Lingua kazaka

Lingua kazaka
қазақ тілі
Instancia de lingua natural lingua viva
Composto por Western Kazakh (en) Northeastern Kazakh (en) Southern Kazakh (en)
Propiedades
Número de falantes 12900000 (2019) 13161980 (2009)
Alfabeto alfabeto cirílico alfabeto latino alfabeto árabe Kazakh Braille (en)
Institución de normalización Ministry of Culture and Information of Kazakhstan (en)
Tipoloxía lingüística suxeito obxecto verbo lingua sintética lingua nominativo-acusativa adxectivo-substantivo lingua aglutinante harmonía vocálica posposición
Caso gramatical nominativo locativo instrumental acusativo xenitivo dativo ablativo
Tempo gramatical presente pasado futuro de indicativo
Estado de lingua da UNESCO segura
Clasificación lingüística
linguaxe humana ↳ linguas turcas ↳ linguas turcas comúns ↳ Linguas kipchak ↳ linguas kipchak-nogai
Xeografía
País Kazakhstán Kirguizistán Alemaña Turquía Irán Azerbaidján Turkmenistán Mongolia Uzbekistán Rusia República Popular da China Ucraína
Orixinario de Pobo kazako Provincia de Buxoro Provincia de Jizzax Provincia de Navoiy Karakalpaquistán Bayan-Ölgiy (pt) Xinjiang Kazakhstán Qinghai Gansu Sirdaryo (pt)
Identificadores
ISO 639-1 kk ISO 639-2 kaz ISO 639-3 kaz ISO 639-5 kaz IETF kk
Wikidata C:Commons

A lingua kazaka ou lingua kazakh é unha lingua turca da familia altaica, con grafía ben árabe na China, Irán ou Afganistán; ben cirílica. Durante a década de 1930 experimentouse coa latina en Turquía. É idioma oficial xunto coa lingua rusa de Kazakhstán; fálase nos territorios do que foi o amplo imperio mongol: a provincia chinesa de Xinjiang, Mongolia, Kirguizistán, Uzbekistán, Turkmenistán, Ucraína e Rusia. No 2000 era lingua materna de 11 000 000 de falantes aproximadamente, aínda que segundo outras fontes hai aproximadamente 8,5 millóns de falantes. Dende a segunda metade do século XX, Alemaña ten unha comunidade de falantes de kazako. Esta comunidade está constituída principalmente polos descendentes de alemáns do Volga que foron deportados a campos de concentración e Gulags en Kazakhstán desde 1941 por decreto de Stalin e que, podendo sobrevivir, mesturáronse coa poboación local ou adoptaron a súa cultura, e máis tarde volveron a Alemaña. O kazako está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO.

Qazak significa vagabundo; o pobo kazako que fala este idioma foi historicamente nómade.

Alfabeto

O alfabeto cirílico kazako baséase no alfabeto ruso ao que se lle engadiron nove letras: Ә, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ұ, Ү, Һ, İ.

Cirílico	Qaydar Latín transliteración	Janga Latín transcrición
А а	A a	A a
Ә ә	Ä ä	Ä ä
Б б	B b	B b
В в	V v	V v
Г г	G g	G g
Ғ ғ	Ğ ğ	Gh gh
Д д	D d	D d
Е е	E e	E e inicialmente o tras unha vocal
Ё ё	Yo yo	Yo yo
Ж ж	J j	J j
З з	Z z	Z z
И и	Iy iy	I i
Й й	Y y	Y y
К к	K k	K k
Қ қ	Q q	Q q
Л л	L l	L l
М м	M m	M m
Н н	N n	N n
Ң ң	Ñ ñ	Ng ng
О о	O o	O o
Ө ө	Ö ö	Ö ö
П п	P p	P p
Р р	R r	R r
С с	S s	S s
Т т	T t	T t
У у	W w	U u
Ұ ұ	U u	Û û
Ү ү	Ü ü	Ü ü
Ф ф	F f	F f
Х х	X x	Kh kh
Һ һ	H h	H h
Ц ц	C c	Ts ts
Ч ч	Ç ç	Ch ch
Ш ш	Ş ş	Sh sh
Щ щ	?	Shy shy
Ъ ъ	?
Ы ы	I ı	Â â
İ і	İ i	Î î
Ь ь	?
Э э	E e	Ê ê
Ю ю	Yu yu	Yu yu
Я я	Ya ya	Ya ya

Véxase tamén

Outros artigos

• Wikipedia en kazako

Ligazóns externas

• Esta lingua en Ethnologue.