Portomouro, Val do Dubra

Portomouro
	O río Tambre ó seu paso por Portomouro.
Concello	Val do Dubra
Provincia	A Coruña
Coordenadas	42°57′40″N 8°38′53″O / 42.9612, -8.6481Coordenadas: 42°57′40″N 8°38′53″O / 42.9612, -8.6481
Área	6,75 km²
Poboación	358 hab. (2020)
Densidade	53,04 hab./km²
Entidades de poboación	5
	[ editar datos en Wikidata ]

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Portomouro.

San Cristovo de Portomouro é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Val do Dubra. Segundo o IGE en 2020 ten 358 habitantes (189 mulleres e 169 homes) distribuídos en 5 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación aos anos 2004, cando tiña 422 habitantes, e 1999, con 482.

Situación[editar | editar a fonte]

Portomouro atópase no cruzamento de camiños que van dende Santiago de Compostela cara ao norte, para as terras de Bergantiños (Carballo) pola AC-1914, e para as terras do Xallas (Santa Comba) pola AC-404.

Economía[editar | editar a fonte]

Portomouro vive principalmente do sector servizos e do traballo co gando vacún. Subsisten explotacións particulares de produción leiteira para a industria láctea complementada coa recría para a venda.

Patrimonio[editar | editar a fonte]

Como recursos naturais e etnolóxicos destacan os paseos nas beiras do río Tambre, con vexetación autóctona (carballos, bidueiros, amieiros, freixos etc.).

A Pedra do Home é un conxunto de tres sepulturas antropomorfas.

Nesta parroquia sitúase a capela prerrománica de Novais que podería datar entre os séculos IX-X^[2]. Esta capela, podería ter a orixe no mosteiro de Novalis, mencionado na Historia compostellana no ano 1108^[3], nunha doazón onde se sinala o sitio como in ripa Tameris de Monasterio Novallis^[4]. O territorio do mosteiro foi afectado pola desamortización de Mendizábal no século XIX. A Igrexa perdeu o terreo pero, tras pasar por mans dunha familia adiñeirada, volveu caer en mans do arcebispado de Compostela. A Igrexa esqueceu estas terras durante máis de 100 anos e no 2006 quixo reclamar a renda a unha parella de labregos: Carmen Barca e José Lamas. Os devanceiros de José Lamas traballaron estas terras de Val do Dubra a cambio dun arrendamento en especie, tivo que pagarlle á Igrexa 8 toneladas de millo, 320 quilos de fabas brancas e 3,76 €.

A finais de novembro de 2021^[5] diferentes administracións reuníronse para informar que a Xunta de Galicia iniciou os traballos de prospección arqueolóxica, estudo e documentación dos restos desta capela. Esta actuación permitirá coñecer as orixes desta edificación e poñer en valor os xacementos arqueolóxicos máis significativos de Galicia. En concreto, a intervención vaise centrar no estudo deste ben para documentalo de cara a súa catalogación e protección futura. Para iso, vaise realizar unha prospección arqueolóxica intensiva dos restos da capela e do contorno inmediato, así como un estudo histórico da mesma que incluirá, polo menos, a busca de información nos arquivos parroquiais próximos ao lugar e máis no Arquivo Histórico Diocesano.

Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

Pedra do Home
Pedra do Home
Pedra do Home
Río Tambre

Lugares e parroquias[editar | editar a fonte]

Lugares de Portomouro[editar | editar a fonte]

Lugares da parroquia de Portomouro no concello de Val do Dubra (A Coruña)
Cernadas \| Novais \| Portomouro de Abaixo \| Portomouro de Arriba \| Xermán

Parroquias de Val do Dubra[editar | editar a fonte]

Galicia \| Provincia da Coruña \| Parroquias de Val do Dubra
Arabexo (Santa María) \| Bembibre (San Salvador) \| Buxán (Santiago) \| Coucieiro (San Martiño) \| Erviñou (San Cristovo) \| Niveiro (San Vicente) \| Paramos (Santa María) \| Portomeiro (San Cosme) \| Portomouro (San Cristovo) \| Rial (San Vicente) \| San Román (Santa Mariña) \| Vilariño (San Pedro)