Imaxe corporal

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Imaxe corporal
Aviso médico.
Aviso médico.
Advertencia: A Wikipedia non dá consellos médicos.
Se cre que pode requirir tratamento, por favor, consúltello ao médico.

A idea corporal é a idea do propio corpo en termos da súa extensión espacial e posición no espazo. Polo tanto, tamén se pode describir como "orientación sobre o propio corpo", como a describiu por primeira vez Arnold Pick en 1908. Xa en 1905, Pierre Bonnier propuxo o termo "Aschématie" para determinados trastornos cenestésicos.[1] [2] A orientación cara ao propio corpo varía segundo a información do corpo e do medio. Esta información prodúcese a través dunha gran variedade de estímulos sensibles e sensoriais da periferia do corpo (propiocepción), porén, en última instancia ten un carácter imaxinativo independente dos estímulos sensibles ou sensoriais, é dicir, en contraste coas percepcións, moitas veces non teñen conciencia de obxectos nítidos. Fenomenoloxicamente, o esquema corporal pódese así asignar ao grupo das ideas máis que ao das percepcións. Por suposto, a orientación física tamén se transmite a través da información social, como o nome das partes do corpo ou o recoñecemento e atribución. Tamén son determinantes os factores sociais ou biográficos ( trastornos agnósticos e amnésicos do esquema corporal).

Esquema corporal[editar | editar a fonte]

Artigo principal: esquema corporal.

O termo esquema corporal deriva do grego antigo schèma (σχήμα) = a) postura; Posición; Xesto; expresión facial, forma de comportarse; decencia; b) fóra; Forma; Forma; Ascensor; traxe; Plan; c) calidade; Localización; Relación; Condición; Posición; d) constitución do Estado; e) forma da palabra; figura de estilo.[3]

Definicións[editar | editar a fonte]

Segundo Karl Jaspers, o esquema corporal forma parte da conciencia corporal interpretada en termos de filosofía da existencia. O esquema corporal pódese describir mirando a imaxe espacial que temos de nós mesmos. Jaspers distingue as percepcións sensoriais das ideas

  • a través da natureza pictórica da imaxinación fronte á corporalidade da percepción
  • mediante a aparición da idea no espazo interior das ideas en relación coa percepción no espazo obxectivo exterior
  • mediante o debuxo indefinido e incompleto da imaxinación fronte ao debuxo definitivo e completo da percepción en todos os detalles
  • a través da representación ás veces inadecuada das ideas fronte á frescura sensual das percepcións
  • a través da impermanencia de aletear e disolver ideas fronte á constancia e reproducibilidade das percepcións
  • mediante a actividade das ideas fronte á pasividade parcial das percepcións. Espontaneidade das ideas mediante a vontade activa e a emoción, cf. a. división suxeito-obxecto.[4]

O esquema corporal foi descrito cientificamente por Arnold Pick (1908), Henry Head (1926)[5] e Paul Schilder.[6]

Trastornos do esquema corporal[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Dismorfofobia.

Se a información periférica falla, p. ex. debido á parálise ou a amputación de membros, os trastornos do esquema corporal son comúns e tamén están asociados a outros trastornos, como trastornos agnósticos como anosognosia ou dor fantasma. Os trastornos do esquema corporal tamén se denominan autotopagnosia ou, para abreviar, autopagnosia.[7] Estes trastornos tamén poden darse como síntomas focais no caso de danos nas áreas de asociación.[8] Os trastornos do esquema corporal adoitan asociarse con fracasos da linguaxe practico e acostuman estar baseados en danos no hemisferio dominante[9] que é máis ou menos responsable exclusivamente do rendemento lingüístico-gnóstico e práctico da linguaxe. O esquema corporal é probado clinicamente mediante a asignación lingüística dos nomes das seccións do corpo e como habilidades de movemento.

O caso de Ian Waterman[10][11] exemplifica a interrupción do esquema corporal mediante a perda de propioceptores: Ian Waterman tiña 19 anos cando caeu enfermo dunha infección viral que provocou a produción de anticorpos endóxenos. Estes anticorpos atacaron as células nerviosas propioceptivas, o que provocou a destrución irreversible dos propioceptores, que se denomina síndrome de neuropatía sensorial aguda. Esta síndrome fíxoo sentir sen corpo, pero a súa sensibilidade á dor e á temperatura non se viu afectada.[12] Xa non era capaz de automatizar os procesos de movemento, tiña que controlar todos os procesos de movemento de forma consciente e controlada a través da súa entrada visual. Só se coñecen un puñado de casos desta síndrome en todo o mundo, destacando Ian Waterman en que é o único que conseguiu levar unha vida moi independente.[13]

Debido a unha consideración análoga, o concepto de esquema corporal utilízase para ilustrar trastornos mentais como a hipocondría ou a despersonalización. Este uso do termo remóntase a unha suxestión de Paul Schilder (1923). [14] Neste sentido, o comportamento autolesivo tamén é un síntoma común de alteracións na percepción do propio corpo. Nestes casos, ofrécense varias formas de psicoterapia, que poden ser apoiadas con medicamentos.

Anatomía, Fisioloxía, Psicoloxía[editar | editar a fonte]

A interacción entre a percepción do mundo exterior e o corporal é un campo de tensión humano fundamental (Fig. 1), que non só é importante en anatomía e fisioloxía, senón tamén en psicoloxía, na extraversión e a introversión.

Ambos hemisferios do cerebro están implicados no proceso de recoñecemento preverbal obxectivo. Por este motivo, o dano nun hemisferio do cerebro tamén pode provocar trastornos gnósticos tanto para o medio físico como para partes do propio corpo. Co desenvolvemento da linguaxe e da comunicación a través de símbolos falados e escritos, un hemisferio faise dominante. Recoñecer e expresar símbolos resérvase exclusivamente a este hemisferio de predominio lingüístico. O esquema corporal que desenvolveu permanece no seu conxunto mesmo despois da perda dun membro.[15] [16] [17]

Debido á estrutura somatotópica anatomicamente demostrable das áreas corticais sensoriomotoras[18] do cerebro, xorde a pregunta de se o rendemento da integración cerebral, que debe asumirse como un requisito previo para un esquema corporal intacto, tamén se denomina homúnculo autotópico (Fig. 2) e pódese probar por analoxía co rendemento sensoriomotor. Este rendemento de integración adoita estar ligado aos centros máis altos da cortiza cerebral. Xa os campos corticais receptivos (sensibles) primarios (campos primarios, campos corticais primarios) nos que se proxectan os estímulos sensorio-motores da periferia e que alí se procesan primeiro representan "en certa medida un modelo reducido de determinadas rexións corporais periféricas que consiste da materia cerebral".[19] Porén, esta tarefa de integración e coordinación ten lugar ao parecer en tres etapas diferentes dende os campos primarios ata os campos de asociación terciarios do hemisferio dominante (áreas 39 e 40 e probabelmente tamén a área 37).[8] Á hora de aclarar a cuestión de se existe tamén un substrato somatotópico estruturado para o esquema corporal, caben certas dúbidas. Hai razóns para asumir que se trata dunha interacción puramente funcional entre os distintos campos cerebrais non estruturados topicamente, xa que esta función xa se pode interromper cando estamos cansados. O desenvolvemento biográfico tardío das áreas 37, 39 e 40 tamén apoia esta suposición.[20] O Léxico Médico de La Roche describe a esfera sensorial do corpo (córtex sensible) como parcialmente estruturada de forma somatotópica, xa que tamén se deben ter en conta as conexións co campo cortical (primario) estruturado de forma somatotópica e segmentaria do xiro poscentral. [21] Non obstante, as lesións na rexión parietal dominante (dereita) levan á neglixencia da metade esquerda do corpo (neglixencia neurolóxica); o paciente entón, por exemplo, non recoñece a paralise dos seus membros esquerdos ou a cegueira (anosognosia, síndrome de Anton-Babinski).[8] Mesmo sen parálise, poden producirse trastornos neuropsicolóxicos pronunciados. Tamén se poden facer observacións similares no caso dos trastornos do ego (p. ex. despersonalización). Obviamente hai indicacións neuronais localizadas para a representación dun ego que demanda a psicoloxía, pero ningún centro cerebral especial, xa que estas tarefas son evidentemente demasiado diferenciadas e variadas.

Fig. 2. Homúnculo: división da codia motora/sensorial

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ Cénesthésiopathie. In: Marcel Garnier: Dictionnaire des Termes techniques de Médecine. 18. Auflage. Lib. Maloine, Paris 1965, S. 172.
  2. ↑ Pierre Bonnier: L'Aschématie. In: Revue de Neurologie. vol. 12, 1905, S. 605–609.
  3. ↑ Gustav Eduard Benseler u. a.: Griechisch-Deutsches Schulwörterbuch. B.G. Teubner, Leipzig 1911, S. 890.
  4. ↑ Karl Jaspers: Allgemeine Psychopathologie. 9. Auflage. Springer, Berlin 1973, ISBN 3-540-03340-8, S. 59 Unterscheidung Wahrnehmung/Vorstellung. S. 74 Leibbewußtsein und Körperschema
  5. ↑ H. Head: Aphasia and kindred disorders of speech. Londres 1926.
  6. ↑ P. Schilder: The image and appearance of the human body. Londres 1935.
  7. ↑ Fritz Broser: Topische und klinische Diagnostik neurologischer Krankheiten. 2. Auflage. Urban & Schwarzenberg, Múnic 1981, ISBN 3-541-06572-9, Kap. 10–48, S. 463.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Peter Duus: Neurologisch-topische Diagnostik. 5. Auflage. Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1990, ISBN 3-13-535805-4, S. 389 f.
  9. ↑ Walter Siegenthaler: Klinische Pathophysiologie. Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1970, S. 923.
  10. ↑ Press, The MIT. "Ian Waterman". The MIT Press (en inglés). Consultado o 2022-07-15. 
  11. ↑ Godfrey-Smith, Peter (2022-06-20). Metazoa: A vida animal e o despertar da mente (en portugués). Todavia. ISBN 978-65-5692-283-6. 
  12. ↑ "En busca del cuerpo perdido". Investigación y Ciencia (en castelán). Consultado o 2022-07-15. 
  13. ↑ J. Cole, A. Oppenheimer (Hrsg.): Living without Touch and Proprioception. En: The congress papers : exploring the principles : from the 7th International Congress of the F. M. Alexander Technique, 16-22 Agosto de 2004 (en inglés), Oxford, Inglaterra. STAT Books, 2005, S. 85–97.
  14. ↑ Paul Schilder: Das Körperschema. Ein Beitrag zur Lehre des Bewußtseins des eigenen Körpers. Berlin 1923.
  15. ↑ Walter Siegenthaler: Klinische Pathophysiologie. Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1970, S. 923.
  16. ↑ Hans G. Furth: Intelligenz und Erkennen – Die Grundlagen der genetischen Erkenntnistheorie Piagets. 2. Auflage. Frankfurt am Main 1972.
  17. ↑ L. Halpern: Problems of dynamic neurology. Hadassah Medical School, Xerusalén 1963.
  18. ↑ "Por que não temos uma representação feminina do homúnculo de Wield Penfield?". BuscaEU. 2020-10-20. Consultado o 2022-07-14. 
  19. ↑ Alfred Benninghoff u. a.: Lehrhrbuch der Anatomie des Menschen. Dargestellt unter Bevorzugung funktioneller Zusammenhänge. Band 3: Nervensystem Haut und Sinnesorgane. 7. Auflage. Urban & Schwarzenberg, München 1964, S. 242.
  20. ↑ Alexander Luria: The Working Brain. Penguin, Harmondsworth/Middlesex 1976.
  21. ↑ Norbert Boss (Hrsg.): Roche Lexikon Medizin. 2. Auflage. Hoffmann-La Roche AG und Urban & Schwarzenberg, München 1987, ISBN 3-541-13191-8, S. 962 f.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • William Arnold e outros (Ed. ): Enciclopedia de Psicoloxía. Volume 2: H – Psicodiagnóstico. Bechtermünz Verlag, Augsburgo 1996, ISBN 3-86047-508-8, columna 1144.
  • Fritz Broser: Topische und klinische Diagnostik neurologischer Krankheiten.. 2ª edición revisada e ampliada. Urban & Schwarzenberg, Múnic e outros 1981, ISBN 3-541-06572-9, cap. 10-48, páxinas 463.
  • Uwe Henrik Peters : Wörterbuch der Psychiatrie und medizinischen Psychologie.(Diccionario de Psiquiatría e Psicoloxía Médica, cun glosario en inglés e francés). 3ª edición revisada e ampliada. Urban & Schwarzenberg, Múnic, 1984, ISBN 3-541-04963-4, páx. 301 ss.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Imaxe_corporal&oldid=6249366»