Muharem Serbezovski

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Muharem Serbezovski
Nacemento2 de maio de 1950
Lugar de nacementoŠuto Orizari
NacionalidadeMacedonia do Norte
Alma máterUniversidade de Sarajevo
Ocupacióncantante, escritor, político, compositor de cancións e artista discográfico
Na rede
Facebook: muharemserbezovskioficijalnastranica Instagram: muharem.officialpage Youtube: UCt9IPPP3SwRqLm1jR9fx6Vw Spotify: 7ElbAlEMu3q6o0m9YrQ9gV iTunes: 291506367 Musicbrainz: 73711180-483a-4ecf-88bc-360bc4c86b1b Discogs: 876870 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Muharem Serbezovski, nado en Skopje o 2 de maio de 1950, é un político, escritor e cantante bosníaco de orixe romaní macedonio, que foi un dos cantantes romanís máis populares na antiga Iugoslavia. Publicou 12 álbums e 22 sinxelos e EP, a súa principal inspiración foi a música romaní aínda que tamén adoptou outros estilos, en especial a música turca.[1].

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Naceu no principal asentamento romaní de Skopje, Topaana, nunha familia numerosa,[2] seu pai era imán, malia todo a súa familia era pobre e tivo que traballar desde moi novo cantando en festas para gañar cartos.[3]

En 1962 apareceu o seu primeiro sinxelo Kalajđiljar Kalaj Japar con cancións en turco.[4] Logrou fama a finais da década de 1960, grazas á axuda do compositor Stevo Teodosievski e mais da súa dona, a cantante romaní Esma Redžepova. En 1968 publicou o seu segundo sinxelo, que incluía dúas cancións Džemile e Gili e halisake, a primeira en serbocroata, e a outra en romani, contou coa achega doutro amigo de Teodosievski, o clarinetista Medo Čun, e nelas están presentes tanto o seu estilo ornamental de cantar e a influencia turca que caracterizan a carreira de Muharem.[5]

En 1969 Serbezovski deixou Skopje, ao primeiro estableceuse en Belgrado, a capital iugoslava e o seu principal centro cultural. E logo en 1975 en Saraxevo.[3] A capital bosníaca entón experimentaba unha intensa vida cultural e unha atmosfera cosmopolita e oriental que atraeron ao cantante.[5]

Aínda que o seu estilo se inspira na música turca e en menor medida na árabe, tamén explorou a cultura india, moi influído polo cinema indio e a propia orixe india dos romanís, moitas cancións de Serbezovski amosan esa influencia, principalmente Ramu, Ramu e Ramajana, ámbalas dúas de 1974. A primeira fai referencia a un personaxe do filme indio homónimo e a segunda ao poema épico hinduísta Ramayana.[4][5]

Traballou con varios intérpretes iugoslavos como o seu propio irmán, Ajnur Serbezovski, con quen editou un sinxelo en 1976 e un álbum en 1982. Colaborou tamén con Toma Zdravković e Sinan Sakić.[3] Non obstante amosar orgullo pola súa orixe romaní cantou poucas veces en romaní, editando temas principalmente en serbocroata. Durante a guerra de Bosnia identificouse plenamente como bosníaco e cantou moitas cancións de guerra.[6]

Literatura[editar | editar a fonte]

Serbezovski foi responsable da primeira tradución ao romaní do Corán, fíxoo continuando o traballo de seu pai e publicouse en 2005. En 1983 saíu ao prelo a súa primeira novela Šareni dijamanti, seguíronlle Cigani a kategorije en 1985, Za dežjem pride sonce: dva romana en 1986, e un volume de poesía, Nitko ne zna puteve vjetrova i Cigana en 1999. Tamén publicou o ensaio, Cigani i ljudska prava en 2000. Nas súas obras de ficción trata da identidade romaní.[3]

Política[editar | editar a fonte]

Muharem Serbezovski implicouse durante a década de 2000 na política bosníaca, nun equilibro entre o activismo romaní e a súa propia asimilación na cultura bosníaca. Formou parte do Partido para Bosnia e Herzegovina, un partido nacionalista bosníaco de dereitas e resultou elixido para o Parlamento de Bosnia no período 2007-2011 coa pretensión de representar ao pobo romaní no panorama político bosníaco.[3] Acusado en 2009 de pegarlle a unha muller declarou que a violencia contra da muller era normal e parte da tradición dos Balcáns, o que causou consternación entre a opinión pública e as ONG que loitaban para coutar a violencia contra as mulleres.[7] En 2010 deixou o seu partido acusando os seus dirixentes de discriminación.[8]

Discografía[editar | editar a fonte]

Álbums[editar | editar a fonte]

  • Muharem Serbezovski, PGP-RTB, 1973.
  • Hej, čergari, hej, drugari , PGP-RTB, 1976.
  • Muharem i Ajnur Serbezovski, Jugoton, 1982 (con Ajnur Serbezovski).
  • Disko Orijent, Jugoton, 1982.
  • Dođi mi u godini jedan dan, Jugoton, 1983.
  • Zašto su ti kose pobelele druže, PGP-RTB, 1984.
  • Teška beše našata razdelba, PGP-RTB, 1985.
  • Muharem Serbezovski, Jugoton, 1986 (co conxunto Crni Dijamanti).
  • Zaljubih se..., Diskoton, 1987 (co conxunto Crni Dijamanti).
  • Srećan 8. Mart, Diskoton, 1989 (co conxunto Crni Dijamanti).
  • Bože, Bože, kakva je to žena, Diskoton, 1989.
  • Lejla, Diskoton, 1991 (co conxunto Crni Dijamanti).

EPs[editar | editar a fonte]

  • Kalajđiljar Kalaj Japar, Jugoton, 1962.
  • Džemile, PGP-RTB, 1968.
  • Šta će mi bogatstvo, PGP-RTB, 1969.
  • Još uvek te volim, PGP-RTB, 1970.
  • Alisa ne idi, PGP-RTB, 1971.
  • Šeherezada, PGP-RTB, 1971.
  • Spavaj, čedo, spavaj, PGP-RTB, 1972.
  • Osman Aga, PGP-RTB, 1973.
  • Srce cigansko, PGP-RTB, 1973.
  • Ramajana, PGP-RTB, 1974 (coa agrupación de Medo Čun).
  • Ramu, Ramu, PGP-RTB, 1974.

Sinxelos[editar | editar a fonte]

  • Ciganin sam i umem da volim, PGP-RTB, 1970.
  • Ciganko vatrenog oka, PGP-RTB, 1971.
  • Čekaću te ja, PGP-RTB, 1973.
  • Zeleno, zeleno, PGP-RTB, 1975.
  • Hajde svi da pevamo, PGP-RTB, 1975.
  • Da li hoćeš, brate, Aliju, PGP-RTB, 1976 (con Ajnur Serbezovski).
  • Ramajana, PGP-RTB, 1977.
  • Zašto su ti kose pobelele druže, PGP-RTB, 1977 (co conxunto Crni Dijamanti).
  • U haremu, Jugoton, 1979.
  • Suzana, volim te, Jugoton, 1979.
  • Pesma prijatelju, Jugoton, 1980.

Recompilacións[editar | editar a fonte]

  • Muharem Serbezovski, PGP-RTB, 1975.
  • Braća Serbezovski, PGP-RTB, 1983 (con Ajnur Serbezovski).
  • Legende narodne muzike, Extra Music, 2008 (con Novica e Toma Zdravković).
  • 39 velikih hitova, Extra Music, 2012.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Ljerka V. Rasmussen (2013) Newly Composed Folk Music of Yugoslavia. Routledge,, p. 99
  2. Carol Silverman (2012). Romani Routes: Cultural Politics and Balkan Music in Diaspora Oxford University Press. p. 203
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Jovana Gligorijević (17 de maio de 2012). "Nama je veselje razlog da se isplačemo". Vreme. Arquivado dende o orixinal o 25 de agosto de 2016. Consultado o 20 de setembro de 2016. 
  4. 4,0 4,1 "Sviđa mi se Laslo Havel". Dani. 22 de marzo de 2002. Arquivado dende o orixinal o 22 de setembro de 2016. Consultado o 20 de setembro de 2016. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Philip Knox e Nathaniel Morris (8 de maio de 2012). "O father, what have you done?" Recovering the golden age of Yugoslavia's Roma music". eurozine. Arquivado dende o orixinal o 15 de setembro de 2016. Consultado o 20 de setembro de 2016. 
  6. Josh Hall (12 de agosto de 2013). "Stand Up, People! Yugoslavian Gypsy Pop Explored". The Quietus. 
  7. Lejla Mazlic (19 de maio de 2009). "When a woman is slapped, she forgets that she was the cause of it". Human Rights House. Arquivado dende o orixinal o 23 de abril de 2018. Consultado o 20 de setembro de 2016. 
  8. "Muharem Serbezovski podnio ostavku na članstvo u SBiH"". Klix. 14 de abril de 2010. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]