral de catro poemas de San Xoán da Cruz. Rumor oculto, o seu primeiro poemario, apareceu na revtaa Fantasía en xaneiro de 1946. En 1947 el e o seu amigo Ricardo Molina concorreron ao Premio Adonáis de poesía, sen éxito, polo cal decidiron crear a súa propia revista xunto cos poetas Juan Bernier, Julio Aumente e Mario López e os pintores Miguel del Moral e Ginés Liébana: Cántico (Córdoba, 1947-1949 e 1954-1957), que será unha das máis importantes da Posguerra española. Estes autores serán coñecidos desde entón como Grupo Cántico. Cántico reivindicaba unha maior esixencia formal e estética e unha maior sensualidade, e enlazaba coa poesía da Xeración do 27, en especial con Luís Cernuda; barroca, exaltada e vitalista, a súa poesía influíu entre as xeracións máis novas servindo de ponte entre os Novísimos e a Xeración do 27. Entre Óleo, de 1958, e Almoneda (1971), sostivo un longo silencio poético, roto xa definitivamente tras este último libro. 1964, xunto con outros amigos, viaxou pola Costa Azul francesa, a Riviera italiana, Milán, Florencia, Venecia, Roma, Nápoles, Capri, Atenas, Delfos, Athos, O Cairo e Alexandría. Tamén fixo viaxes ocasionais a Florida e Nova York. Á súa volta en 1965 fixou a súa residencia primeiro en Torremolinos e finalmente en Benalmádena (Málaga), onde residiu traballando como anticuario até 2004 en que volveu a Córdoba. Foi colaborador de distintos diarios nacionais e realiza lecturas e conferencias nos centros culturais españois.

En 1984 recibiu o Premio Príncipe de Asturias das Letras e a Medalla de Ouro da Cidade de Córdoba. Foi declarado Fillo Predilecto de Andalucía en 1988. Con Fieles guirnaldas fugitivas gañou o Premio Internacional de Poesía Cidade de Melilla de 1989, e o Premio Andalucía das Letras en 1992. En 2004 recibiu a Medalla de Ouro da Provincia de Málaga na que pasou unha gran parte da súa vida. Foi director da Comisión Asesora do Centro Andaluz das Letras. A súa poesía posúe un acento gongorino e sensualidade, e inclúe a temática relixiosa dos ritos e as procesións. A súa obra poética até a data áchase reunida en Poesía completa (1940-2008) (Madrid, Visor, 2008). En maio de 2008 gañou o Premio Reina Sofía de Poesía Iberoamericana. En outubro de 2012 recibiu o Premio Internacional de Poesía Federico García Lorca.

Faleceu no hospital da Cruz Vermella de Córdoba por causas naturais o 14 de xaneiro de 2018, aos 96 anos.[3]

O 27 de abril de 2018 recibiu unha homenaxe en Benalmádena (Málaga), poboación na que o poeta viviu durante longas tempadas. No acto descubriuse unha placa conmemorativa e estiveron presentes diferentes personalidades da contorna literaria que recitaron os seus poemas.[4]

En 2018 a Fundación Caballero Bonald organizoulle unha homenaxe con motivo da publicación do número 27 da revista Campo de Agramante, que dirixira Baena.[5]

Faleceu o 14 de xaneiro de 2018, celebrándose o funeral na igrexa de San Miguel e a súa inhumación no cemiterio da Saúde, no panteón do marqués de Cabriñana.[6]

Obra[editar | editar a fonte]

Poesía[editar | editar a fonte]

  • Rumor oculto, en Fantasía (Madrid), 1946. Edición facsímile: Sevilla, Renacimiento, 1979, Suplemento de Calle del Aire.
  • Mientras cantan los pájaros, en Cántico (Córdoba), 1948. Edición facsímile: Córdoba, Deputación de Córdoba, 1983.
  • Antiguo muchacho, Madrid, Rialp, 1950, Adonais. 2.ª edición: Madrid, Ediciones La Palma, 1992.
  • Junio, Málaga, Col. A quien conmigo va, 1957.
  • Óleo, Madrid, Col. Ágora, 1958.
  • Antología poética, Córdoba, Ayuntamiento de Bujalance, 1959 (edición facsímile, 1995).
  • Almoneda (12 viejos sonetos de ocasión), Málaga, El Guadalhorce, 1971.
  • Poesías (1946-1961), Málaga, Ateneo de Málaga, 1975.
  • Antes que el tiempo acabe, Madrid, Ediciones Cultura Hispánica, 1978.
  • Tres voces del verano, Málaga, Col. Villa Jaraba, 1980.
  • Poesía completa (1940-1980), introdución de Luis Antonio de Villena, Madrid, Visor Libros, 1982, Visor de poesía.
  • Gozos para la Navidad de Vicente Núñez, Madrid, Hiperión, 1984. 2.ª edición: Sevilla, Fundación El Monte, 1993.
  • El Sur de Pablo García Baena (Antología), introdución de Antonio Rodríguez Jiménez, Córdoba, Ayuntamiento de Córdoba / Ediciones de la Posada, 1988.
  • Antología última, Málaga, Instituto de Educación Secundaria Sierra Bermeja, 1989, Col. Tediria.
  • Fieles guirnaldas fugitivas, Melilla, Cidade Autónoma de Melilla, Ayuntamiento de Melilla, 1990, Rusadir.
  • Prehistoria, Córdoba, Ayuntamiento de Córdoba, 1994, Cuadernos de la Posada.
  • Poniente (con dibujos de Pablo García Baena), Córdoba, Fernán Núñez, 1995, Cuadernos de Ulía.
  • Como el agua en la yedra (Antología esencial), introdución de Manuel Ángel Vázquez Medel, Sevilla, Fundación El Monte, 1998, La placeta.
  • Poesía completa (1940-1997), introdución de Luis Antonio de Villena, Madrid, Visor Libros, 1998, Visor de poesía.
  • Impresiones y paisajes, Cuenca, Ediciones Artesanas, 1999.
  • Recogimiento (Poesía, 1940-2000), estudio introductorio de Fernando Ortiz, bibliografía preparada por María Teresa García Galán, Málaga, Ayuntamiento de Málaga, 2000, Col. Cidade del Paraíso.
  • En la quietud del tiempo (Antología poética), prólogo de José Pérez Olivares, Sevilla, Renacimiento, 2002.
  • Fieles guirnaldas fugitivas (Premio Cidade de Melilla; Melilla, Rusadir, 1990; 2ª ed., San Sebastián de los Reyes, Universidade Popular José Hierro, 2006). ISBN 84-95710-29-3.
  • Los Campos Elíseos (Valencia, Pre-Textos, 2006). ISBN 84-8191-729-X.
  • Rama fiel (Ediciones de la Universidade de Salamanca, 2008). ISBN 8478003029.
  • Poesía completa (1940-2008), introdución de Luis Antonio de Villena, Madrid, Visor Libros, 2008, Colección Visor de poesía.

Prosa[editar | editar a fonte]

  • Lectivo, Jerez de la Frontera (Cádiz), Ayuntamiento de Jerez, 1983, Fin de Siglo.
  • El retablo de las cofradías (Pregón de Semana Santa en Córdoba, 1979), Córdoba, Deputación de Córdoba, 1984. 2.ª edición: Diario de Córdoba, 1997.
  • Calendario, Málaga, Col. El Manatí Dorado, 1992.
  • Ritual, Córdoba, Deputación de Córdoba, 1994.
  • Los libros, los poetas, las celebraciones, el olvido, prólogo de Rafael Pérez Estrada, Madrid, Huerga & Fierro, 1995, La rama dorada.
  • Vestíbulo del libro, Málaga, Junta de Andalucía, Consejería de Cultura, 1995.
  • Zahorí Picasso, Málaga, Rafael Inglada Ediciones, 1999.
  • Selva varia, Edición de Francisco Javier Torres, Introdución de Francisco Ruiz Noguera. Málaga, EDA Libros, 2007 EDA Libros Arquivado 25 de setembro de 2020 en Wayback Machine.
  • Córdoba, Córdoba, Editorial Almuzara, 2009.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ Diario de Sevilla - Entrevista a Pablo García Baena: «San Juan de la Cruz y Góngora son las dos cimas en las que he bebido»
  2. ↑ "Muere el poeta cordobés Pablo García Baena, premio Príncipe de Asturias de las Letras". sevilla (en castelán). 2018-01-14. Consultado o 2022-12-05. 
  3. ↑ Pilar García-Baquero (14 de enero de 2018). "Muere el poeta cordobés Pablo García Baena, premio Príncipe de Asturias de las Letras". Consultado o 14 de xaneiro de 2018. 
  4. ↑ "Evento Homenaje a Pablo García Baena | Benalmádena al gran poeta del Grupo Cántico" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 19 de abril de 2018. Consultado o 19 de abril de 2018. 
  5. ↑ Jerez, Diario de (2018-06-12). "La Fundación Caballero Bonald homenajeará al poeta Pablo García Baena". Diario de Jerez (en castelán). Consultado o 2022-12-05. 
  6. ↑ RUIZ, ARACELI R. ARJONA / CARMEN LOZANO / MANUEL (2018-01-15). "Así le contamos el último adiós de Córdoba a Pablo García Baena" (en castelán). Consultado o 2022-10-06. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía sobre o autor[editar | editar a fonte]

  • María Teresa García Galán, Esteticismo como rebeldía: la poética de Pablo García Baena (Sevilla, Renacimiento, 2003). Ensaio, 292 páxinas, ISBN 84-8472-103-5.
  • VV.AA., Casi un centenario: homenaje a Pablo García Baena (ed. Francisco Ruiz Noguera; Sevilla, Consejería de Cultura de la Junta de Andalucía, 2004). Miscelánea, 349 páxinas, ISBN 84-8266-418-2.

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pablo_García_Baena&oldid=6662520»