Estímulo

Estímulo
	Subclase de acontecemento
	Lingua lingua latina
	Parte de terminoloxía de psicoloxía
	Caracterizado por context effect (en)
	Wikidata

Un estímulo é un sinal externo ou interno capaz de causar unha reacción nunha célula ou nun organismo.^[1]

A sensibilidade fronte a un receptor determinado que denomina tropismo ou nastia en vexetais (segundo se a reacción é permanente ou pasaxeira respectivamente) e taxismo en vertebrados, pola súa banda; posúen estruturas de natureza nerviosa (receptores) especializados en captar ou recibir certa información que se producen no medio, facendo chegar a información, por medio dos nervios sensitivos, aos centros nerviosos para producir as sensacións (visual, táctil, dolorosa, sonora, gustativa, olfactiva, térmica ou sensitiva, entre outras).^[2]

Recepción dos estímulos en vertebrados

Sentidos

Os sentidos permiten obter información sobre o que está ao redor así como sobre determinados estados internos do organismo.^[3] Aínda que tradicionalmente se fala de cinco sentidos humanos (oído, vista, tacto, olfacto e gusto), en realidade a lista é máis longa. Podemos distinguir os seguintes tipos de receptores sensoriais:^[4]^[5]

Receptores da luz: os conos e os bastones do ollo.
Receptores do tacto: os corpúsculos de Meissner.
Receptores do calor e o frío: os corpúsculos de Krause (frío) e Ruffini (calor).
Receptores da presión: os corpúsculos de Vater-Pacini.
Receptores das ondas sonoras: o oído.
Receptores do equilibrio: o oído interno.
Receptores de substancias químicas: as papilas gustativas (sabores) e os bastones olfactorios o células olfatorias (olor)
Receptores do dor: as terminacións nerviosas libres.
Receptores dos movementos musculares: as terminaciones nerviosas en tendóns, músculos e articulacións.
Receptores das articulaciónes químicas e mecánicas do medio orgánico interno: as células das vísceras.

Outra forma de clasificar os receptores consiste en agrupalas en 3 grupos:

Exteroceptores: son os receptores que son excitados por estímulos procedentes do medio exterior (inclúen o cinco sentidos). Captan e transmiten información ao sistema nervioso central achega do medio externo. Cando unha das células sensibles ou receptores sensoriais detectan un estímulo do ambiente, o transducen en sinais eléctricos que son transmitidas ao cerebro.
Interoceptores: son os receptores que dan información achega do medio interno. Atópanse localizados nas vísceras e están relacionadas coa regulación das funcións de devanditos órganos, responde á acción de axentes químicos (alerxenos, drogas, medicamentos.) como poden ser os neurotransmisores, as hormonas, entre outros.
Propioceptores: son os receptores que están constituídos por terminacións nerviosas e atópanse nos tendóns, os músculos e as articulacións e tamén nas canles semicirculares no oído interno; informan da cinestesia, como o movemento dos músculos corporais e o equilibrio.

Sensación

Artigo principal: Sensación.

A sensación é unha consecuencia da percepción sensorial. Consiste na estimulación dunha célula sensorial especializada por un estímulo (externo ou interno), que á súa vez activa a unha neurona sensitiva xerándose un impulso nervioso, o cal se transmite até o centro nervioso correspondente, onde se produce a interpretación da mensaxe.

Estímulos e condicionamento da conduta

Os procedementos de condicionamento da conduta buscan o control desta a través da manipulación de estímulos.^[6]

Tanto no condicionamento clásico como no condicionamento instrumental, utilízase unha nomenclatura específica para distinguir as diversas funcións que poden desempeñar os estímulos.

Estímulo apetitivo

Un estímulo apetitivo é un estímulo que posúe carácter pracenteiro para quen o recibe.

O estímulo apetitivo é utilizado como consecuencia dunha resposta do suxeito no reforzamento positivo. Neste caso, o resultado é un incremento da conduta.
No adestramento de omisión a consecuencia da resposta é a ausencia ou retirada do estímulo apetitivo, o que busca unha redución na taxa de resposta.

Estímulo aversivo

Un estímulo aversivo é un estímulo que resulta desagradable para quen o recibe, por exemplo, unha descarga eléctrica. Os estímulos aversivos utilízanse tanto no reforzo negativo como no castigo positivo. Emprégase de distintas maneiras:

No caso do reforzo negativo, auméntase a probabilidade de emisión dunha conduta que se asocia á desaparición dun estímulo aversivo.
Mentres que no castigo, diminúe a probabilidade de emisión dunha conduta cando se asocia á aparición dun estímulo aversivo.

Estímulo incondicionado

O estímulo incondicionado (EI) é calquera estímulo que, con anterioridade ao tratamento experimental, produce unha resposta consistente e medible. Trátase polo xeral de estímulos que producen reflexos innatos. Pode ser tanto apetitivo como aversivo.

Estímulo condicionado

Un estímulo condicionado (EC) é un estímulo inicialmente neutro que, asociado cun estímulo incondicionado (EI) a través de diversos ensaios, vai orixinar unha resposta condicionada (RC).^[7]

No experimento levado a cabo por Iván Pávlov con cans, un estímulo neutro como era o son dunha campanilla adquiriu o carácter de estímulo condicionado despois de presentalo en diversos ensaios previamente á aparición do alimento. O son da campanilla terminou producindo en por si a resposta de salivación, antes de que aparecese o EI (o alimento). Desta maneira, a resposta incondicionada (RI) de salivar ante o alimento, termina por converterse nunha RC ao producirse ante o son.

Estímulo discriminatorio

Un estímulo discriminativo ou discriminatorio é un estímulo neutro que indica cando a resposta pode conducir ou non á consecuencia desexada. É dicir, o estímulo discriminativo indica se o reforzador está dispoñible.

Véxase tamén

Bibliografía

Guyton, Arthur C.; Hall, John E. (2011). Tratado de fisiología médica (12ª ed.). Barcelona: Elsevier. ISBN 9788480865365.
Bear, Mark F.; Connors, Barry W.; Paradiso, Michael A. (2008). Neurociencia: La exploración del cerebro (3ª ed.). Madrid: Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 9788497517934.
Pinel, John P. J. (2011). Biopsicología (8ª ed.). Madrid: Pearson. ISBN 9788478291049.
Domjan, Michael (2010). Principios de aprendizaje y conducta (6ª ed.). Madrid: Cengage Learning. ISBN 9786074816249.
Hilgard, Ernest R.; Atkinson, Richard C.; Atkinson, Rita L. (1991). Introducción a la psicología (8ª ed.). México DF: McGraw-Hill. ISBN 9684514414.
Rubí, Maite Carroggio; Geis, Pilar Pont (2007). Ejercicios de motricidad y memoria para personas mayores. Barcelona: Editorial Paidotribo. ISBN 9788480199148.

Outros artigos

Notas

↑ Guyton, Arthur C.; Hall, John E. (2011). Elsevier, ed. Tratado de fisiología médica (12ª ed.). Barcelona. ISBN 978-84-8086-551-8 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).
↑ Bear, Mark F.; Connors, Barry W.; Paradiso, Michael A. (2008). Lippincott Williams & Wilkins, ed. Neurociencia: La exploración del cerebro (3ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-8174-954-1 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).
↑ Pinel, John P. J. (2011). Pearson, ed. Biopsicología (8ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-8322-730-6 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).
↑ Rubí, Maite Carroggio; Geis, Pilar Pont (2007). EJERCICIOS DE MOTRICIDAD Y MEMORIA PARA PERSONAS MAYORES (Color) (en castelán). Editorial Paidotribo. ISBN 9788480199148. Consultado o 10 de febrero de 2018.
↑ Bear, Mark F.; Connors, Barry W.; Paradiso, Michael A. (2008). Lippincott Williams & Wilkins, ed. Neurociencia: La exploración del cerebro (3ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-8174-954-1 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).
↑ Domjan, Michael (2010). Cengage Learning, ed. Principios de aprendizaje y conducta (6ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-481-7792-3 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).
↑ Hilgard, Ernest R.; Atkinson, Richard C.; Atkinson, Rita L. (1991). McGraw-Hill, ed. Introducción a la psicología (8ª ed.). México DF. ISBN 968-451-441-4 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).

[1] Guyton, Arthur C.; Hall, John E. (2011). Elsevier, ed. Tratado de fisiología médica (12ª ed.). Barcelona. ISBN 978-84-8086-551-8 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).

[2] Bear, Mark F.; Connors, Barry W.; Paradiso, Michael A. (2008). Lippincott Williams & Wilkins, ed. Neurociencia: La exploración del cerebro (3ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-8174-954-1 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).

[3] Pinel, John P. J. (2011). Pearson, ed. Biopsicología (8ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-8322-730-6 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).

[4] Rubí, Maite Carroggio; Geis, Pilar Pont (2007). EJERCICIOS DE MOTRICIDAD Y MEMORIA PARA PERSONAS MAYORES (Color) (en castelán). Editorial Paidotribo. ISBN 9788480199148. Consultado o 10 de febrero de 2018.

[5] Bear, Mark F.; Connors, Barry W.; Paradiso, Michael A. (2008). Lippincott Williams & Wilkins, ed. Neurociencia: La exploración del cerebro (3ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-8174-954-1 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).

[6] Domjan, Michael (2010). Cengage Learning, ed. Principios de aprendizaje y conducta (6ª ed.). Madrid. ISBN 978-84-481-7792-3 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).

[7] Hilgard, Ernest R.; Atkinson, Richard C.; Atkinson, Rita L. (1991). McGraw-Hill, ed. Introducción a la psicología (8ª ed.). México DF. ISBN 968-451-441-4 |isbn= incorrecto: checksum (Axuda).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]