Gobernadores civís da Coruña

Engadir ligazóns
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Esta é unha lista dos gobernadores civís da Coruña, tomando como punto de arranque a reforma territorial implementada por Javier de Burgos no Real Decreto do 30 de novembro de 1833[1]. O posto de Gobernador civil inicialmente recibiu os nome de Subdelegado de Fomento, Xefe Superior Político, Xefe Político e mesmo Gobernador Civil durante os primeiros anos. A partir de 1836 empregouse unicamente a denominación de Xefe político, ata que quedou fixado en 1847 co nome de Gobernador Civil[nota 1]. Non obstante, aínda se mantivo a denominación de xefe político da provincia durante un par de anos, ata que o Real Decreto de 28 de decembro de 1849 (publicado o día 30) determinou que os xefes políticos provinciais (os gobernadores civís de provincia) e intendentes subdelegados de rendas provinciais pasaban a integrarse nunha única autoridade civil chamada gobernador civil provincial.

Reinado de Isabel II[editar | editar a fonte]

Rexencia de María Cristina de Borbón (29/09/1833 - 17/10/1840)

  • 10/12/1833-14/04/1834: Miguel Gayoso de Mendoza, Señor de Rubianes, Grande de España[2]
  • 14/04/1834-11/11/1834: Antonio Loriga Reguera[3]
  • 11/11/1834-18/05/1835: José Taboada
  • 18/05/1835-xuño 1836: Ventura de Córdoba
  • xuño 1836-?: Benito Fernández Pereira
  • ?-abril 1837: José María Bermúdez-de Castro[nota 2]
  • abril 1837-outubro 1837: Manuel García Barros[nota 3]
  • outubro 1837-xaneiro 1838: Francisco Agustín Silvela Blanco[nota 4]
  • xaneiro 1838-marzo 1839: Francisco de Gálvez Fernández[nota 3]
  • marzo 1839-22/04/1840: Miguel Dorda[nota 3]
  • 22/04/1840-04/07/1840: Nicolás Sanz Soto[nota 5]
  • 04/07/1840-12/09/1840: José María Cambronero[nota 3]
  • 12/09/1840-xaneiro 1841: Victoriano de Esaín Elcano[nota 6]

Rexencia de Espartero (17/10/1840 - 23/07/1843)

  • xaneiro 1841-04/03/1841: Vicente Alsina Selisis[nota 7] (1ª vez)
  • 04/03/1841-27/03/1841: Joaquín Gómez Barreda
  • 27/03/1841-22/02/1842: Fernando Corradi Gómez[nota 8]
  • 22/02/1842-07/01/1843: Fernando Madoz Ibáñez[nota 3]
  • 07/01/1843-?: Juan Gutiérrez[nota 9] (1ª vez)
  • ?-15/04/1843: Rafael García-Pizarro Zaldúa-de Gamboa, II Marqués de Casa Pizarro[nota 10] (1ª vez)
  • 15/04/1843-xullo 1843: Ramón Martelo Núñez-de Leis
  • xullo 1843-01/08/1843: Rafael García-Pizarro Zaldúa-de Gamboa, II Marqués de Casa Pizarro[nota 10] (2ª vez)

Maioría de Idade (23/07/1843 - 03/05/1844)

Década Moderada (03/05/1844 - 18/07/1854)

  • outubro 1846-13/11/1846: Nicolás Fernández Bolaño[nota 14] (1ª vez)
  • 13/11/1846-03/03/1847: Ventura Díaz-Astillero de los Ríos[nota 3]
  • 03/03/1847-17/03/1847: Nicolás Fernández Bolaño[nota 14] (2ª vez)
  • 17/03/1847-17/12/1847: José March Labores[nota 15]
  • 17/12/1847-31/01/1849: Francisco Belza García-Iriarte[nota 16]
  • 31/01/1849-29/10/1849: Manuel de la Cuesta[nota 17]
  • 29/10/1849-28/12/1849: Bartolomé Hermida Santabaia[nota 18] (1ª vez)
  • 28/12/1849-19/06/1850: José Fernández Enciso [nota 19]
  • 19/06/1850-24/01/1851: José Rafael Guerra
  • 24/01/1851-08/04/1851: Antonio Tenreiro-Montenegro Cabeda, II Conde de Vigo
  • 08/04/1851-19/10/1853: Bartolomé Hermida Santabaia (2ª vez)
  • 19/10/1853-25/01/1854: Bartolomé Velázquez Gaztelu
  • 25/01/1854-14/08/1854: Fernando Zappino

Bienio Progresista (18/07/1854 - 14/07/1856)

Bienio Moderado (14/07/1856 - 30/06/1858)

  • 25/07/1856-agosto 1856: Pedro Carvajal Sanjurjo[nota 20]
  • Agosto 1856-20/08/1856: Bartolomé Hermida Santabaia[nota 22] (3ª vez)
  • 20/08/1856-14/10/1856: Mariano del Castillo Jiménez[nota 23] (1ª vez)
  • 14/10/1856-09/07/1858: José María Michelena

Goberno da Unión Liberal (30/06/1858 - 02/03/1863)

  • 09/07/1858-28/01/1859: Valentín de los Ríos Ríos, Marqués de Santa Cruz de Aguirre
  • 28/01/1859-12/07/1861: José María Palarea Soto
  • 12/07/1861-25/05/1863: Ramón María Suárez Pedregal

Crise Final (02/03/1863 - 19/09/1868)

Goberno Provisional[editar | editar a fonte]

Período que se estende entre o 19 de setembro de 1868 e o 2 de xaneiro de 1871.

  • 13/10/1868-02/03/1870: Mariano del Castillo Jiménez (2ª vez)
  • 02/03/1870-29/03/1870: Bernardo Iglesias Tineo[nota 22]
  • 29/03/1870-12/01/1871: Pedro Celestino Argüelles

Reinado de Amadeu I[editar | editar a fonte]

Período que se estende entre o 2 de xaneiro de 1871 e o 11 de febreiro de 1873.

Primeira República[editar | editar a fonte]

Período que se estende entre o 11 de febreiro de 1873 e o 29 de decembro de 1874.

  • 19/02/1873-25/02/1873: Alberto Aguilera Velasco[nota 31]
  • 25/02/1873-26/08/1873: Manuel Pedregal Cañedo[nota 30]
  • 26/08/1873-07/10/1873: Fermín Villaamil Cancio
  • 07/10/1873-31/01/1874: Zacarías Ruiz Llorente[nota 32]
  • 31/01/1874-09/01/1875: Francisco Cantillo Aquino

Restauración borbónica[editar | editar a fonte]

Reinado de Alfonso XII (29/12/1874 - 25/11/1885)

  • 09/01/1875-17/09/1875: Vicente Pablo Calderón Oreiro, III Conde de San Juan (2ª vez)
  • 17/09/1875-16/10/1876: Alejandro Marquina Álvarez[nota 33]
  • 16/10/1876-28/10/1876: Cesáreo del Villar Larrazábal[nota 25]
  • 28/10/1876-06/03/1880: Antonio Candalija Uribe
  • 06/03/1880-12/02/1881: Enrique de Leguina Vidal
  • 12/02/1881-11/10/1881: Joaquín Couder Roquebert (1ª vez)
  • 11/10/1881-28/02/1882: Ramón Serrano Coello
  • 28/02/1882-13/07/1882: Francisco de Paula Banquells Rascón
  • 13/07/1882-29/01/1883: Joaquín Couder Roquebert (2ª vez)
  • 29/01/1883-08/02/1883: Alfredo Gómez Zaragoza[nota 25]
  • 08/02/1883-03/11/1883: Guillermo Laá Rute
  • 03/11/1883-20/01/1884: Enrique Sors Martínez
  • 20/01/1884-07/03/1885: José Antonio Gutiérrez de la Vega
  • 07/03/1885-01/12/1885: Calixto Varela-de Montes Recamán (1ª vez)

Rexencia de María Cristina (26/11/1885 - 17/05/1902)

  • 01/12/1885-27/06/1886: Teodoro Baró Sureda
  • 27/06/1886-30/06/1886: Eduardo de la Loma Santos[nota 34]
  • 30/06/1886-07/01/1887: José María Pérez Caballero
  • 07/01/1887-12/01/1888: José Escrig Font
  • 12/01/1888-27/06/1889: Julián Morés Sáenz
  • 27/06/1889-10/07/1890: Rafael Sarthou Calvo
  • 10/07/1890-23/11/1892: Maximiliano Linares Rivas
  • 23/11/1892-17/12/1892: Calixto Varela-de Montes Recamán (2ª vez)
  • 17/12/1892-31/03/1895: Lorenzo Moncada Guillén
  • 31/03/1895-08/01/1897: Silverio Moreda Alvariño[nota 35]
  • 08/01/1897-14/01/1897: Enrique de Ureña Barthé[nota 25] (1ª vez)
  • 14/01/1897-09/10/1897: Filiberto Abelardo Díaz Donderis
  • 09/10/1897-19/10/1897: Enrique de Ureña Barthé[nota 36] (2ª vez)
  • 19/10/1897-20/12/1897: Manuel de La Paliza Rodríguez-Guerra [nota 37]
  • 20/12/1897-17/01/1898: Ricardo Ballester Martínez[nota 25]
  • 17/01/1898-12/11/1898: Cristino Martos Llovet[nota 38]
  • 12/11/1898-07/03/1899: Antonio Díaz Valdés
  • 07/03/1899-22/06/1899: Pedro Miranda Cárcer
  • 22/06/1899-07/08/1901: Eusebio Salas Rodríguez
  • 07/08/1901-13/02/1902: Fernando Soldevilla Ruiz
  • 13/02/1902-11/12/1902: Felipe Romero Donallo (1ª vez)

Reinado de Alfonso XIII (17/05/1902 - 13/09/1923)

  • 11/12/1902-11/04/1903: Alfonso González Núñez
  • 11/04/1903-21/12/1903: José Martos O’Neale
  • 21/12/1903-05/01/1905: Alberto Aparicio Ruiz
  • 05/01/1905-08/06/1905: Luis Soler Casajuana[nota 39]
  • 08/06/1905-27/06/1905: Arturo López Llasera[nota 40] (1ª vez)
  • 27/06/1905-26/10/1905: Luis de Armiñán Pérez
  • 26/10/1905-01/12/1905: Leopoldo Serrano Domínguez (1ª vez)
  • 01/12/1905-31/01/1906: Marcelino Dafonte Bermúdez[nota 41]
  • 31/01/1906-23/05/1906: Leopoldo Serrano Domínguez[nota 42] (2ª vez)
  • 08/05/1906-26/07/1906: Arturo López Llasera[nota 43] (2ª vez)
  • 26/07/1906-15/01/1907: Enrique Altamirano Salcedo
  • 15/01/1907-26/01/1907: Germán Avedillo Suárez
  • 26/01/1907-21/07/1907: Luis Moyano Treviño
  • 21/07/1907-27/11/1907: Valentín Gómez Gómez[nota 33]
  • 27/01/1907-03/01/1908: Fernando Casado Andriani[nota 43]
  • 03/01/1908-26/10/1909: Felipe Crespo de Lara[nota 44]
  • 26/10/1909-19/11/1910: Luis Alvarado González
  • 19/11/1910-03/07/1913: Felipe Romero Donallo (2ª vez)
  • 03/07/1913-30/10/1913: Evasio Rodríguez Blanco
  • 30/10/1913-29/05/1915: Severo Gómez Núñez [nota 45]
  • 29/05/1915-11/12/1915: Andrés Garrido Sánchez (1ª vez)
  • 11/12/1915-25/02/1916: Benito del Campo Otero[nota 33]
  • 25/02/1916-08/03/1916: Alejandro Blin Granados[nota 43]
  • 08/03/1916-14/06/1917: José Boente Sequeiros
  • 14/06/1917-04/12/1917: Andrés Garrido Sánchez (2ª vez)
  • 04/12/1917-17/04/1919: Enrique Toral Sagristá
  • 17/04/1919-22/04/1919: Felipe Crespo de Lara[nota 22]
  • 22/04/1919-01/08/1919: Antonio Alcántara Betegón (1ª vez)
  • 01/08/1919-05/07/1920: Andrés Garrido Sánchez (3ª vez)
  • 05/07/1920-26/07/1920: José Luis Castillejo Gutiérrez[nota 46]
  • 26/07/1920-03/09/1921: Luis Argüelles Argüelles
  • 03/09/1921-13/09/1922: Antonio Alcántara Betegón (2ª vez)
  • 13/09/1922-11/12/1922: Francisco Martín Moreno
  • 11/12/1922-15/09/1923: Juan Antonio García Morante

Ditadura de Miguel Primo de Rivera (13/09/1923 - 14/04/1931)

  • 15/09/1923-10/12/1924: Pío López Pozas[nota 47]
  • 10/12/1924-14/05/1925: Rafael Barón Martínez-Agulló
  • 14/05/1925-20/05/1925: Pedro Lozano González
  • 20/05/1925-28/04/1926: Pedro Llosas Badía
  • 28/04/1926-30/04/1928: José Pérez García-de Argüelles
  • 30/04/1928-15/02/1930: Rafael Muñoz Garde
  • 15/02/1930-16/04/1931: Luis Maraver Serrano

Segunda República[editar | editar a fonte]

Período que, na provincia da Coruña, se estende entre o 14 de abril de 1931 e o 20 de xullo de 1936.

Ditadura do xeneral Franco[editar | editar a fonte]

Período que, na provincia da Coruña, se estende entre o 20 de xullo de 1936 e o 15 de xuño de 1977.

Transición e período constitucional actual[editar | editar a fonte]

Período que, na provincia da Coruña, se estende entre o 15 de xuño de 1977 e o 30 de maio de 1997[4], data na que desaparecen os Gobernos civís para transformarse en subdelegacións do Goberno.

  • 05/08/1977-02/05/1978: Antonio Pol González
  • 02/05/1978-15/12/1982: Pedro Gómez Aguerre
  • 15/12/1982-29/08/1986: Domingo Ferreiro Picado
  • 29/08/1986-16/09/1988: Andrés Moreno Aguilar
  • 16/09/1988-04/04/1992: Ramón Berra Pereira[nota 33]
  • 04/04/1992-10/07/1992: ?
  • 10/07/1992-09/12/1994: María del Pilar Lledó Real
  • 09/12/1994-31/05/1996: Carlos Vacas Belda
  • 31/05/1996-30/05/1997: Fernando Rodríguez Corcoba[nota 53]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ O Real Decreto publicado no 30 de setembro de 1847 distinguíu entre gobernadores civís xerais (para tódala rexión) dos gobernadores civís de provincia (Disposicións orgánicas para a gobernación civil do Reino).
  2. ↑ Xefe político interino.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Xefe político.
  4. ↑ Xefe político. Deixou o posto para tomar posesión dunha praza de deputado a Cortes.
  5. ↑ Xefe político interino, nomeado como Gobernador militar da Coruña.
  6. ↑ Xefe Político interino, nomeado pola Xunta Provisional Gobernativa da Coruña. O 11 de novembro é ratificado polo Ministerio da Gobernación. Ao falecer o intendente da provincia, José Loredo, substitúeo o propio Esain, polo que este deixa a xefatura política.
  7. ↑ Xefe político. Deixou o cargo por ser deputado electo a Cortes.
  8. ↑ Xefe político en propiedade. Os derradeiros meses estivo ausente da provincia, probablemente substituído polo intendente subdelegado de rendas, Victoriano Esain.
  9. ↑ 9,0 9,1 Xefe político, non chegou a tomar posesión.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Xefe político interino, como Intendente Subdelegado de Rendas da provincia da Coruña.
  11. ↑ Xefe político en comisión da provincia da Coruña.
  12. ↑ Xefe do Goberno político.
  13. ↑ Reúnese o Goberno civil e o militar da provincia da Coruña na mesma persoa, que ata o momento levaba a só o Goberno militar. O 13 de outubro xa estaba substituído polo seu sucesor.
  14. ↑ 14,0 14,1 Xefe político interino, como Conselleiro Provincial da Coruña.
  15. ↑ Xefe político da provincia da Coruña.
  16. ↑ Xefe político da provincia da Coruña. Tomou posesión o 17 de decembro de 1847. Por disposición publicada o 11 de marzo de 1848, a Raíña revogou o seu traslado á xefatura de Málaga, deixándoo no mesmo destino.
  17. ↑ Xefe político da provincia da Coruña. Por motivos de saúde, déuselle o 9 de setembro de 1849 dous meses de licenza, o que ao final desembocou na súa substitución.
  18. ↑ Ata o 1 de novembro de 1849 foi Xefe político interino da provincia da Coruña, por enfermidade do antecesor, como Intendente Subdelegado de Rendas provincial da Coruña. Despois desa data, pasou a ser Xefe político provincial en propiedade.
  19. ↑ Foi o primeiro xefe político en recibir a denominación de gobernador civil da provincia da Coruña, segundo as novas disposicións.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Gobernador civil en comisión.
  21. ↑ Non tomou posesión por ser destinado ao goberno de Valencia.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 Non tomou posesión.
  23. ↑ Tomou posesión o 23/09/1856, ostentando a interinaxe ata entón Pedro Carvajal Sanjurjo.
  24. ↑ O 31 de outubro nomeóuselle Xefe da Sección de Construcións Civís do Ministerio da Gobernación e o día 3 de novembro Director Xeral de Lotarías, aínda que o 6 de novembro estaba a asinar ordes como Gobernador civil da Coruña.
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 25,6 25,7 25,8 Gobernador Civil interino, como Secretario do Goberno Civil da Coruña.
  26. ↑ Deixou o cargo para ocupar o de deputado á Cortes por Lleida.
  27. ↑ Foi Gobernador civil interino entre o 6 de febreiro de 1864 e o 1 de febreiro de 1865, data na que obtén o cargo en propiedade.
  28. ↑ O 16 de outubro de 1865 déuselle o cargo en propiedade, que viña executando en comisión como deputado á Cortes.
  29. ↑ Non tomou posesión polo seu traslado ao Goberno Civil de Valencia, ao que finalmente tampouco chegou.
  30. ↑ 30,0 30,1 Deixou o cargo por incompatibilidade co cargo de deputado a Cortes.
  31. ↑ Non tomou posesión por deixar o Ministerio o nomeamento sen efecto.
  32. ↑ O seu cargo foi o de Delegado Especial do Poder Executivo, nunha reformulación dos órganos republicanos.
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 Faleceu no cargo.
  34. ↑ Non tomou posesión, por deixar sen efecto o seu nomeamento días despois de producirse.
  35. ↑ O seu 2º apelido tamén aparece como Albareño e Alvareño, segundo outras fontes.
  36. ↑ Gobernador Civil interino, como Secretario do Goberno Civil da Coruña. O día 9 de outubro desígnase Gobernador civil a Antonio Dieffebruno de Montoya, pero o día 12 é mudado polo Sr. La Paliza, quen no toma posesión ata o día 19.
  37. ↑ Foi nomeado o día 12 de outubro, non tomando posesión ata o 19. Faleceu por unha pulmonía o 20 de decembro.
  38. ↑ Deixou A Coruña o 14 de novembro, trala toma de posesión do seu sucesor no cargo.
  39. ↑ Deixou A Coruña o 8 de xuño e, aínda que o día 15 estaba facendo xestións pola Coruña en Madrid, o mando efectivo estivo no seu Secretario posto que sábese que Soler non vai regresar á Coruña.
  40. ↑ Gobernador Civil interino como Secretario do Goberno Civil da Coruña por marcha do anterior a Madrid, que terminou por ser definitivo.
  41. ↑ Gobernador Civil interino por unha viaxe do gobernador Serrano que supuxo o seu cesamento provisional. Dafonte era deputado provincial e encargouse do Goberno civil porque o Secretario do mesmo estaba sendo cambiado nese intre.
  42. ↑ O 30 de abril foi destinado a Málaga, pero tivo que regresar á Coruña para ocuparse da seguridade ante a posible chegada do Rei.
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 Gobernador Civil interino, como Secretario do Goberno Civil da Coruña.
  44. ↑ O día 3 de xaneiro foi o día de chegada á Coruña, non a data de nomeamento.
  45. ↑ No 22/06/1914 foi nomeado para substituirlle Eusebio Salas, pero foi revogado o nomeamento.
  46. ↑ Redactor de "El Heraldo de Madrid", coñecido polo pseudónimo de "Licenciado Vidriera".
  47. ↑ Xeneral e Gobernador Militar da Coruña, é nomeado Gobernador civil interino, pola destitución de todos os Gobernos civís.
  48. ↑ Gobernador civil interino, como presidente da Audiencia.
  49. ↑ Entre a admisión da renuncia da anterior e o nomeamento do novo, pasaron uns días.
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 Gobernador civil interino, como Presidente da Deputación da Coruña.
  51. ↑ Tomou posesión o 24 de maio de 1958, foi cesado o 19 de febreiro de 1966 e deixou o posto o 6 de marzo.
  52. ↑ Foi nomedo o 10 de agosto e tomou posesión o 21.
  53. ↑ A partir da data do seu cesamento pasa ser Subdelegado do Goberno na Coruña.
Referencias
  1. ↑ Gazeta de Madrid, 3-12-1833, pp. 1 e ss.
  2. ↑ Archivo Histórico Nacional. Fondos Contemporáneos, Ministerio del Interior, Serie Xeral, leg. 404, núm. 14. Foi nomeado Subdelegado de Fomento da provincia da Coruña.
  3. ↑ Gazeta de Madrid, 18-4-1834, p. 264. Con data de 14 de abril, nomeouse a Antonio Loriga Subdelegado de Fomento da provincia da Coruña. En datas posteriores, pasou a ser denominado Gobernador civil.
  4. ↑ Pola Lei 6/1997, de 14 de abril.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gobernadores_civís_da_Coruña&oldid=6414136»