Historia dos Estados Unidos de América

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A historia dos Estados Unidos de América está vinculada á colonización da rexión de Norteamérica durante a idade moderna, se ben a zona xa estaba poboada desde antes.

América precolonial[editar | editar a fonte]

Crese que ao redor do ano 1000, un grupo de viquingos establecidos en Groenlandia navegaron cara á costa oriental de América do Norte baixo o mando de Leif Eriksson, arribando a un lugar que chamaron Vinland. Na provincia canadense de Terra Nova e Labrador atopáronse irrefutables vestixios dunha colonia viquinga, en L'Anse aux Meadows. É probable que os viquingos tamén visitasen Nova Escocia e Nova Inglaterra; con todo, non lograron fundar colonias permanentes e pronto perderon contacto co novo continente.

Cinco séculos máis tarde, a necesidade de incrementar o comercio e un erro de navegación propiciaron un novo encontro co continente americano. A finais do século XV había en Europa unha gran demanda de especias, sedas e tinturas de Asia. Cristovo Colón creu erroneamente que podería chegar ao Extremo Oriente navegando 6.400 quilómetros cara ao oeste partindo desde Europa. En 1492 persuadiu aos reis de España para que lle financiasen a viaxe. Colón navegou cara a occidente pero non chegou a Asia, senón a unha das illas Bahamas no Caribe, o 12 de outubro de 1492. Colón chegou a explorar a maior parte da área caribeña; xamais alcanzou o Extremo Oriente, pero en cambio regresou a Europa con ouro, e no lapso de 40 anos os aventureiros españois conquistaran un enorme imperio en Centro e Suramérica. Os españois tamén fundaron algunhas das primeiras colonias norteamericanas: San Agustín en Florida (1565), Santa Fe en Novo México (1609), e San Diego en California (1769).

Colonización de América do norte[editar | editar a fonte]

Estados Unidos xurdiu a partir da colonización inglesa de América, protagonizada por ondas de inmigrantes británicos que fundaron entre os séculos XVII e XVIII Trece Colonias na costa atlántica do continente norteamericano, ao Leste dos Apalaches. Estas colonias daban as costas ás posesións francesas do Quebec e Luisiana (Nova Francia).

Logo dun desenvolvemento máis ben pacífico dos colonos, as guerras contra os franceses ao norte obrigaron a creación de corpos de exército coloniais, unha das primeiras expresións de identidade nacional. Máis tarde, e fomentados polas ideas dos enciclopedistas franceses, viñeron as sublevacións como o Motín do Té no porto de Boston (1773), as medidas represivas do goberno inglés provocaron o inicio da Guerra de Independencia. Os colonos formaron un exército de milicianos que se puxeron ao mando de George Washington, quen tivo problemas para equipar aos seus homes con armas e munición, ademais de non dispor dunha frota para combater á do imperio británico. Así que pediu axuda a Francia, a cal para desquitarse da Guerra dos Sete Anos accedeu a axudar ás colonias.

Estados Unidos (1776-1789)[editar | editar a fonte]

George Washington

A guerra da independencia, tamén chamada "Revolución Norte Americana", deu lugar á creación dos Estados Unidos de América.

A principal causa deste conflito foi o sentimento de marxinación por parte dos colonos, que achegaban riquezas e impostos á metrópole, impostos que se incrementaron a partir de 1765, ano de imposición da lei do timbre, para sufragar os elevados gastos que a Inglaterra supúxolle a guerra dos Sete Anos. As colonias crían inxusta a súa obrigación de pagar impostos á metrópole sen ter representación política no parlamento de Londres. Esta situación fixo que desde mediados do século XVIII comezase a crecer a crenza de que non facía falta a forte dependencia de Inglaterra.

En 1773 tivo lugar o Motín do Té en Boston, que provocou unha escalada das hostilidades entre os ingleses, que pecharon o porto desta cidade, e as colonias americanas cuxos representantes reunidos en Filadelfia en 1774 apoiaron a Boston fronte ás esixencias de reparación inglesas.

Cadro de John Trumbull coñecido como Declaración da Independencia na que os comisionados presentan os traballos preparatorios ao Congreso dos Estados Unidos

En 1775 comeza oficialmente a guerra, cuxo desenvolvemento inicial foi claramente de dominio inglés, pero o seu curso cambiaría cando tras a batalla de Saratoga, primeira gran vitoria americana, Francia e posteriormente España entrarían en guerra apoiando aos independentistas norteamericanos.

En 1783 pola Paz de Versalles, Inglaterra vese obrigada a recoñecer a independencia das 13 colonias americanas, tal e como estas redactaran na famosa Declaración de Independencia dos Estados Unidos de 1776.

Unha vez lograda a independencia, resultou moi complicado pór de acordo a todas as antigas colonias se seguían como Estados independentes, ou se reunían nunha soa nación. Tras varios anos de negociacións, en 1787, 55 representantes das antigas colonias reuníronse no Congreso de Filadelfia co fin de redactar unha constitución. Creábase así un único goberno federal, cun Presidente da República e dúas Cámaras Lexislativas (Congreso e Senado) como solución intermedia. Redactou tamén a Constitución de 1787, e se celebraron as eleccións polas cales George Washington foi elixido Presidente dos Estados Unidos.

Esta constitución estaba inspirada nos principios de igualdade e liberdade que defendían os ilustrados e configurouse como a primeira carta magna que recollía os principios do liberalismo político, establecendo un réxime republicano e democrático. A independencia e democracia estadounidense causou un notable impacto na opinión e a política de Europa.

Como Estados Unidos, George Wáshington gobernou cun estilo federalista. Cando os agricultores de Pensilvania negáronse a pagar un imposto federal sobre o licor, Wáshington mobilizou a un exército de 15.000 homes para sufocar a Rebelión do Whisky. Con Alexander Hamilton á fronte da Secretaría de Facenda, o goberno federal fíxose cargo das débedas de cada estado e creou unha banca nacional. Estas medidas fiscais foron concibidas pare alentar o investimento e persuadir á iniciativa privada a que apoiase ao novo goberno.

Estados Unidos (1789-1861)[editar | editar a fonte]

En 1797, Washington foi sucedido por outro federalista, John Adams, quen se viu envolvido nunha guerra naval non declarada contra Francia. Nunha atmosfera de histeria bélica, o Congreso, controlado polos federalistas, aprobou en 1798 as Leis sobre Estranxeiros e Sedición. Estas medidas permitiron a deportación ou arresto de estranxeiros "perigosos", e prescribiron multas ou prisión por publicar ataques "falsos, escandalosos e maliciosos" contra o goberno. Dez editores republicanos foron condenados conforme á Lei de Sedición, a cal foi duramente denunciada polo avogado virxiniano e principal autor da Declaración de Independencia, Thomas Jefferson.

En 1803 a nova nación realiza a compra de Luisiana (Nova Francia) a Francia e pouco tempo despois compra tamén Florida a España.

Entre 1812 e 1814 houbo unha segunda guerra entre Inglaterra e os recentemente creados Estados Unidos de América. A armada británica era moi superior á estadounidense, a intención dos Estados Unidos era apoderarse do territorio do Canadá, pero, para sorpresa deles, os británicos aínda tendo un conflito con Francia, tomaron a Cidade de Washington, e foi ata decembro de 1814 que se retiraron coa firma do Tratado de Gante, o cal mantivo o statu quo da fronteira entre os Estados Unidos e a América Británica do Norte. Esta guerra cambiou pouco a situación política do novo país.

Abraham Lincoln

Logo desta segunda guerra, Estados Unidos gozou dun período de rápida expansión económica, sobre todo, a partir da colonización e expansión cara ao Oeste. Xa a fins do século XVIII iniciouse o avance imparable de colonos que, ben sexa desde os 13 estados orixinais (as antigas 13 colonias que están representadas nas 13 barras da bandeira estadounidense) ou directamente desde o continente europeo, polo xeral, emigrantes anglosaxóns (irlandeses, escoceses, ingleses) e doutros países da Europa Central e Occidental. Moitos destes inmigrantes viaxaban desde Nova York e Filadelfia cara á parte oriental do estado de Pensilvania, onde se construían no hoxe coñecido como Dutch Country, os carros de gran tamaño tirados por mulas, coñecidas como Conestoga Wagons (carros Conestoga). As inacabables caravanas destes carros foron os verdadeiros motores da ocupación progresiva do continente cara ao oeste. Con todo, non se tratou da ocupación de áreas "pioneiras" (é dicir, áreas deshabitadas que podían destinarse á ocupación sistemática con fins agropecuarios), xa que gran parte do territorio estaba previamente ocupado por pobos orixinarios, colonos franceses procedentes do Canadá francés, así como todas as cidades fundadas polos españois antes nos territorios de Arizona, Texas, Colorado, Novo México, Utah, Nevada e California, cidades que xa creceran, ata antes da expedición dos peregrinos en 1620 que deu orixe á formación das colonias inglesas no século XVII. Así pois, cidades como Detroit, Dubuque, Saint Louis, Nova Orleáns, Baton Rouge, Des Moines, Louisville e moitas outras, xa foran fundadas polos franceses bastantes anos antes desa especie de "estampida" cara ao oeste, e o mesmo podía dicirse das cidades fundadas polos españois que procedían de México, como Socorro, San Antonio, Albuquerque, Santa Fe, El Paso, San Diego, San Bernardino, Os Ánxeles, San Francisco etc. que se fundaron durante os séculos XVI e XVII. Toda esta expansión cara ao Afastado Oeste (Far West) viuse dinamizada por dous feitos moi importantes: o descubrimento de ouro en California (1848) e a culminación da rede ferroviaria coa liña transcontinental en 1860 (o primeiro ferrocarril de vapor inaugurouse en Baltimore (Maryland), en 1830). Unha rede nacional de estradas e canles, buques de vapor asucaban os ríos, e a Revolución Industrial chegara a Estados Unidos: a rexión de Nova Inglaterra contaba con fábricas de téxtiles e Pensilvania con fundicións de ferro. Para a década de 1850 había fábricas que producían artigos de hule, máquinas de coser, zapatos, roupa, equipos agrícolas, pistolas, reloxos etc.

Guerra con México[editar | editar a fonte]

Entre as décadas de 1820 e 1830, logo da proclamación da Doutrina Monroe (1823) de expansión territorial cara ao Pacífico, miles de colonos estadounidenses establecéronse nas comunidades anglosaxoas de Texas (entón territorio mexicano). Naquel momento o goberno mexicano atopábase nunha mala situación económica ao termo dunha guerra de independencia con España que durou máis dunha década, e deu a benvida aos colonos. O goberno mexicano obtivo fondos vendéndolle terras a estes colonos que preferiron mudarse a territorio mexicano no canto de pagar altos prezos en Luisiana e outros estados do sur. Estes colonos esperaban, ademais, que os Estados Unidos comprase Texas para prover de máis terra aos seus novos cidadáns.

En 1820 un empresario de Missouri, Moses Austin, negociara con España para que se lle permitise levar 300 colonos a Texas. Stephen Austin, o fillo (coñecido como o pai da República de Texas) seguiu estes plans co novo goberno mexicano, escollendo colonos que fosen bos traballadores e que puidesen ser leais ao goberno mexicano. O goberno mexicano, que abolira a escravitude, tolerou que os colonos trouxesen os seus escravos para traballar as terras e vendelos a outros colonos pero se listaban como "serventes contratados" (indentured servants en inglés). Problemas co novo goberno do presidente Antonio López de Santa Anna causaron que os colonos levantásense en armas e loitasen, co franco apoio do "Norte", para obter a independencia, xa que para entón os colonos anglosaxóns eran máis numerosos que os colonos mexicanos. Logo da guerra (1836), Texas estableceuse como unha república independente, pero case inmediatamente buscou, e obtivo algúns anos despois, a súa anexión aos Estados Unidos. [1].

No 1846 o Presidente James Polk enunciou o Destino Manifesto como doutrina focalizadora da expansión territorial. Con ese alicerce, os EEUU teñan intervido en numerosas ocasións no estranxeiro, en particular en América Latina.[1] Ese mesmo ano, faise unha incursión no norte do que era México e en 1847 Estados Unidos decláralle a guerra a México, vencéndolle e por medio do Tratado de Guadalupe-Hidalgo (1848) apodérase ademais dos territorios que actualmente conforman os estados de Arizona, California, Nevada, Novo México, Utah, e partes de Colorado e Wyoming.

A escravitude e Lincoln[editar | editar a fonte]

Desde o seu nacemento, Estados Unidos converteuse no máis importante comprador de escravos para satisfacer a demanda de man de obra nos pesados labores agrícolas. A escravitude estendeuse entre os estados sureños que practicaban principalmente a agricultura e ao cabo convertéronse nos estados secesionístas.

A Illa de Gorée, situada fronte á costa do Senegal, no océano Atlántico, foi o lugar desde onde se organizou a exportación de escravos cara aos Estados Unidos de América, a que durante os séculos XVII, XVIII e ata a abolición da escravitude, no século XIX, desprazou a máis de 20 millóns de persoas de África.

En 1858, cando o Senador Douglas buscou a reelección, foi desafiado por Abraham Lincoln e o Partido Republicano (un novo partido en contra da escravitude, e que nada tiña que ver co Partido Republicano de Jefferson). Nunha serie de debates históricos con Douglas, Lincoln esixiu un alto á expansión da escravitude. Estaba disposto a tolerala nos estados do sur, pero ao mesmo tempo afirmou que "este goberno non pode subsistir permanentemente sendo metade escravo e metade libre".

A Guerra Civil (1861-1865)[editar | editar a fonte]

Lincoln cuns xenerais durante a guerra
Artigo principal: Guerra Civil Estadounidense.

A maioría nos estados sureños e fronteirizos votaron contra Lincoln, pero o norte apoiouno e gañou as eleccións. Unhas semanas despois, Carolina do Sur decidiu mediante votación abandonar a Unión. Pronto se lle uniron Mississippi, Florida, Alabama, Xeorxia, Luisiana, Texas, Virxinia, Arcansas, Tennessee e Carolina do Norte. Estes estados proclamáronse nación independente os Estados Confederados de América e así empezou a Guerra Civil Estadounidense ou Guerra de Secesión. A Guerra Civil foi o episodio máis traumático da historia dos Estados Unidos. As cicatrices non se pecharon por completo ata o día de hoxe.

1865-1918[editar | editar a fonte]

Con excepción da compra de Alasca a Rusia en 1867, a expansión territorial dos Estados Unidos detívose en 1848. No entanto, ao redor de 1890, á vez que moitas nacións europeas expandían os seus imperios coloniais, un novo espírito animou a política exterior estadounidense, a cal en gran medida seguía as pautas de Europa setentrional. Os políticos, os directores de xornais e os misioneiros protestantes declararon que a "raza anglosaxoa" tiña o deber de levar os beneficios da civilización occidental aos pobos de Asia, África e América Latina. No punto culminante deste período (1895), Cuba sublevouse contra o colonialismo de España. O exército español encerrou a civís cubanos en campos de detención onde 200.000 persoas morreron de fame e enfermidades.

Logo da Guerra Hispano-Estadounidense de 1898, Estados Unidos de América apoderouse tamén de Cuba, Porto Rico, Filipinas e Guam. No arquipélago asiático, sostivo unha terrible guerra, coñecida como Guerra Filipino-Estadounidense, que arrasou o arquipélago asiático.

En abril de 1917 o presidente Woodrow Wilson pediu ao Congreso unha declaración de guerra; deste xeito os Estados Unidos tomaron parte na primeira guerra mundial. Para Wilson a guerra constituiría unha gran cruzada en prol da paz mundial e a autodeterminación nacional. "O mundo debe converterse nun lugar seguro para a democracia", declarou Wilson cando Estados Unidos entrou en "a guerra que porá fin a todas as guerras".

Cando se declarou a guerra, o exército dos Estados Unidos era unha pequena forza de 200.000 soldados. Millóns de homes tiveron que ser recrutados, adestrados, equipados e enviados a Europa a través dun océano infestado de submarinos. Transcorreu un ano para que o exército dos Estados Unidos estivese listo para contribuír de xeito significativo ao esforzo bélico dos aliados.

1918-1945[editar | editar a fonte]

En 1919, Wilson viaxou a Europa para redactar o tratado de paz. Foi acollido por xentíos xubilosos nas capitais dos países aliados, pero a benvida agreouse cando as negociacións comezaron en Versalles. A pesar das protestas de Wilson, os aliados impuxeron sancións esmagadoras a Alemaña e repartíronse as súas colonias. Wilson logrou establecer a Liga das Nacións, pero moitos estadounidenses temían que dita organización mundial arrastrase a Estados Unidos a outra guerra estranxeira. Un grupo de senadores republicanos impuxo restricións ao Tratado de Versalles: aceptarían a Liga de Nacións só co entendemento de que o Congreso, non a Liga, retería o control das forzas armadas estadounidenses. Inglaterra e Francia non obxectaron esa restrición, pero Wilson porfiadamente negouse a modificar o tratado. O Presidente e o Congreso non lograron superar o seu desacordo respecto desta cuestión. Estados Unidos nunca ratificou o Tratado de Versalles nin pasou a formar parte da Liga de Nacións.

A maioría dos estadounidenses non lamentaron o fracaso do tratado, xa que habíanse desilusionado cos resultados da guerra. Logo de 1920, Estados Unidos volveu a mirada cara a dentro e retirouse dos asuntos europeos.

O 24 de outubro de 1929, o denominado "xoves negro", unha onda de vendas de accións provocada polo pánico arrasou a Bolsa de Valores de Nova York. Unha vez iniciado, o derrube nos prezos das accións e doutros valores non puido deterse. Para 1932, miles de bancos e máis de 100.000 sociedades mercantís crebaran. A produción industrial reduciuse á metade, o ingreso agrícola decaeu en máis do 50%, os salarios baixaron un 60%, o investimento novo reduciuse un 90%, e un de cada catro traballadores estaba desempregado.

En 1933 asume a presidencia, o demócrata Franklin Delano Roosevelt, quen salvaría ao país da quebra económica.

En setembro de 1939 a segunda guerra mundial estalou en Europa. Roosevelt anunciou que os Estados Unidos sería neutral, mais non indiferente.

No Extremo Oriente as forzas xaponesas invadiran Manchuria (1931), China (1937) e Indochina francesa (xullo de 1941). Roosevelt respondeu a esta agresión prohibindo as exportacións de ferralla, aceiro e petróleo ao Xapón e conxelando os créditos xaponeses nos Estados Unidos.

O fungo atómico trala explosión nuclear enriba de Nagasaki elevouse ata unha altitude de 18.000 metros.

Para novembro de 1941 os planificadores militares dos Estados Unidos preparábanse para un asalto xaponés, pero esperaban un ataque ao sur, cara ás Indias orientais holandesas (actual Indonesia) ricas en petróleo. No canto diso, bombardeiros xaponeses estacionados nun portaavións atacaron a base naval de Pearl Harbor en Hawai. O sorpresivo ataque afundiu ou avariou oito barcos de guerra e destruíu case 200 avións. Estados Unidos inmediatamente declarou a guerra ao Xapón. Catro días despois Alemaña e Italia, aliadas do Xapón, declararon a guerra a Estados Unidos.

O 8 de maio de 1942 a ameaza xaponesa contra Australia foi detida na batalla do mar do Coral. En xuño a principal frota xaponesa, que navegaba rumbo a Hawai, foi rexeitada na batalla de Midway, cunha perda de catro portaavións. Os criptógrafos estadounidenses eran expertos en descifrar as claves xaponesas, así que os aliados xeralmente coñecían a disposición da mariña de guerra xaponesa.

Ao longo dos tres anos seguintes as forzas dos Estados Unidos avanzaron cara ao Xapón "saltando entre illas", é dicir, tomando algunhas illas estratéxicas no Pacífico e pasando por alto outras. Unha forza aliada baixo o mando do Xeneral Joseph W. Stillwell axudou aos chineses, e as tropas comandadas polo xeneral Douglas MacArthur regresaron ás Filipinas en outubro de 1944. A illa de Iwo Jima, no Pacífico central, caeu en mans dos Estados Unidos en marzo, e Okinawa en xuño de 1945. Desde estas dúas illas os bombardeiros B-29 lanzaron ataques devastadores contra cidades xaponesas.

As forzas estadounidenses preparáronse deseguido pare invadir as illas xaponesas. Coa esperanza de levar a guerra a un rápido fin, o Presidente Harry Truman ordenou usar a bomba atómica contra Hiroshima (6 de agosto) e Nagasaki (9 de agosto). Xapón conveu en renderse o 14 de agosto de 1945. Case 200.000 civís morreron nos ataques nucleares.

1945-1964[editar | editar a fonte]

Despois da guerra a tensión xeopolítica e militar entre os Estados Unidos e a Unión Soviética aumentou considerablemente, o que máis tarde se coñecería como a guerra fría. Na Conferencia de Ialta celebrada en febreiro de 1945 Franklin D. Roosevelt, Winston Churchill e o líder soviético Iosif Stalin prometeron eleccións libres en todas as nacións liberadas de Europa. Os aliados occidentais restauraron a democracia en Europa occidental e o Xapón, pero as forzas soviéticas impuxeron ditaduras comunistas en Europa oriental.

Tras a segunda guerra mundial, Corea foi dividida en dous estados, Corea do Norte e Corea do Sur, controlados por gobernos comunistas e prol-occidentais respectivamente ao longo do paralelo 38. Estes dous estados non tardaron en entrar en guerra, sendo apoiados polas grandes potencias sen reservas.

Neste momento, decídese o non usar armas atómicas en conflitos localizados, para evitar as repercusións que tería esta acción na política global. Durante a guerra de Corea, as tropas estadounidenses entraron en combate directo coas Chinesas, que acudiran a socorrer á República Democrática Popular de Corea.

Tras tres anos de loita, a guerra quedou en táboas, coas fronteiras practicamente nos mesmos lugares de antes da guerra.

Dwight Eisenhower, xeneral e presidente dos Estados Unidos.

En 1953, Dwight D. Eisenhower, un ex-militar é elixido como presidente dos Estados Unidos. Este presidente destacaríase por fomentar e impulsar o uso da intelixencia e as accións encubertas, así como polo desenvolvemento do avión espía U-2 que tanto achegaría ao fin da guerra fría.

A inxerencia estadounidense en Vietnam remóntase ao Presidente Truman, quen xa durante a segunda guerra mundial enviou axuda militar a Francia en apoio ao colonialismo francés en Indochina.

Logo de retirarse os franceses do sueste de Asia en 1954, o presidente Eisenhower enviou asesores e axuda estadounidenses para contribuír ao establecemento dun goberno democrático e prol-occidental en Vietnam do Sur, cousa que se conseguiría en 1956 instalando ao xeneral Diem no poder.

En 1957 a URSS lanza o primeiro satélite artificial, chamado Sputnik 1, causando un gran balbordo nas opinións públicas mundiais. Estados Unidos tratará de arrebatar o liderado obtido á Unión Soviética con este éxito, formando en 1958 a NASA.

En 1959, Fidel Castro álzase como líder dunha Revolución que levará en pouco tempo a Cuba a converterse no primeiro goberno comunista do hemisferio occidental. O Presidente Einsenhower non ía permitir a creación dun estado comunista a 150 km das costas americanas, de modo que a CIA comezou a planear unha operación para derrotar a Castro.

En 1960, as relacións entre os Estados Unidos e a URSS empeoran aínda máis se cabe ao ser derrubado un avión espía U-2 estadounidense que sobrevoaba o espazo aéreo soviético. Este incidente rematou a conferencia de París, acabando de momento coas iniciativas encamiñadas ao que anos máis tarde coñeceríase como distensión.

J. F. Kennedy

No ano seguinte, 1961, John F. Kennedy é elixido presidente. A súa elección esperta aínda hoxe grandes paixóns, ao ser o presidente máis novo da historia dos Estados Unidos, e o único Católico. O mesmo ano da súa elección, Kennedy enfrontarase ás crises de Invasión de Baía de Cochinos e de Berlín.

Kennedy herdara do anterior presidente un plan da CIA para derrocar ao goberno de Fidel Castro, que consistía en organizar e dar apoio a grupos de exiliados cubanos, esperando que se se producía unha invasión, o pobo das cidades cubanas alzaríase contra o seu ditador. Os medos de Kennedy á resposta soviética, fixeron que a operación fose de bastante menor que o previsto inicialmente, polo que o 15 de abril de 1961, o grupo de exiliados cubanos fracasou no seu intento de tomar a Baía de Cochinos, saíndo Fidel Castro moi reforzado tanto no seu propio país como ante a opinión pública mundial.

A gran corrente migratoria que se estableceu fuxindo de Alemaña Oriental cara á República Federal de Alemaña decidiu ás autoridades orientais a construír un muro de separación entre ambos os sectores da cidade en agosto de 1961. O incidente do Checkpoint Charlie en que tanques estadounidenses e soviéticos atopáronse fronte a fronte, fixo saltar as alarmas cando os soviéticos ameazaron con defenderse con armas atómicas.

Tamén en 1961 os primeiros asesores e instrutores militares estadounidenses (un total de 900) aterran en Saigón, capital de Vietnam do Sur.

Tras a fracasada operación de Baía de Cochinos, o réxime cubano sentíase moi vulnerable fronte ao xigante estadounidense, de modo que buscou axuda militar na URSS. Esta respondeu instalando en outubro de 1962 baterías de mísiles balísticos en Cuba, capaces de alcanzar en poucos minutos as principais cidades estadounidenses. Así comezaría a Crise dos mísiles, o episodio da Guerra Fría en que esta estivo máis cerca que nunca en converterse en "quente".

Tras a crise dos mísiles cubanos, instáurase o Teléfono Vermello polo cal establecíase un enlace de comunicación directo entre Washington e Moscova para evitar situacións similares nun futuro.

O 22 de novembro de 1963, durante un desfile en Dallas Kennedy é asasinado, supostamente por Lee Harvey Oswald, aínda que a dúbida sobre a autoría seguiu en certos círculos ata o día de hoxe.

1964-1980[editar | editar a fonte]

A Casa Branca, sede do goberno estadounidense.

Logo do asasinato do Presidente Kennedy, o Presidente Johnson enfrontouse a fortes desafíos por parte de dous demócratas opostos á guerra do Vietnam: os senadores Eugene McCarthy e Robert F. Kennedy, este último irmán do Presidente John F. Kennedy. O 31 de maio de 1968, en vista dunha humillante derrota nas enquisas de opinión pública e da incesante prolongación do conflito en Vietnam, Johnson retirouse da contenda presidencial e ofreceu negociar o fin da guerra.

En 1968, tras a renuncia de Johnson ás aspiracións da súa reelección, o partido Demócrata depositou todas as súas esperanzas no carismático senador Robert F. Kennedy, que se presentou como candidato e tiña inmellorables posibilidades de chegar á Casa Branca por encima dos demais precandidatos do seu propio partido político e ata o seu presunto rival republicano Richard Nixon. Pouco logo de celebrar o triunfo das eleccións primarias de California que o aseguraba o seu nomeamento polos demócratas, Robert F. Kennedy sufriu un atentado perpetrado por un inmigrante palestino, Shiran Shiran que o fixo caer mortalmente ferido nun hotel dos Ánxeles e morre ao día seguinte, o 6 de xuño de 1968. Polo menos por agora non se sabe quen estivo detrás do asasino e suponse que houbo un complot organizado pola mafia que utilizou a ese home árabe para cumprir esa escura misión.

O 20 de xullo de 1969, o programa espacial dos Estados Unidos logra un grande éxito técnico e propagandístico ao conseguir mandar un astronauta estadounidense á Lúa e traelo de volta san e salvo á Terra.

Logo da Guerra do Vietnam e do escándalo Watergate, moitos estadounidenses habíanse desilusionado dos homes que os gobernaban e perdéronlles a confianza. Gerald Ford, o presidente republicano que ascendeu ao poder tras a renuncia de Richard Nixon, fixo moito para restaurar a confianza dos cidadáns, aínda que algúns votantes nunca lle perdoaron que indultara ao seu ex xefe, Richard Nixon.

Historia contemporánea (1980-actualidade)[editar | editar a fonte]

A mañá dos atentados do 11-S.

En agosto de 1990 Iraq invadiu a Kuwait. O Presidente George H. W. Bush esixiu a retirada inmediata, xa que altos funcionarios do goberno tiñan relacións económicas con empresas petroleiras de Kuwait e organizou unha coalición militar e política con forzas militares de Asia, Europa, África, e Medio Oriente. Seguido da formación dun goberno democrático imposto no réxime kuwaití en días previos para xustificar a guerra ante a visión mundial. A campaña aérea encabezada polos Estados Unidos durou un mes. Os aliados lograron o seu obxectivo militar, pero permitiron que Saddam Hussein mantivésese no poder.

Na mañá do 11 de setembro de 2001, dous dos catro avións secuestrados por Al-Qaida impactaron nas dúas torres do World Trade Center en Nova York, o terceiro no Pentágono, causando a morte a máis de 3.000 persoas, converténdose no peor atentado terrorista na historia estadounidense. Tras isto, Estados Unidos declarou a súa loita contra o terrorismo, iniciando unha invasión a Afganistán co propósito de derrocar o réxime talibán e as súas conexións terroristas, lográndoo en menos dun mes iniciado o conflito. Máis tarde, argumentando a existencia de armas de destrución masiva -as cales ata a data non foron atopadas- comezou unha invasión a Iraq. A poucas semanas de comezar a acción militar en Iraq, Saddam Hussein que nese momento exercía como xefe de estado, escapou e escondeuse na zona montañosa do sur iraquí. Posteriormente foi atopado nunha pequena cova escavada no chan de onde foi rescatado enfermo e feito prisioneiro, sendo xulgado pola súa actuación represiva (e ata execucións masivas) ante a propia poboación de Iraq, especialmente, por motivos relixiosos e políticos. Saddam Hussein foi executado a madrugada do 30 de decembro de 2006. As vitorias en Afganistán e Iraq foron logradas grazas á superioridade tecnolóxica e militar estadounidense. Actualmente, a ocupación neses países atópase xaqueada pola insurxencia e un profundo rexeitamento da poboación cara ao exército estadounidense, obxecto de denuncias, probadas a través de vídeos que mostran torturas a cidadáns iraquís, por violación dos dereitos humanos. Debido, parcialmente, a iso, nas eleccións lexislativas de 2006 o presidente Republicano Bush perdeu o control da cámara de Representantes fronte ao partido Demócrata.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Hernández-Echevarría, Carlos. "Invasiones, sobornos y golpes de Estado: historia de las intervenciones de EEUU en América Latina". eldiario.es (en castelán). Consultado o 2019-02-10. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]