Saltar ao contido

Lingua mohegan-pequot

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Mohegan-pequot
Mohiks-Piqut Uyôtowáwôk
Falado en: Estados Unidos de América Estados Unidos
Rexións: Nova Inglaterra e Long Island
Extinción: 1908, coa morte de Fidelia Fielding[1]
Familia: Álxico
 Algonquino
  Algonquino oriental
   Mohegan-pequot
Escrita: Transcrito co alfabeto latino
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: xpq
Mapa

Localización das tribos mohegan, pequot, montaukett, niantic e shinnecock, e os seus veciños, c. 1600.
Status

O mohegan-pequot está clasificado como extinto polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[2]

A lingua mohegan-pequot (tamén coñecida como mohegan-pequot-montauk, secatogue ou shinnecock-poosepatuck) é unha lingua algonquina morta que foi falada outrora por varios pobos indíxenas que habitaban os actuais sur de Nova Inglaterra e leste de Long Island.[3]

Documentación da lingua

[editar | editar a fonte]

A lingua foi documentada xa no século XVII. En 1690, o reverendo James Noyes elaborou unha lista de vocabulario pequot en Groton. En 1717, Experience Mayhew, un ministro congregacional traduciu o Nosopai ao mohegan-pequot. Ezra Stiles, presidente da Universidade Yale recolleu datos lingüísticos do pequot en Groton en 1762.[4]

Esforzos de revitalización

[editar | editar a fonte]

Segundo datos de 2014, había entre 1.400 e 1.700 membros tribais rexistrados (estas cifras varían segundo a fonte). A lingua mohegan estivo latente durante aproximadamente 100 anos, xa que a derradeira falante nativa, Fidelia Fielding, morreu en 1908. Fielding, unha descendente do xefe Uncas, é considerada a gran preservadora da lingua. Deixou catro diarios que se están a utilizar no proceso de restauración da lingua do século XXI. Tamén participou na preservación da cultura tradicional. Ela practicou un estilo de vida tradicional mohegan e foi a última persoa en vivir nunha vivenda tradicional de troncos.

Outro membro importante da tribo foi Gladys Tantaquidgeon, que foi a curadeira da tribo dende 1916 ata a súa morte en 2005. Ela tamén axudou moito a manter a cultura mohegan, xa que recolleu miles de documentos e artefactos tribais. Estes documentos foron de importancia crítica para o seu caso de recoñecemento federal, que foi aprobado en 1994.[5]

No ano 2010, as nacións Shinnecock e Unkechaug de Long Island comezaron a traballar coa Universidade Estatal de Nova York en Stony Brook, no campus de Southampton, para revivir a lingua dos seus devanceiros.[6]

A partir de 2012, o "Mohegan Language Project" creou leccións, un dicionario e outros materiais de aprendizaxe en liña para revivir a súa lingua.[7] O proxecto tamén ten unha gramática completa nos traballos, que foi elaborada por Stephanie Fielding. O obxectivo principal do proxecto é que a próxima xeración de mohegans teña fluidez coa lingua.

Moitos dos dicionarios que circulan baséanse na interpretación de Prince e Speck da fala de Fidelia Fielding, tamén coñecida na súa lingua como Dji's Butnaca (Paxaro voador).[8]

A colección do Museo e Centro de Investigación Mashantucket Pequot inclúe un menú de 1992 "que tenta traducir palabras como hamburguesa e hot dog ao mohegan-pequot".[4]

As oracións da Fe bahá'í foron traducidas á lingua mohegan-pequot.[9]

"É unha obriga sagrada", declarou o xefe de Golden Hill Paugussett, Big Eagle. "Os indios deben manter as súas linguas vivas. Se a lingua non se fala, hai que facela vivir de novo".[4]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "Canku Ota - Aug. 11, 2001 - Mohegans Rebuilding Language". Arquivado dende o orixinal o 2014-05-02. Consultado o 2014-12-23. 
  2. ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  3. ↑ Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World. 16th edition. Dallas: Summer Institute of Linguistics
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Libby, Sam (18 de outubro de 1998). "Tribes to Revive Language". The New York Times. p. 6. 
  5. ↑ "Medicine Woman Gladys Tantaquidgeon and Mohegan Cultural Renewal". Connecticut History (en inglés). 2022-03-08. Consultado o 2024-09-11. 
  6. ↑ Cohen, Patricia (2010-04-05). "Indian Tribes Go in Search of Their Lost Languages". The New York Times (en inglés). ISSN 0362-4331. Consultado o 2024-05-09. 
  7. ↑ "Mohegan Language Project". Arquivado dende o orixinal o 2010-04-24. Consultado o 2012-11-12. 
  8. ↑ J. Dyneley Prince e Frank G. Speck (marzo de 1904). "Glossary of the Mohegan-Pequot Language" (PDF). American Anthropologist. New Series 6 (1): 18–45. doi:10.1525/aa.1904.6.1.02a00030. hdl:11858/00-001M-0000-0015-3ED6-D. 
  9. ↑ "Ôkosuwôkak wuci Mohiks-Piqut Uyôtowáwôk - Bahá'í Prayers in the Mohegan-Pequot Language". Consultado o 2012-11-12. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Cowan, William. Pequot from Stiles to Speck. International Journal of American Linguistics. The University of Chicago Press. Vol. 39, No. 3 (Jul., 1973), pp. 164–172
  • De Forest, John W. "The Lord's Prayer in the Pequot Tongue." In History of the Indians of Connecticut. 1852. Reprint, Brighton, MI: Native American Book Publishers, 1994.
  • Michelson, Truman. "The Linguistic Classification of Pequot-Mohegan." American Anthropologist 26 (1924): 295. doi 10.1525/aa.1924.26.2.02a00240
  • Pickering, John, ed. "Doctor Edwards' Observations on the Mohegan Languages." Collections of the Massachusetts Historical Society. Series 2 Volume 10 (1823): 81-160.
  • Prince, J. Dyneley e Frank G. Speck. "Glossary of the Mohegan-Pequot Language." American Anthropologist 6 (1904): 18-45. doi 10.1525/aa.1904.6.1.02a00030
  • Prince, J. Dyneley e Frank G. Speck. "The Modern Pequots and Their Language." American Anthropologist 5 (1903): 193-212. doi 10.1525/aa.1903.5.2.02a00010
  • Speck, Frank. "A Modern Mohegan-Pequot Text." American Anthropologist 6 (1904): 469-76. doi 10.1525/aa.1904.6.4.02a00070
  • Speck, Frank e Fidelia Fielding. "A Pequot Mohegan Witchcraft Tale." Journal of American Folklore 16 (1903): 104-6.
  • Speck, Frank. "Native Tribes and Dialects of Connecticut: A Mohegan-Pequot Diary." Smithsonian Institution Bureau of American Ethnology Annual Report 43 (1903): 199-287.
  • Speck, Frank. Speck Papers and Photograph Collection. (17 microfilm reels)
  • Speck, Frank. "Text of the Pequot Sermon." American Anthropologist 5 (1903): 199-212.

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_mohegan-pequot&oldid=6879400»