Sitio paleontolóxico

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Asentamento de Atapuerca, España.

Un sitio paleontolóxico, ou asentamento paleontolóxico, é unha localidade en cuxas rochas se conserva, de forma natural, unha cantidade significativa de fósiles. A amplitude do sitio está delimitada, nuns casos, pola distribución espacial da concentración de fósiles e, noutros, por cuestións prácticas propias da mostraxe ou a escavación.

A disciplina que estuda a formación dos asentamentos de fósiles é a parte da paleontoloxía denominada tafonomía.[1]

O termo sitio paleontolóxico é algo ambiguo e o seu uso é máis práctico que científico, xa que pode facer referencia a localidades nas que aparecen varias capas fosilíferas de diferentes idades, cuxo estudo ten que afrontarse separando claramente cada nivel (en sentido estrito, cada capa sería un sitio diferente).

Tipos de sitios[editar | editar a fonte]

Fósil de Pterodactylus procedente das calcarias de Solnhofen, Alemaña.

Os fósiles poden aparecer en moi diversos tipos de rochas, principalmente sedimentarias, pero en ocasións tamén de orixe volcánica (cinzas ou coadas de lava).[2]

Os de orixe sedimentaria adoitan presentar características moi diferentes dependendo do medio de sedimentación, xa se trate de sedimentos de orixe mariña, continental (fluviais ou lacustres) ou de transición. A estratificación en medios mariños adoita ter gran continuidade lateral e os fósiles distribuírse de forma máis ou menos dispersa por grandes extensións (por exemplo, nas calcarias de Solnhofen, en Alemaña),[3] mentres que os sedimentos de orixe continental, sobre todo orixinados en treitos altos e medios dos ríos ou en abanos aluviais adoitan seren máis irregulares e descontinuos, cos fósiles concentrados só nalgunhas poucas facies, normalmente de recheo de cursos fluviais ou dispersos nas de chairas de inundación (por exemplo, os sitios de Torralba e Ambrona, en España).

Un tipo diferente de sitio continental son os hipoxeos de orixe cársica, nos que a circulación das augas subterráneas condiciona a redistribución, mestura e acumulación das arxilas vermellas de descalcificación e dos restos fósiles (por exemplo, na Sima dos Ósos, en Atapuerca).

Un peculiar sitio mixto lacustre-cársico é o de Bernissart (Bélxica), no que un sistema cársico subterráneo condiciona, pola subsidencia continua duna dolina, a sedimentación que se produce no medio lacustre e palustre instalado sobre a mesma, "engolindo" gradualmente os sedimentos xunto aos restos fósiles que conteñen.[4]

De orixe volcánica é destacábel o sitio de icnitas de Australopithecus sobre cinzas volcánicas en Laetoli (Tanzania).

Tamén de orixe volcánica é o de Messel (Alemaña), con abundantes fósiles do eoceno excepcionalmente ben conservados, formado polo recheo lacustre do maar resultante dunha erupción freato-magmática. Neste caso o vulcanismo é o causante da formación dunha pequena conca sedimentaria, non do recheo sedimentario.[5]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Fernández López, S. R. (2000): Temas de Tafonomía. Departamento de Paleontoloxía, Universidade Complutense de Madrid.
  2. López Martínez, Nieves e Jaime Truyols Santonja (1994): Paleontología. Conceptos y métodos. Madrid: Editorial Síntesis, Col. Ciencias de la vida, 19. ISBN 84-7738-249-2.
  3. Raup, D. M. e S. M. Stanley (1978): Principios de Paleontología. Editorial Ariel. ISBN 84-344-0145-2.
  4. Quinif , Y. (2009). «The karstic phenomenon of Bernissart pit and the geomorphology situation in the Mesozoic times» En: Darwin-Bernissart meeting, Brussels, February 9-13: 82
  5. Gruber, Gabriele (2007): "The Messel Maar". In Gruber, Gabriele e Norbert Micklich (eds.) Messel. Treasures of the Eocene. Hessisches Landesmuseum Darmstadt. Darmstadt: WBG. pp. 23-28 ISBN 978-3-534-20913-2.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]