Himenópteros

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Hymenoptera»)
Himenópteros
Hymenoptera

Vespa velutina
Clasificación científica
Reino: Animalia
Subreino: Eumetazoa
Superfilo: Ecdysozoa
Filo: Arthropoda
Subfilo: Mandibulata
Clase: Insecta
Orde: Hymenoptera
Linnaeus, 1758
Subordes
Vexase o texto
Sinonimia
Vexase o texto

A dos himenópteros,[1] Hymenoptera, é unha grande orde de insectos caracterizados por posuíren ás membranosas, nas cales se poden ver facilmente os vasos sanguíneos.

O taxon inclúe, entre outros, as abellas, as avespas, o abesouros e as formigas. Probablemente é o terceiro maior grupo de insectos do mundo.

Hai descritas unhas 153 000 especies, aínda que probablemente o seu número é moito maior, distribuídas en 132 familias con 8 423 xéneros​.[2][3]

Tamén se coñecen máis de 2 000 especies extintas.[4][5]

Taxonomía[editar | editar a fonte]

Descrición[editar | editar a fonte]

A orde foi desrita en 1758 por Linneo na 10ª edición do seu Systema Naturae.[6]

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

O nome científico Hymenoptera está formado pola unión dos elementos do latín científico hymen- e -pter, derivados, respectivamente, das voces do grego antigo ὐμην hymēn, "membrana", e πτερόν pterón, "á", coa adición dun -o- epentético e do sufixo -a, indicando plural.[7][8]

Sinónimos[editar | editar a fonte]

Ademais de polo nome cuñado por Linneo a orde coñeceuse tamén polos sinónimos:[9]

  • Chalcidellia Girault, 1924
  • Harpophorus Agassiz, 1846

Clasificación[editar | editar a fonte]

A orde dos himenópteros dividiuse tradicionalmente en dúas subordes:[10]

Os apócritos presentan cintura (estreitamento que separa o tórax do abdome).

Os sínfitos carecen de cintura, e son un grupo parafilético.[11]

Características[editar | editar a fonte]

As formigas viven en comunidades

A maioría dos himenópteros teñen dous pares de ás transparentes, a posterior é máis pequena e únese á primeira cun gancho. As antenas están altamente desenvolvidas e existen múltiples variantes. As partes da boca son amplas e, como regra xeral, está modificadas, en moitos casos, para absorberen o néctar das flores.

Moitas das especies son parasitas.

As femias presentan ao final do abdome unha estrutura para a posta de ovos, o ovipositor, que se converte nun aguillón velenoso nos grupos máis evolucionados.

As crías desenvólvense a través do holometabolismo (metamorfose completa), é dicir, pasan por unha etapa larvaria de verme e unha etapa de pupa inactiva antes de maduraren.

Sexo[editar | editar a fonte]

Unha característica especial que se atopa nos himenópteros é que o sexo vén determinado polo número de cromosomas (determinación do sexo por haplodiploidía).[12] Os ovos fecundados teñen dous xogos de cromosomas (de cada un dos gametos respectivos de cada pai) e convértense en femias diploides, mentres que os ovos non fecundados só conteñen un xogo (da nai), polo que dan lugar a machos haploides. O acto da fecundación está baixo o control voluntario da femia, o que lle dá a esta o control do sexo da súa descendencia. Como consecuencia, as femias teñen máis xenes en común coas súas irmás que coa súa descendencia.[13]

William Donald Hamilton formalizou o concepto da selección de parentesco que podería ser unha das orixes da eusociabilidade destas especies.

Galería[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para himenópteros.
  2. Mayhew, Peter J. (2007). "Why are there so many insect species? Perspectives from fossils and phylogenies". Biological Reviews 82 (3): 425–454. 
  3. Janke, Axel; Klopfstein, Seraina; Vilhelmsen, Lars; Heraty, John M.; Sharkey, Michael; Ronquist, Fredrik (2013). "The Hymenopteran Tree of Life: Evidence from Protein-Coding Genes and Objectively Aligned Ribosomal Data". PLoS ONE 8 (8): e69344. 
  4. Aguiar, Alexandre P.; Deans, Andrew R.; Engel, Michael S.; Forshage, Mattias; Huber, John T.; et al. (30 de agosto de 2013). "Order Hymenoptera. En: Zhang, Z.-Q. (ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)". Zootaxa 3703 (1): 51. 
  5. Comunidad Virtual de Entomología - ¿Cuántos insectos existen en la península Ibérica?.
  6. Hymenoptera Linnaeus, 1758 en BioLibcz.
  7. hymenoptera no Merriam-Webster Dictionary.
  8. hymenoptera no Online Etymology Dictionary.
  9. Hymenoptera no GBIF.
  10. Aguiar, A. P.; Deans, A.R.; Engel, M. S.; Forshage, M.; Huber, J. T.; Jennings, J. T.; Johnson, N. F.; Lelej, A. S.; Longino, J. T.; Lohrmann, V.; Mikó, I.; Ohl, M.; Rasmussen, C.; Taeger, A.; Yu, D. S. K. (2013). "Order Hymenoptera Linnaeus, 1758. En: Zhang, Z.-Q. (ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)". Zootaxa. 3703 páxinas = 1–82. 
  11. Hymenoptera Arquivado 07 de setembro de 2017 en Wayback Machine. en The Tree of Life.
  12. Cowan, David P.; Stahlhut, Julie K. (13 July 2004). "Functionally reproductive diploid and haploid males in an inbreeding hymenopteran with complementary sex determination". PNAS 101 (28): 10374–10379. 
  13. Howell, H. V.; Doyen, J. T. & Purcell, A. H. (1998): Introduction to Insect Biology and Diversity (2nd ed.). Oxford University Press. ISBN 978-0-1951-0033-4, p. 320.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]