Espelta

A espelta ou trigo vermello (Triticum spelta), é unha especie común de cereal do xénero Triticum. Pertence aos trigos hexaploides pola presenza na súa conformación de 21 cromosomas. É un cereal adaptado a climas duros, húmidos e fríos.

A espelta provén da escanda brava (Triticum dicoccoides Kór.): cruzamento natural (hibridación) entre Triticum boeticum Boiss e, posibelmente, Aegilops speltoides Tausch, presentes no próximo Oriente e documentado dende hai 7 milenios - en xacementos arqueolóxicos do Iraq, Israel e Turquía (Harlan, 1976)-. Espallouse axiña polo Mediterráneo e na Península Ibérica foi explotada dende os mesmos inicios da agricultura, hai uns 5 milenios (Hopf, 1987).

Dende a Idade Media cultívase en Galicia, Asturias, Suíza, o Tirol e no sur de Alemaña. A famosa abadesa St. Hildegarda de Bingen escribe sobre a espelta no seu libro Liber Simplicis Medicinae: "A espelta é o mellor gran. É nutritivo e mellor tolerado que calquera outro gran. A espelta fornece a quen a come de todos os nutrientes para ter unha óptima saúde e aporta unha mente feliz. Non importa como se tome, xa sexa como pan ou doutro xeito, porque é boa e doada de dixerir".

A colleita por hectárea é inferior á do trigo e o procesamento é máis difícil, mais atura un clima máis rudo e é máis resistente contra enfermidades. Con todo, no século XX diminuíu o seu cultivo, por ter un mao rendemento. No sur de Alemaña coléctase parte da produción de espelta crúa para despois torrala. Úsase para a preparación de pans, cervexas, vodkas, potaxes e albóndegas vexetarianas.

Nos últimos anos a espelta aos poucos vai retomando o sona, en particular na sección biolóxica. Unha das razóns é que os alérxicos aprecian que conteña menos glute e tamén a presenza de ácidos graxos omega-3, omega-6 e omega-9, ademais de minerais. Hai moitos cruzamentos da espelta co trigo común, mais para utilizar a espelta como substituto do trigo esta ten que ser pura. O seu consumo orixina menos alerxias ca o trigo, porén ao conter tamén glute, de ningunha maneira é apta para celíacos.

Contido nutritivo

Valor enerxético: 1415 KJ/338 Kcal por 100 g

Substancia	Cantidade
Auga	11,02 g
Proteína	14,57 g
Graxa	2,43 g
Glícido	70,19 g
Fibra	10,7 g
Sodio	3,0 mg
Potasio	447 mg
Calcio	22 mg
Fósforo	401 mg
Magnesio	136 mg
Ferro	4,44 mg
Cinc	3,28 mg
Flúor	0,06 mg
Vitamina E	0,79 mg
Vitamina B1	0,36 mg
Vitamina B2	0,11 mg
Vitamina B3	6,84 mg
Vitamina B6	0,23 mg
Vitamina B9	45 μg

Véxase tamén

• trigo
• trigo común

Ligazóns externas

• "El caviar de los cereales: La Espelta" - Propiedades del cereal, molienda,aplicaciones culinarias y otras aplicaciones (en castelán)
• "Comunidade da espelta suíza"