MBB Bo 105
| MBB Bo 105 | |
|---|---|
.jpg) helicóptero utilitario lixeiro | |
| Fabricante | Messerschmitt-Bölkow-Blohm (MBB) |
| Primeiro voo | 16 de febreiro de 1967 |
| Introducido | 1970 |
| Produción | 1967-2001 |
| Unidades construídas | máis de 1 500 |
O Messerschmitt-Bölkow-Blohm Bo 105 é un helicóptero lixeiro multipropósito de dous motores desenvolvido pola compañía alemá Bölkow de Ottobrunn. Mantén a distinción de ser o primeiro helicóptero lixeiro bimotor do mundo, e o primeiro en ser capaz de realizar manobras acrobáticas como loops invertidos.[1][2] O Bo 105 conta cun revolucionario sistema de rotor sen bisagras, no seu momento unha innovación pioneira no deseño de helicópteros.
As principais plantas de fabricación do Bo 105 atopábanse en Alemaña e o Canadá; debido ao nivel de vendas no exterior establecéronse novas plantas en España, Indonesia e Filipinas.[3] MBB pasou a formar parte de Eurocopter en 1991, que continuou a fabricación do helicóptero ata 2001. O modelo foi formalmente substituído en Eurocopter polo novo Eurocopter EC135, que foi desenvolvido a partir do Bo 105.
Desenvolvemento[editar | editar a fonte]
En 1964 comezou o desenvolvemento en Bölkow do helicóptero que se convertería no Bo 105, aínda que o traballo no rotor sen bisagras que se utilizaría comezara xa antes.[4] O 16 de febreiro de 1967 o segundo prototipo do Bo 105A realizou o voo de estrea en Ottobrunn, Alemaña; a primeira presentación en público sería en maio dese ano.[5] O programa de probas divisíuse en etapas xa que o Bo 105 estaba formado por unha nova célula, un novo sistema rotor e un novo motor; así o prototipo para as probas de voo foi inicialmente equipado co rotor principal dun Westland Scout e un par de motores turboeixo Allison Model 250 en lugar dos seus equivalentes de produción.[4] Sud Aviation traballou con Bölkow desenvolvendo o helicóptero; un Alouette II foi modificado co rotor do Bo 105 e usado para probar o seu rendemento. O terceiro prototipo do Bo 105 equipouse cos motores iniciais de produción, os MAN Turbo 6022; construíronse un total de seis Bo 105 de preprodución para probas.[4]
O 13 de outubro de 1970 a Oficina Federal de Aeronáutica Civil alemá certificou o Bo 105; as entregas iniciais aos primeiros clientes, ADAC Air Rescue e a policía de Baviera, comezaron pouco despois. En 1972 chegaron os certificados da Administración Federal de Aviación estadounidense e da Autoridade Civil de Aviación británica, permitindo pedidos de exportación para eses países.[6] Ese mesmo ano desenvolveuse unha versión do helicóptero con motores máis potentes, o Bo 105C, que superou rapidamente ao Bo 105A.[6] O 25 de setembro de 1973 o prototipo do Bo 106 realizou o seu primeiro voo;[7] o Bo 106 compartía moitas semellanzas co Bo 105, a principal diferenza era unha área de cabina ampliada, capaz de sentar a tres persoas na fila dianteira e catro na traseira. Porén, o proxecto do Bo 106 non seguiu adiante.
En 1976 introducíuse o Bo 105CB equipado cos máis potentes motores Allison 250-C20B. O Bo 105C foi desenvolvido para converterse no Bo 105CBS, que tiña como principal cambio unha fuselaxe alongada 10 polgadas para satisfacer a demanda estadounidense para operacións de emerxencias médicas; esta versión adoitaba a coñecerse nos Estados Unidos como Bo 105 Twin Jet. A firma estadounidense Boeing-Vertol foi socia na produción do tipo e desenvolveu e comercializou o Bo 105 nos Estados Unidos.[8] As variantes Bo 105CB e Bo 105CBS tamén foron suxeitos de acordo de fabricación baixo licenza chegando a ser producidos por Philippine Aerospace Development Corporation en Filipinas, Indonesian Aerospace (IPTN) en Indonesia e Construcciones Aeronáuticas SA (CASA) en España.[6]
En 1984 desenvolveuse o Bo 105LS coa fuselaxe alongada do Bo 105CBS combinada cos motores máis potentes Allison 250-C28C para incrementar o peso máximo de engalaxe ademais de mellorar o rendemento en ambientes cálidos e altos; o Bo 105LS foi fabricado baixo un acordo cooperativo con Eurocopter Canada.[6] As melloras e modificacións no Bo 105LS continuaron ata 1995.[6]
A produción do Bo 105 por parte de Eurocopter rematou formalmente en 2001, principalmente debido a que o tipo fora superado polo máis moderno Eurocopter EC135, que era un desenvolvemento do propio Bo 105. En total fabricáronse 1 406 unidades que operaron en 55 países de todo o mundo.[6]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Moll 1991, p. 96
- ↑ "MBB BO 105M (VBH)". Luftwaffenmuseum Gatow. Consultado o 27 de outubro de 2018.
- ↑ Moll 1991, pp. 103–104
- ↑ 4,0 4,1 4,2 "Bölkow's Bo105" (PDF). Flight Intenational. Consultado o 9 de novembro de 2018.
- ↑ "Bölkow Bo 105". EADS. Archived from the original on 29 de setembro de 2007. Consultado o 9 de novembro de 2018.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 "Eurocopter Celebrates the 40th Anniversary of the Maiden Flight of the BO105, the World’s First Light Twin-Turbine Production Helicopter". Defense Aerospace. Arquivado dende o orixinal o 19 de outubro de 2016. Consultado o 9 de novembro de 2018.
- ↑ Taylor 1976, p. 73
- ↑ "A Marriage that Lasted" (PDF). Flight International. Consultado o 9 de novembro de 2018.
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Moll, Taylor (novembro de 1991). "To A BO 105 Pilot This Thing's Pretty: World's First Light Twin Helicopter Still Going Strong". Flying 118 (11): 96–105. ISSN 0015-4806.
- Taylor, John W. R. (1976). Jane's All The World's Aircraft 1976–77. Londres: Jane's Yearbooks. ISBN 0-354-00538-3.