Duke Ellington

Duke Ellington
	;
Biografía
Nacemento	(en) Edward Kennedy Ellington ; 29 de abril de 1899 ; Washington, D.C., Estados Unidos de América
Morte	24 de maio de 1974 (75 anos); Nova York, Estados Unidos de América
Causa da morte	Morte natural (Cancro de pulmón )
Lugar de sepultura	Cemiterio de Woodlawn 40°53′06″N 73°52′18″O / 40.885, -73.8717
Datos persoais
Outros nomes	Duke Ellington
Residencia	Duke Ellington House (en) (1939–1969)
País de nacionalidade	Estados Unidos de América
Grupo étnico	Afroamericano
Educación	Armstrong High School (en)
Actividade
Ocupación	pianista , produtor musical , compositor de bandas sonoras , arranxador , letrista , líder de banda , músico de jazz , director de orquestra , compositor , autobiógrafo , jazz arranger (en)
Período de actividade	1922 - 1974
Membro de	Academia Estadounidense das Artes e as Letras ; Duke Ellington Orchestra ; Duke Ellington and his Washingtonians ; Alpha Phi Alpha (pt) ; Academia das Artes e das Ciencias dos Estados Unidos ; Real Academia de Música de Suecia ; The Oscar Pettiford Quartet (pt)
Xénero artístico	Jazz, Swing, Gospel e música vocal
Movemento	Renacemento de Harlem
Profesores	Marietta Clinkscales (en) , Henry Lee Grant (en) e Willie "Big Eyes" Smith (pt)
Lingua	Lingua inglesa
Instrumento	Piano
Selo discográfico	Columbia Records ; Decca Records ; Philips
Obra
	Obras destacables (1932) It Don't Mean a Thing (en) ; (1934) Solitude; (1937) Diminuendo and Crescendo in Blue (en) ; (1941) Just Squeeze Me (But Please Don't Tease Me); (1943) Black, Brown and Beige; (1950) Harlem (en) ;
Arquivos en	Library of Congress Music Division (en) ;
Familia
Cónxuxe	Edna Thompson (en)
Fillos	Mercer Ellington (en)
	Premios (1969) Medalla Presidencial da Liberdade; (1968) Prêmio Grammy ao Curador (pt) ; (1966) Grammy á carreira artística; (1959) Medalha Spingarn (pt) ; (1957) German Film Award for best original music (en) , premiado polo traballo Jonas (en) ; estrela no Paseo da Fama de Hollywood; Lexión de Honra; Membro da Academia Estadounidense das Artes e as Ciencias; Prémio Pulitzer Honorário de Citação (pt) ;
Páxina web	dukeellington.com

Edward Kennedy "Duke" Ellington, nado o 29 de abril de 1899 e finado o 24 de maio de 1974, foi un pianista, compositor e director de jazz estadounidense.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Duke Ellington foi unha das figuras do jazz máis importantes do século XX, aínda que Ellington podería non ter estado de acordo coa descrición, xa que era remiso a describir o seu traballo coma algo máis específico ca "música". O termo jazz era demasiado estreito para Ellington.

Pola orquestra de Duke Ellington pasaron algúns dos máis grandes nomes do jazz, entre outros: Johnny Hodges, Cootie Williams, Bubber Miley, Joe "Tricky Sam" Nanton, Barney Bigard, Ben Webster, Harry Carney, Juan Tizol, Sonny Greer, Otto Hardwick, Clark Terry, Jimmy Blanton, Lawrence Brown, Louie Bellson, Ray Nance, Paul Gonsalves, Wellman Braud e William "Cat" Anderson.

Moitos destes músicos tocaron na orquestra de Ellington durante décadas e, aínda que moitos non destacaron de seu, foi o xenio de Elligton quen os mesturou nunha das máis coñecidas unidades orquestais da historia do jazz. As súas composicións foron decote escritas especificamente para o estilo e as habilidades destes músicos, tales coma "Jeep's Blues" para Johnny Hodges, "Concerto for Cootie (Do nothing till you hear from me)" para Cootie Williams e "The Mooche" para Tricky Sam Nanton. Tamén gravou cancións escritas polos seus músicos coma "Caravan" e "Perdido" de Juan Tizol.

Ellington foi un dos persoeiros afroamericanos máis coñecidos do século XX. Gravou para moitas casas de discos estadounidenses e apareceu en varios filmes. Ellington e a súa orquestra foron de xira por todo Estados Unidos e Europa con regularidade antes da segunda guerra mundial. Logo da guerra, seguiu a viaxar por todo o mundo.

Selección discográfica[editar | editar a fonte]

1947: Daybreak Express (RCA)
1950: Masterpieces by Ellington (Columbia)
1953: Ellington Uptown (Sony International)
1956: Ellington at Newport [live] (Columbia)
1957: Such Sweet Thunder (Columbia/Legacy)
1958: Black, Brown and Beige [live] (Columbia/Legacy)
1958: Newport Jazz Festival (1958) [live] (Columbia)
1960: Three Suites (Columbia)
1960: The Nutcracker Suite (Columbia)
1960: Peer Gynt Suite/Suite Thursday (Columbia)
1961: First Time! The Count Meets the Duke (Columbia)
1962: Money Jungle (Blue Note)
1962: Duke Ellington and John Coltrane (Impulse!)
1963: The Great Paris Concert [Atlantic] [live] (Atlantic)
1966: Ella & Duke at the Cote D'azur [live] (Verve)
1966: Sacred Music [live] (RCA)
1967: Johnny Come Lately (RCA)
1967: ... and His Mother Called Him Bill (Bluebird/RCA)
1968: Latin American Suite (Fantasy)
1969: The Intimate Ellington (Original Jazz Classics)
1970: New Orleans Suite (Atlantic /WEA)
1971: The Afro Eurasian Eclipse (Ojc)
1973: Eastbourne Performance [live] (RCA)

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Ellington, Mercer, e Dance, Stanley: Duke Ellington. Una biografía íntima. Barcelona, Parsifal, 1992. ISBN 84-87265-30-8. (en castelán)
Sánchez, Leo: Lunas de papel y polvo de estrellas. Compositores y letristas en la edad de oro del musical. Lleida, Milenio (Colección Música), 2005. ISBN 84-9743-172-3. (en castelán)