Marco Aurelio

Marco Aurelio
Emperador de Roma.
Busto de Marco Aurelio. Gliptoteca de Múnic.
Reinado	8 de marzo de 161 - 169 (con Lucio Vero). 169 - 177 (en solitario). 177 - 17 de marzo de 180 (con Cómodo).
Nome completo	Marcus Aurelius Antoninus Augustus
Nacemento	26 de abril de 121 Roma.
Falecemento	17 de marzo de 180 Vindobona ou Sirmio.
Predecesor	Antonino Pío
Sucesor	Cómodo
Consorte	Faustina a Menor
Descendencia	Cómodo, Galeria Lucila, Marco Annio Vero César, Fadilla, Annia Cornificia Faustina Minor
Proxenitores	Marco Annio Vero (biolóxico) Antonino Pío (adoptivo) Domicia Lucila
Na rede

Marco Aurelio Antonino Augusto (alcumado o Sabio ou Filósofo) (en latín: Marcus Aurelius Antoninus Augustus), nado en Roma o 26 de abril de 121 e finado o 17 de marzo de 180, foi co-emperador do Imperio Romano dende o ano 161 até o ano da súa morte en 180. Foi o derradeiro dos chamados Cinco bos emperadores, terceiro dos emperadores de orixe hispano e está considerado como unha das figuras máis representativas da filosofía estoica. Marco Aurelio e Lucio Vero foron fillos adoptivos de Antonino Pío por mandato de Hadriano e os dous primeiros que imperaron conxuntamente na historia de Roma.

Comezo do seu mandato

Antonino Pio asociara o seu goberno ao nome de Marco Aurelio. Nacido en Roma de familia hispana, este emperador que chegou ao poder aos 40 anos, pasou á historia como un eminente filósofo estoico, foi alén disto un grande xurista, home de vasta cultura e un emperador cunhas altas cualidades de estadista, aínda que o período que lle tocou vivir non tivera a brillantez dos inmediatamente anteriores. Con el péchase o período que ten definido como felicior aetas(a época máis feliz)

Cando foi elevado ao imperio, Marco Aurelio posuía unha ampla experiencia de goberno, case 15 anos como césar xunto ao seu predecesor. Compartira ese cargo con Lucio Vero, quen recibira o título de augusto. Esta organización do cumio do poder (un emperador,un césar e un augusto) era garantía de continuidade. No 169, morreu Lucio Vero e Marco Aurelio asociou como augusto o seu fillo Cómodo, froito do seu matrimonio con Faustina, filla de Antonino Pio. Foi unha pésima elección como amosaron os acontecementos que seguiron.

A historia tende a considerar este período como un punto de inflexión, tras o cal comeza unha longa e lenta decadencia de Roma. A burocracia converteuse nunha cuncha que asfixiaba o Estado e frustraba os logros e eficacia anteriores, e que a propia complicación administrativa e a política fiscal promoveron unhas diferenzas cada vez mais acusadas entre a cidade e o medio rural, aspecto que para moitos historiadores é causa a longo prazo da ruína do Imperio.

A realidade é que por unha serie de causas, o sistema de equilibrios que até entón facían posible a Pax Romana entrou en crise. As ameazas nas fronteiras multiplicábanse e a maquinaria do Estado perdía eficacia. O mantemento dun exército en continua loita nos dilatados límites do Imperio resultaba moi gravoso para a facenda pública e a produción comeza a exceder a capacidade de consumo.

A política exterior de Marco Aurelio

Estatua ecuestre do emperador romano Marco Aurelio, situada na Praza do Campidoglio, na actual cidade de Roma.

Marco Aurelio pasou boa parte do seu mandato envorcado nos problemas exteriores e ausente de Roma. O rei parto Vologeso, que mantivera unha respectuosa distancia cos romanos no período anterior, reivindicou os seus dereitos sobre Armenia, invadíndoa no ano 161 e vencendo un exército romano. Non satisfeito con isto, invadiu Siria. O augusto Lucio Vero logrou mudar a situación, e ademais de recuperar Armenia, saqueou a capital parta Ctesifonte. A campaña parouse a causa dunha epidemia de peste que decimou as forzas dos dous bandos. Roma nunca máis volveu a impoñer a súa soberanía máis aló do Éufrates, pero por un tratado de paz, asegurouse que naquel intre a política daqueles non entrara en conflito cos intereses romanos (166).

O problema xermano

Nas fronteiras do Danubio, a situación era moi preocupante, a causa da axitación dos pobos xermánicos (cuados, marcomanos, hermunduros). Sen que se saiba moi ben cal foi o desencadeamento, varios destes pobos racharon as defensas romanas, atravesaron os Alpes e chegaron á cidade de Aquilea, unha fundación romana na cabeceira do Mar Adriático, non lonxe da actual Venecia. Marco Aurelio e Lucio Vero venceron os cuados. Pouco despois, outros pobos, entre eles os marcomanos e os derrotados cuados, volveron á ofensiva. Marco Aurelio trasladouse á rexión danubiana e permaneceu nela ao longo de seis anos, deica o 175. Foi entón cando escribiu, en grego, os seus Pensamentos, un clásico da filosofía estoica. Venceu os cuados e marcomanos no 172 e 175 respectivamente. Logo, volveu a Roma e substituíunos á fronte das tropas o seu fillo Cómodo, quen apenas contaba con 20 anos.

Morte

Marco Aurelio morre o 17 de marzo do 180 nunha expedición contra os marcomanos en Vindobona, a que é a actual Viena. A morte de Marco Aurelio marca, para moitos historiadores, o final da Pax Romana.

Imperio Romano
Segue a: Antonino Pío	Marco Aurelio (161-180)	Precede a: Cómodo
	Dinastía dos Antoninos

Aparicións na literatura e no cine

• Memorias de Adriano, de Marguerite Yourcenar (1951). Unha biografía ficticia aínda que ben documentada dun dos seus predecesores, Hadriano.
• The Fall of the Roman Empire (1964), na que Sir Alec Guinness interpreta o papel de Marco Aurelio.
• Household Gods, de Judith Tarr (1999). Viaxe no tempo á época de Marco Aurelio. ISBN 0-613-35147-9
• Gladiator (2000), película de Ridley Scott, onde o papel de Marco Aurelio está interpretado polo actor Richard Harris.
• The Silence of the Lambs (1991), película de Jonathan Demme, Sir Anthony Hopkins, quen interpreta o papel do asasino Hannibal Lecter. Cita as Meditacións de Marco Aurelio.
• Black Sails (2014), serie de Jonathan E. Steinberg e Robert Levineen, na que se cita un fragmento das Meditacións.

Véxase tamén

Outros artigos

• Cinco bos emperadores