Luis Vélez de Guevara

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaLuis Vélez de Guevara

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento1 de agosto de 1579 Editar o valor em Wikidata
Écija Editar o valor em Wikidata
Morte10 de novembro de 1644 Editar o valor em Wikidata (65 anos)
Madrid Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña Editar o valor em Wikidata
EducaciónUniversity of Osuna (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónpoeta , dramaturgo , escritor , soldado Editar o valor em Wikidata
Xénero artísticoNovela e dramaturxia Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua castelá Editar o valor em Wikidata
Familia
FillosJuan Vélez de Guevara Editar o valor em Wikidata

Luis Vélez de Guevara, nado Luis Vélez de Santander, o 1 de agosto de 1579 e finado o 10 de novembro de 1644, foi un dramaturgo e novelista español. Naceu en Écija e era de orixe xudía conversa.[1] Despois de graduarse na Universidade de Osuna en 1596, entrou na casa de Rodrigo de Castro, cardeal arcebispo de Sevilla, e celebrou o casamento de Filipe III nun poema asinado como Vélez de Santander, nome que seguiu usando algúns anos despois.

Parece ser que foi soldado en Italia e en Alxer, regresando a España en 1602 cando entrou ao servizo do conde de Saldaña, e dedicouse á dramaturxia. Morreu en Madrid o 10 de novembro de 1644.

O seu fillo Juan Crisóstomo Vélez de Guevara tamén foi dramaturgo no Siglo de Oro (século de ouro), con obras máis inclinadas á comedia; porén algunhas do fillo foron erroneamente atribuídas ao pai.

A maioría de datos biográficos sobre o autor foron recompilados nun principio polo escritor e historiador da Veiga Emilio Cotarelo [2] e máis recentemente polo hispanista C. George Peale [3].

Obra[editar | editar a fonte]

Vélez de Guevara foi autor de máis de catrocentas obras de teatro, entre elas Reinar despues de morir, La Luna de la Sierra e El Diablo está en Cantillana. A obra Más pesa el rey que la sangre, está baseada no episodio da chamada Reconquista no que o fidalgo Alonso Pérez de Guzmán permite que o seu fillo sexa sacrificado, en lugar de render a súa posesión de Tarifa. Porén, Vélez de Guevara é máis coñecido como o autor de El diablo cojuelo (1641).

El diablo cojuelo, homenaxes e cultura popular[editar | editar a fonte]

Esta obra é unha novela fantástica que inspirou a Alain-René Lesage a idea de Le Diable boiteux (practicamente unha tradución adaptada, de 1707), e no Brasil o xornal humorístico Diabo Coxo fundado por Angelo Agostini e Luiz Gama durante o Segundo Reinado.

A trama presenta a un estudante canalla que se esconde na mansarda dun astrólogo e libera un demo dunha botella. Como recoñecemento o demo móstralle os pisos de Madrid e os trucos, miserias e picardías dos seus habitantes. Un tema semellante foi aparece en Los anteojos de mejor vista (1620–1625) de Rodrigo Fernández de Ribera. Charles Dickens refírese a El Diablo cojuelo en The Old Curiosity Shop, no capítulo trinta e tres.

Ten rúas co seu nome en varias cidades como Málaga ou Madrid (desde 1904).[4]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Antonio Dominiguez Ortiz, "Los judeoconversos en España y América." Madrid, 1971.
  2. "Biografía de Luis Vélez de Guevara (1579-1644) - Luis Vélez de Guevara". Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (en castelán). Consultado o 2022-01-27. 
  3. "Vélez de Guevara. Documentos" (PDF). Anagnorisis. 
  4. "Calle de Luis Vélez de Guevara - Callejero de Madrid - Callejero.net". madrid.callejero.net (en castelán). Consultado o 2022-01-27. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  •  Este artigo incorpora texto dunha publicación agora no dominio público: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Guevara, Luis Velez de". Encyclopædia Britannica. Vol. 12 (11th ed.). Cambridge University Press.

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]