Saltar ao contido

Milagre económico español

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Construída en 1957, con 142 m de altura, a Torre de Madrid anuncia a chegada do milagre económico español.

O "milagre económico español" foi o nome dado ao período de crecemento acelerado e de auxe económico ocorrido en España entre 1959 e 1974.

As crises internacionais do petróleo da década de 1970 (1973 e 1979) supuxeron o final deste período de crecemento elevado.

Situación previa

[editar | editar a fonte]

O século XIX en España estivo marcado pola inestabilidade política e social que continuamente interrompían o desenvolvemento económico, deixando a España detrás do grupo de países máis avanzados de Europa occidental. A finais do século XIX e principios do século XX, España tivo unha relativa estabilidade, na cal foi considerábel o desenvolvemento económico. Pero a inestabilidade política regresou na década de 1920 (Ditadura de Primo de Rivera), que se viu agravada pola Gran Depresión, e que culminou na devastadora Guerra civil española de 1936 a 1939. A guerra foi ganada polas forzas sublevadas dirixidas por Francisco Franco, quen se instalou como ditador da nación.[1]

Nos primeiros anos da ditadura franquista, o que se coñece como o Período autártiquico, houbo un corte do comercio, tanto cos aliados occidentais como cos países do bloque comunista. O réxime de Franco aplicou unha política de autarquía.[2] A recuperación económica foi moi lenta. A produción industrial non logrou recuperar o seu nivel de 1936 até o ano 1955, e o sector agrícola tivo que esperar até 1959 para recuperar o seu nivel anterior á guerra civil. O restablecemento das relacións diplomáticas cos Estados Unidos e os seus aliados na década de 1950 (e a sinatura do Concordato coa Santa Sé en 1953),[3] debido á crecente importancia estratéxica de España no marco da guerra fría, levou a un acercamento comercial co bloque occidental e a unha diminución do illamento internacional, (España foi admitida nas Nacións Unidas en 1955),[4] producindo un descenso das dificultades económicas de España.[5]

Inicio do milagre

[editar | editar a fonte]

O "milagre económico" foi iniciado polas reformas impulsadas polos chamados ministros tecnócratas que, coa aprobación de Franco, estableceron políticas para impulsar o desenvolvemento en España baixo a anuencia do Fondo Monetario Internacional. Os tecnócratas eran unha nova clase de políticos que substituíu a vella garda falanxista. A aplicación destas políticas tomou a forma de plans de desenvolvemento e foi un éxito en gran medida: España gozou da segunda maior taxa de crecemento do mundo, un pouco por detrás do Xapón, e converteuse na novena economía máis grande do mundo, detrás do Canadá.[6] España uniuse definitivamente, deste xeito, as países industrializados, deixando atrás a pobreza e o subdesenvolvemento funcional que experimentara desde a perda da maioría do seu imperio ao longo do século XIX.

Porén, este alto crecemento auspiciado polo Estado, deixou latentes as súas carencias coa chegada da crise dos aos 1970. A industrialización acelerada non só causou graves danos ecolóxicos e produciu unha focalización industrial desigual (deixando moitas rexións abandonadas), senón que ademais acabou provocando males endémicos que até hai poucos lustros eran aínda materia económica pendente para España.

Desenvolvemento sostido

[editar | editar a fonte]

Apertura ao mundo

[editar | editar a fonte]
Comparación do PIB per cápita nominal de España, Portugal e México, durante o século XX.

A recuperación baseouse principalmente no investimento público en infraestruturas, moito investimento estatal en grandes industrias,[Cómpre referencia] e na apertura de España como destino turístico. O milagre terminou co período da autarquía e podería ser considerado como a resposta á crise económica de España despois da Guerra civil e da segunda guerra mundial. No crecemento económico rexistráronse melloras notábeis no nivel de vida e no desenvolvemento dunha clase media. Aínda que España até a súa entrada na Comunidade Europea en 1986 seguiu sendo economicamente menos avanzada en relación cos máis dos países da Europa Occidental (con excepción de Portugal, Grecia e Irlanda), porén, o crecemento xeral continuou e en poucos anos alcanzou niveis similares ao do resto dos países europeos. España converteuse na quinta economía máis grande da UE e, en termos absolutos, a duodécima do mundo. En 1974, a renda per cápita española era do 79 % da media de Europa Occidental, e antes da ampliación en 2004 superaba xa o 90 % de renda per cápita media, tras a incorporación á Unión Europea de países de Europa do Leste economicamente máis atrasados (como Polonia, Romanía e Bulgaria). España situou a súa renda no 105,7 % por riba da media europea,[7] mentres que o indicador económico por excelencia, a produción de electricidade, pasou de 3,61 en 1940 a 90,82 millóns de kW-hora en 1976.

Éxodo rural

[editar | editar a fonte]

Turismo masivo e emigración

[editar | editar a fonte]

Industrialización

[editar | editar a fonte]

Fin do período, crecemento ralentizado

[editar | editar a fonte]

Impacto territorial e demográfico do milagre

[editar | editar a fonte]

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Castelló Traver, José Emilio: (2004): España siglo XX, 1939-1978. Madrid: Anaya. ISBN 978-84-2073-358-6.
  • Tamames, Ramón (1973): Historia de España Alfaguara VII. La República. La era de Franco. Madrid: Ediciones Alfaguara, S. A.) (Alianza Editorial, S. A.) ISBN 84-2062-031-3.
  • Vilar, Pierre (1975): Historia de España. París: Librairie espagnole, pp. 158-171.

Outros artigos

[editar | editar a fonte]