Mergus squamatus

Mergus squamatus é unha especie de ave da orde das anseriformes, familia dos anátidos e subfamilia dos merxinos, unhas das catro incluídas no xénero Mergus.

Taxonomía

Descrición

A especie foi descrita en 1864 polo naturalista e ornitólogo inglés John Gould.

Características

Este peculiar membro da familia dos patos mergulladores caracterízase polo seu peteiro vermello, estreito e serrado, e o patrón escamado da plumaxe dos seus flancos e a rabadilla. Ambos os sexos teñen un penacho ralo de plumas longas e finas que caen cara a atrás desde a caluga, case até os ombros nos machos adultos, aínda que son bastante máis curtas nas femias e nos inmaturos. Os machos adultos teñen a cabeza e o pescozo negros, o peito branco, e as ás e as partes superiores anegradas, aínda que a parte inferior das ás é tamén branca. As plumas dos flancos e a rabadilla son brancas cos bordos negros, formando o patrón escamado que caracteriza a esta especie. As femias teñen a cabeza e o pescozo de cor castaña clara, e substitúen a negra das demais partes dos machos por gris. As patas son vermellas alaranxadas e o iris dos ollos é de cor parda en ambos os sexos.

Distribución, hábitat e bioloxía

Mergus squamatus vive no extremo oriente. Cría na zona temperada do norte e migra ao sur para pasar o inverno na zona subtropical da rexión.

O seu hábitat reprodutivo son os ríos dos bosques do sueste de Rusia, o nordeste da China e Corea do Norte. A maior parte da poboación da especie cría no río Yong Cui, nas montañas Xiao Xingangling e no río Todaobaihe, nas montañas Changbai, nas provincias chinesas de Heilongjiang e Jilin, respectivamente. É unha ave migratoria, que pasa o inverno principalmente no sur e no centro da China e, en menor cantidade, no Xapón, Corea do Sur, Taiwán, e no norte de Vietnam, Myanmar e Tailandia. Chegan aos seus cuarteis de reprodución tan pronto acaba o inverno, en marzo, e déixanos coas primeiras noites frías que chegan en outubro.

É unha ave tímida e fácil de asustar, que prefire os ríos de tamaño medio con meandros que se estendan polo interior de bosques mixtos en zonas baixas, até os 1 000 m de altitude. Tenden a desprazarse río arriba durante o día tanto en busca de comida como para fuxir, o primeiro probabelmente porque os sedimentos removidos alertarían ás súas presas corrente abaixo. Apañan a súa comida co seu pico serrado entre a grava do fondo do río. Con frecuencia mergúllanse repetidamente en busca de presas, manténdose mergullados entre un cuarto e medio minuto cada vez, con só uns segundos de pausa entre mergulladas. En augas superficiais só mergullan a cabeza, pero non medio corpo como outros patos. Non son aves moi sociais, e só en raras ocasións se encontran en grandes bandadas; adoitan estar en parellas ou grupos familiares. Incluso nos cuarteis de inverno son raros os grupos de máis dunha ducia de individuos.

Pasan a maior parte do día buscando alimento, excepto no mediodía, no que descansan, se acicalan e se relacionan socialmente nas beiras do río, onde tamén dormen. A súa dieta componse de artrópodos acuáticos, peixes pequenos e alevíns. As larvas dos plecópteros constitúen a maior parte da súa dieta cando están dispoñíbeis. Tamén comen escaravellos e crustáceos, aínda que con menos regularidade. Cando as larvas de moitos insectos do río escasean, os peixes fanse máis abundantes na súa dieta. As súas especies de peixes favoritas son Misgurnus anguillicaudatus e Brachymystax lenok. Tamén comen outras especies, como Eudontomyzon morii, Mesocottus haitej ou Thymallus arcticus. Desta forma aliméntanse de forma oportunista, e probabelmente comerán calquera especie pequena que teña a forma adecuada para capturar co seu pico.

Aniñan nas árbores, como é usual nos seus conxéneres. Prefiren para aniñar as especies de árbores Quercus dentata e Populus ussuriensis.

Coinciden con Aix galericulata, e aínda que ambas as especies consomen os mesmos tipos de larvas de insectos, non parecen competir pola comida, pero si polas cavidades para aniñar. Nos seus cuarteis de inverno pode competir con outros merxinos cos que comparte hábitat como Mergus merganser e Bucephala clangula.

Ameazas

Nas décadas de 1960 e 1970 o seu declive en Rusia coincidiu co desenvolvemento económico da taiga. Os bosques primarios nos vales de todos os grandes ríos foron moi alterados, pero agora está prohibida a deforestación a grande escala nos vales fluviais; porén, o novo Código Forestal Ruso (2007) require unha zona de protección da auga (sen deforestación) de só 100 m para ríos grandes (50 m de cada lado) e 50 m (25 m de cada lado) para ríos de menos de 100 km, o que é probable que reduza significativamente o hábitat de reprodución axeitado para esta especie, que aniña até 150 m dos ríos. A explotación forestal das fontes fluviais e das ladeiras adxacentes provocou a redución dos niveis de auga de manancial e cambios na abundancia de peixes; desde que se iniciou a explotación forestal no río Avvakumovka en 2004, os niveis de auga de manancial e as poboacións de merxinos sufriron un continuo descenso. Outras ameazas importantes dentro da área de reprodución inclúen a caza ilegal, afogamento nas redes de pesca (unha causa importante de mortalidade nos lugares de cría rusos en 2003-2007, perturbacións dos barcos a motor durante a época de cría, contaminación dos ríos e depredadores naturais. O aumento da caza de aves acuáticas con fins deportivos xunto cunha mala regulación da tempada de caza de primavera (que coincide coa migración de paso e evitar a orientación das aves que se reproducen localmente) é unha ameaza importante e cada vez maior, segundo se informou, un gran número foi matado na conca do río Kievka, ao sur de krai de Primorie, na primavera de 2008. As ameazas na súa zona de reprodución na China inclúen a construción de presas, a deforestación, a caza ilegal, a perturbación humana e o uso de velenos e/ou explosivos para a pesca. As redes de malla fina constituían unha ameaza importante para as formacións de grupos posteriores á cría en Song Jiang He, na provincia de Jilin, pero a pesca ilegal no lugar reduciuse e só se utilizan redes de malla grande na piscicultura legal. O lugar segue ameazado pola contaminación industrial. O proxecto do Gran Canal de Corea proposto, que tiña como obxectivo canalizar 3 134 km dos ríos da península de Corea e alterar radicalmente os ríos Han e Nakdong (no que actualmente viven entre 30 e 50 aves no inverno), suspendeuse en xuño de 2008. e un esquema alternativo, o Proxecto Catro Ríos, foi proposto en decembro dese ano, cunha avaliación de impacto ambiental e inicio da construción en 2009. a pesar dos argumentos ambientais en contra do proxecto. En Corea do Sur a especie vese afectada polo aumento da turbidez dos ríos debido á construción e dragado, as actividades de construción de pontes, o reforzo das marxes fluviais e os esquemas de ampliación das estradas. Algunhas destas actividades están asociadas ao Proxecto Catro Ríos en varios tramos de río utilizados de forma regular ou irregular pola especie. Outros aspectos significativos da modificación do hábitat incluirán o afondamento dos ríos e a eliminación de cantos rodados e illas, que se utilizan para descansar. Espérase que moitos treitos de río queden inutilizados para a especie debido á degradación e alteración do hábitat.. A especie ten baixa diversidade xenética. Altos niveis de metais pesados, especialmente As e Hg, foron reportados nas femias e nos seus ovos despois de invernar na conca do Yangtzé.

Estado de conservación

A Unión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais, considerando que esta especie ten unha poboación moi pequena, e que se sospeita que está a sufrir un continuo e rápido declive como consecuencia da perda de hábitat, a caza ilegal e a contaminación dos ríos, cualifica o seu status como EN (en perigo de extinción). Pero pode considerar unha cualificación peor no futuro, pero isto dependerá dunha comprensión máis sólida das ameazas sobre o estado da poboación reprodutora.

Véxase tamén

Bibliografía

• Hoyo, Josep del; Andrew Elliot e Jordi Sargatal (eds.) (1992): Handbook of the birds of the world - Volume 1, Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions. ISBN 84-8733-410-5.
• Kear, Janet (2005): Ducks, Geese and Swans. Oxford University Press. ISBN 0-19-854645-9.
• Fen-Qi, He; Melville, David; Xiao-Jie, Gui; Yuan-Hua, Hong & Zhi-Yong, Liu (2002): "Status of the Scaly-sided Merganser Wintering in Mainland China in the 1990s". Waterbirds 25(4): 462–464.
• Zhengjie, Zhao & Zhengjie, Pao (1998): "The foraging behaviour of the Scaly-sided Merganser Mergus squamatus in the Changbai Mountains and Xiao Xingangling Mountains of China". Forktail 14: 76–77. PDF texto completo

Outros artigos

• Anátidos
• Merxinos

Ligazóns externas

• ARKive: images and movies of the scaly-sided merganser (Mergus squamatus)
• BIrdLife species factsheet.