Mapamundi de Ebstorf

Foto dunha réplica do mapamundi de Ebstorf

O mapamundi de Erbstof, (en alemán Ebstorfer Weltkarte) era un mapa de rodas medieval de aproximadamente 3,57 m de diámetro en trinta follas de pergamiño cosidas con Xerusalén como centro. Con máis de 2300 entradas de texto e imaxes, foi o mapamundi máis grande e extenso desde a Idade Media ata o mellor do noso coñecemento actual. Ardeu en 1943. As reproducións sobreviviron, pero non poden reproducir completamente o orixinal.

Recibiu o nome do lugar onde foi atopado e do probábel lugar de fabricación, o mosteiro beneditino de Ebstorf, en Ebstorf na uceira de Lüneburg. Alí foi atopado nunha sala de almacenamento en 1830; a zona do actual Brandenburgo e outro lugar representado no mapa foron destruídos por ratos. Ademais, un anaco de 50 × 60 cm no cuarto superior dereito na zona da actual India foi recortado pouco despois do redescubrimento por razóns descoñecidas.

Historia

Atribucións

A autoría do mapa foi atribuída a Xervasio (Gervasius) de Tilbury, un clérigo anglo-normando que traballou para o príncipe Henrique o Rei Mozo de Inglaterra e o emperador Otón IV. Estudos máis recentes, en particular estudos paleográficos, chegaron a diferentes conclusións que exclúen a Gervasius como autor: En 2001, baseándose nunha comparación convincente de manuscritos con documentos do arquivo do mosteiro, Jürgen Wilke argumentou que foi creado arredor de 1300 e subliñou que non había probas dunha conexión entre o mapa ou o mosteiro con Gervasius de Tilbury. Hartmut Kugler apoiou esta datación, baseada en investigacións no contexto da nova edición en 2007, e comprobou que o mapa tampouco ofrece ningunha referencia verificable á Otia imperialia de Gervasius de Tilbury. Tamén se pronunciou a favor de non aceptar un modelo de gran formato para o mapa, pero argumentou que certos erros ortográficos poderían explicarse mellor pensando nos mapas en formato libro como modelo, cuxa dispoñibilidade en Ebstorf era tamén máis probábel. Non obstante, non se pode descartar a suxestión de Armin Wolf dun modelo máis antigo destinado a Otón IV (Otón, ou Otto, da casa Welf, foi desde 1212 até a súa morte en 1218 o rexente de facto da rexión de Lüneburg, xa que o herdeiro Welf "Otto o Neno" aínda era menor de idade).

O achado. Do século XIX ao XXI

O mapa, enrolado en 1830 e atopado na abadía de Ebstorf, conservouse nos Arquivos do Estado de Hannover desde 1835, onde ardeu durante a segunda guerra mundial en outubro de 1943 durante un ataque aéreo contra Hannover. De 1950 a 1953, baseándose en antigas edicións facsímiles de 1891 e 1896, creouse unha réplica a cores a tamaño completo en catro copias en Kloster Ebstorf, Hannover, Lüneburg e en Plassenburg preto de Kulmbach. Na Universidade de Erlangen-Nuremberg desenvolveuse unha reconstrución dixital e publicouse en forma de libro a finais de 2006. A editorial Kugler estimou que esa nova edición, que foi investigada ao longo de anos, contén aproximadamente a reprodución do 80% do orixinal. A Universidade Leuphana de Lüneburg preparou unha edición interactiva do mapa para Internet (véxanse as ligazóns externas); todos os textos latinos foron traducidos.

Cronoloxía

Ademais das fontes escritas, o mapa probabelmente conteña varios mapas predecesores. Un estudo novo pero controvertido suxire que a concepción da cuadrícula xeométrica, na que se basea a estrutura e clasificación do mapa, puido ter a súa orixe no Reichenau (ver: Ordo orbis terrae). É probábel que se fixese entón un primeiro procesado en Braunschweig baixo Henrique o León e outro no século XIII, posibelmente en 1243 baixo o reinado de Otón o Fillo, de Lüneburg. Dise que esta última versión é o modelo directo do mapa de Ebstorf, polo que se pode supoñer que o momento da transmisión é o descubrimento das tumbas dos mártires ou a fase da crecente popularidade da súa veneración. Porén, non hai rastro das fases de procesamento asumidas. Investigacións recentes fan probábel que o mapa fose feito ao redor de 1300 na abadía de Ebstorf. Os achados do xefe de longa data da escavación da catedral de Colonia Georg Hauser, publicados en 2020, tamén falan a favor dunha orixe tardía, segundo a cal a condición estrutural da catedral de Colonia que se mostra no mapa pode datarse con bastante precisión ao anos desde 1320 até arredor de 1325/1330. Como resultado, o mapa mundial de Ebstorf foi creado probabelmente na década de 1320 ou como moito a principios da década de 1330.

Contido

Sección do mapa (cuadrante inferior esquerdo) con Braunschweig e Braunschweiger Löwen.

O mapa mostra a volta da terra; está orientado para que Oriente estea arriba, como era común nos mapas T e O. Tamén está a representación pictórica do paraíso. No centro do mapa está Xerusalén. A área de 12,74 m² divídese en 1.500 entradas de texto, 534 cidades, 500 representacións de edificios, 160 masas de auga, 60 illas e montañas, 45 persoas e criaturas míticas e uns 60 animais. A superficie circular da terra está rodeada polo océano e os ventos.

Motivacións

A intención do autor non era crear un mapa do mundo xeograficamente correcto. Por exemplo, a cidade de Roma ten case o mesmo tamaño que a illa de Sicilia. Pola contra, o mapa reflicte o coñecemento histórico, mitolóxico e teolóxico da época. O propio mundo compárase co corpo de Cristo, identificado pola cabeza, as mans e os pés ao redor dos bordos do mapa. Se a cabeza e os pés así como as dúas mans estivesen unidos entre si, daría lugar a forma de cruz. A localización central de Xerusalén, a Arca de Noé e o Paraíso no leste preto da cabeza de Cristo e a Torre de Babel mostran a concepción da historia da salvación. Por exemplo, a representación das Amazonas baséase na mitoloxía e na antiga sagas.

Inscrición do Reino de Galiza (Gallicia Regio) na Península Ibérica

Europa

Móstrase na esquina inferior esquerda. Atópanse elementos xeográficos como os Cárpatos en Centroeuropa e cidades que hoxe son alemás como Soest, Lüneburg, Braunschweig, Meissen, Aquisgrán, Colonia ou Kulmbach; no Mediterráneo aparecen Roma na Península Itálica, illas gregas como Creta ou Delos; no Atlántico aparece o reino da Galiza, na Península Ibérica, co faro da torre de Hércules en Brigantium e a catedral de Santiago de Compostela.

Elementos fantásticos

No mapa aparecen tamén criaturas míticas e elementos sorprendentes como as nove illas Eolias, que se mostran dúas veces por razóns que non están claras, ou a illa de San Borondón, da que se apuntaron varios supostos avistamentos ao longo dos séculos.

Véxase tamén

Outros artigos

• Cartografía
• Historia da cartografía
• Mapa
• Mapa de Hereford
• Mapa de Sawley
• Mapa en T e O
• Mapamundi
• Mapamundis antigos
• Mapamundi do Beato de Liébana

Bibliografía

• Die Ebstorfer Weltkarte. Kommentierte Neuausgabe in zwei Bänden. Editado por Hartmut Kugler coa colaboración de Sonja Glauch e Antje Willing. Procesamento dixital de imaxes por Thomas Zapf. Vol. 1: Atlas (175 p.). Vol 2: Investigacións e Comentario. Akademie Verlag, Berlin 2007, ISBN 978-3-05-004117-9 (tamén a Recensión de Martina Stercken en: Sehepunkte 8 (2008), nº 5 do 15 de maio de 2008)
• Ein Weltbild vor Columbus. Die Ebstorfer Weltkarte. Interdisziplinäres Colloquium 1988, ed. de Hartmut Kugler en colaboración con Eckhard Michael, Weinheim 1991, ISBN 3-527-17670-5
• Die schöne Ebstorferin en: Bild der Wissenschaft (imaxe da ciencia) 11/2007
• Brigitte Englisch: Ordo orbis terrae. Die Weltsicht in den Mappae mundi des frühen und hohen Mittelalters (= Vorstellungswelten des Mittelalters 3, publicado por Hans-Werner Goetz, Wilfried Hartmann e outros), Berlín 2002, especialmente pp. 464-495.
• Ernst Andreas Friedrich: Das Kloster Ebstorf, S. 152–155, in: Wenn Steine reden könnten, Volume I, Landbuch-Verlag, Hannover 1989, ISBN 3-7842-0397-3.
• Jürgen Wilke: Die Ebstorfer Weltkarte (Publicacións do Instituto de Investigación Histórica do Estado da Universidade de Göttingen 39).Texto e volume, Bielefeld 2001, ISBN 3-89534-335-8. Recensión (con data do 1300)
• Armin Wolf: Ebstorfer Weltkarte. In: Léxico da Idade Media (LexMA). Volume 3. Artemis & Winkler, Múnic/Zürich 1986, ISBN 3-7608-8903-4, Sp. 1534 f. 
• Armin Wolf: Gervasius von Tilbury, arelatischer Marschall Ottos IV. und die Ebstorfer Weltkarte. In: Otto IV. – Kaiser und Landesherr. Burgen und Kirchenbauten 1198–1218, ed. por Bernd Ulrich Hucker e Joachim Leuschner (= anuario Salzgitter 29), Salzgitter 2009, P. 157–187.
• Joachim G. Leithäuser: Mappae Mundi – Die Geistige Eroberung der Welt (con 18 láminas de cores, 73 láminas de impresión artística e 40 ilustracións no texto), Berlín 1958.
• Georg Hauser: Die Ebstorfer Weltkarte und der Kölner Dom, en: Kölner Domblatt, Vol. 85 (2020), pp 229-241

Ligazóns externas

• Mapa do mundo Ebstorf (Leuphana University of Lüneburg)
• Mapa do mundo de Ebstorfer no atlas de monumentos da Baixa Saxonia
• Unha copia do mapa do mundo de Ebstorf no Plassenburg ob Kulmbach (Landschaftsmuseum Obermain)
• De monstros e mirabilia. A cosmovisión medieval na literatura e na cartografía , Simone Hacke en literaturkritik.de.