Illa de Sant'Antioco
Tipo | illa | |||
---|---|---|---|---|
Epónimo | Antiochus of Sulcis (en) | |||
Localización | ||||
División administrativa | Sant'Antioco, Italia (pt) e Calasetta, Italia (pt) | |||
| ||||
Bañado por | Mar Mediterráneo | |||
Características | ||||
Dimensións | 8,2 () × 18,9 () km | |||
Superficie | 109 km² | |||
A 'isola di Sant'Antioco[1][2] (en sardo isula 'e Sàntu Antiògu, en tabarchino uiza de Sant'Antióccu) está situado no extremo suroeste de Sardeña e unida a ela por unha ponte e un istmo artificial. Nos tempos de Roma, coñecíase como Insula Plumbaria.[3].
Xeografía
[editar | editar a fonte]Territorio
[editar | editar a fonte]Sant'Antioco é a cuarta illa por superficie da República de Italia (108´9 km²), tras Elba, ( Sant'Antioco ten case a metade da superficie de Elba), e antes de Pantelleria (83 km²) en sexto lugar atopamos a illa "irmá" de Sant'Antioco, a illa de San Pietro.
A illa ten gran parte de orixe volcánica, é un vulcanismo antigo e leva inactivo durante polo menos 15-20 millóns de anos. A costa da illa é principalmente rochosa.
Na parte occidental (cara ao mar aberto), a costa caracterízase por muroas verticais ou moi escarpadas cantís, con covas intercaladas e algunhas entradas, con poucas pero grandes praias.
A costa leste, fronte a Sardeña ten unha costa baixa e areosa no istmo que a conecta a Sardeña, asume progresivamente o aspecto dunha lagoa. O golfo meridional, ao sur do istmo, contén grandes praias de area, limitadas por tombolos e dunas.
A illa está xeograficamente dividido en dous municipios, a parte sur é administrado pola cidade de Sant'Antioco, a parte norte da cidade de Calasetta.
O interior da illa é montañoso con altitudes limitadas, sen cursos de auga significativos. Na costa sur, hai algúns illotes deshabitados e difíciles de acceder a illotes rochosos, o maior dos cales é a illa Toro.
A illa está salpicada por áreas abrigadas compostas por pequenos xardíns e viñedos familiares, especialmente na parte máis protexida (oriental). Os froitos máis cultivados son a vide (Vitis vinifera) con diferentes variedades, figos e figos da India.
Algúns endemismos raros están presentes na illa.
Historia
[editar | editar a fonte]Foi habitada na época prehistórica polos pobos nativos da época nuraga. Na parte nordés os fenicios fundaron, preto do século IX aC, un asentamento urbano chamado Sulki. Máis tarde, a illa foi conquistada por Cartago en torno ao século VI aC, e a continuación, sometida polo Imperio Romano despois das Guerras Púnicas co nome de Sulcis, que tamén deu o nome actual á rexión circundante.
Durante o dominio romano, a illa tamén coñeceuse como Insula Plumbaria ou Insula Plumbea. A orixe do nome é discutido, podería ser debido á presenza de antigas minas de chumbo e prata na illa ou, aínda que máis probablemente, Sulcis era o centro onde vendían os metais extraídos na rexión de Sulcis.[4]
Tras o Imperio Romano foi anexada ao Imperio Romano de Oriente e gozou dunha relativa autonomía baixo o Giudicato di Cagliari. Sufriu ataques sarracenos, o dominio Pisano é aragonés ata o Tratado de Utrecht (1713), cando foi anexionada con toda Sardeña ao Reino de Sardeña dos Savoia.
Durante moito tempo foi base permanente dos piratas, especialmente en calas deshabitada, a situación detívose coa supresión do fenómeno en todo o Mediterráneo, ao redor de 1830.
Sant'Antioco é o único caso en Europa dunha pequena illa onde hai poboacións historicamente diferentes en lingua, tradicións e costumes. Na parte norte, que pertence ao municipio de Calasetta, está habitada por unha poboación de orixe, cultura, e de fala Ligur, esta poboación chámase "tabarquina". O termo "Tabarquino" vén da colonia da Liguria, de Pegli e arredores, preto de Xénova, que se estableceu ao redor de 1540 en Tunisia que tiña a concesión do illote de Tabarca e logo mudouse, en parte, en 1738, á illa de San Pietro, onde fundaron Carlisle, e, en parte, en 1770, a Sant'Antioco, onde fundaron Calasetta. No centro de Sant'Antioco falan unha variedade da lingua sarda.[5].
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Sant'Antioco, Isola di". Treccani.it. Consultado o 1 de setembro de 2014.
- ↑ De Agostini (ed.). "Sant'Antìoco, ìsola di-". Sapere.it. Consultado o 1 de setembro de 2014.
- ↑ Long, George; Dunglison, Robley (1829). F. Carr & Company, ed. An Introduction to the Study of Grecian and Roman Geography (en inglés). Consultado o 2017-09-10.
- ↑ tip. Monteverde, ed. (1838). Biblioteca sarda (en italiano). Consultado o 2017-09-10.
- ↑ Fiorenzo Toso, Il tabarchino. Strutture, evoluzione storica, aspetti sociolinguistici, in Il bilinguismo tra conservazione e minaccia. Esempi e presupposti per interventi di politica linguistica e di educazione bilingue a cura di A. Carli, FrancoAngeli, Milano, 2004 (pp. 21-232); Id. Dizionario Etimologico Storico Tabarchino. Volume I, a-cüzò, Le Mani, Recco, 2004 (Pubblicato anche dal Centro Internazionale sul Plurilinguismo, Udine, 2004)
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Illa de Sant'Antioco |