O escaravello de ouro

Este é un artigo bo da Galipedia
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

O escaravello de ouro
Ilustración de "Herpin Inv" para unha das primeiras edicións.
Título orixinalThe Gold-Bug
Autor/aEdgar Allan Poe
Ilustrador/aAubrey Beardsley, Harry Clarke e Arthur Rackham
OrixeEstados Unidos de América
LinguaInglés
Xénero(s)Historia curta
Editorial Philadelphia Dollar Newspaper
Data de pub. 21 de xuño de 1843
Primeira edición galega
TraduciónAlberto Avendaño
EditorialXerais
Data de pub.1985
Páxinas193
ISBNISBN 84-7507-121-X
[ editar datos en Wikidata ]

O escaravello de ouro[1] (en inglés: The Gold-Bug) é unha historia curta escrita por Edgar Allan Poe e publicada en 1843. Conta a historia de William Legrand, que é trabado por un insecto de cor dourada. O seu servo Xúpiter teme que Legrand estea volvéndose tolo e acode ao amigo de Legrand, un narrador sen nome, que accede a visitar o seu vello amigo. Legrand conduce os outros dous a unha aventura despois de descifrar unha mensaxe oculta que leva a un tesouro soterrado.

A historia, ambientada en Sullivan's Island, Carolina do Sur, é frecuentemente comparada cos "contos de raciocinio" de Poe como unha primeira forma de ficción detectivesca. Poe deuse conta do interese do público pola escritura secreta en 1840 e pediu aos lectores que desafiasen as súas habilidades como descifrador de códigos. Aproveitou a popularidade da criptografía mentres escribía O escaravello de ouro, e o éxito da historia céntrase nun deses criptogramas. Os críticos modernos xulgaron a caracterización do servo de Legrand, Xúpiter, como racista, especialmente pola súa fala dialectal.

Poe presentou O escaravello de ouro nun concurso de redacción patrocinado polo Philadelphia Dollar Newspaper. A súa historia gañou o gran premio e publicouse en tres entregas a partir de xuño de 1843. O premio tamén incluía 100 dólares, probablemente a maior cantidade que Poe recibiu por calquera das súas obras. Un éxito instantáneo, O escaravello de ouro foi a máis popular e lida das obras en prosa de Poe durante a súa vida. Tamén axudou a popularizar os criptogramas e a escritura secreta.

A primeira tradución da obra ao galego, O escarabello[sic] de ouro e outros contos, publicouse en 1985 e foi incluída co número 8 na Colección Xabarín de Edicións Xerais de Galicia, con introdución, tradución e notas de Alberto Avendaño. Outra tradución ó galego, por Susana Rodríguez Barcia, foi publicada por Edicións do Cumio no ano 2009.[1]

Sinopse[editar | editar a fonte]

"O escaravello de ouro" de Edgar Allan Poe na publicación de Filadelfia The Dollar Newspaper, o 21 de xuño de 1843.

William Legrand trasladouse dende Nova Orleáns a Sullivan's Island, en Carolina do Sur, despois de perder a súa fortuna familiar, e trouxo canda si o seu servo afroamericano Xúpiter. O narrador da historia, o amigo e médico de Legrand, visítao unha noite para ver un raro insecto, un escaravello que atopou. O peso e o aspecto brillante do insecto convencen a Xúpiter de que está feito de ouro puro. Legrand prestoullo a un oficial destinado no próximo Fort Moultrie, pero debuxou un bosquexo para o narrador, con marcas na carapa que semellan unha caveira. Mentres falan sobre o becho, Legrand concéntrase especialmente no bosquexo e gárdao coidadosamente na súa mesa para protexelo. Confuso, o narrador despídese para pasar a noite.

Un mes despois, Xúpiter visita o narrador en nome do seu amo e pídelle que veña inmediatamente, temendo que Legrand fose mordido polo becho e se volvese tolo. Unha vez que chegan á illa, Legrand insiste en que o becho será a clave para restaurar a súa fortuna perdida. Condúceos nunha expedición a unha árbore en particular no continente e fai que Xúpiter suba a ela ata que atope unha caveira cravada ao final dunha póla. Na dirección de Legrand, Xúpiter deixa caer o becho a través dunha conca do ollo e Legrand marcha cara a un lugar onde o grupo comeza a cavar. Ao non atopar nada alí, os tres volven á árbore e Legrand volve colocar a estaca que utilizara para marcar o lugar onde pousou o becho. Vai dende ela a unha nova área, na que apotan dous esqueletos e un cofre cheo de moedas de ouro e xoias cando o grupo retoma a escavación. Estiman o valor total en 1,5 millóns de dólares, pero mesmo esa cifra demostra estar por debaixo do valor real cando finalmente venden os artigos.

Legrand explica que o día que atopou o becho na costa continental, Xúpiter recollera un anaco de pergamiño para envolvelo. Legrand gardou o anaco e utilizouno para debuxar o becho para o narrador; ao facelo, porén, notou vestixios de tinta invisible, revelados pola calor do lume que ardía na cheminea. O pergamiño demostrou conter un criptograma, que Legrand descifrou como un conxunto de instrucións para atopar un tesouro enterrado polo infame pirata capitán Kidd. O paso final consistiu en deixar caer o becho ou un peso polo ollo esquerdo do cranio na árbore; a súa primeira escavación fallou porque Xúpiter deixou caer o becho por erro polo ollo dereito. Legrand pensa que os esqueletos poden ser os restos de dous membros da tripulación de Kidd, que enterraron o cofre e despois foron asasinados para silencialos.

O criptograma[editar | editar a fonte]

Frecuencia das letras en inglés.

A historia trata sobre a criptografía, e conta cunha descrición detallada dun método para resolver un cifrado por substitución sinxelo usando as frecuencias das letras. A mensaxe codificada é: 

53‡‡†305))6*;4826)4‡.)4‡);80
6*;48†8¶60))85;1‡(;:‡*8†83(88)
5*†;46(;88*96*?;8)*‡(;485);5*†
2:*‡(;4956*2(5*-4)8¶8*;40692
85);)6†8)4‡‡;1(‡9;48081;8:8‡1
;48†85;4)485†528806*81(‡9;48
;(88;4(‡?34;48)4‡;161;:188;‡?;

A clave (coa frecuencia das letras) é:[2] 

a 5 (12)
b 2 (5)
c - (1)
d † (8)
e 8 (33)
f 1 (8)
g 3 (4)
h 4 (19)
i 6 (11)
j
k
l 0 (6)
m 9 (5)
n * (13)
o ‡ (16)
p . (1)
q
r ((10)
s) (16)
t ; (26)
u ? (3)
v ¶ (2)
w 
x
y : (4)
z

A mensaxe descodificada é: 

53‡‡†305))6*;4826)4‡.)4‡);80
agoodglassinthebishopshostel

6*;48†8¶60))85;1‡(;:‡*8†83(88)
inthedevilsseatfortyonedegrees

5*†;46(;88*96*?;8)*‡(;485);5*†
andthirteenminutesnortheastand

2:*‡(;4956*2(5*-4)8¶8*;40692
bynorthmainbranchseventhlimb

85);)6†8)4‡‡;1(‡9;48081;8:8‡1
eastsideshootfromthelefteyeof

;48†85;4)485†528806*81(‡9;48
thedeathsheadabeelinefromthe

;(88;4(‡?34;48)4‡;161;:188;‡?;
treethroughtheshotfiftyfeetout

A mensaxe descodificada con espazos, puntuación e maiúsculas é:

A good glass in the bishop's hostel in the devil's seat
forty-one degrees and thirteen minutes
northeast and by north
main branch seventh limb east side
shoot from the left eye of the death's-head
a bee line from the tree through the shot fifty feet out.
En inglés
Un bo cristal no albergue do bispo na cadeira do demo
corenta e un graos e trece minutos nordeste e rumbo norte
tronco principal sétimo ramal lado leste
tira dende o ollo esquerdo da caveira
liña recta dende a árbore seguindo o tiro cincuenta metros máis alá.
Tradución directa ao galego

Legrand determinou que o "albergue do bispo" se refería a un grupo de rochas e cantís no continente, onde atopou unha estreita repisa que semellaba aproximadamente unha cadeira (o "asento do diaño"). Usando un telescopio e observando o rumbo e a elevación indicados, viu algo branco entre as pólas dunha árbore grande; este resultou ser o cranio a través do cal había que soltar un peso do ollo esquerdo para atopar o tesouro.

Análise[editar | editar a fonte]

O escaravello de ouro inclúe un cifrado de substitución sinxelo. Aínda que non inventou a "escritura secreta" ou a criptografía (probablemente se inspirou no seu interese en Robinson Crusoe de Daniel Defoe),[3] Poe certamente a popularizou na súa época. Para a maioría da xente no século XIX, a criptografía era misteriosa e os que eran quen de descifrar os códigos eran considerados dotados de capacidades case sobrenaturais.[4] Poe xa chamara a atención sobre isto como unha novidade durante catro meses na publicación de Filadelfia Alexander's Weekly Messenger en 1840. Pedíralle aos lectores que enviaran os seus propios cifrados de substitución, presumindo de poder resolvelos todos sen esforzo.[5] O desafío provocou, como escribiu Poe, "un interese moi vivo entre os numerosos lectores da revista. Chegaron cartas ao editor dende todas as partes do país".[6] En xullo de 1841, Poe publicou "A Few Words on Secret Writing"[7] e, decatándose do interese polo tema, escribiu O escaravello de ouro como unha das poucas pezas literarias que incorporaron cifrados como parte da historia.[8] A explicación do personaxe de Poe, Legrand, da súa habilidade para resolver o cifrado, é moi parecida á explicación de Poe en "A Few Words on Secret Writing".[9]

O escaravello Alaus oculatus e os cerambícidos inspiraron o "escaravello de ouro" do conto de Poe.

O "escaravello de ouro" da historia non é un insecto real. Pola contra, Poe combinou as características de dous insectos atopados na zona onde transcorre a historia. O Callichroma splendidum, aínda que tecnicamente non é un escaravello senón unha especie de cerambícido), ten a cabeza dourada e o corpo lixeiramente tinguido de ouro. As manchas negras da parte traseira do escaravello ficticio pódense atopar no Alaus oculatus, un elatérido tamén nativo de Sullivan's Island.[10]

A representación que fai Poe do servo africano Xúpiter considérase estereotípica e racista. Xúpiter é representado como supersticioso e tan falto de intelixencia que non pode distinguir a esquerda da dereita.[11] O estudoso de Poe, Scott Peeples, describe a Xúpiter, así como a Pompeio en "A Predicament", como unha "caricatura dun espectáculo de xograr".[12] Leonard Cassuto, chamou a Xúpiter "un dos personaxes negros máis infames de Poe", subliñando que o personaxe foi manumitado pero négase a apartarse do seu "Massa Will". Resume o personaxe de Xúpiter como "un sambo típico: unha figura cómica que ri e bromea cuxa devoción canina só se compara coa súa estupidez".[13] Poe probablemente incluíu o personaxe despois de inspirarse nun semellante en Sheppard Lee (1836) de Robert Montgomery Bird, que el revisara.[14] Os personaxes negros na ficción deste período de tempo non eran infrecuentes, mais a elección de Poe para darlle un papel que falase. Críticos e estudosos, porén, cuestionan se o acento de Xúpiter era auténtico ou un simple alivio cómico, o que suxire que non era semellante aos acentos usados polos negros en Charleston, senón inspirado nos gullah.[15]

Aínda que a historia adoita incluírse entre a lista curta de historias policiais de Poe, O escaravello de ouro non é tecnicamente ficción policial porque Legrand retén a evidencia ata que se dá a solución.[16] Porén, o personaxe de Legrand é frecuentemente comparado co detective ficticio de Poe C. Auguste Dupin[17] debido ao seu uso do "ratiocination" (raciocinio).[18][19][20] O termo "ratiocination", un termo que Poe empregou para describir o método de Dupin, é o proceso polo cal Dupin detecta o que outros non viron ou o que outros consideraron sen importancia.[21]

Historial da publicación e acollida[editar | editar a fonte]

Tradución francesa de 1875.

Poe vendeu orixinalmente O escaravello de ouro a George Rex Graham para a Graham's Magazine por 52 dólares, pero pediullo de volta cando soubo dun concurso de redacción patrocinado polo Dollar Newspaper de Filadelfia.[22] Poe nunca lle devolveu os cartos a Graham e, no seu lugar, ofreceuse a compensalo con recensións que el escribiría.[23] Poe gañou o gran premio; ademais de gañar 100 dólares, a historia publicouse no xornal en dúas entregas o 21 de xuño e o 28 de xuño de 1843.[24] O seu pago de 100 dólares do xornal puido ser o máximo que lle pagaron por unha única obra.[25] Anticipando unha resposta positiva do público, o Dollar Newspaper obtivo os dereitos de autoría da obra antes da publicación.[26]

A historia publicouse de novo en tres entregas no Saturday Courier de Filadelfia o 24 de xuño, o 1 de xullo e o 8 de xullo; as dúas últimas apareceron na primeira páxina e incluían ilustracións de F. O. C. Darley.[27] Outras reimpresións en xornais dos Estados Unidos converteron O escaravello de ouro na historia curta de Poe máis lida durante a súa vida.[24] En maio de 1844, Poe informou de que circularan 300.000 copias,[28] aínda que probablemente non lle pagaron por estas reimpresións.[29] Tamén axudou a aumentar a súa popularidade como conferenciante. Unha conferencia que fixo en Filadelfia despois da publicación da obra atraeu a unha multitude tan numerosa que centos de persoas foron rexeitadas.[30] Como escribiu Poe nunha carta en 1848, "fixo un gran ruído".[31] Máis tarde compararía o éxito de público de O escaravello de ouro con outra obra súa, O corvo, aínda que admitiu que "o paxaro venceu ao becho".[32]

O Public Ledger de Filadelfia chamouna "unha historia capital".[26] George Lippard escribiu no Citizen Soldier que a historia estaba "caracterizada por un interese emocionante e un poder de descrición gráfico aínda que incompleto. É unha das mellores historias que Poe escribiu".[33] A Graham's Magazine publicou unha crítica en 1845 que cualificou a historia de "bastante notable como un exemplo de agudeza intelectual e sutileza de razoamento".[34] Thomas Dunn English escribiu no Aristidean en outubro de 1845 que O escaravello de ouro probablemente tivo unha circulación maior ca calquera outra historia estadounidense e "quizais sexa a historia máis enxeñosa que o Señor Poe escribiu; pero... non é para nada comparable con O corazón delator, ou máis especialmente con Ligeia.[35] O amigo de Poe Thomas Holley Chivers dixo que O escaravello de ouro iniciou "a Idade de Ouro da vida literaria de Poe".[36]

A popularidade da historia tamén xerou controversia. Un mes despois da súa publicación, o "Daily Forum" de Filadelfia acusou a Poe de conspirar co comité do premio.[28] A publicación cualificou O escaravello de ouro como un "aborto" e un "lixo absoluto" que non valía máis de 15 dólares.[37] Poe presentou unha demanda por difamación contra o editor Francis Duffee. Máis tarde retirou a demanda[38] e Duffee pediu desculpas por suxerir que Poe non gañou o premio de 100 dólares.[39] O editor John Du Solle acusou a Poe de roubar a idea de "Imogine; or the Pirate's Treasure", unha historia escrita por unha estudante chamada Miss Sherburne.[40]

O escaravello de ouro publicouse de novo como o primeiro relato da colección Wiley & Putnam dos Contos de Poe en xuño de 1845, seguido de "O gato negro" e outras dez historias.[41] O éxito desta colección inspirou[42] a primeira tradución francesa da obra, publicada en novembro de 1845 por Alphonse Borghers na Revue Britannique[43] baixo o título, "Le Scarabée d'or", converténdose na primeira tradución literal dunha historia de Poe a unha lingua estranxeira.[44] Na versión francesa, a mensaxe cifrada permaneceu en inglés, cunha tradución entre parénteses facilitada xunto á súa solución. A historia foi traducida ao ruso a partir daquela versión dous anos máis tarde, marcando o debut literario de Poe nese país.[45] En 1856, Charles Baudelaire publicou a súa tradución do conto no primeiro volume de Histoires extraordinaires.[46] Baudelaire foi moi influente para introducir a obra de Poe en Europa e as súas traducións convertéronse nas versións definitivas en todo o continente.[47]

Influencia[editar | editar a fonte]

O escaravello de ouro como apareceu en The Dollar Newspaper, 21 de xuño de 1843, coa ilustración na parte inferior dereita.

O escaravello de ouro inspirou a Robert Louis Stevenson na súa novela sobre a caza dun tesouro, A illa do tesouro (1883). Stevenson recoñeceu esta influencia: "Entrei na galería do señor Poe... Sen dúbida, o esqueleto [na miña novela] provén de Poe".[48][49]

O escaravello de ouro tamén inspirou a Leo Marks a interesarse pola criptografía aos 8 anos cando atopou o libro na libraría do seu pai en 84 Charing Cross Road.[50] Marks continuou na criptografía nos esforzos de descifrar códigos durante a segunda guerra mundial como membro da Dirección de Operacións Especiais (SOE).[50]

Poe xogou un papel importante na popularización dos criptogramas en xornais e revistas na súa época[4] e tempo despois. William F. Friedman, o principal criptólogo dos Estados Unidos, interesouse inicialmente pola criptografía despois de ler O escaravello de ouro cando era neno, interese que máis tarde puxo en uso para descifrar o Código Púrpura do Xapón durante a segunda guerra mundial.[51] O escaravello de ouro tamén inclúe o primeiro uso do termo criptógrafo (en oposición a criptograma).[52]

Poe estivo destinado en Fort Moultrie dende novembro de 1827 ata decembro de 1828 e utilizou a súa experiencia persoal en Sullivan's Island para recrear o escenario da súa obra.[53] Tamén foi alí onde Poe escoitou por primeira vez as historias de piratas como o capitán Kidd.[54] Os residentes de Sullivan's Island celebran a súa conexión coa obra de Poe e puxéronlle o nome do escritor á biblioteca pública.[55] A lenda local de Charleston di que o poema "Annabel Lee" tamén se inspirou na época de Poe en Carolina do Sur.[56] Poe tamén fixo parte de "The Balloon-Hoax" e "A caixa oblonga" nestas zonas.[54]

O. Henry fai alusión a O escaravello de ouro dentro do xénero do tesouro enterrado no seu relato "Supply and Demand". Un personaxe decátase de que os personaxes principais están a buscar un tesouro e pregúntalles se estiveron lendo a Edgar Allan Poe. O título da novela de 1991 de Richard Powers, The Gold Bug Variations, deriva do título en inglés "The Gold-Bug" e da composición de Bach Variacións Goldberg, e a novela incorpora parte da trama do relato.[57]

Adaptacións[editar | editar a fonte]

A historia resultou tan popular na súa época que se inaugurou unha versión teatral o 8 de agosto de 1843.[58] A produción foi organizada por Silas S. Steele e representouse no American Theatre de Filadelfia.[59] O editor do xornal de Filadelfia The Spirit of the Times dixo que a actuación "fíxoselle lenta e bastante tediosa. O marco xeral estaba bastante ben, pero faltaba enchelo".[60]

No cinema e na televisión, apareceu unha adaptación da obra en Your Favorite Story o 1 de febreiro de 1953 (tempada 1, episodio 4). Foi dirixida por Robert Florey co guión escrito por Robert Libott. Unha adaptación posterior da obra apareceu en ABC Weekend Special o 2 de febreiro de 1980 (tempada 3, episodio 7). Esta versión foi dirixida por Robert Fuest co guión escrito por Edward Pomerantz.[61] A adaptación cinematográfica española da obra apareceu en 1983 baixo o título En busca del dragón dorado. Foi escrito e dirixido por Jesús Franco, usando o alias "James P. Johnson".[62]

O episodio "The Gold Bug" da serie ABC Weekend Special de 1980 protagonizouno a Roberts Blossom como Legrand, Geoffrey Holder como Xúpiter e Anthony Michael Hall. Gañou tres Premios Daytime Emmy: 1) Programación dramática/antoloxía infantil destacada, Linda Gottlieb (produtora executiva), Doro Bachrach (produtora); 2) Logro individual destacado na programación infantil, Steve Atha (deseñador de maquillaxe e peiteado); e, 3) Logro Individual Sobresaliente en Programación Infantil, Alex Thomson. Foi unha coprodución de Learning Corporation of America.[63]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 O escaravello de ouro. Traducido por Susana Rodríguez Barcia (1ª ed.). Vilaboa: Edicións do Cumio. 2009. ISBN 978-84-8289-298-6 – vía Biblioteca da Tradución Galega. 
  2. ↑ Sgarro 1990, p. 27-35.
  3. ↑ Rosenheim 1997, p. 13
  4. ↑ 4,0 4,1 Friedman, William F. (1993). "Edgar Allan Poe, Cryptographer". On Poe: The Best from "American Literature". Durham, NC: Duke University Press. pp. 40–41. ISBN 0-8223-1311-1. 
  5. ↑ Silverman 1991, p. 152
  6. ↑ Hutchisson 2005, p. 112
  7. ↑ Sova 2001, p. 61
  8. ↑ Rosenheim 1997, p. 2
  9. ↑ Rosenheim 1997, p. 6
  10. ↑ Quinn 1998, pp. 130–131
  11. ↑ Silverman 1991, p. 206
  12. ↑ Peeples, Scott. The Afterlife of Edgar Allan Poe. Rochester, NY: Camden House, 2004: 97. ISBN 1-57113218-X
  13. ↑ Cassutto, Leonard. The Inhuman Race: The Racial Grotesque in American Literature and Culture. New York: Columbia University Press, 1997: 160. ISBN 978-0-231-10336-7
  14. ↑ Bittner 1962, p. 184
  15. ↑ Weissberg, Liliane. "Black, White, and Gold", Romancing the Shadow: Poe and Race, J. Gerald Kennedy and Liliane Weissberg, eds. Nova York: Oxford University Press, 2001: 140–141. ISBN 0-19-513711-6
  16. ↑ Haycraft, Howard. Murder for Pleasure: The Life and Times of the Detective Story. Nova York: D. Appleton-Century Company, 1941: 9.
  17. ↑ Hutchisson 2005, p. 113
  18. ↑ Sova 2001, p. 130
  19. ↑ Stashower 2006, p. 295
  20. ↑ Meyers 1992, p. 135
  21. ↑ Sova 2001, p. 74
  22. ↑ Oberholtzer, Ellis Paxson. The Literary History of Philadelphia. Philadelphia: George W. Jacobs & Co., 1906: 239.
  23. ↑ Bittner 1962, p. 185
  24. ↑ 24,0 24,1 Sova 2001, p. 97
  25. ↑ Hoffman, Daniel. Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe. Louisiana State University Press, 1998: 189. ISBN 0-8071-2321-8
  26. ↑ 26,0 26,1 Thomas & Jackson 1987, p. 419
  27. ↑ Quinn 1998, p. 392
  28. ↑ 28,0 28,1 Meyers 1992, p. 136
  29. ↑ Hutchisson 2005, p. 186
  30. ↑ Stashower 2006, p. 252
  31. ↑ Quinn 1998, p. 539
  32. ↑ Hutchisson 2005, p. 171
  33. ↑ Thomas & Jackson 1987, p. 420
  34. ↑ Thomas & Jackson 1987, p. 567
  35. ↑ Thomas & Jackson 1987, pp. 586–587
  36. ↑ Chivers, Thomas Holley. Life of Poe, Richard Beale Davis, ed. E. P. Dutton & Co., Inc., 1952: 36.
  37. ↑ Thomas & Jackson 1987, pp. 419–420
  38. ↑ Meyers 1992, pp. 136–137
  39. ↑ Thomas & Jackson 1987, p. 421
  40. ↑ Thomas & Jackson 1987, p. 422
  41. ↑ Thomas & Jackson 1987, p. 540
  42. ↑ Silverman 1991, p. 298
  43. ↑ Salines, Emily. Alchemy and Amalgam: Translation in the Works of Charles Baudelaire. Ámsterdam-Nova York: Rodopi, 2004: 81–82. ISBN 90-420-1931-X
  44. ↑ Thomas & Jackson 1987, p. 585
  45. ↑ Silverman 1991, p. 320
  46. ↑ Salines, Emily. Alchemy and Amalgam: Translation in the Works of Charles Baudelaire. Ámsterdam-Nova York: Rodopi, 2004: 82. ISBN 90-420-1931-X
  47. ↑ Harner, Gary Wayne (1990). "Edgar Allan Poe in France: Baudelaire's Labor of Love". En Fisher IV, Benjamin Franklin. Poe and His Times: The Artist and His Milieu. Baltimore: The Edgar Allan Poe Society. p. 218. ISBN 0-9616449-2-3. 
  48. ↑ Traducido do inglés: "I broke into the gallery of Mr. Poe... No doubt the skeleton [in my novel] is conveyed from Poe."
  49. ↑ Meyers 1992, p. 291
  50. ↑ 50,0 50,1 "The Complicated Life of Leo Marks. An early fascination with Edgar Allan Poe coursed through his work as a wartime cartographer and later, a provocative screenwriter". crimereads.com. Consultado o 2 de febreiro de 2024. 
  51. ↑ Rosenheim 1997, p. 146
  52. ↑ Rosenheim 1997, p. 20
  53. ↑ Sova 2001, p. 98
  54. ↑ 54,0 54,1 Poe, Harry Lee. Edgar Allan Poe: An Illustrated Companion to His Tell-Tale Stories. Nova York: Metro Books, 2008: 35. ISBN 978-1-4351-0469-3
  55. ↑ Urbina, Ian. "Baltimore Has Poe; Philadelphia Wants Him". The New York Times. 5 de setembro de 2008: A10.
  56. ↑ Crawford, Tom. "The Ghost by the Sea Arquivado 10 de maio de 2012 en Wayback Machine.". Consultado o 1 de febreiro de 2009.
  57. ↑ "Genetic Coding and Aesthetic Clues: Richard Powers's 'Gold Bug Variations.'". Mosaic (Winnipeg). 1 de decembro de 1998. Consultado o xullo de 2021. 
  58. ↑ Bittner 1962, p. 186
  59. ↑ Sova 2001, p. 268
  60. ↑ Thomas & Jackson 1987, p. 434
  61. ↑ ""ABC Weekend Specials" The Gold Bug (1980)". IMDb. 
  62. ↑ IMDb: En busca del dragón dorado
  63. ↑ The Gold Bug. IMDB.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=O_escaravello_de_ouro&oldid=6690374»